Sevda

Bizim dövrdə toylara xanəndəni dinləmək üçün gəlirdilər

Xalq artisti Əlibaba Məmmədov hesab edir ki,

toylarda oynamaq və şənlənmək lazımdır, amma dərəcəsində

Mətbuat səhifələrində az görünən Xalq artisti, xanəndə Əlibaba Məmmədov əgər qismət olsa, geniş müsabihəsini iki ildən sonra, 80 illik yubileyi ərəfəsində verəcəyini söylədi. Ömrünün 60 ilini sənət fəaliyyəti ilə bölüşən xanəndə "Kaspi"yə kiçik müsahibəsində bəzi məqamlara aydınlıq gətirdi:

- Sizin daha çox Bakı toylarında püxtələşdiyiniz deyilir. Lakin indiki toylara bir qədər dırnaqarası baxırlar.

- Çünki ənənələr dəyişib. O vaxt çıxış etdiyimiz böyük məkan Filarmoniyanın səhnəsi idi. Eyni zamanda toylara şöhrətli, səsi mikrofonsuz rahat eşidilən xanəndələr dəvət alırdılar. Toya oynamaq üçün yox, xanəndəni dinləmək üçün gəlirdilər. Bizim oxuduğumuz toylarda insan əlindən yer olmurdu. Saatlarla oturub dəsgahları dinləyirdilər. İndiki gənclərin tələbatını başa düşürük, amma hərdən bu istək bizi ənənələrimizdən uzaqlaşdırır. Toyda oynamaq, şənlənmək lazımdır, amma dərəcəsində.

- Siz həm xanəndə, həm bəstəkar, həm də mahnı mətnlərinin müəllifisiniz. 45-50 yaşı olan 100-dən çox mahnınız dillər əzbəridir. Amma özünüzü yalnız xanəndə adlandırmısınız.

- Çünki özümü xanəndə kimi professional hesab edirəm. Düzdür, bəstələrimin əsrlərlə yaşayacağına inanıram. Amma özümü bəstəkar, şair adlandırmaq niyyətində olmamışam. Çünki insan bir peşəni mükəmməl bilməlidir.

- Mahnılarınız tədrisə daxil edilib?

- Dəfələrlə bu barədə müraciətlər almışam. Amma əvvəllər tərəddüd edirdim, çünki qeyd etdiyim kimi, özümü bu sahədə bilici hesab etmirəm, həvəskaram. Lakin artıq dövlət bunun marağındadır. Bu qənaətə gəlmişik ki, 14 təsnifim tədrisə daxil edilsin. Hazırda bu istiqamətdə iş görülür, təsniflər seçilir. Amma bundan öncə həmin təsniflər notlaşdırılmalıdır. Çünki musiqi əsərləri yalnız xanəndənin ifasında səsləndirilmir, eyni zamanda musiqi alətlərində ifa olunması üçün onun nota salınması vacibdir. Sonrakı mərhələdə dərs vəsaitinin hansı musiqi məktəblərinə verilməsi məsələsinə baxılacaq.

- Eşitdiyimizə görə, külliyyatınız da çapa hazırlanır və 80 illik yubileyinizdə təqdim olunacaq?

- Bu barədə məlumatım yoxdur. Ola bilsin bu işlə kimlərsə məşğuldur, amma mənə informasiya verilməyib. Bir neçə gün öncə 78 yaşım tamam oldu. Dostlarımın əhatəsində qeyd etmişik. Ad günü həvəskarı deyiləm. Amma yubileyimin, Allah qismət etsə, yüksək səviyyədə keçirilməsini özüm də arzulayıram. Çünki 80 il yaşamaq, hər insana, xüsusi ilə sənət adamlarına qismət olmur. Pis-yaxşı xalqıma 60 ilə yaxın xidmət etmişəm. Bu da az göstərici deyil.

- Ən vacibi isə muğamın çiçəklənmə dövrünü görmək sizə qismət oldu.

- Siz məni qabaqladınız. Heyif ki, bu günü muğamın inkişafında böyük xidmətləri olan Xan Şuşinski, Seyid Şuşinski, Hacıbaba Hüseynov görə bilmədilər.

- Muğamı hər səsi olan oxuya bilər?

- Əsla yox. Bunun üçün də ayrıca istedad lazımdır. İnsanda səslə yanaşı, zövq, ürək, mənimsəmə bacarığı mütləq hesab olunur. Son 4-5 ildə 100 nəfərdən çox xanəndəyə dərs demişəm, amma onların arasından 5-10 xanəndə ancaq çıxır. Əgər hər səsi olan xanəndə olsaydı, ordunun ucu-bucağı görünməzdi. Belə olmağını arzulamıram, çünki sənət sanballılığını itirərdi.

Kaspi.- 2008.- 8-11 mart.- S. 17.