Kiyevdə çıxan “Den” qəzetində ulu öndərHeydər Əliyev haqqında analitik məqalə dərc edilmişdir

Kiyevdə çıxan gündəlik “Den” qəzetinin 6 may tarixli nömrəsində “Millət üçün dirijor lazımdır” sərlövhəli məqalə dərc edilmişdir. Ukraynanın tanınmış jurnalistlərindən olan İqor Slisarenko bu analitik materialda ulu öndər Heydər Əliyevin fəaliyyətindən bəhs edir.

Müəllif yazır ki, həqiqi lider orkestrin dirijoruna bənzəyir. O, hansı əsəri və necə ifa etmək lazım olduğunu bilməklə yanaşı, həm də ahəngdar və ustalıqla fəaliyyət göstərən komanda təşkil etməyi bacarır.

Həqiqətən, peşəkar dirijor öz komandasına, hətta bəzi şəxsi keyfiyyətləri xoşuna gəlməsə belə, yalnız istedadlı və çalışqan musiqiçiləri cəlb edəcəkdir. Pis skripkaçıya violonçel və ya truba çalmağı tapşırmayacaqdır. Nəhayət, dirijor musiqiçilərə simfoniyanı öyrənmək barədə tapşırıq verib, özü çıxıb gedə bilməz ki, bir də yalnız konsert vaxtı gəlsin...

İ.Slisarenko xatırladır ki, 1990-cı illərin birinci yarısında şaxələndirmə və enerji təchizatı baxımından müstəqillik anlayışlarına hələ əhəmiyyət verilməyən vaxtlarda Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev enerji daşıyıcılarının dünya bazarına sürətlə çıxarılması üçün iki boru kəmərindən – Bakı-Novorossiysk və Bakı-Tbilisi-Ceyhan marşrutlarından istifadə edilməsini qərara alır. Hazırda terminalı Türkiyənin Ceyhan şəhərində yerləşən və Heydər Əliyevin adını daşıyan BTC-ni XXI əsrin ən iri layihəsi adlandırırlar. Bu kəmər bütün dünyanın energetika xəritəsində mühüm dəyişikliklərə səbəb olmuşdur. Halbuki, ilk vaxtlar bu planı əfsanə adlandırırdılar, ona qarşı aşkar və xüsusən gizli müqavimət göstərirdilər.
Yaşasaydı, bu il mayın 10-da Heydər Əliyevin 85 yaşı tamam olardı. Vəfatından sonra onun ümummilli lider adlanması tamamilə təbii qəbul edilir. Lakin təxminən 15 il bundan əvvəl Azərbaycan xalqının çoxsaylı xahişlərini nəzərə alan Heydər Əliyev Bakıya qayıdaraq Azərbaycan parlamentinin sədri, sonra isə ümumxalq seçkilərində ölkənin Prezidenti seçiləndə kimsə bunu qabaqcadan sezə bilərdimi?
Məqalədə daha sonra deyilir ki, sələflərindən ona qalmış irsi indi dəbdə olan “çağırışlar” sözü ilə adlandırmağa adamın dili də gəlmir. Respublika vətəndaş müharibəsi həddində idi. Barışmaz siyasi rəqiblərin hakimiyyət uğrunda daim çəkişməsi silahlı qiyamlar dərəcəsinə çatmışdı. Nizami ordu yox idi. Amma siyasi partiyaların hərbiləşdirilmiş qruplaşmaları vardı. Özü də elə bir vaxtda ki, ölkə Ermənistanla müharibə vəziyyətində idi, Azərbaycanın ərazisinin xeyli hissəsi işğal edilmişdi. Demək olar ki, bütün əhali yoxsulluq həddindən aşağı səviyyədə yaşayırdı, üstəlik bir milyon qaçqın və məcburi köçkün var idi. İlk baxışda, çox ümidsiz bir vəziyyət yaranmışdı. Xarici xüsusi xidmət orqanlarının fəaliyyəti dövlətçiliyin iflasına təkan verirdi, onlar bu və ya digər siyasi qruplaşmaları özlərinin “beşinci dəstəsi”nə çevirirdilər. ABŞ Konqresi Azərbaycanı Ermənistanı blokadaya almaqda günahlandıraraq, onun hər hansı humanitar yardımdan məhrum olunması barədə qərar qəbul etmişdi...

İ.Slisarenko yazır ki, Heydər Əliyevin Bakıya qayıtmasını milli ziyalılar xahiş etmişdi. Əslində, bu ziyalılar dəstəsi hələ 1970-ci illərdə sovet Azərbaycanında Heydər Əliyevin özü tərəfindən yaradılmışdı. O vaxt, respublika Kommunist Partiyasının birinci katibi olarkən yüzlərlə istedadlı gənci İttifaqın ən yaxşı ali məktəblərində təhsil almağa göndərirdi. Həmin illərdə respublika İttifaqın aqrar monokultur xammal bazasından sənaye-aqrar kompleksinə çevrilmiş, mənzil və sosial infrastruktur obyektləri tikintisi kütləvi miqyas almışdı. Bundan əlavə, Heydər Əliyev Azərbaycan ədəbiyyatının və kinosunun inkişafı, milli teatrlar yaradılması, Bakının mədəni meqapolisə çevrilməsi və hətta indi dünya səviyyəli klassiklərdən olan Qara Qarayevin musiqidə avanqard axtarışlarını və milli cazı dəstəkləməklə məşğul idi... Hətta Əliyevin düşmənləri də özlərinin iflasa uğramasını etiraf edərək, onun qayıtmasına razılıq verməyə məcbur idilər (həmin illərdə çəkilmiş fotoşəkillərdə deputat Əliyevin parlament sessiyasında gedən davanı qüssə ilə müşahidə edərək mikrofonla çıxış etmək üçün növbədə gözlədiyini görmək olar).
Heydər Əliyevin andiçmə mərasimindəki nitqində bəyan etdiyi fəaliyyət proqramı çox sadə idi: “Dövlət müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi, dövlət hakimiyyətinin təşkil edilməsi, tam ərazi bütövlüyünün təmin olunması, hərbi əməliyyatların dayandırılması, vətəndaşların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması”. O, həmin proqramı sözdə deyil, əməli işdə yerinə yetirirdi.

Bir ildən sonra isə zəngin neft ehtiyatlarının taleyi sınağa çəkildi.
Məqalənin müəllifi yazır ki, Heydər Əliyev hakimiyyətə qayıdandan dərhal sonra o vaxta qədər Qərb şirkətləri ilə imzalanmaq üçün hazırlanmış sazişi ləğv etdi və açıq bəyan etdi ki, həmin saziş Azərbaycanın təbii sərvətlərinin talan olunmasına şərait yaradır. Danışıqlar büsbütün yenidən başlandı. Ən gərgin dövrü isə 1994-cü ilə təsadüf etdi, o vaxt rəsmi Bakı danışıqları iki dəfə, sadəcə, dayandırmışdı. Azərbaycanın indiki Prezidenti, o vaxt ARDNŞ-in vitse-prezidenti olan İlham Əliyev həmin dövrü xatırlayaraq deyirdi: “Biz xarici şirkətlərə deyirdik ki, siz şirkətlərin mənafelərini müdafiə edirsiniz, biz isə Azərbaycan xalqının mənafeyini. Buna görə də bizim səhv etməyə haqqımız yoxdur”. Nəticədə sonradan “Əsrin müqaviləsi” adlanan saziş imzalandı.

Heydər Əliyevin hakimiyyəti dövründə Azərbaycan Avropa Şurasına qəbul edildi. Azərbaycan bu quruma daxil olarkən bəziləri buna istehza ilə yanaşırdısa, indi bu ölkənin Avropanın ilk demokratiyalar klubunda iştirak etməsi tamamilə təbii hal kimi görünür. Hər halda, Ukraynada olduğu kimi, Azərbaycanda da demokratik normalara riayət edilməsi baxımından monitorinq keçirən bu təşkilatın iradlarının həcminə görə hələlik Kiyev irəlidədir. Bundan əlavə, “Ukrayna məsələsi” AŞPA-nın leksikonuna möhkəm daxil olmuş bir anlayışdırsa, “Azərbaycan məsələsi” ümumiyyətlə yoxdur.

Bəziləri paxıllıqdan deyirlər ki, Azərbaycanın uğurları neft ehtiyatları sayəsində təmin edilmişdir. Belələrinə İlham Əliyev bu cür cavab vermişdir: “Biz başqalarının təcrübəsinə əsasən bilirik ki, neft və qaz heç də həmişə xoşbəxtlik, firavanlıq və ədalət gətirmir. Bəzi ölkələrdə kiçik qruplar varlanır, əksəriyyət isə yalnız yoxsullaşır. Biz başqaları kimi neftlə zəngin, amma əhalisi yoxsul ölkə olmayacağıq”. İndi respublika neft dollarlarından necə istifadə etməyi sürətlə və yaxşı öyrənir. Söhbət bayağı “yeməkdən” getmir. Ölkə büdcəsinin üçdə bir hissəsi, ilk növbədə, regionlarda infrastrukturun inkişafına, orada müasir məktəblər, xəstəxanalar, mədəniyyət müəssisələri tikintisinə sərf edilir. Cəmi üç il bundan əvvəl əhalinin təqribən yarısı yoxsulluq həddindən aşağı vəziyyətdə idisə, indi belə insanların sayı üç dəfə azalmışdır.
Məqalə müəllifi vurğulayır ki, ölkə Prezidentinin iş cədvəli də ürəkaçandır – İlham Əliyev paytaxtda, iş otağında az olur, o, rayonlara səfərlər etməyi, tikinti meydançalarında müşavirələr keçirməyi üstün tutur.

Xalq qəzeti.- 2008.- 9 may.- S. 4.