Aliyə

Barmaqların klavişlər üzərində rəqsi

Səkkiz kərə qələmi mürəkkəbə uzatdı,

Qorxusundan hər dəfə qələm qırağa batdı

Bu, Bestujev Marlinskinin əsərlərindən birində verdiyi epiqrafdır, sən demə, uzun illər yaddaşımın tör-töküntü laylarının arasında qorunubmuş və məhz Pantomim Teatrınının ad gününə həsr edəcəyim yazıda yada düşəsiymiş. Mürəkkəbqabı və lələk mənzərəsi Pantomim Teatrına yad deyil axı büsbütün "Eşq" tamaşasının dekorasiyasıdır. Amma həmin bu beytlə o dekoru xatırlatmaq fikri ağlımın ucundan da keçməyib. Sadəcə olaraq, mən də səkkiz kərə qələmi mürəkkəbə, əlimi klaviaturaya uzatmışam, qorxudan yox, enerji, istedad yıpranmasından hər dəfə qələm qırağa batıb, yəni əlim klaviaturaya yatmayıb. Üstəlik mən bu teatrdan bəs deyincəyə qədər yazmışam, amma neyləmək olar, ad gününə əliboş getmək də ədəbdən deyil. Madam ki, mürəkkəb məsələsi ortaya çıxdı, elə "Eşq" tamaşasından başlayıb, sonra da teatrşünas sələflərim sayağı babat bir mədhnamə qaralayım.

"Eşq", Dövlət Pantomim Teatrının ad günü münasibəti ilə mayın 15-də oynadıqları tamaşasıdır. Rejissor Bəxtiyar Xanızadə bu tamaşanı Şekspirin məhəbbət sonetləri əsasında hazırlayıb. Tamaşa daha yayğın bir tərzdə hazırlanıb, yəni rəqs üzərində qurulub. Kollektiv bütün kainatın harmonik tamlığının səbəbini məhəbbətdə görür.

Onlara görə ay və ulduzlar arasında, lələk və mürəkkəb arasında, qələmlə kağız arasında bizim duya bilmədiyimiz, daha doğrusu, diqqət etmədiyimiz məhəbbət var.

Məhəbbət öldü getdi, deyilərkən cahanda,

Yer üzündə yenidən o doğulur bir anda.

Bu ölümlü dünyada eşqlə dostluq eyləsən,

Ölümün özü ölər, yaşarsan əbədi sən.

Bu misraları isə Bəxtiyar Xanızadə öz tamaşasına epiqraf seçib. Şekspir bəşəriyyətin bir nömrəli ciddi məsələsi olan əbədilik və ölümsüzlüyün səbəbini məhəbbətdə görür.

Məhəbbət haqqında çox deyilib. Hər kəs öz həqiqətini bütün söylənilənlərə qatıb. Bu söylənilənlər içində bir həqiqət də dönə-dönə təkrarlanıb ki, məhəbbətdən nə qədər çox danışılsa, o öz gücünü bir o qədər itirəcək. Deməli, ən yaxşısı bu barədə susmaqdır ki, onu da pantomim aktyorları edir: mürəkkəb damcılarının rəqsində Nargilə, Pərviz, vərəqlərin rəqsində Bəhruz, Əli, Səbirə, Səbinə, Əflatun...

...Bu gənclər teatrın yeniləşən kollektiviniz üzvləridir. Zira, pantomima ruhən gənclərə daha yaxın teatr növüdür. Uzun və müdrikanə düşünmək qocalığın payına düşür, daima hərəkətdə olmaq, rəqsdən doymamaq isə gəncliyin enerjisinə uyğundur. Dövlət Pantomim Teatrı bu janrda ölkənin yeganə teatrıdır. Mayın 16-sı teatrın 14 yaşı tamam oldu. 14 yaşında teatrın yeri-yurdu var, köhnə "Şəfəq" kinoteatrının foyesində düzəltdikləri tamaşa zalları var, arabir tamaşaya yığılan tamaşaçıları var. Bəs nə yoxdur?

Tamaşa hazırlamaq və göstərmək şəraitləri yaxşı deyil, binaları hələ ki, təmirsiz və teatr üçün yararsızdır. Bu şəraitdə teatrda fiziki komfortdan danışmağına belə dəyməz. Amma bunu qeyd etməyə dəyər: bütün texniki çətinlikləri vecə almayacaq əlahəzrət İDEYAdır ki, tamaşanı yox yerdən var edən odur. Bu, teatra yaşamağa, müəllifə ərşdən-fərşdən yazı qaralamğa imkan verən yeganə nəsnədir. Sonrası bayaq söylənilən enerji və gənclik ruhudur. Pantomim Teatrına onu itirməməyi arzu edirəm.

Mədəniyyət.- 2008.- 17 may.- S. 7.