Təranə

Bakı - İslam mədəniyyətinin paytaxtı

2001-ci ilin dekabrında Dohada keçirilən mədəniyyət nazirlərinin III İslam Konfransı İslam Təhsili, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının (İSESKO) təklif etdiyi "İslam mədəniyyətinin paytaxtları" ilkin proqramını təsdiqləyən qətnamə qəbul edib. Qətnaməyə əsasən, İslam Konfransı Təşkilatına üzv dövlətlərin təklif edəcəkləri şəhərlər arasından İSESKO Ərəb, Asiya və Afrika regionlarının hər biri üçün bir şəhər olmaqla hər il üç şəhər seçməli idi. Elə həmin konfransda Səudiyyə Ərəbistanında yerləşən Məkkə Əl Mükərrəm şəhərinin İslam mədəniyyətinin ilk paytaxtı kimi qeyd olunması qərara alınıb.

Xarici işlər nazirlərinin 29-cu İslam Konfransının məsələ ilə əlaqədar qəbul etdiyi qətnaməyə əsasən, İSESKO İslam mədəniyyətinin paytaxtları proqramının konsepsiyasını hazırlayıb. Konsepsiyaya görə, Məkkə şəhərindən sonra Ərəb, Asiya və Afrika regionlarından 30 şəhərin 10 il ərzində İslam mədəniyyətinin paytaxtları kimi qeyd olunması təklif olunub.

Mədəniyyət nazirlərinin 15-17 dekabr 2004-cü il tarixlərində Əlcəzairdə keçirilən IV İslam Konfransı 2005-2014-cü illər üçün nəzərdə tutulmuş İslam Mədəniyyətinin Paytaxtları proqramını təsdiqləyib. Proqrama əsasən, hər hansı bir şəhərin İslam mədəniyyətinin paytaxtı kimi qeyd olunması üçün həmin şəhər ölkə və region səviyyəsində mühüm tarixi keçmişə, həm İslam, həm də bəşər mədəniyyətində elm, incəsənət, ədəbiyyat sahəsindəki töhfələrinə görə xüsusi yer tutmalı, elmi tədqiqat mərkəzləri, əlyazma kitabxanaları, arxeoloyi təhsil mərkəzlərinə, fərdi və kollektiv şəkildə mədəni tədbirlər təşkil edən mədəniyyət qurumlarına malik olmalıdır.

Ötən ilin noyabrında isə Liviyanın Tripoli şəhərində Mədəniyyət Nazirlərinin V İslam Konfransı keçirilib. Həmin tədbirdə mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti təmsil olunub. İclas zamanı Ə.Qarayev Bakı şəhərinin "İslam Mədəniyyətinin Paytaxtları" proqramında müəyyən edilən bütün meyarlara tamamilə uyğun gəldiyini təsdiqləyən geniş məruzə ilə çıxış edib və 2009-cu ildə Bakı şəhərinin İslam Mədəniyyətinin Paytaxtı kimi qeyd olunması təklifini irəli sürüb. Azərbaycan nümayəndə heyətinin təklifi iclas iştirakçıları tərəfindən yekdilliklə qəbul olunub və konfrans nəticəsində qəbul olunan qətnaməyə əsasən, Bakı şəhəri 2009-cu il üçün İslam mədəniyyətinin paytaxtı elan olunub. Mədəniyyət nazirlərinin növbəti ÜI konfransının Bakıda keçirilməsi qərara alınıb.

Kaspi.- 2008.- 28 noyabr.- S. 11.