Mehdiyev R.

 

Həmkarımı unuda bilmirəm

 

Bənzərsiz yaradıcılığı ilə ölkəmizdə, eləcə də yaxın-uzaq ellərdə tanınan fırça ustası, xalqımızın sevimli rəssamı Tağı Tağıyev çox böyük istedad sahibi idi. Tağı müəllimi hər dəfə görəndə sevinər, qürur hissi keçirərdim. Mənim atam uzun illər "Kommunist" qəzetinin redaksiyasında işləmişdi. Ancaq atama ürəyimdən keçənləri deyə bilmirdim. Tağı müəllim isə səmimiyyətimi, hörmət-izzətimi duyduğu üçün məni hətta həmyaşıdı kimi qəbul edərdi.

T.Tağıyev Bakı şəhərində, ziyalı ailəsində dünyaya göz açmışdı. Əlinə fırça alan gündən son nəfəsinə kimi zamanın reallığını kağız-kətan üzərində məharətlə canlandırar, əsərləri maraqla qarşılanardı. Onların bir çoxu hazırda xarici ölkə muzeylərinin daimi eksponatıdır.

Ömrümün gənclik illərində Tağı müəllimin yaratdığı əsərlər məni özünə çəkərdi. Təsvir etdiyi təbiət mənzərələrinə bu gün baxıram, heyrətlənirəm. Çünki onlarda canlanma, duyum, dərk etmək məqamları diqqəti çəkir. Dünya şöhrətli fırça ustası Tahir Salahovun dediklərini xatırlayıram: "Mənzərə, yaxud portret, natürmort rəssamın varlığından süzülüb gəlir. Onu çəkən sağlam, saf düşüncə sahibidirsə, yaratdığı əsərlər birmənalı qarşılanar, sevilər, baxılar". Ustad sənətkarın fikrinə istinadən yazıram: mərhum dostum, həmkarım örnək olası, nümunə göstəriləsi şəxsiyyət, sənətkar idi.

T.Tağıyev ilk rəssamlıq təhsilini Ə.Əzimzadə adına Azərbaycan Rəssamlıq Texnikumunda almışdı. Hələ tələbə ikən əl işləri görənlərin zövqünü oxşayardı. Hüseyn Cavidin yaradıcılığını çox sevərdi. Qəlbində, ürəyində unudulmaz şairə qədərsiz məhəbbət vardı. O, texnikumu bitirən ili çoxları kimi, Cavid zamanın amansız repressiyasının qurbanlarından oldu. "Hüseyn Cavid peyğəmbər xislətli, amallı şəxsiyyət idi. Heyif, çox heyif ki, amansızlığın, ədalətsizliyin qurbanı oldu. Onun cəzasını, cəfasını, əzab-əziyyətini mən ürəyimdə çəkdim". Ömrünün sonuna kimi Tağı müəllimin dilindən Cavidin həyat yoldaşı Mişkinaz xanımın, qızı Turan xanımın, erkən çağında dünyasını dəyişmiş oğlu Ərtoğrolun adları düşmədi.

Ötən əsrin 30-cu illərində Tağı müəllimin çəkdiyi "Kolxoz bazarı", "Mükafat", "Pambıq təhvil verilən məntəqə" əsərləri həm ölkəmizdə, həm də keçmiş İttifaq daxilində uğurla nümayiş olunmuşdu. Halal əməyin tərənnümü rəssamın yaradıcılığından qırmızı xətt kimi keçirdi. İnsanpərvərliyi, haqqı, ədaləti qabarıq planda işləyən sənətkar İkinci dünya müharibəsini törədənlərə əsərlərində nifrətini bildirmiş, qəhrəman döyüşçülərin ümumiləşmiş obrazlarını yaratmışdı. 1941-1945-ci illərdə çəkdiyi Koroğlunun, Nəsiminin, Babəkin portretlərində müasirlərini qələbəyə, gələcəyə həvəsləndirmişdi. "Döyüşçü" tablosunda igidliyin tərənnümü ilə yanaşı, qan tökənlərə, qarşıdurma yaradanlara nifrət təsvirləri ona şöhrət qazandırmışdı.

T.Tağıyevin yaratdığı "Qara Qarayev" və "Səttar Bəhlulzadə" tabloları dünyanın bütün sərgi salonlarında uğurla nümayiş olunub. O, 1954-cü ildə Avropa, Afrika ölkələrinə səyahətə getmiş, dinindən, dilindən asılı olmayaraq insanları, onların ideyalarını, arzularını bədii boyalarla təsvir etmişdi. Həmin səfərdən sonra yaratdığı "Afrikalı qız" "Salam, yeni dünya" əsərlərinə bu gün maraqla baxılır. Bu əsərlərdə zülmə, tabeçiliyə, əsarətə dözməyənlərin duyğuları ustalıqla təsvir olunub. Yaradıcılıq xidmətlərinə görə onun əməyi yüksək qiymətləndirilmişdir. Əməkdar incəsənət xadimi, respublikanın xalq rəssamı fəxri adlarına layiq görülmüşdür. O bu gün tələbələrinin, sənətsevərlərin yaddaşında yaşayır.

Tağı müəllim xoşbəxt ailə başçısı idi. Tale onun bəxtinə son dərəcə alicənab, mərd, mədəni, humanist həyat yoldaşı qismət etmişdi. Həbibə xanım xalq yazıçısı Ənvər Məmmədxanlının bacısı idi. Xoşbəxt, səmimi, mehriban ailənin iki övladı olub: Namiq Əkrəm. Namiq atasının əbədi ayrılığına dözmədi, dünyasını dəyişdi. İndi həm atasının, həm qardaşının yaradıcılıq yolunu davam etdirmək Əkrəmin öhdəsində qalıb.

Həmkarımın anım günü ərəfəsində yaradıcılığı barədə, insani keyfiyyətləri haqqında, nümunəvi ailə başçısı olmasını oxuculara çatdırmağa çalışdım. Bu xeyirxahlıqdan mənəvi dinclik tapıram. Bəhruz Kəngərli, Səttar Bəhlulzadə, Mikayıl Abdullayev, Nadir Qasımov kimi, Tağı Tağıyev unudulmur. Əsl sənətkar, şərəflə yaşayan insan dünyasını dəyişsə , yaddan çıxmır, hər gün, hər saat ehtiramla xatırlanır. Elə xalq rəssamı Tağı Tağıyev kimi.


Azərbaycan.-2008.- 26 oktyabr.- S. 8.