Turanə

Müslüm Maqomayevin bəstələri milliliklə novatorluğun vəhdətindən yaranıb

"Ey əziz anam, Azərbaycan!" deyən sənətkar Vətəndə torpağa tapşırılacaq

Azərbaycan mədəniyyətinə ağır itki üz yerib. Müasir dövrün görkəmli musiqi xadimi, SSRİ xalq artisti, "Şöhrət" və "İstiqlal" ordenləri mükafatçısı Müslüm Maqomayev Moskvada 67 yaşında dünyasını dəyişib.

1942-ci il avqust ayının 17-də Bakıda anadan olan M.Maqomayev Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin banilərindən sayılan babası Müslüm Maqomayevin davamçısı kimi erkən yaşlarından musiqiyə həvəs göstərib. Musiqi sənətinə duyduğu böyük maraq onun yolunu 1949-cu ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası nəzdindəki musiqi məktəbindən salır. Musiqi sənətinin əsaslarına yiyələndiyi ilk dövrlərdə geniş diapazona malik cazibədar səsilə Maqomayev mütəxəssislərin yüksək qiymətini qazana bilib. Yaradıcılığında 1962-ci ildə Helsinki şəhərində keçirilən Gənclərin və Tələbələrin VIII Ümumdünya Festivalındakı uğurlu çıxışı böyük rol oynayıb. Belə ki, sənətkara şöhrət gətirən həmin çıxışdan sonra ifaçılıq sənətini təkmilləşdirmək məqsədilə müğənni dövlət xəttilə "La Skala" teatrına göndərilib. 1968-ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasını SSRİ xalq artisti Şövkət Məmmədovanın sinfi üzrə bitirib.

Müslüm Maqomayev əmək fəaliyyətinə 1962-ci ildə Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrında solist kimi başlayıb. Sonradan 1975-ci ildə Azərbaycan Dövlət Estrada-Simfonik Orkestrini yaradaraq uzun müddət bu orkestrə rəhbərlik edib. Azərbaycan xalqının zəngin musiqi ənənələrinin qorunub saxlanılmasında və müasir dövrdə layiqincə inkişaf etdirilməsində Maqomayevin yaratdığı Azərbaycan Dövlət Estrada-Simfonik Orkestri mühüm rol oynayıb.

Sənət ulduzunun parlaması 60-cı illərin sonlarına təsadüf edən həmyerlimiz Azərbaycana bağlılığını hər zaman nümayiş etdirib. Təsadüfi deyil ki, yaradıcılığında önəmli mövqe tutan "Azərbaycan" mahnısı onu xalqa böyük vətənpərvər kimi sevdirdi. M.Maqomayev yaradıcılığı Azərbaycan musiqi tarixinin böyük bir dövrünün bənzərsiz simvoluna çevrilə bildi. Sənətkarın ötən illər ərzində göstərdiyi fəaliyyət sovet estradasının yeni simasını müəyyən edib. Bunun fonunda da Maqomayevin estrada, teatr və kinodakı çoxşaxəli fəaliyyəti yüksək bəşəri idealları özündə ehtiva edərək daim Azərbaycan mədəniyyətinin təbliğinə xidmət göstərib. Bəstələdiyi musiqi əsərlərində milliliklə novatorluğun vəhdəti öz əksini tapıb.

1969-cu ildə artıq kifayət qədər məşhurlaşan müğənni Sopot festivalında birinci mükafata, Kann festivalında isə "Qızıl val" mükafatına layiq görülüb. 1973-cü ildə Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında müstəsna xidmətləri olan M.Maqomayev 31 yaşında sovet dövrünün ən yüksək - SSRİ xalq artisti fəxri adına layiq görülüb. Maqomayevin repertuarında 600-dən çox əsər vardı. Bir sıra bədii və sənədli filmlərdə maraqlı obrazlar yaradan sənətkar 30-a yaxın mahnının müəllifidir.

Onu da qeyd edək ki, əfsanəvi sənətkar öz müsahibələrində dəfələrlə vurğulayıb ki, onun bir sənətçi kimi püxtələşməsində Ümummilli lider Heydər Əliyevin müstəsna rolu olub. Müğənni heç vaxt gizlətmirdi ki, məhz bu diqqətin sayəsində, uzun illər boyu Moskvada yaşadığına baxmayaraq, həmişə özünü bakılı kimi hiss edib.

Azərbaycanda mərhum sənətkarı tək böyük musiqiçi və vətənpərvər kimi deyil, həm də öz istedadı ilə Azərbaycanı məşhurlaşdıran bir insan kimı sevirdilər.

Dünyaşöhrətli müğənni öz doğma Vətənində - Bakıda dəfn olunacaq. Sənətkarın son mənzili isə Fəxri Xiyaban olacaq.

Azərbaycanın Rusiyadakı səfirliyinin yaydığı xəbərə əsasən, bu gün Moskvada Çaykovski adına konsert zalında Maqomayevlə vida mərasimi təşkil olunacaq. Daha sonra sənətkarın cənazəsi Bakıya gətirilərək Fəxri Xiyabanda dəfn olunacaq.

Yeni Azərbaycan.- 2008.- 28 oktyabr.- S. 8.