Məhərrəmova T.

Kiçik möcüzələrin “xəstəsi”

Elmar İbrahimov, fokusçu: "Şirin aldanmağın öz ləzzəti var"

Onları sehirbaz da, fokusçu da, illüziya ustası da adlandırırlar. Yalnız onlar insanları inanılmayan şeylərə inandıra bilirlər. Onlar magiyaya malik deyillər, amma hamı onlara diqqət və maraqla baxır. Kimsə onların sirlərini açmağa cəhd edir, kimsə göstərdikləri nömrələrdə səhv tapmağa çalışır. Bəlkə kimsə də onlara inanmır. Bütün bunlara rəğmən bu sənət neçə əsrlərdir ki, mövcuddur. Fokusçu Elmar İbrahimov da ömrünü bu sənətə həsr edənlərdəndir.

- Məclislərdə iştirak edəndə özünüzü necə təqdim edirsiniz: sehirbaz, yoxsa fokusçu kimi?

- Özümü həmişə fokusçu, illüziya ustası kimi təqdim edirəm. Düzdür, bizə sehrbaz da, öncəgörən də deyirlər. Ancaq mən bu sözləri xoşlamıram. Çünki bəzən sehrlə cadunu qarışdırırlar. Ancaq illüziya tamam ayrı şeydir. Fokus əl hərəkəti ilə deyilən bir tapmacadır. Xəyalında nə fikirləşirsənsə, gözünün qabağında yaranır. Ancaq bu, həqiqətdə deyil, fokusla baş verir. Şirin aldanmağın öz ləzzəti var. Vaxtilə avtovağzallarda oymaq, üskük oynatmaqla camaatı aldadıb pulunu aparırdılar, heç kim də heç nə demirdi. O da fokus idi. Bəzən televizorda qaraçıların adam soymaqları haqqında məlumatlar verilir. Onlar foksun elementlərindən istifadə edirlər. Ancaq camaat əsl fokus elementlərinə baxandan sonra qaraçılara daha inanmır.

- Təqdim etdiyiniz nömrələrin hamısı fantaziyanızın məhsuludur?

- Mən öz fantaziyamla işləyirəm. Ümumiyyətlə, hər bir foksçunun özünəməxsus iş üslubu var. Hər bir xanımın bişirdiyi yeməyin dadı başqa olduğu kimi, hər fokusçunun da işi ayrıdır. Hansısa foksçunun işi xoşuma gələ bilər, ancaq mən öz formamı fikirləşirəm. Məsələn, hamı 1 manatı 20 manat edir, ancaq pulu dollara çevirəndə tamaşaçılara daha xoş gəlir. Burada bir fəlsəfə var, özüm də aça bilmirəm. Yəni əsas tamaşaçının səni qəbul etməsi məsələsidir. Bu, Allah vergisidir. Mənim söhbətlə, fiziki, riyazi, stolətrafı, səhnə üçün və s. foks nömrələrim var. Tamaşaçılara bu nömrələri təqdim etdikdə yarım saatın nə vaxt keçdiyini bilmirsən. Məsələn, tamaşaçı mənə hansı ildə doğulduğunu deyəndə, onun hansı gündə anadan olduğunu riyazi hesablamalarla dəqiq söyləyə bilirəm. Bunu öz hobbim hesabına əldə etmişəm.

- Sizin sahə ilə bağlı ali təhsil məktəblərində heç bir dərs keçirilmir. Bəs siz bu peşəyə necə yiyələnmisiniz?

- Düzdür, bu sahə ilə bağlı tədris yoxdur. Bu, incəsənətin bir sahəsidir. Mən bunu uşaqlıqdan damla-damla öyrənmişəm. Orta məktəbdə oxuyanda məktəbimizə foksçular gəlirdi. Onların göstərdiyi nömrələrlə çox maraqlanırdım. Sonra öz-özümə onun fəlsəfəsini açmağa çalışırdım. Bu sənətin çətinliyi ondadır ki, foksçu həmin nömrələrin sirrini açmır. Bunu sən özün düşünüb tapmalısan. Bununla bağlı bir neçə ədəbiyyat var. Ancaq onları oxuyan hər adam həmin nömrələri göstərə bilməz, bunu yalnız foksçu bacarar. Mənim isə fokus nömrələrindən ibarət "Birlikdə fokus öyrənək" adlı kiçik bir kitabım çıxıb, ikinci kitabım isə mətbəədədir. Uşaqlar bu kitabı oxuyub həmin nömrələri evdə hazırlaya biləcəklər. Allahverdi Şıxbabayevin də bir neçə il bundan qabaq yazdığı "Foksun min bir sirri" və "Hipnoz yuxusu" adlı kitabları çapdan çıxıb. Xaricdə bu peşəyə yüksək qiymət verilir. Məsələn, Devid Kopperfild universitetlərdə seminarlar keçirir, pullu mühazirələr oxuyur. Xarici ölkələrdə hər bir restoranda fokusçu çalışır.

- Hazırda iş yeriniz haradır?

- Mən Zabitlər evində işləyirəm. Biz hərbi hissələrə, cəbhə bölgələrinə gedib çıxışlar edirik. Fokus nömrələrini göstərəndə əsgərlər istirahət edir. Hamı foksu sevir. Dövlət tədbirlərində də, televiziya kanallarında da çıxışlarımız olur.

- El şənliklərinə necə, dəvət alırsınızmı?

- Bizi maddi cəhətdən saxlayan toylardır. Əgər məclislər olmasa, aldığımız məvaciblə dolana bilmərik.

- Bəs fokus nömrələrini təqdim etmək üçün lazım olan materialları necə əldə edirsiniz?

- Xarici ölkələrdə fokus əşyaları satılan mağazalar var. Məsələn, Türkiyədə, İranda belə mağazalar çoxdur. Türkiyənin tanınmış fokusçusu Şankadranın ikimərtəbəli univermağı var. Həmin mağazalarda işləyən satıcıların hamısı da fokus göstərməyi bacarır. Çünki satıcı əşyanı satanda onu nümayiş etdirir. Biz də çalışıb ordan-burdan əşyaları tapırıq.

- Bayaq dediniz ki, heç kim öz nömrələrinin sirrini açmır. Siz necə?

- Mən 2-3 nömrəni öyrədirəm. Ancaq öyrətməklə deyil, o, çıxıb tamaşaçını əyləndirə biləcəkmi? Foksun əsas mahiyyəti bu sirləri qorumaqdadır. Ancaq bu sirləri açdınsa, artıq foksçu olmursan. Bu, tamaşaçıya da maraq vermir. Fokusun məqsədi insanları həm əyləndirmək, həm də düşündürməkdir.

- Devid Kopperfildin sirlərini açdılar. Artıq elə nömrələr varmı ki, onlar tamaşaçı üçün müəmmalı qalsın?

- Fokusun sirlərini nə qədər açsalar da, yenə açılmayan sirlər çoxdur. Harri Qudininin, Pinnettinin maraqlı fokusları var. 1600-1700-cü illərdə qraf Kaliostronun çoxlu müəmmalı foksu olub ki, hələ açılmayıb.

- Elə nömrələriniz varmı, tamaşaçılara tez-tez göstərməkdən adiləşib və bunu repertuardan çıxarırsınız?

- Elə nömrələr olub. Çin halqaları ilə göstərilən fokus var və 100 ildən çoxdur ki, bütün dünyada göstərilir. Bunların sirri dəfələrlə açılıb. Onlar 11 halqa olsa da, mən onların 5-i ilə işləyirəm. Ancaq bunları əl hərəkətləri ilə o qədər maraqla işləyirsən ki, sirrini açmaq olmur. Bilirsən ki, sirri burdadır, ancaq görə bilmirsən.

- Sənətiniz həyatda əlinizdən tutubmu?

- Mən sənətimə xəyanət etməyi sevmirəm. Yəni ondan başqa məqsədlər üçün istifadə etmirəm. Yalanın ömrü az olur. Sənətimə çox bağlıyam. Ona görə də hamı məni səmimi qəbul edir və özümə hörmət görürəm.

- Fokusun min bir sirrini özünüz üçün nə qədər aça bilmisiniz?

- Bir neçə il bundan əvvəl mənimçün qaranlıq şeylər çox idi. Maraqlısı o oldu ki, Türkiyədən Şankadra, İngiltərədən Le-Aleks, Çevin, Gürcüstandan Zurab Vodaçuxuriya Bakıya gələrək çıxışlar etdilər. Biz nə fokus nömrələri göstərirdiksə, onlar da eyni şeyləri göstərirdilər. Fokus elə fokusdur. Bunları görəndən sonra öz işimizə marağımız daha da artdı. Yoxsa əvvəl elə fikirləşirdik ki, biz heç nə bacarmırıq. Artıq mənim üçün 90 faiz açılmayan şey yoxdur. Ancaq əl çatmayan şeylər var. Onları yaratmaq üçün çoxlu maliyyə lazımdır. Ancaq mən bu kiçik möcüzələrin - mikromagiyanın "xəstəsi"yəm.

- Fokusun hansı özünəməxsus qaydaları var?

- Fokusun 7 qızıl qaydası var: heç vaxt əvvəldən göstərəcəyin foksu deməməli; fokusun sirrini açmamalı; foks nömrəsini göstərən zaman hər hansı uğursuzluq olarsa, vəziyyətdən çıxmağı bacarmalısan. Həmişə insanlarla səmimi olmalısan. Tamaşaçılara təqdim etdiyin əşyalar və öz geyimin gözoxşayan, səliqəli olmalıdır və s..

- Siz göstərdiyiniz nömrələrlə insanları heyətləndirirsiniz, bəs sizi heyrətləndirən nədir?

- Məni həmişə aktyorların şəxsi bacarığı, daxili aləmi, mimikası heyrətləndirib. Fokusda aktyorluq da lazımdır. Ümumiyyətlə, fokusun həm aktyoru, həm də reyissoru özün olursan. Eləcə də işıq effekti verirsən. Əvvəllər hər bir fokusa heyrətlənirdim. Ancaq Allah mənə bu sirləri bəxş elədikcə, sanki bundan doyuram və özüm bunları insanlara bəxş etmək istəyirəm.

Kaspi.- 2008.- 28 oktyabr.- S. 11.