Əsilbəyli X.

 

İlham Namiq Kamal: “Hər bir sənət adamı öz tərbiyəsini səhnəyə gətirir”

 

Müsahibimiz yetərincə tanındığından barəsində geniş təqdimata lüzum görmədik və birbaşa mətləbə keçirik. İlham Namiq Kamal həm "İlham" Miniatür Teatrının rəhbəridir, həm Musiqili Komediya Teatrında aktyor kimi çalışır. Bəs İlham müəllimi həmin teatra bağlayan nədir ki, aktyor kimi fəaliyyətini davam etdirir?

- Görkəmli aktyor Hacıbaba Bağırovla uzun illərdi tanış idik. "Mozalan" kinojurnalında, teletamaşalarda bir yerdə çıxışlarımız çox olub. Həm Mədəniyyət İncəsənət Universitetində musiqili teatr aktyorluğu kafedrasında bir yerdə çalışırdıq. Bir gün o, mənə Musiqili Komediya Teatrında bir tamaşa hazırlamağı təklif etdi. Hətta arzusu vardı ki, bir tamaşada ikimiz oynayaq. Amma həyat elə gətirdi ki, bu, qismətimiz olmadı. Sonra o, Oqtay Rəcəbov Aqşin Babayevin "Şeytanın yubileyi" adlı pyesini mənə təqdim etdi mən o tamaşanı hazırladım. Ümumiyyətlə, bu teatr mənə çox doğmadır. Burada aktyorluqla yanaşı, rejissor kimi çalışıram. Sözün yaxşı mənasında səlahiyyətimdən istifadə edərək müəyyən ağızəymələri, gülməli adam obrazlarını bu səhnədən yığışdırmışam. Bunlar yığışdıqca Musiqili Komediya Teatrının hörməti daha da artacaq. Səhnəmiz gülməli adamlardan qurtarmalıdır. Səhnədə həqiqi gülüş yaradan adamlar olmalıdır. Mən, ümumiyyətlə, həmişə qərar tutduğum yerdə isə bir görməyə çalışmışam. Məsələn, götürək "İlham" Miniatür Teatrını. Bu teatrı da imkan daxilində tanıtdım. Teatrın 6 - 7 tamaşası dövlət televiziyasının, 4 tamaşası "Lider" telekanalının "Qızıl fond"undadır. Əgər bu ərəfədə çəkilən tamaşa "Qızıl fond"da saxlanılırsa, bu özü böyük işdir. Bundan əlavə, çəkilmiş tamaşalar özümüzdə qorunur. Çalışmışıq teatr sənətinə kömək edək. Bu teatr digər teatrlara bənzəməyən bir formadadır. Əyləncəli, gülüşlü, musiqili, bugünkü günün sözünü deyən bir teatrdır.

- Aktyor olmaq asandır?

- Asan olsaydı, bunu hamı edərdi. Aktyorluq yeganə sənətdir ki, hər dəfə istər rol oynayanda, istər məşq edəndə əsəbini itirirsən. Aktyorluq əsəb üzərində qurulmuş bir sənətdir. Tamaşaçı gəlir, gülür, ancaq sən o vəziyyəti ifa etmək üçün qədər əsəb gərginliyi keçirirsən. Əvəzində qazandığımız tamaşaçı məhəbbəti ya hansısa titul olur. Ancaq burası da var ki, hər bir insanın seçdiyi peşə var. Bizə güclə deməyiblər ki, aktyor ol. İçimizdə elə bir həvəs, elə bir qığılcım var ki, adi insanlar o hissləri keçirə bilməzlər. Həvəslə gəlirsən, sonra keçdiyin məktəb səni peşəkarlıq dərəcəsinə çatdırır. Sən gərək o peşəkarlığı püxtələşdirəsən. Oynadığın rollarla, obrazlarla daha yeni bir səhnə açasan.

- Necə oldu ki, eyni zamanda rejissor kimi fəaliyyətə başladınız və aktyorlarla dil tapmaq sizin üçün asandırmı?

- Mən o aktyorlardanam ki, bu günə qədər mənə rollar verirlər. Bundan heç vaxt korluq çəkmirəm. İstər televiziya tamaşalarında, istərsə teatrlarda. Rejissorluqla bilavasitə məşğul olmağım "İlham" Miniatür Teatrının yaranması ilə bağlı oldu. Çünki tamaşaların necə olması haqqında beynimdə fikirlər vardı. O zaman rejissorluqla məşğul olmağa başladım bir gördüm ki, 37 - 38 tamaşa hazırlamışam. Qaldı aktyorlarla dil tapmağa, bu bir tərəfdən asan olsa da, bir tərəfdən çətindir. Tamaşanı hazırlayana qədər onların da əvəzinə düşünürsən. Çünki bütün tamaşa sənin yozumundadır. Yalnız 3 - 4 tamaşa oynanılandan sonra özünü rahat hiss edirsən ki, artıq ətrafdakılar sənin üslubuna uyğun işləyirlər.

- Quruluş verdiyiniz əsərdə baş rolu özünüz oynamısınızmı?

- Mütləq baş rolda mən oynamalıyam söhbəti heç vaxt olmayıb. Miniatür Teatrında hazırladığım "Karnaval" ya "Şifonerdə eşq-məhəbbət" tamaşasında özüm epizodik rol ifa etmişəm. Əslində, rolun böyüklüyünə-kiçikliyinə baxmazlar - hansı rol sənə uyğundursa, o rolu da oynamalısan. Həm rol ilk növbədə xarakterə uyğun gəlməlidir.
   - Bu gün tamaşaçılara həqiqi gülüş bəxş edən aktyorlar yoxdur?

Azərbaycan teatrında qaz səsi çıxaran, bəstəboy, pəltək obrazlarında oynayan gülməli adamlar çoxdur. O, onsuz da gülməli adamdır. Ona küçədə güləcəklər. Bir var cəmiyyətdə olan insanlardan fərqlənməyən adi bir insan. Ancaq o, səhnədə elə maraqlı gülüş vəziyyətləri, xarakter yaradır ki, heyran qalırsan. Aktyor sənəti yalnız o zaman qiymətləndirilir. Biri var savadsız bir adamın səhnədə oynadığı alverçi obrazı, biri var savadlı adamın təqdim etdiyi analoji obraz. Bunlar tam fərqlidir. Hər bir sənət adamı öz tərbiyəsini səhnəyə gətirir. Mədəni, səviyyəli bir aktyorun səhnəyə gətirdiyi obraz həmişə maraqlı bir qalereya kimi qalır. Bəsit, dayaz aktyorun gətirdiyi adamın xarakteri isə silinib gedir.

 

Həftə-içi.- 2008.- 14 oktyabr.- S. 6.