Əsilbəyli X.

“Qorxuram roluma inanmasınlar”

Azərbaycan teatr səhnəsinin dəyərli simalarından olan xalq artisti Arif Quliyev 2 ildən sonra 60 yaşını qeyd edəcək. Onun bu vaxt ərzində həyata keçirmək istədiyi böyük arzusu var. Sən demə, hamının komik aktyor kimi tanıdığı A.Quliyev də ciddi rol oynamaq arzusunda imiş.

- Musiqili Komediya Teatrında yeni tamaşa ilə mövsümü bağladıq. Üzeyir Hacıbəyovun ölməz əsəri olan "Məşədi İbad"ı oynadıq. Məşədi İbad rolunda Ramiz Məmmədov, Sənəm rolunda Afaq Bəşirqızı, hambal rolunda isə mən çıxış etdim. Tamaşada teatrımızın dəyərli sənətçiləri rol almışdılar. Tamaşanın rejissoru Cənnət Səlimova idi.

Tamaşaçıların marağından hiss etdik ki, onlar əsəri yaxşı qəbul ediblər. Bu artıq neçənci "Məşədi İbad"dır ki, hambal rolunda oynayıram. 1-ci dəfə mərhum sənətkar Hacıbaba Bağırovla oynamışam. 2-ci dəfə isə Ramiz Əzizbəyli ilə İrəvan teatrının səhnəsində bu rolda çıxış etmişdim. Bu dəfə isə doğma teatrın səhnəsində bu rolu ifa edirəm. Artıq sentyabrda Musiqili Komediya Teatrında Əziz Nesinin "Diqqət, şəhərdə manyak var" komediyasının məşqləri başlanacaq.

Oruc Qurbanovun quruluş verəcəyi bu tamaşada mənə qaz nəzarətçisi, Afaq Bəşirqızına isə ev xidmətçisi rolu həvalə olunub. Yəni əsas rolu Afaq Bəşirqızı oynayacaq. Artıq tamaşanın oxunuşu bitib. Ümumiyyətlə, mənim üçün ən doğma yer Musiqili Komediya Teatrıdır. Çünki ilk addımlarımı burda atmışam. Səyavuş Aslan, Hacıbaba Bağırov, Nəsibə Zeynalova və başqaları ilə birlikdə bu teatrda işə başlamışam. Buna görə də bütün varlığımla bu teatra bağlıyam.

- Teatrların vgziyyəti necədir? Tamaşaçı, əsər problemi indi də özünü göstərir?

- Bizim teatrda tamaşaçı problemi yoxdur. Tamaşaçı axını sərbəst olmalıdır. Sərbəst gələndə tamaşaçı tamaşaya daha çox önəm verir. Əsər sarıdan ola bilər hansısa problemlər olsun. Düşünürəm ki, teatrlara yeni əsərlər lazımdır. Eyni zamanda da yeni gənclər cəlb edilməlidir. Musiqili Komediya Teatrının yeni təyin olunmuş direktoru Əliqismət Lalayev bu fikri dəfələrlə bildirib. Müğənni Röyanı dəvət ediblər, müzikl hazırlayacaqlar. Bu isə yaxşı göstəricidir. Teatrda iş mexanizmi düzgün qurularsa, ora tamaşaçı gələcək.

Tamaşaçını güclə teatra dartmaq lazım deyil. Tamaşaçı öz qəlbi, sevgisi ilə teatra gəlməlidir. Gənclərə isə həm inanmaq, həm də dayaq olmaq lazımdır. Necə ki bizə vaxtilə inanıb dayaq olublar. "Məşədi İbad"da əksəriyyəti gənclərdir. Gənclər həm Musiqili Komediya, həm də başqa teatrlarda var. Dünənin gəncləri biz idik. İndikilərə də inanmaq lazımdır ki, onlar daxili varlıqlarını, potensiallarını nümayiş etdirsinlər.

- Gənclər arasında gələcəyin Arif Quliyevini, Səyavuş Aslanını, Yaşar Nurisini görürsünüz?

- Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti istedadlı gənclər yetişdirir. Mən də orada dərs deyirəm. Ümumiyyətlə, "yetişdirir" demək azdır, gərək özün bu işdə iştirak edəsən, kömək göstərəsən. Təəssüf ki, bəzi insanlar danışmağa üstünlük verirlər. Axı hər birimiz kənara çəkilib desək ki "məndən bir dənədir", bu qeyri-düzgündür. Heç kəs əvəzolunmaz deyil. Hərənin öz adı, öz titulu var. Sabah Arif olmayanda, Rəfael olacaq və sairə. Heç kim səhnəni tutub dayanmır.

- Aktyorların maddi vəziyyəti necədir? İndi də maaş azlığına görə sənəti tərk edənlər çoxdur?

- Aktyorların əməkhaqları bir qədər yaxşılaşıb. Mən prezident təqaüdçüsüyəm. Fikrimcə, sənət maaşla ölçülməməlidir. Sevdiyin sənətdə 1 manat da alanda insana xoş olur. Amma onu deyə bilərəm ki, son zamanlar vgəziyyət yaxşılaşır. Hər bir halda sənətçi hər bir vəziyyətə dözməlidir. İncəsənət qurban tələb edir. Əgər mən bu sənəti sevirəmsə, onun yolunda hər bir əzaba dözməliyəm. Yarıda qoyuramsa, deməli, mən sənətkar deyiləm. Sabah kimsə "maaş azdır, mən sənətdən gedirəm" desə, bilin ki, onun istedadı yoxdur. İstedad maddiyyatı unutdurur. Mən xorda oxuya-oxuya yarımştata, sonra da ştata keçmişəm. Daha sonralar isə aparıcı aktyorlardan olmuşam. 1973-cü ildən Musiqili Komediya Teatrında işləyirəm. 35 il az deyil. Gərək əziyyət çəkəsən ki, nəticəsini görəsən. Bir gün bir uşaq ağaca çıxıb oğurluq edir. Bağın yiyəsi onu görüb deyir ki, ay uşaq, düş aşağı, yoxsa gedib dədəni çağıracağam. Uşaq da cavab verir ki, uzağa getmə, dədəm də o biri ağacdadır. Yəni bu da onun sevdiyi peşədir. Həvəs onu gətirib ora. Bütün peşə sahibləri öz işlərini belə həvəslə görürlər.

- Teatr xadimləri arasında nədənsə həmişə narazılıqlar olub. Siz necə, hansısa aktyorun özünüzə qarşı qərəzli mövqeyini hiss etmisiniz?

- Sənətdə belə insanlar çoxdur. Onu deyə bilərəm ki, mənim heç kimlə münaqişəm olmayıb. Ümumiyyətlə, belə hadisələrə qarışmamışam. Əliqismət müəllim də deyir ki, aktyorlar teatrda öz işi ilə məşğul olursa, orda dedi-qoduya yer qalmır. Gəlirsən teatra, işləyir, yorulur və çıxıb gedirsən. Mən başımı aşağı salıb, öz işimlə məşğul olmuşam. Tanıdığım adamlara da bunu məsləhət vermişəm. Rol verdilər-götürürəm, vermədilər, gözləyirəm. Nəyə lazımdır "onunla oynamıram", "bununla oynayıram" kimi ifadələr. Sən işini gör, işinlə qalib gəl. Hünərin varsa, hünərini işində göstər. Yoxsa onun-bunun dalınca danışırlar. Belələrini tanımağa vaxtım yoxdur. Teatrda kifayət qədər işim olur.

- Bu günün komediyası hansı səviyyədədir, insanları güldürmək çətinləşib?

- İndiki gülüş səhnələri güldürməkdən çox, düşündürür. Amma sanballı əsərlərə az rast gəlirəm. Gülüş silahdır, atırsan nöqtəyə dəyir və o zərbə ilə neqativliyi təmizləyir.

- Ən çox tənqid olunan komediyaçılar Rafael və Coşqun cütlüyüdür. Onların qadın rollarını tənqid edənlər çoxdur. Siz necə, onları tənqid edənlərə qoşulursunuz?

- Mənim onlara münasibətim yaxşıdır. İfaları yerindədir. Onlar ssenari necə yazılırsa, elə də ifa edirlər. Orada rejissor və ssenarist yozumu var. Onlar məcburdurlar ki, yazıldığı kimi qadın rolunda çıxış etsinlər. Mən özüm də "Qısqanc ürəklər" amaşasında qadın rolunu ifa etmişəm.

- Bu günə qədər komik rollarınızla sevilmisiniz. Ürəyinizdə oynamaq istədiyiniz hansı obrazlar qalıb?

- Arzu edərdim Ağa Məhəmməd şah Qacarı oynayım. Amma bilmirəm oynaya bilərəm, ya yox. Mənə verərlər, ya yox - bunu da bilmirəm. Onu deyə bilərəm ki, belə bir arzum var. Lap əvvəllər Hamlet obrazını fikirləşirdim. Bir dəfə oynadım. Gülməli alındı. Sabah Ağa Məhəmməd şah Qacar rolunda səhnəyə çıxsam, qorxuram ki, roluma inanmasınlar. Bir dəfə "Qəm pəncərəsi" filmində ciddi rol oynamışam. İndi də ciddi rol oynamaq istəyirəm. Mənalı, düşündürücü dram əsərində obrazlı, insanları düşündürə biləcək rol ifa etmək arzumdur.

Həftə içi.- 2008.- 21 oktyabr.- S. 6.