Cabbarlı A.

Azərbaycan turizmin imkanları və potensialı ilə seçilən ölkədir

27 sentyabr Ümumdünya Turizm Günüdür

Ölkəmizin coğrafi və geopolitik mövqeyi, təbii iqlim şəraiti, üstəgəl əhalinin son dərəcə qonaqpərvərliyi turizmin inkişafı üçün əlverişli mühit yaradır. Beynəlxalq miqyasda özünün turizm imkanları və potensialı ilə fərqlənən Azərbaycanın bir sıra regionlarında, xüsusən şimal və şimal-qərb bölgələrində yüksək xidmət mədəniyyəti, gözəlliyi, ab-havası ilə seçilən, hər cür rahatlığa, infrastruktura malik turizm obyektlərinin, dünya standartlarına cavab verən otellərin istifadəyə verilməsi xarici qonaqların diqqətinin ölkəmizə yönəlməsində böyük önəm daşıyır.

Dövlət başçısının 2004-cü ilin fevralında təsdiq etdiyi Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı çərçivəsində turizm sahəsinin sürətli inkişafı ölkə iqtisadiyyatının ən qabaqcıl sahələrindən birinə çevrilmişdir. Turizm sənayesinin yeni şəraitdə bazar münasibətlərinə uyğun dirçəlişinə nail olmaqdan ötrü adıçəkilən proqram işlənərkən ümummilli lider Heydər Əliyevin imzası ilə 2002-2005-ci illər üçün təsdiqlənən müvafiq sənəd və digər dövlət əhəmiyyətli qərar və sərəncamların mahiyyəti nəzərə alınmışdır.

Söhbət açdığımız sahədə mövcud vəziyyəti düzgün qiymətləndirməkdən ötrü son bir neçə ilin əsas hadisələrini nəzərdən keçirək.

2001-ci ildə Azərbaycan Ümumdünya Turizm Təşkilatına qəbul olundu. Sonrakı ilin may ayında Bakıda açılışı gözlənilən ilk beynəlxalq Turizm sərgisinə hazırlıq prosesində iştirak etmək üçün təşkilatın Baş katibi Françesko Franjialli paytaxtımıza gəldi. Aradan bir az vaxt ötəndən sonra ölkəmizin bir sıra tarix-memarlıq abidələri YUNESKO-nun dünya irsi siyahısına daxil edildi. Respublikamız bir çox ümumdünya turizm sərgilərində, yarmarkalarında, festivallarında və forumlarında iştirak etməyə başladı. Əgər 2002-ci ildə Azərbaycan turizminin nailiyyətləri yalnız iki ölkədə nümayiş etdirilmişdirsə, 2007-ci ildə artıq 20-dən çox dövlət əhatə olunmuşdur.

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin xüsusi lövhələri ölkəmizin turizm şirkətlərini, otellərini, istirahət zonalarını əks etdirməklə Londonda, Moskvada, Tokioda, İstanbulda, Vyanada və digər dünya mərkəzlərində keçirilən beynəlxalq sərgilərdə çox geniş marağa səbəb olmuşdur. Bu cür sərgilərin Bakıda da təşkili artıq ənənəyə çevrilmişdir.
Bu ilin yazında Bakıda İslam Konfransı Təşkilatına üzv olan ölkələrin turizm operatorlarının forumu keçirilmişdir. Həmin tədbirdə Türkiyənin, Səudiyyə Ərəbistanının, Misirin, İordaniyanın, İranın, Çinin, Qazaxıstanın, Türkmənistanın, Özbəkistanın, Kamerunun, Əfqanıstanın, Tacikistanın, Gürcüstanın, Ukraynanın və İtaliyanın nümayəndələri iştirak etmişdir. İki il öncə Bakıda "İpək yolu" layihəsində iştirak edən İKT ölkələrinin turizm nazirlərinin konfransı keçirilmişdir. Azərbaycan 2006-2008-ci illər üçün həmin konfransın sədri seçilmişdir. Bu il İKT üzv olan ölkələrin forumunda isə Bakı 2009-cu il üçün İslam mədəniyyətinin paytaxtı elan edilmişdir.

Azərbaycanın Böyük İpək yolu ölkəsi kimi təbliğində İstanbuldan Pekinə velosiped yürüşünün və "Afanasi Nikitinin Rusiyadan Hindistana səfəri" avtomobil turnesinin mühüm əhəmiyyəti olmuşdur.

Ölkəmizin paytaxtında və regionlarında dövlət proqramları çərçivəsində yüzlərlə müasir otel və beynəlxalq standartlara uyğun yeni turizm obyektləri istifadəyə verilmişdir. Hazırda yalnız Bakıda 85 bu cür obyekt fəaliyyət göstərir. Bu uğurlar ölkəmizə aparıcı beynəlxalq investisiya kompaniyalarının cəlb edilməsi sayəsində mümkün olmuşdur.
Turizm sahəsində mütəxəssislərin hazırlanması və ixtisas dərəcələrinin yüksəldilməsinə dair məsələlərin həllinə ciddi diqqət yetirilir. Turizm İnstitutu açılmış və artıq çox böyük rəğbət qazanmışdır.

Ölkəmizə xaricdən turizm axını hər il 8-15 faiz artır və ötən bir il ərzində Azərbaycana gələnlərin sayı 1,1 milyon nəfərə çatmışdır. Xarici ölkələrə istirahətə gedən vətəndaşlarımızın sayı da artmaqdadır. Ötən il 450 min nəfər azərbaycanlı xarici ölkələrə turizm və istirahət məqsədilə səfər etmişdir.

Azərbaycanın turizm proqramlarına mövcud olan istirahət marşrutları ilə yanaşı, Dağlıq Qarabağ marşrutu da daxil edilmişdir. Bu il Bakıda keçirilmiş beynəlxalq səviyyəli sərgidə mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəz Qarayev xarici kütləvi informasiya vasitələrinin suallarını cavablaqdıraraq demişdi ki, bu məhdudiyyət regiondakı siyasi vəziyyətlə bağlıdır və müvəqqəti xarakter daşıyır. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi beynəlxalq hüquq normaları çərçivəsində Azərbaycanın xeyrinə həll olunan kimi ölkəmizin bu füsunkar diyarına da turist səfərləri təşkil etmək mümkün olacaqdır.

Hazırda respublikamızda iki yüzdən çox turizm şirkəti fəaliyyət göstərir, mənzərəli və sağlamlıq üçün sərfəli təbiət guşələrində 7 regional turizm marşrutu açılmışdır. 300-dən çox otel daim xaricdən gələn qonaqları qəbul edir. Xidmət səviyyəsi yüksəlir, "ulduzlu" otellərin və istirahət mərkəzlərinin sayı ildən-ilə artır.

Azərbaycanı haqlı olaraq gözəlliklər diyarı adlandırırlar. Bu yerlər dünyada misli olmayan flora və fauna, müxtəlif bitki və heyvan növləri ilə zəngindir. Bu da təsadüfi deyil. Çünki dünyada mövcud olan 11 iqlim qurşağının 9-u ölkəmizin ərazisindən keçir. Məhz buna görədir ki, bu gün Azərbaycanda turizmin əsas növləri dinamik inkişaf edir.
Son illər ərzində "Xalq sənətkarlığı", "Ekzotik mətbəx", "Ovçuluq və balıqçılıq", "Etnoqrafiya və kənd turizmi", "Ekologiya", "Aleksandr Düma Qafqazda" və digər turizm marşrutları geniş vüsət almışdır.
Azərbaycanın turizm potensialının təbliğində ölkəmizdə keçirilən kino-festivalların əhəmiyyəti də az deyildir. Festivalın birincisi 2003-cü ildə, digəri isə 2007-ci ildə keçirilmişdir. Üç il əvvəl "Turizm aləmi" devizi ilə "Cənnət görmək istəyən Azərbaycana gəlsin" adlı fotosərgi təşkil olunmuşdur.

2005-ci ildən etibarən turizmə dair reklamların qabaqcıl dunya televiziya kanallarında - CNN-də, Euronews-də, aviasiya kompaniyalarının - "Azal", "Austrian Airlines"in, "British Airways"in bort jurnallarında yerləşdirilməsinə başlanmışdır. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin internet saytı və portalı açılmışdır. Azərbaycan son 5 il ərzində Moldova, Belarus, Qatar, Yunanıstan, Qazaxıstan, İordaniya, Fransa, Litva ilə turizm sahəsində əməkdaşlıq üzrə hökumətlərarası sazişlər bağlamış və əlavə olaraq yenə 27 ölkə ilə qarşılıqlı əlaqələr yaratmağa hazırlıq işləri görür.

2009-cü ildə Ümumdünya Turizm Təşkilatının Avropa Komissiyasının növbəti sessiyası gözlənilir. Bu təşkilatın ekspertləri, texniki məsləhətçiləri dəfələrlə Azərbaycanda olmuş, ölkəmizin turizm imkanlarının monitorinqini aparmış, lazımi rəylər hazırlamışlar. 2003-cü və 2007-ci illərdə Bakıda keçirilmiş seminarlarda Mərkəzi Asiya və Qafqaz üzrə müasir turizm sənayesinin yaradılması diqqət mərkəzində olmuş və nəticədə sanballı beynəlxalq investisiya şirkətləri və maliyyə strukturları işə cəlb olunmuş, "İpək yolu" layihəsinin reallaşdırılmasına təkan verilmişdir.

Respublikanın regionlarda xarici turistlərin qəbulu və yerləşdirilməsi sahəsində uğurlu işlər görülür, qonaqların rahatlığı, onlara yüksək səviyyədə xidmət həmişə diqqətdə olur.

Bakıdan cəmi 140 kilometr aralıda yerləşən Şamaxı turizm infrastrukturunu yaratmaqdan ötrü çox əlverişli məkandır. Hazırda burada 20 müvafiq obyekt fəaliyyət göstərir. İki, üç və hətta səkkiz yerlik rahat kotteclər, qonaqları yüksək səviyyəli xidmətlə, dadlı mətbəxlə qarşılayan "Fortuna", "Dədə Qorqud", "Pirqulu", "Dağlar qoynunda" istirahət bazaları var. Dağ yamaclarından və sıx meşələrdən keçən dar cığırlarla gəzintilər, Pırquludakı rəsadxanaya ekskursiya imkanları da çox cəlbedicidir. Qış istirahəti həvəskarları üçün xizək idmanı ilə məşğul olmaq üçün yerlər açılır. Bu məqsədlə Fransa şirkətləri artıq bütün lazımi infrastruktur tədbirlərini həyata keçirmişlər.

Gəncə "My Way" oteli "üçulduzlu" statusuna layiq görülmüşdür. Burada rahat istirahət üçün hər cür imkan yaradılıb, nəcib zövqlə tikilmiş restoran, yüksək səviyyəli xidmət, sözsüz, daha fəal qonaq axınını gözləməkdədir. Əlavə etmək yerinə düşər ki, qədim Gəncə diyarında, Göygöl kimi mənzərəli təbiət kompleksləri ilə yanaşı, turizmin daha da inkişaf etdirilməsi üçün böyük maraq kəsb edən tarix-memarlıq abidələrinin də öz yeri vardır. Azərbaycan poeziyasının günəşi dahi Nizami Gəncəvi burada yaşayıb yaratmışdır. Onun məqbərəsi də bu şəhərdə yerləşir. Gəncə qalasının bərpa olunmuş alaqapısı və bir çox başqa abidələr qonaqları Azərbaycan tarixinin çox maraqlı səhifələri ilə tanış etməyə imkan verir. İnanmaq olar ki, Gəncəyə bir dəfə təşrif buyuran xarici turist mütləq daimi qonaqlarımızdan biri olacaqdır.
Şəkidəki "Karvan-saray" mehmanxana kompleksinin 250 yaşı var. Azərbaycanda yeganə mehmanxanadır ki, qədimdən yadigar qalmaqla müasir turizm məqsədlərinə uyğun olaraq yeniləşdirilmişdir.

Yaraşıqlı düzək-bəzəyilə göz oxşayan mehmanxananın 34 rahat nömrəsi var, burada bir dəfəyə 74 qonaq yerləşdirmək mümkündür. Restoranın üstüörtülü zalında 60 nəfər üçün yer nəzərdə tutulmuşdur. Açıq yay zalında isə 100 müştəri hər gün səhər, günorta və şam naharını edə bilər. Kompleksin ərazisində çayxana da var ki, bu ətirli içkidən zövq ala bilərsən.

"Karvan-saray" Azərbaycanda bir çox turizm şirkətləri ilə sıx əlaqədə işləyir, o cümlədən "İmprotex"lə, "Amerikan-ekspress"lə və "Diskaveri" ilə. Kompleks qədimdən iki hissədən ibarətdir. Yuxarı bölüm tam qaydaya salınmışdır. Aşağıda isə təmir işləri davam edir. Bu bölüm də istismara veriləndən sonra turizm sektorunu xeyli genişləndirmək mümkün olacaqdır.

Yay fəslində "Karvan-saray" kompleksinə qonaq axını daha çox olur. Xarici turistlər məhz öz istirahətlərini mənalı keçirmək üçün buraya üstünlük verirlər. Deməli, turistlər ekzotik təbiətlə yanaşı, tarixə də nəzər salmaqdan zövq alırlar. Axı, Şəki qədim İpək yolunun mərkəzində yerləşir. Odur ki, bu yolla səfərə çıxan hər bir kəs mütləq bir gününü məhz Şəkidə keçirməli olur. Burada qonaqları 400 memarlıq abidəsi, o cümlədən Azərbaycanda və xaricdə misli olmayan məşhur Şəki Xan sarayı gözləyir.

Bu ilin turizm mövsümünün yekunları bu yaxınlarda respublika Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən keçirilən ənənəvi konfransda müzakirə olunacaq. Qabaqcadan demək olar ki, turizm təşkilatlarının və onlarla əlaqədar olan strukturların birgə işlədikləri Dövlət Proqramı yüksək səviyyədə icra olunur. Bunu çoxsaylı qonaqlarımızın rəyləri, ürək sözləri də təsdiqləyir. Xarici müsafirlər ölkəmizə gəlməyi, gəzməyi çox sevirlər. Onu da yaxşı bilirlər ki, Azərbaycandan və azərbaycanlılardan görüb-götürüləsi çox yaxşı nümunələr var.

Azərbaycan.- 2008.- 27 sentyabr.- S. 15.