Əliyev Z.

Ölüm yatağında çəkilən rəsm

Haqqında söz açmaq istədiyimiz rəsm 60 il əvvəl çəkilib. Müəllifi mərhum xalq rəssamı Salam Salamzadədir. Bu rəsm əsərində dahi bəstəkarımız, milli musiqimizin bayraqdarı Üzeyir Hacıbəyov ölüm yatağında təsvir edilib. Onu vaxtilə rəssamın qrafik irsini tədqiq edərkən üzə çıxarmışdıq.

1948-ci ildə bəstəkarın 63 yaşında vəfat etməsi bütün ictimaiyyəti kədərləndirmişdi. Onun indiki Milli Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyətinin binasında qoyulan tabutuna üz tutan insan axınının sonu yox idi. Hamı, həmişə sevinc bəxş etməklə ürəklərdə özünə heykəl ucaltmış, məhəbbət qazanmış öz sevimli məşhur soydaşı ilə vidalaşmaq, ona ehtiramını ifadə etmək istəyirdi. Bu vaxt bir neçə rəssam və heykəltəraşın keçirdiyi hissləri isə ölçüyə gətirmək qeyri-mümkündü... Belə ki, onlara görkəmli bəstəkarın ölüm yatağında rəsmini çəkmək, son durumunu tarix üçün əbədiləşdirmək tapşırılmışdı...

Əvvəlcə yaratdığı Nizaminin heykəli ilə məşhur olan tişə ustası Fuad Əbdürrəhmanov bəstəkarın üzünün və əllərinin gipsdən surətini çıxarır. Görülən bu işin bu gün əhəmiyyəti bütün mənalarda böyükdür, desək, yanılmarıq. Bu surətlər hazırda Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyindədir. Sonra isə rəssamlardan Salam Salamzadə və Kazım Kazımzadə işə başlayır. Vaxt darlığından təsvirin karandaşla çəkilməsi tövsiyə olunur. Buna baxmayaraq, rəssamlara vaxtilə ünsiyyətdə olduqları bu böyük şəxsiyyəti həyatda yox, ölüm yatağında təsvir etmək çox üzüntülü və çətin idi. Lakin onlar psixoloji gərginliyə baxmayaraq, tapşırılan yaradıcılıq işinin öhdəsindən layiqincə gələ bilirlər. Bu gün artıq tarixləşən bu rəsmlər Üzeyir Hacıbəyovun ömür yolunun sonunun bədiiləşdirilməsi baxımından əhəmiyyətlidir. Onların hər ikisi adlarını çəkdiyimiz rəssamların ailələrində qorunur...

Mədəniyyət.- 2008.- 18 sentyabr.- S. 6.