Sevinc

Qarşılıqlı əlaqələr - zənginləşmə yoludur

Xəbər verdiyimiz kimi, Avrasiya regionu üzrə milli, habelə ən nüfuzlu kitabxanaları özündə birləşdirən Avrasiya Kitabxanalar Assambleyasının növbəti iclasının Bakıda keçirilməsi qərara alınıb. İclasın təşkilatçısı günün 85 illik yubileyini keçirməyə hazırlaşan Azərbaycan Milli Kitabxanasıdır.

AKA-nın yaranması, onun məqsəd və məramı barədə daha ətraflı məlumat almaq üçün Milli Kitabxananın direktoru Kərim Tahirova müraciət etdik: "Avrasiya Kitabxanalar Assambleyası 2003-cü ildə Rusiya Federasiyası, Belarus, Qırğızıstan, Qazaxıstan və Azərbaycanın iştirakıyla təsis olunub. Zaman keçdikcə, MDB-yə üzv olan digər ölkələrin Milli Kitabxanaları da bu assambleyaya qatılmış, üzvlərinin sayı 11-ə çatmışdır. Kitabxana assambleyasının ildə bir dəfə illik müşavirəsi keçirilir. Avrasiya Kitabxanalar Assambleyasının təsis olunduğu gündən onun prezidenti ötən ilə kimi Rusiya Dövlət Milli Kitabxanasının direktoru Viktor Fyodorov idi. Ötən ilin noyabrında Moskvada keçirilən iclasda AKA-nın prezidenti Belarus Milli Kitabxanasının direktoru Roman Motulski seçilib. Hər 2-3 ildən bir səsvermə qaydasıyla Assambleyanın prezidenti dəyişir. Keçirilən illik toplantılar zamanı üzv ölkələrin Milli Kitabxanaları arasında qarşılıqlı əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi və MDB məkanında birgə layihələrin işlənməsi üzrə müəyyən tədbirlərin həyata keçirilməsi məsələləri müzakirə olunur.

Bildiyiniz kimi, noyabr ayında Azərbaycan Milli Kitabxanasının 85 illik yubileyi təntənəlı şəkildə qeyd olunacaq. Buna görə də biz assambleyaya üzv olan ölkələrin milli kitabxanalarına dəvətlər göndərdik. Bu dəvətlərdən sonra Belarus Milli Kitabxanasının direktoru Roman Motulski yubiley çərçivəsində Avrasiya Kitabxanalar Assambleyasının növbəti iclasının Bakıda keçirilməsi üçün mənə müraciət etdi".

Bu barədə Mədəniyyət və Turizm naziri Əbülfəs Qarayevə məlumat verən Kərim Tahirov, onun da bu təklifi razılıqla qarşıladığını bildirdi: "Bundan sonra üzv ölkələrin hamısına rəsmi məktub göndərdik AKA-nın növbəti iclasının keçirilməsi üçün iki ölkə nəzərdə tutulmuşdur. Tacikistan və Azərbaycan. Demək olar ki, üzvlərin yekdil razılığı ilə iclasın Bakıda keçirilməsi qərara alındı. Bizim tələbimiz ilə üzvlərdən yalnız biri – Ermənistan Milli Kitabxanası iclasda iştirak etməyəcək. Tədbirdə AKA daxil olmuş ölkələrin Milli Kitabxanalarının direktorları ilə yanaşı, həmin təşkilata üzv olan kitabxanalarla birgə, layihələrdə iştirak edən, elektron kitabxanalarda yeni texnologiyaların tətbiqində iştirak edən, kitabxanalar üçün müəyyən proqramlar hazırlayan təşkilatlar da iştirak edəcək".

Kərim Tahirovla söhbət zamanı məlum oldu ki, Azərbaycan Milli Kitabxanası ötən il Ankarada yaradılan Türkdilli Ölkələrin Milli Kitabxanaları Konfransı Təşkilatının üzvüdür. Ötən ilin iyun ayında təsis olunan konfransın üzvlüyünə türkdiili ölkələrin milli kitabxanalarının direktorları daxıldir. Sözügedən təşkilatın ikinci topiantısının da 85 illik yubiley çərçivəsində Bakıda keçirilməsi nəzərdə tutulub. Bu təşkilatın memorandumunda qeyd olunub ki, tədbir hansı ölkədə keçirilirsə, həmin ölkə konfransa sədrlik edir. Türkdilli Ölkələrin Milli Kitabxanaları Konfransı Təşkilatı birgə layihələrin işlənməsi, türkdilli ölkələr üçün vahid sistemin, vahid elektron kataloqun, toplu kataloqun və məlumat bazasının hazırlanması məqsədilə yaradılıb.

Ümumiyyətlə, həm Türkdilli Ölkələrin Milli Kitabxanaları Konfransı Təşkilatının ikinci yığıncağının, həm Avrasiya Kitabxanalar Assambleyasının toplantılarının Bakıda keçirilməsi sözsüz ki, yubileyin daha təntənəli keçirilməsinə vüsət verəcək. Yubiley tədbirlərində 20-dən artıq ölkənin nümayəndəsi iştirak edəcək. AKA-nın, Türkdilli Ölkələrin Milli Kitabxanaları Konfransı Təşkilatı üzvlərinin Bakıda toplaşması birgə layihələrin, təkliflərin müzakirə edilməsi üçün şərait yaradacaq. Ötən iclasda müzakirəsi yarımçıq qalan mədəniyyət, incəsənət sahəsində elektron informasiyanın ötürülməsi məsələsinin növbəti iclasda davam etdirilməsi və müəyyən sənədin işlənib hazırlanması nəzərdə tutulub.

Türkdilli Ölkələrin Milli Kitabxanaları Konfransında isə bütövlükdə bütün türk ölkələrinin milli kitabxanalarında saxlanılan əlyazmaların, nadir kitabların, məcmu kataloqların hazırlanması və onların elektron bazasının yaradılması üçün müxtəlif təkliflər irəli sürülüb. Bu təkliflərin layihə şəklində qəbul olunması gözlənilir.

Kərim müəllimin fikrincə, hərə öz gücünü ortaya qoymaqla, bütöv Türk dünyasının ən yaxşı əlyazmalarını, ən yaxşı çap məhsullarını, ən yaxşı dövrü mətbuat, qədim ədəbiyyatını əks etdirən bir məlumat bazası yaratmaq mümkündür.

Bugünlərdə M.F.Axundov adına Milli Kitabxanada Rusiya Dövlət Milli Kitabxanasının Elektron Dissertasiya Fondunun virtual oxu zalının açılması haqqında oxucularımıza məlumat vermişdik. Söhbət əsnasında Kərim müəllimdən elektron mətnlərdən istifadə edərkən plagiatlığın qarşısının alınması üçün hansı tədbirlərin görüldüyünü soruşduq: "Bilirsiniz ki, informasiya resursu yalnız öz ölkəsinin alimlərinin deyil, həm də qonşu ölkələrin alimlərinin hesabına yeniləşir, zənginləşir. Hazırda alimlərimiz, elmi işçilərimiz Rusiya Dövlət Milli Kitabxanasının Fondunda olan 350 min dissertasiyanın birbaşa elektron variantına baxmaq, ondan istifadə etmək imkanı qazanırsa, bu onların işinə xeyli kömək etmiş olur. Amma dissertasiyalarla zarafat eləmək olmaz. Onlar əlyazma hüququna malikdirlər. Mətnlərin köçürülməsi, dəyişdirilməsi mümkünsüzdür. Çünki virtual oxu server vasitəsilə idarə olunur və monitorda mətni açmaq, dəyişmək, üzünü köçürmək heç cürə mümkün deyil.

Kitabxanalar sənaye texnologiyalarının yeni imkanlarını özündə cəmləşdirməli, özünəməxsus təhsil bazalarına çevrilməli, qarşılıqlı əlaqələr vasitəsi ilə daha da zənginləşməlidir".

Mədəniyyət.- 2008.- 20 sentyabr.- S. 9.