Niyazov X.
Qlobal informasiya
mübadiləsi geosiyasi zərurətə çevrilir
OANA-nın
Bakıda keçirilmiş 30-cu iclasının yekunları bu
reallığı bir daha təsdiqləyir
Napoleon
imperiyasının diplomatı, dövrünün dahi
mütəfəkkiri Taleyran deyirdi ki, kimin informasiyası
çoxdursa, onun üstünlüyü labüddür. Daha
çox məlumata sahib olan tərəf nəinki intellektual
müstəvidə, hətta döyüş meydanında
belə qalibiyyəti əldən vermir.
Bəşəriyyətin tarixi təkamül prosesi bu fikrin
reallığa nə qədər adekvat olduğunu
təsdiqləməklə yanaşı, informasiyanın
insanın taleyində, yaşam tərzində necə vacib rol
oynadığını, maddi-mənəvi ehtiyac meyarına
çevrildiyini bir daha təsdiqləyir. Sosiomədəni
və iqtisadi inkişafın xarakterinə uyğun olaraq
informasiya hər bir cəmiyyətin dəyərli
əmtəəsi, əvəzsiz sərvəti
sayılmış, mütərəqqi inkişafın vacib
atributuna çevrilmişdir.
İnformasiya “inqilabı”
Müasir dövrdə
informasiyanın strateji əhəmiyyətinə görə
insan və cəmiyyət həyatında əlahiddə
mövqeyə malik olması ilk növbədə XX əsrin
ortalarından informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının
inkişafı ilə start götürmüş evolyusion
inqilabla şərtlənir. Xüsusən
də elektron kütləvi informasiya vasitələrinin,
habelə qısa zamanda hiberinformasiya məkanına
çevrilmiş internetin kosmik inkişaf tempi informasiyanın
təkcə ictimai münasibətlər sistemində deyil,
ümumən sosial-iqtisadi həyatın ən müxtəlif
sahələrində - biznesdə, beynəlxalq iqtisadi və
siyasi əlaqələrdə, elm və təhsildə,
qlobal təhlükəsizlik məsələlərində
rolunu görünməmiş dərəcədə
gücləndirmiş, informasiyalı cəmiyyətə
sürətli keçid prosesini təmin etmişdir.
İnformasiya
cəmiyyətinin əsas kapitalı informasiya və bu
informasiyanın daşıyıcısı olan texnologiyalarla
yanaşı, həm də müasir biliklərə
yiyələnmiş insandır. Bu
cəmiyyətə keçidi təmin edən və informasiya
texnologiyaları inqilabına səbəb olan texnologiyalar
isə kompüterlər, kommunikasiya texnologiyaları,
mikro-elektronika, robotlar, bio və nanotexnologiyalar, fiber
optiklərdir. İnformasiya cəmiyyətində yeni
dəyər mənbəyi informasiya, yəni intellektual
sərmayədir. Müşahidələr göstərir
ki, informasiya tutumlu əmtəə və xidmətlərə
artan tələbat qlobal iqtisadiyyatın strukturunu
dəyişdirir. Hazırda dünyanın ən böyük
bazar dəyərinə malik biznes nəhəngləri
arasında informasiya texnologiyaları sahəsində
fəaliyyət göstərən şirkətlərin
sayı durmadan artır. Həmin şirkətlərin
maliyyə göstəricilərini təhlil edərkən
informasiya idarəetməsinin dünya iqtisadiyyatında nə
qədər vacib olduğu bir daha təsdiqlənir.
Müasir dövrdə
informasiya qiymətli əmtəə olmaqla həm də
bəşəriyyətin tarixən can atdığı
demokratiya və vətəndaş cəmiyyəti kimi idealların
inkişafına zəmin yaradır, hər bir
cəmiyyətdə sərbəst düşüncə
tərzinin, şəffaflığın, siyasi plüralizmin,
insan hüquq və azadlıqlarının,
tolerantlığın mühüm amili kimi
çıxış edir. Açıq,
demokratik, şəffaf və sivil idarəetmə sisteminin
yaradılması ilk növbədə cəmiyyətin azad,
obyektiv, qərəzsiz informasiya almaq tələbatının
ödənməsindən - hər bir fərdin söz, fikir,
düşüncə və vicdan azadlıqlarının
maksimum səviyyədə təminatından keçir.
Bu hüquq və azadlıqlar açıq cəmiyyətin
qurulmasının, siyasi plüralizmi
şərtləndirməklə, insanların beynəlxalq
konvensiyalar və digər normativ hüquqi aktlarda təsbit
edilmiş hüquqlarının etibarlı
müdafiəsinə geniş imkanlar açır.
Söz, fikir, informasiya
və mətbuat azadlıqları cəmiyyətin normal
inkişaf ahəngini, liberal bazar münasibətlərinin
formalaşmasını, demokratikləşmə prosesinin
sürətlənməsini təmin edir. Öz
fikir və ideyalarını azad şəkildə ifadə
etmək demokratik cəmiyyətin özəyi olmaqla
yanaşı, onun tərəqqisinin və
ayrılıqda hər bir fərdin inkişafının
başlıca şərtlərindən biridir. Bu
dəyərləri fəaliyyətində daha çox
təcəssüm etdirən kütləvi informasiya
vasitələri cəmiyyət həyatının bütün
sahələrinə təsir göstərən qüdrətli
vasitələrdən biri kimi, ictimai rəyin
formalaşmasında, ictimai-siyasi proseslərin inkişaf
istiqamətlərinin müəyyənləşməsində
mühüm rol oynayır. Söz, fikir, informasiya və
mətbuat azadlıqları bir sıra beynəlxalq konvensiyalar
və sazişlərlə, o cümlədən BMT-nin 10 dekabr
1948-ci il tarixli Ümumdünya İnsan Hüquqları
Bəyannaməsində ali dəyərlər kimi təsbit
edilmişdir.
Sözün
azad məkanı
Qloballaşma və
inteqrasiya proseslərinin geniş vüsət aldığı
müasir dünyada hər bir kəsin obyektiv və
qərəzsiz informasiya almaq imkanının olması obyektiv
zərurətə çevrilmişdir. Açıq
və şəffaf cəmiyyət quruculuğu yolu ilə
gedən müstəqil Azərbaycanda da demokratik
inkişafın və vətəndaş cəmiyyətinin
mühüm təminatçısı, informasiya
istehsalçısı və yayımçısı olan
kütləvi informasiya vasitələrinin roluna mühüm
yer verilir. Son 13 ildə Konstitusiya
müddəaları əsasında həyata keçirilən
hüquqi islahatların nəticəsi olaraq bu gün
Azərbaycan Respublikası söz, fikir və mətbuat azadlığının
yüksək səviyyədə qorunduğu tolerant və
plüralist məkan kimi tanınır. Ulu
öndər Heydər Əliyevin 6 avqust 1998-ci il tarixli
"Azərbaycan Respublikasında söz, fikir və məlumat
azadlığının təmin edilməsi sahəsində
tədbirlər haqqında" fərmanı ilə
kütləvi informasiya vasitələri üzərində
senzura ləğv olunmuş, bu sahənin inkişafını
stimullaşdıran bir sıra zəruri
tədbirlər həyata keçirilmişdir. 2001-ci ildə
Avropa Şurası kimi mötəbər bir
təşkilatın tamhüquqlu üzvlüyünə
qəbul olunan Azərbaycan ölkədə söz, mətbuat
azadlığının, fikir plüralizminin
gücləndirilməsi istiqamətində yeni
təcrübə və imkan əldə etmişdir.
Son 10 ildə qəbul
edilmiş çoxsaylı qanunlar vətəndaşların
Konstitusiya ilə təsbit edilmiş söz, fikir və
mətbuat azadlıqlarının təminatına və hüquq
müstəvisində tənzimlənməsinə sivil imkanlar
yaratmışdır. Bu baxımdan 10 iyun
1997-ci il tarixli "Vətəndaşların
müraciətlərinə baxılması qaydası
haqqında", 19 iyun 1998-ci il tarixli "Məlumat
azadlığı haqqında", 3 aprel 1998-ci il tarixli
"İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın
mühafizəsi haqqında", 7 dekabr 1999-cu il tarixli
"Kütləvi informasiya vasitələri
haqqında", 12 mart 2002-ci il tarixli "Ətraf
mühitə dair informasiya almaq haqqında" Azərbaycan
Respublikasının qanunlarının əhəmiyyətini
xüsusi qeyd etmək lazımdır.
Azərbaycanda bu gün
insan hüquqlarının, siyasi plüralizmin,
vətəndaş cəmiyyətinin mövcudluğu
təsdiqini həm də demokratik institut kimi
formalaşmış kütləvi informasiya
vasitələrinin müstəqil fəaliyyətində,
onların inkişafı üçün yaradılmış
hüquqi təminatlarda tapır. Respublikamızın
ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi həyatında demokratik
dəyərlərin daha geniş şəkildə
bərqərar olması, müstəqil
dövlətçiliyin siyasi, iqtisadi və hüquqi
dayaqlarının möhkəmlənməsi prosesi
sürətləndikcə, Azərbaycan iqtidarı da söz
və mətbuat azadlığının qanunvericilik
bazasının demokratikləşdirilməsi
istiqamətində yeni-yeni addımlar atır. Respublikada
mətbu nəşrlərin sərbəst
fəaliyyətinə, jurnalistlərin öz iradələrini
azad ifadə etməsinə, vətəndaşların obyektiv
informasiya almasına bütün imkanlar
yaradılmışdır.
31 iyul 2008-ci il
tarixdə imzalanmış "Azərbaycan Respublikasında
kütləvi informasiya vasitələrinin inkişafına
Dövlət Dəstəyi Konsepsiyasının təsdiq edilməsi
haqqında" sərəncam da əhatə dairəsinə
və aktuallığına görə xüsusi əhəmiyyət
kəsb edir. Sərəncamda
vurğulanır ki, Azərbaycan Respublikasının
sürətli sosial-iqtisadi inkişafı, ictimai həyatın
bütün sahələrinin yeniləşməsi fikir,
söz və məlumat azadlığının, plüralizmin
daha geniş təmin olunması üçün əlavə
tədbirlər görülməsini zəruri edir. Hüquqi dövlət və vətəndaş
cəmiyyəti quruculuğunun dərinləşməsi,
Azərbaycanın dünya informasiya məkanına daxil
olması və informasiya cəmiyyətinə keçid
şəxsiyyətin, cəmiyyətin və dövlətin
informasiyaya olan tələbatının daha dolğun
ödənilməsinə, kütləvi informasiya
vasitələrinin fəaliyyətinin
təkmilləşməsinə və müasir dövrün
tələblərinə uyğunlaşmasına ehtiyac
yaradır. Mətbuata Dövlət
Dəstəyi Konsepsiyasının imzalanması dövlət
orqanları ilə kütləvi informasiya vasitələri
arasında səmərəli əməkdaşlıq münasibətlərinin
inkişaf etdirilməsi, kütləvi informasiya
vasitələrinin iqtisadi müstəqilliyinin və
jurnalistlərin peşəkarlığının
artırılması, vətəndaş cəmiyyəti
quruculuğunda kütləvi informasiya vasitələrinin
rolunun gücləndirilməsi məqsədinə xidmət
edir. Azərbaycanda cəmiyyətin obyektiv və azad informasiya
təminatı naminə atılan bu və digər addımlar
beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən də
razılıqla qarşılanır.
Geosiyasi reallıqlara
əsaslanan qlobal informasiya mübadiləsi
Yeni dünya nizamı
informasiya azadlığını, söz və mətbuat
azadlıqlarının sərhədlərinin
genişləndirilməsini sivil və davamlı
inkişafın prioritet istiqaməti kimi meydana çıxarmış,
sivilizasiyalararası dialoqun əsas amili kimi
müəyyənləşdirmişdir. Xüsusən
də bəşəriyyətin siyasi qarşıdurmalar, terrorizm,
separatizm, dini ekstremizm, transmilli cinayətkarlıq kimi
təhlükələrlə üzləşdiyi bir vaxtda
insanların obyektiv və qərəzsiz informasiya almağa
daha çox ehtiyacı vardır. İnsanların məhz
belə informasiya ala bilməsi onlara təkcə öz
ölkələrində deyil, həm də ümumən
dünyada baş verən hadisələri
doğru-düzgün qiymətləndirməyə imkan verir.
Bu isə son nəticədə xalqların və
ölkələrin bir-birini daha yaxşı tanımasına,
onların yaxınlaşmasına xidmət edir.
Bakıda Asiya və
Sakit Okean Ölkələri Xəbər Agentlikləri
Təşkilatı (OANA) İcraiyyə Komitəsinin
"Qloballaşan dünyada informasiya hamı
üçün" mövzusunda keçirdiyi 30-cu iclas
qloballaşan dünyada informasiya mübadiləsinin hər bir
ölkə üçün strateji əhəmiyyətini bir
daha aşkara çıxarmışdır. AzərTAc-ın təşəbbüsü ilə
Bakıda keçirilmiş bu yüksək səviyyəli
tədbir beynəlxalq aləmə hərtərəfli
inteqrasiya yolu seçmiş müstəqil Azərbaycanın
ictimai-siyasi həyatında mühüm hadisələrdən
biri kimi yadda qalmışdır. İlk dəfə olaraq OANA-nın prezidenti, İndoneziyanın Antara agentliyinin baş
icraçı direktoru Əhməd Muxlis Yusuf, o
cümlədən Türkiyənin, Rusiyanın, Yaponiyanın,
Çinin, İranın, Koreya Respublikasının,
Malayziyanın, Qazaxıstanın,
Qırğızıstanın, Vyetnamın, Qətərin,
Küveytin, Suriyanın, Birləşmiş Ərəb
Əmirliklərinin, Yəmənin - ümumiyyətlə
21 ölkənin milli informasiya qurumlarının
rəhbərləri və yüksək vəzifəli
təmsilçiləri Azərbaycanın paytaxtına
toplaşmışlar.
Belə bir beynəlxalq
tədbirin Bakıda keçirilməsi respublikada söz və
mətbuat, habelə informasiya azadlığı
üçün yaradılmış münbit zəminə
əsaslanmaqla yanaşı, eyni zamanda Azərbaycanın
Cənubi Qafqaz və ümumilikdə, Avropa geosiyasi
arealında artan rolunu şərtləndirir. Şübhəsiz, regionun inkişafına və
ümumilikdə Şərqlə Qərbi birləşdirən, Avropanın enerji təhlükəsizliyində
əsaslı rol oynayan layihələrin
təşəbbüskarına çevrilən Azərbaycanda
cərəyan edən proseslər dünya
dövlətlərini, o cümlədən aparıcı
beynəlxalq xəbər agentliklərini ciddi
şəkildə maraqlandırır. Cənubi Qafqazda,
əsasən də Azərbaycanda iqtisadi və siyasi
sahələrdə müşahidə olunan canlanma regionun
xəbər potensialını da əhəmiyyətli
dərəcədə artırır. Bu
baxımdan AzərTAc-ın OANA ilə
əməkdaşlığının genişlənməsi
bir tərəfdən respublikamızla bağlı obyektiv
informasiyaları Asiya və Sakit okean ölkələrinə
çatdırmaq, eyni zamanda respublika ictimaiyyətini bu
coğrafi məkanda cərəyan edən proseslər
barədə məlumatlandırmaq, informasiya
mübadiləsini genişləndirmək baxımından ciddi
əhəmiyyət kəsb edir.
Bir vaxtlar Azərbaycan ətrafında mövcud olmuş
informasiya blokadasının çoxdan aradan qalxmasına
rəğmən etiraf etməliyik ki, xüsusən də
coğrafi baxımdan bizə uzaq dövlətlərdə
respublikamız haqqında informasiyalar azdır. Müasir
Azərbaycanın sürətli sosial-iqtisadi inkişafı,
hüquqi islahatların keyfiyyətcə yeni mərhələyə
qədəm qoyması, vətəndaş cəmiyyəti
quruculuğunun dərinləşməsi ölkəmizlə
bağlı dolğun informasiyaya olan beynəlxalq
tələbatı da artırır. Bəzi hallarda
bədnam erməni lobbisinin apardığı məkrli
təbliğat respublikamız haqqında dolğun və
obyektiv təsəvvürlərin formalaşmasına mane olur. Bu baxımdan sözügedən beynəlxalq
tədbirin Azərbaycan üçün uğurlu
nəticələrindən biri də odur ki, OANA-da təmsil
olunan dünyanın aparıcı xəbər
agentliklərinin rəhbərləri bir neçə gün
ərzində respublikamızla əyani şəkildə tanış
olmaq, inkişaf prosesini yaxından izləmək
imkanı qazandılar. Tədbir
iştirakçıları çıxışlarında
Azərbaycanın dinamik sosial-iqtisadi inkişaf yolunda
olduğunu vurğulamaqla yanaşı, respublikanın qısa
müddətdə söz və mətbuat, informasiya
azadlığı sahəsində mühüm
nəticələrə imza atdıqlarını
vurğuladılar. Şübhəsiz, informasiya agentlikləri
arasında bu cür
əməkdaşlıq dövlətlərarası
münasibətlərin müsbət istiqamətdə
inkişafına, ən müxtəlif sahələrdə
təcrübə mübadiləsinin
genişlənməsinə və digər
məsələlərə pozitiv təsirini göstərir.
Müasir dövrdə
İKT-nin qlobal inkişafı yoxsulluğun aradan
qaldırılmasında, təbii fəlakətlərlə,
epidemiyalarla, terrorizmlə mübarizədə, xalqlar
arasında sivil münasibətlərin qurulmasında, insan
hüquqlarının qorunmasında, ümumiyyətlə,
ümumdünya firavanlığının yaradılmasında
əsas vasitədir. Bu mənada, OANA-nın 30-cu
iclasının Azərbaycanda keçirilməsi həm də
respublikamızın informasiya-kommunikasiya texnologiyaları
sahəsində artan rolunun nəticəsidir. Qlobal Rəqabət
İndeksinin açıqlamalarına görə, hazırda
Azərbaycan İKT-nin inkişaf səviyyəsinə
görə MDB-nin aparıcı dövlətlərindən
biridir. Son onillikdə informasiya-kommunikasiya texnologiyalari gündəlik
həyatımızın tərkib hissəsinə
çevrilmişdir - müasir Azərbaycanı internetsiz,
"email"sız və qlobal kiberməkanın
çoxsaylı digər atributlarısız
təsəvvür etmək çətindir. Biz artıq yeni
cəmiyyət tipi - informasiya cəmiyyəti haqqında, yeni
idarəçilik tərzi - "elektron hökumət"in
yaradılması vacibliyi haqqında danışırıq.
Hazırda respublikamızda 800 mindən artıq internet
istifadəçisi mövcuddur, eyni zamanda orta ümumtəhsil
məktəblərində hər 29 şagirdə 1 kompüter
düşür.
2008-ci ilin birinci
yarısında İKT sektorunda məhsul və xidmət
istehsalının artım tempi son illərdəki inkişaf
səviyyəsini saxlayaraq 37,3 faiz olmuş və bu sahə
üzrə ümumdünya orta inkişaf tempini 3
dəfədən çox qabaqlamışdır. İnternet
provayderlərin əksəriyyəti internet xidmətlərinin
qiymətlərini 6 ay ərzində 30-35 faiz endirmişdir. Bu gün Azərbaycan hər internet
istifadəçisinə düşən orta xarici
çıxış tutumuna görə Yaponiya, Koreya
Respublikası, Sinqapur kimi ölkələrlə bir sırada
gedir və bu ildən Azərbaycan internet xidmətlərinin
regionda ixracçısına çevrilmişdir. 2008-ci
ildə Davosda keçirilən Ümumdünya İqtisadi
Forumu öz texnoloji hesabatında Azərbaycanı
İKT-nin inkişaf səviyyəsinə görə MDB
ölkələri arasında birinci yerə
çıxarmışdır. Bu yüksək qiymətin
arxasında təkcə İKT sektorunun və informasiya
infrastrukturunun inkişafı yox, həmçinin son illər
İKT-nin ölkəmizin sosial-iqtisadi inkişafının
bütün istiqamətlərində kütləvi tətbiqi
və istifadəsi durur. Eyni zamanda super informasiya
magistralının yaradılması İKT-nin çox
yüksək inkişafına malik olan iki nəhəng regionu -
Qərbi Avropanı və Sakit okean hövzəsində olan
Şərqi Asiyanı birləşdirərək magistral
üzərində yerləşən, qonşu olan və
həmin regionlarla müqayisədə zəif inkişaf etmiş
20 ölkəni əhatə edəcəkdir. Bu layihənin
reallaşması dünya miqyasında informasiya
texnologiyalarının genişmiqyaslı tətbiqinə
və ümumiyyətlə, regional iqtisadi inkişafa yeni
təkan verəcəkdir. Respublikamız həm də bu
sahədə qazandığı uğurlarla dünyanın
aparıcı informasiya agentliklərinin diqqətini
çəkir.
Qərəzli informasiya
münaqişələrin həllində baryerə
çevrilir
Bu gün Azərbaycan
eyni zamanda dünyada sülhün, təhlükəsizliyin
möhkəmlənməsinə töhfəsini verməyə
çalışır, sivilizasiyalararası dialoq
təşəbbüslərində fəal iştirak edir. OANA-nın 30-cu iclasında da
vurğulandığı kimi, müasir dövrdə
bütün dünyada insanlar üçün obyektiv,
qərəzsiz, vicdanlı informasiyanın açıq olması
son nəticədə həm də Yer üzündə
sülhün, təhlükəsizliyin
möhkəmlənməsinə, ölkələr və
xalqlar arasında əməkdaşlığın,
sivilizasiyalararası dialoqun genişlənməsinə
xidmət edir. Bu baxımdan Azərbaycanın nüfuzlu
xəbər agentliyi ilə əməkdaşlığın
dərinləşdirilməsi, beləliklə regionla informasiya
mübadiləsinin gücləndirilməsi quruma üzv
informasiya agentliklərinin maraq dairəsindədir.
OANA-nın 30-cu
iclasında da xüsusi vurğulandığı kimi,
müasir dövrdə informasiya sərhədləri çox
sürətlə aşaraq gerçəklik haqqında yeni
anlayış formalaşdırır, yeni qlobal diskussiyalara
zəmin yaradır. Dünya miqyasında inteqrasiya ictimai
həyatın bir hissəsinə, inkişaf amilinə, yeni
dövrün rəmzinə çevrilmişdir. Bu və ya
digər nöqtədə baş verən dəyişikliklər
isə çox vaxt məhz kütləvi informasiya
vasitələri sayəsində tezliklə bütün
planetə yayılır. KİV-lərin sayəsində
dünya daha şəffaf və açıq
görünür - informasiyanın açıqlığı
problemləri daha tez həll etməyə, onları daha asan
istiqamətləndirməyə imkan verir. Bu baxımdan hər
bir kütləvi informasiya vasitəsinin peşə
etikasına riayət etməsi, qərəzsiz, obyektiv,
vicdanlı olması vacib şərtlərdəndir.
Təəssuf ki, hazırkı reallıqda Azərbaycanda bir çox
kütləvi informasiya vasitələri bu ümdə
prinsiplərə əməl etmək istəmirlər.
Yəqin çoxları
razılaşar ki, Azərbaycanın bəzi mətbuat
orqanlarında bilərəkdən yalan, böhtan xarakterli,
yaxud qeyri-dəqiq informasiyaların dərci, vəzifəli
şəxslərin, ictimai-siyasi xadimlərin heysiyyatına
toxunan, onların nüfuzuna xələl gətirən
əsassız, sifarişli yazıların dərci də adi
hal almışdır. Bu cür qəzetlərdə
qərəzsizlik, obyektivlik, vicdanlılıq,
hadisələrə düzgün baxış kimi ümdə
jurnalistika prinsiplərindən danışmaq isə sadəcə
mümkün deyildir. Kütləvi informasiya
vasitələrində özünü göstərən
belə neqativ tendensiyalar heç də ölkə
Konstitusiyasının və qanunlarının kobud
şəkildə pozulması, peşə etikasına
riayət olunmaması ilə məhdudlaşmır. Normal jurnalist fəaliyyəti ilə auditoriya
əldə edə bilməyən və yaxud buna
peşəkarlığı çatmayan bu cür
kütləvi informasiya vasitələri "çıxış
yolu" kimi əsasən sensasiya xarakterli, insanları qorxu,
vahimə, gərginlik və stress içində saxlayan
informasiyalara daha çox yer verirlər. Əslində, bu
neqativ meyilləri məsuliyyətsiz və
qeyri-peşəkar jurnalistlərin "mənəvi
terror"u kimi də səciyyələndirmək olar.
Hazırda Azərbaycan
vətəndaşlarının həyatındakı
problemlər təkcə ekoloji problemlərlə deyil, həm
də neqativ enerjili, qeyri-real informasiyaların qəbulu ilə
bağlıdır. Belə neqativ
informasiyanın insan səhhəti üçün
fəsadları ümumən havanın, suyun, ətraf
mühitin çirklənməsindən dəyən
zərərdən heç də az deyil. İş o yerə
çatıb ki, bəzi vətəndaşlar sakit həyat
tərzi keçirmək, stress, kəskin emosiya, depressiya,
frustrasiya kimi mənfi psixoloji hallardan uzaq olmaq
üçün informasiya eşitmək istəmir, az qala
özlərini kütləvi informasiya vasitələrindən
təcrid edirlər. OANA-nın 30-cu iclasında obyektiv və
qərəzsiz informasiya mübadiləsinin vacibliyi ilə
bağlı fikirlər də məhz bu reallıqlardan
qaynaqlanır.
Prezidentin İcra
Aparatının siyasi təhlil və informasiya təminatı
şöbəsinin müdiri Elnur Aslanov OANA-nın son
iclasındakı nitqində bu fikri xüsusi önə
çəkmişdir ki, qərəzli mövqedən
çıxış etməmək, aşkarlıq müasir
mass-media məkanının mühüm və vacib aspekti
olmalıdır. Beynəlxalq səviyyədə obyektiv
reallığa əsaslanmayan məlumatların yayılması
bəzən ciddi münaqişələrin, problemlərin
həllinə də mane olur. Beynəlxalq terrorizm,
təcavüzkar separatizm, etnik diskriminasiya kimi
bəşəriyyəti təhdid edən qlobal problemlərin
həllində obyektiv və qərəzsiz informasiya amili
heç də az əhəmiyyət daşımır. "Yer kürəsinin müəyyən hissəsi
hələ də etnik-ərazi münaqişələrin
məngənəsindədir və bu
münaqişələrin həllinin ləngiməsinin
əsas səbəbi, adətən, media strukturlarının
formalaşdırdığı kütləvi şüur
və ictimai rəydir. Siyasətçilər
və mühüm məsələləri həll
edənlər çox vaxt informasiya siyasətinin girovlarına
çevrilir, bu siyasət isə bəzən çox şeyi
həll edir" - deyən Elnur Aslanov əlavə etmişdir
ki, Azərbaycan ərazisinin 20 faizini işğal altında
saxlayan təcavüzkar Ermənistan danışıqlarda
qeyri-konstruktiv mövqe tutur. Və bu məsələdə
informasiyanın düzgün təqdim edilməsi çox
vacibdir. Dünya birliyi, xüsusən mass-media məkanı beynəlxalq
hüquq prinsiplərinin pozulmasına, bir dövlətin
digərinə qarşı təcavüzünə və onun
ərazisini işğal etməsinə laqeyd
qalmamalıdır.
OANA-nın Bakıda
keçirilmiş 30-cu iclası bir sıra mühüm
nəticələrlə yadda qalmış, ən
başlıcası müasir dövrdə informasiyanın
müasir inkişafın mühüm tərkib hissəsinə
çevrildiyini təsdiqləmişdir. Bu gün
bütövlükdə dünyada cərəyan edən
proseslər, ikitərəfli və çoxtərəfli
münasibətlər - bir sözlə, bütün geosiyasi
və geoiqtisadi əlaqələr məhz informasiya amili
üzərində köklənmişdir. Bu baxımdan
dünyanın aparıcı xəbər agentliklərinin
ümdə jurnalistika prinsiplərinə riayət etməsi, eyni
zamanda fəaliyyətlərini əlaqələndirməsi
obyektiv zərurətdən irəli gəlir.
Azərbaycan.- 2008.- 13 sentyabr.- S. 10.