Mehdiyev M.

 

Görkəmli kino xadimi

 

Yaranışının 110 illiyini qeyd etməyə hazırlaşdığımız Azərbaycan kino sənətinin inkişafında xidmətləri olanlardan biri Rasim Ocaqovdur. O, Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunda təhsil almışdı. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında fəaliyyət göstərdiyi ilk illərdə bir çox ekran əsərlərində ikinci operator kimi çalışmışdı. "Onun böyük ürəyi", "Əsl dost", "Bizim küçə", "Sən niyə susursan", "Bir cənub şəhərində", "Ömrün ilk günü" tammetrajlı bədii filmlərin əsas operatoru olmuşdur.
R.Ocaqov respublikamızın dilbər guşəsi Şəkidə dünyaya göz açmışdı. Həmyaşıdları xatırlayırlar ki, hələ uşaq çağlarından o, təbiət vurğunu idi, təbiət mənzərələrinə həvəs göstərərdi. Buna görə atası Mirqasım ona fotoaparat alır. O da diqqətçəkən görərmişsə, lent yaddaşına köçürərmiş. Günlərin birində Bakıya gəlir, çalışmaq üçün "Azərbaycanfilm" kinostudiyasına müraciət edir. Elə ki, arzusuna çatır, orada həvəslə işləməyə başlayır. Axtarır, arayır, bilmədiyini soruşub öyrənir. Qısa müddət ərzində həmkarlarının, dost-tanışlarının, görkəmli kino xadimlərinin rəğbətini qazanır. Bacarığına görə unudulmaz ssenarist-quruluşçu rejissor Həsən Seyidbəyli onu ikinci operator kimi "Uzaq sahillərdə" filminin çəkilişinə qatır. Sözügedən ekran əsəri uğurlu alınır. Filmin əsas qəhrəmanı - "Mixaylo" rolunun ifaçısı Nodar Şaşıqoğlundan R.Ocaqov haqqında dəfələrlə xoş söhbətlər, xatirələr eşitmişik.
Rasim Ocaqovun operator kimi çəkdiyi kadrlar bu gün maraqla baxılır. 1969-cu ildə lentə alınmış "Bir cənub şəhərində" bədii filmi keçmiş SSRİ-nin müxtəlif qurumları tərəfindən heç birmənalı qarşılanmır. Lakin sənət qələbəsi öz yerini tapır. "İstintaq" filminə münasibət birmənalı olmur. Niyə? Çünki operator, rejissor kimi Rasim Ocaqov az diqqət çəkən nüanslarda o dövr üçün xarakterik olmayan incəlikləri canlandırmağı bacarmışdı. Bu baxımdan, onun quruluşçu rejissor olduğu "Tütək səsi" filmi diqqət çəkir. Həmin ekran əsərində rejissor ümumi yox, obrazları, təbiət təsvirlərini iri planda verməklə əsərin mahiyyətini qabarıq şəkildə tamaşaçılara çatdırmışdır. Onun lentə aldığı hadisələr sənət nümunələrindən daha çox həyat həqiqətini xatırladır. Filmdə orijinal bir epizod var. Oğlunun cəbhədən sağ-salamat qayıtmasını gözləyən ata (M.Şeyxzamanov) qəfil diksinir, övladının müharibəyə getdiyi yola doğru qaçır. Xəyalından keçən arzular gözləri önündə canlanır. Amma... Arzunun, istəyin həqiqətə çevriləcəyini R.Ocaqov bənzərsiz istedadı ilə ekranda canlandırmağı bacaran operator-rejissor nüfuzu qazandı.
O, xarakterik obrazlar yaradan ifaçılar, qələm sahibləri ilə dostluq edər, onlarla yaradıcılıq əlaqəsi saxlayardı. Görkəmli kinodramaturq, xalq yazıçısı Rüstəm İbrahimbəyovla birg
ə əməkdaşlığı onun fəaliyyətinə müsbət təsir göstərmişdir. Rüstəm müəllimin ssenarisi əsasında çəkilən bədii filmlərdə həm operator, həm rejissor olmuşdur. R.Ocaqovun quruluş verdiyi "Ad günü" "Təhminə" filmlərinin telekanallarda hər nümayişi tamaşaçılara xüsusi zövq verir.
"Həm ziyarət, həm ticarət" bədii filmi görkəmli rejissorun bioqrafiyasından qırmızı xətt kimi keçir. Ekran əsərində incə yumorla sərt mövqe paralel inkişaf edir. Gələcəyə, xoş güzərana, el-obaya bağlı insanların ümumiləşmiş obrazları olduqca inandırıcı, bədii, eləcə satirik planda lentə alınıb. Filmdə əsas ifaçı, Mustafa rolunu məharətlə oynayan xalq artisti Hacı İsmayılov böyük sənətkarla birgə çəkiliş dövrünü belə xatırlayır:
- O vaxt "Ad günü" filminə dəvət alanda sevindim. Rasim Ocaqov haqqında çox eşitmişdim. Ancaq onunla yaxın yaradıcılıq əlaqəmiz olmamışdı. O, səmimi, mehriban insan idi. Sənətinə vurğunluğu ilə yanaşı, qayğıkeşliyi ilə seçilirdi. Hər aktyora diqqət yetirərdi. Ömrüm boyu onun xeyirxahlığını, mərhəmətini unutmaram.
İstedadlı operator, sevilən rejissor, xalq artisti, iki dəfə Dövlət mükafatı laureatı Rasim Ocaqov ömrünün 75 ilində sənət qədri bilənlərə "əlvida" dedi.
Lakin o unudulmur, daim ehtiramla xatırlanıb, yad edilir. Milli kinomuzun inkişafındakı xidmətləri ikinci ömrünü yaşadır.

 

Azərbaycan.- 2008.- 29 yanvar.- S. 7.