Xəlilzadə F.

 

Gül üstünə şeh düşər

 

Ötən əsrin ortalarında Azərbaycan televiziyasının ekran və radio dalğalarından tez-tez bir təqdimat eşidilərdi: "Oxuyur Sona Aslanova". Ətrafa dalğalanan qəribə bir səsin ahəngində sanki bulaq çağlayardı. Ruhumuzu qeyri-adi hisslər oxşayardı. İllərin dizlərini qatlayaraq əsrdən-əsrə qanadlanan qədim bir xalq mahnısının qəlboxşayan hərarəti ürəyimizi isidərdi:

 

Gözəlim, sənsən, gözümün nuri,
Cənnətdə yoxdur, sənintək huri.
Öldürdü məni yarımın cövri,
Ona mən vuruldum,
Ona mən yar oldum.

 

Bu həzin etirafdan sonra səsin ahəngi dəyişərdi:

 

Sevgilimə dəymə, dəymə, dəymə,
Gülümün butasın əymə, əymə.

 

Musiqi tərtibatı Fikrət Əmirova məxsus olan bu mahnının ifaçıları çox olub. Amma bir məsələ təsdiqlənib ki, hər bir ifaçının zirvəyə çatdıra biləcəyi, öz möhürünü vurduğu mahnılar var ki, onu başqaları oxuyanda həmin effekti vermir. "Gözəlim sənsən" mahnısı Sona Aslanovanın yaradıcılıq zirvəsi idi. O illərdə Sona xanım saysız-hesabsız xalq mahnıları və bəstəkar nəğmələri oxuyub. Ustad vokalistin ifasında səslənən hər bir şərqi dinləyicilər tərəfindən maraqla qarşılanıb. Sona Aslanova sevilən, arzulanan müğənnilərdən biri olub.
Vaxtilə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının professoru olmuş, Üzeyir Hacıbəyovdan dərs almış əməkdar artist Sona Aslanovanın dövlət televiziyasının Qızıl fondunda 205-ə qədər mahnısının lent yazıları saxlanılır. Opera səhnəmizdə Gülçöhrəni, Nigarı, Əslini böyük məharətlə oynamış bu müqtədir sənətkar həm də 12 bədii filmə çəkilib. İndi də sevə-sevə baxdığımız filmlərdə onun səsini eşidəndə, mahnılarına qulaq asanda "nostalgiya" keçirməli olursan. Çünki bu səsin ahəngində duyduğun ovqat sənə əlin çatmaz, ünün yetməz gənclik illərini xatırladır.
Sona Aslanova 1924-cü ildə Bakı şəhərində anadan olub. Ali və orta təhsilini doğma şəhərində alıb. Burada ailə qurub, xoşbəxt olub, sənət zirvəsinə yüksəlib. Özünə yüzlərlə pərəstişkar qazanıb. Azərbaycanın hər bölgəsində Sona Aslanovanı sevərdilər. Dahi Üzeyir Hacıbəyov onun avazını "qəlbləri ovsunlayan səs" adlandırmışdı. 1952-ci ildə Konservatoriyanı bitirəndən həmin tədris ocağında pedaqoq kimi çalışan Sona Aslanova 20 ildən artıq gələcək kadrların yetişməsində fədakarlıq göstərmişdir.
İtaliyalı Sofe İkonovna Qorskadan dərs almış Sona Aslanova uzun illər Azərbaycan televiziyası, Dövlət Filarmoniyası və estrada orkestrinin solisti olmuş, Azərbaycan və xarici ölkə bəstəkarlarının nəğmələrini böyük coşqu və məharətlə ifa etmişdir.
Səsi və mahnıları ilə yaddaşımıza dərin iz salmış, mükəmməl yaradıcılığı və pedaqoji fəaliyyəti ilə Azərbaycan musiqisinin inkişafında özünəməxsus xidmətləri olan Sona Aslanovanın unudulması mümkün deyildi. Nəhayət, bu yaxınlarda aldığımız bir xəbər bizi xeyli fərəhləndirdi. Kaliforniyada yaşayan həmkarım Gülbəniz Arifqızı mənə telefonda bildirdi ki, Sona xanım Aslanova hazırda Amerikanın bu ştatında soydaşlarımızın sevimlisidir. Azərbaycanla bağlı keçirilən bütün tədbirlərin, mərasimlərin, məclislərin başında əyləşir. Qəriblikdə ömür sürən soydaşlarımız Sona xanımın oxuduğu xalq mahnılarımızı göz yaşları ilə dinləyirlər. Onlar bu səsdən güc və qüvvət alaraq vətəndən uzaqda da özlərini doğma yurdun cazibəsində hiss edirlər.
Milli musiqi tariximizdə özünəməxsus iz qoymuş məlahətli səs sahibi, gözəl ifaçılıq qabiliyyətinə malik Sona Aslanova Azərbaycan musiqisinin təbliğatçısı kimi öz vətəndaş missiyasını ləyaqətlə yerinə yetirir. Kaliforniyada qeydiyyatdan keçmiş Amerika-Azərbaycan Qadınlar Cəmiyyəti vaxtaşırı Sona xanımın fəaliyyətini diqqət mərkəzində saxlayır. Bir azərbaycanlı kimi milli musiqimizin gözəl təbliğatçısı və ifaçısı olan Sona Aslanova ömrünün ahıl çağında da sevimli sənətinə bağlılığını böyük ustalıqla nümayiş etdirməkdədir. Kaliforniyada fəaliyyət göstərən Amerika-Azərbaycan Qadınlar Cəmiyyətinin bütün üzvlərinin bircə xahiş və tövsiyəsi var. Qoy xalqımız bilsin ki, 84 yaşlı Sona Aslanova ömrün müdriklik çağına çatsa da, səsi əzəlki qədər təravətlidir. Gül üstünə şeh düşsə də, bu jalələr heç vaxt onun gözəlliyinə, təzəliyinə, ətrinə xələl gətirə bilməz. Yenə də qulaqlarımıza Sona xanımın böyük coşqu ilə oxuduğu bir mahnıdan şən avazlar gəldi: "Uca dağ başında bitər lalələr".

 

Azərbaycan.- 2008.- 29 yanvar.- S. 7.