Məhərrəmova T.

Səhnəmizin Koroğlusu

Mədəniyyətimiz Lütfiyar İmanovsuz qaldı

Lütfiyar İmanovun adı ölkəmizin, eləcə də xarici ölkələrin konsert salonlarını və opera səhnələrini fəth edən bir müğənni kimi musiqisevərlərin geniş dairələrində yaxşı tanınıb. Lütfiyar İmanovun yaradıcılığı çoxcəhətlidir: o həm xalq mahnılarının ifaçısı, həm çox çətin, rəngarəng repertuarlı kamera müğənnisi idi. Lakin Lütfiyar İmanov hər şeydən əvvəl opera müğənnisi, bənzərsiz aktyor, milli və dünya klassik operasının dərin təfsirçisi idi.

1928-ci ildə Sabirabadda anadan olan müğənni uşaq yaşlarından incəsənətə meyil edir, dram teatrında aktyor işləyir, eyni zamanda rəssamlıq sənətinə xüsusi maraq göstərirdi. Hələ 2-ci sinifdə oxuyarkən "Pioner" qəzetində elan olunan rəsm müsabiqəsinə çəkdiyi "Gül buketi" ilə iştirak edərək 2-ci yerə layiq görülür. Dərslərini əla oxuduğuna və nizam-intizamı ilə fərqləndiyinə görə sinif və məktəb qəzetinin redaktoru seçilir. O vaxtlar qəzet başlıqlarının solunda Leninin, sağında isə Stalinin şəkilləri olardı. Lütfiyar İmanov həmin şəkilləri bir neçə dəqiqəyə əllə çəkərdi. Məktəbdə oxuduğu illərdə ailələrini dolandırmaq üçün "Araz" və "Vətən" kinoteatrında işləyib, afışaları hazırlayırdı.

Hələ 12 yaşı olanda Bülbülün "Səni gördüm, aşiq oldum" plastinkasına qulaq asandan sonra özünə qarğıdan at, taxtadan saz düzəldib, başına motal papaq qoyub o mahnını həvəslə oxuyardı. 1941-ci ilin mayında 13 yaşı olanda Sabirabaddan Əli Bayramlıya öküz arabasında, oradan da Bakıya at arabasında gələrək Bülbülün ifasında Koroğluya baxıb qayıdan gənci o vaxtdan sənətə məhəbbət bir an da tərk etmir. 1957-ci ildə A.Zeynallı adına musiqi məktəbində pedaqoq A.Milavanovun sinfində təhsilini bitirən İmanov Dövlət Estrada Orkestrində, sonralar Musiqili Komediya Teatrında işləməyə başlayır,

1958-ci ildə istedadlı gənc maestro Niyazinin diqqətini cəlb edir. Gənc müğənnini dinləyən Niyazi onu Opera Teatrında Koroğlu rolunda çıxış etməyə dəvət edir. Koroğlu rolunda səhnəyə çıxan müğənni özünü Koroğlunun 7777 dəlisindən biri adlandırır. Vokal sənəti həvəskarları onunla 1959-cu ildə Moskvada keçirilən Azərbaycan incəsənəti ongünlüyündə, SSRİ böyük teatrının səhnəsində əfsanəvi qəhrəman Koroğlu obrazını yaradarkən tanış olmuşlar.

1959-cu ildə Bülbül Lütfıyar İmanovun ifasını dinlədikdən sonra "Molodej Azerbaydjana" qəzetinə onun gələcəyi haqqında yüksək fikirdə olduğunu söyləyir və səsində qəhrəmanlıq simvolu olduğunu vurğulayır.

Sonrakı illərdə vokal ustasının F.Əmirovun "Sevil" operasında Balaş, C.Cahangirovun "Azad" operasında Ayaz, R.Mustafayevin eyni adlı operasında Vaqif, M.Maqomayevin "Nərgiz" operasında Əlyar, V.Adıgözəlovun "Ölülər" operasında İsgəndər, S.Ələsgərovun "Bahadır və Sona" operasında Bahadır obrazı müğənninin parlaq şəkildə yaratdığı opera partiyaları teatr tarixinə qızıl hərflərlə yazılır. Bundan əlavə, Lütfıyar İmanov dünya klassik operalarında məharətlə çıxış edərək, J.Bizenin "Karmen" operasında Xoze, P.Çaykovskinin "Qaratoxmaq qadın" operasında German, C.Verdinin "Aida" operasında Radames, "Otello" operasında Otello, Ofenbaxın "Hofmanın nağılları" operasında Hofman, Ş.Qunonım eyni adlı opearsında Faust, "Toska'"operasında Kavaradossi obrazlarını yaradıb. Bu partiyalar müğənninin yüksək vokal və səhnə mədəniyyətini üzə çıxararaq onu bütün dünyada tanıdıb.

Müğənninin xarici ölkələrə qastrol səfərləri 1960-cı ildən Hindistandan başlayıb. Hətta həmin ildə hind mahnılarını Azərbaycan dilinə çevirib hər iki dildə Hindistanda ifa edən müğənni Hindistan, Norveç, Bolqarıstan, Kuba, Çexiya, Polşa, Almaniya, Türkiyə, Yaponiya, Livan, Küveyt, Suriya, İordaniya, Fransa, İtaliya, Belçika, Hollandiya, İspaniya, Malta və b. ölkələrdə uğurlu konsertlər verib.

L.İmanov dinləyicilərə yüksək niyyətlər, nəcib hərəkətlər və insan qəlbinin gözəlliyini çatdıra bilirdi. Lütfıyar İmanovun sənəti müxtəlif millətlərdən olan adamlar üçün yaxın və anlaşıqlı olur, onları daxilən zənginləşdirir, daha da saf-laşdınrdı. Onun ifası tamaşaçını dərindən həyəcanlandırır və əsl zövq gətirirdi. Bütün bunların səbəbi müğənninin nadir ilhamı, onun böyük aktyor cazibədarlığı, təsirli obraz yaratmaq bacarığı idi.

Lütfiyar İmanovun yaradıcılıq siması üçün əla vokal keyfiyyətlər ilə möhkəm professional hazırlıq, musiqili-dramaturji obraza dərindən nüfiız etmək, vokal və aktyor sənətinin harmonik ahəngi xarakterik idi. Aktyor öz sənətini səxavətlə tamaşaçılara bəxş edir, öz ürək duyğularının dərinliyini açırdı. "Hər bir əsər - yeni kəşfdir və dinləyicilər onu hərarətlə qiymətləndirir, onun istedad və ağlına, şəxsiyyətinə yüksək qiymət verirlər" - deyə o təkrar etməkdən yorulmurdu. Məhsuldar səhnə fəaliyyəti və daimi zəhmət Lütfiyar İmanovun sənətini cilalandırmış, onu bu günümüzün ən yaxşı sənətkarları sırasında ilk yerlərdən birinə çıxarmışdır.

Lütfıyar İmanov 1978-ci ildə SSRİ xalq artisti adına layiq görülüb.

Yaşının 80-ə çatmasına baxmayaraq, hələ də səhnəyə çıxmaq, sevimli partiyalarını oxumaq arzusu ilə yaşayırdı Lütflyar İmanov. Ancaq o sənətkarlar xoşbəxtdirlər ki, hələ sağhqlarında adlarını əbədiləşdirirlər. Səhnəmizin Koroğlusuna da belə bir sənət taleyi yaşamaq nəsib olmuşdu.

Kaspi.- 2008.- 23 yanvar.- S. 17.