Muradlı A.

İncəsənətimizin ötən iki ili

Bu müddət ərzində həm ölkə daxilində, həm də xaricdə çox iş görülüb

Heç kəsə sirr deyil ki, son illərdə respublikamızda aparılan hərtərəfli inkişaf və yenidənqurma işləri ölkənin sosial-iqtisadi inkişafı və əhalinin rifah halının yaxşılaşdırılması istiqamətində əhəmiyyətli irəliləyişə səbəb olub. Bu, ilk növbədə regionlarda yeni iş yerlərinin, emal və istehsal sahələrinin yaradılması, sahibkarlığın inkişafı ilə yanaşı, paytaxtda və yerlərdə mədəni həyatın müxtəlif tədbirlərlə zənginləşdirilməsi və turizm obyektlərinin təşəkkülü sahəsində aparılan işlərdə öz əksini tapır.

İlk öncə qeyd edilməlidir ki, prezidentin ölkədə rəssamların yaradıcılıq mühitinin yaxşılaşdırılmasına xidmət edən sərəncamları yaradıcı ziyalılar, çoxminli mədəniyyət işçiləri tərəfindən dərin minnətdarlıq hissi və razılıqla qarşılanıb. İmzalanan sərəncamlar Azərbaycan rəssamlarına yeni yaradıcılıq ruhu və əlavə həvəs gətirir, bu sahədə dövlət siyasətini həyata keçirən qurumların məsuliyyətini qat-qat artırır.

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi fəaliyyətə başladığı dövrdən ötən 2 ildə milli incəsənətin inkişafı və mənəvi dəyərlərimizin qorunub saxlanılması istiqamətində məqsədyönlü iş aparır. Mədəniyyətin bütün sahələrində artıq ötən illərdən əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənən tərpəniş və dinamik hərəkət hiss olunmaqdadır. Təkcə təsviri və dekorativ sənət sahəsində həyata keçirilən layihə və tədbirlərə nəzər salsaq görərik ki, nazirlik qısa müddətdə bu istiqamətdə əhəmiyyətli uğurlara imza atıb.

Təsviri incəsənətin əsas inkişaf istiqamətləri müəyyən edilərək bu, geniş ictimai müzakirəyə səbəb olan "2006-2016-cı illərdə təsviri sənət sahəsində inkişaf konsepsiyası"nda öz dolğun əksini tapıb. Sözügedən konsepsiya qədim incəsənət abidələri, orta əsr incəsənəti, miniatür məktəbi ənənələrinin qorunmasını, müasir incəsənətin və dekorativ sənət sahələrinin inkişafının əsas istiqamətlərini müəyyən edir, istedadlı gənclərin yaradıcılığının dəstəklənməsini nəzərdə tutur.

Mənəvi dəyərlərimizin qorunub saxlanılması istiqamətində aparılan siyasət artıq öz ilkin nəticələrini verməkdədir. Təkcə onu qeyd etmək yerinə düşər ki, 2006-2007-ci illərdə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən təsviri və dekorativ sənət sahəsində 80-ə yaxın irimiqyaslı tədbir həyata keçirilib. Bu tədbirlərdən Xalq rəssamları Böyükağa Mirzəzadənin 85, Maral Rəhmanzadənin 90, Fuad Əbdürrəhmanovun 90, Cahangir Rüstəmovun 80, Altay Hacıyevin 75, Elbəy Rzaquliyevin 80, Fərhad Xəlilovun 60, Nazim Bəykişiyevin 60, Mir Nadir Zeynalovun 65, Əməkdar incəsənət xadimləri Toğrul Sadıqzadənin 80, Əyyub Hüseynovun 90, Hafiz Zeynalovun 80, Sara Manafova-Namitokovanın 75, Əməkdar rəssam Tahir Məmmədovun 60 və digər tanınmış fırça ustalarımızın yaradıcılığını geniş şəkildə əks etdirən yubiley sərgilərinin keçirilməsi və hər bir sərgiyə aid nəfis tərtibatlı kataloqların çap olunub mədəni ictimaiyyət arasında paylanılmasını xüsusilə vurğulamaq lazım gəlir. Nazirlik təkcə ölkə daxilində keçirilən sərgilərlə kifayətlənməyərək xarici ölkələrdə də milli incəsənətimizin təbliğinə böyük əhəmiyyət verir. Mikayıl Abdullayev, Tağı Tağıyev, Səttar Bəhlulzadə, Vidadi Nərimanbəyov, Böyükağa Mirzəzadə, Tahir Salahov, Toğrul Nərimanbəyov, Maral Rəhmanzadə, Xalidə Səfərova, Mahmud Tağıyev, Lətif Feyzullayev, Vəcihə Səmədova və onlarla başqa rəssamlarımızın Dövlət Rəsm Qalereyasının bədii fondundan götürülmüş yüksək sənət meyarlarına cavab verən əsərlərinin bir sıra xarici ölkələrdə keçirilən Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri çərçivəsində təşkil olunan sərgilərdə böyük uğurla nümayiş etdirilməsi buna gözəl sübutdur.

2006-cı ilin dekabrında Moskvada Rusiya Rəssamlıq Akademiyasında görkəmli fırça ustamız, SSRİ Xalq Rəssamı Mikayıl Abdullayevin 85 illik yubileyinə həsr olunan sərgi uğurla keçirilib. Həmin il Moskva şəhərində MDB-nin yaranmasının 15 illiyinə həsr olunan dövlətlərarası sərgidə Azərbaycan rəssamlarının zəngin yaradıcılığı haqqında dolğun təəssürat yaradan ekspozisiya təşkil edilib.

Avropa Şurasının Mədəniyyət və Təbii İrs Departamentinin təşkilatçılığı ilə keçirilən "Sərhədsiz yaradıcılıq" adlı İdeyalar Festivalında professor Leyla Axundzadənin, TÜRKSOY Təşkilatının dəstəyi ilə Türkiyənin Ordu, Trabzon və Rizə şəhərlərində keçirilən III TÜRKSOY Yaradıcılıq Laboratoriyasında fotorəssam Asiyat Fətullayevanın, TÜRKSOY IX Rəssamlıq Laboratoriyasında rəssam Vüqar Muradovun, Almaniyadakı səfirliyimizdə Qobustan qayaüstü rəsmlərini əks etdirən ekspozisiyanın təşkili 2006-cı ilin payına düşən beynəlxalq tədbirlər sırasına daxil oldu. 2007-ci ildə təsviri və dekorativ sənət sahəsində ilk tədbir gənc və istedadı rəssam Rza Sadiqin yanvar ayında İstanbuldakı Mali Müşavirləri və Sanat Odası Qalereyasında keçirilən uğurlu fərdi sərgisi ilə başlandı. Bundan sonra 12 fevral- 2 mart tarixlərində BMT-nin Cenevrədəki Millətlər Sarayında Azərbaycanın 40 rəssamının 40 işindən ibarət sərgi açıldı. Açılış mərasimində İsveçrədə səfərdə olan mədəniyyət və turizm nazirinin müavini Ədalət Vəliyev, İsveçrə Konfederasiyasındakı səfirimiz Elçin Əmirbəyov, BMT-nin Cenevrə bölməsinin rəhbəri Sergey Orconikidze və digər rəsmi şəxslər iştirak etdilər. Bu hadisədən bir ay sonra Moskvada keçirilən Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri çərçivəsində Moskva Müasir İncəsənət Mərkəzində "Müasir Azərbaycan fotoqrafiya sərgisi" bir ay müddətində tamaşaçıların ixtiyarına verildi. 2007-ci ilin may ayında Belarus və Moldovada, iyun ayında Cənubi Koreyada (Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fondu və SEBA (Seul-Bakı) Azərbaycan Koreya Mədəniyyət Mübadiləsi Assosiasiyasının birgə təşkilatçılığı ilə keçirilib), noyabr ayında Səudiyyə Ərəbistanı Krallığında Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri çərçivəsində Azərbaycan rəssamlarının rəngkarlıq əsərlərindən ibarət sərgilərin açılışı keçirildi. Bundan əlavə, bir sıra beynəlxalq tədbirlərdə ölkəmizin mədəniyyəti və turizm imkanları uğurla təbliğ olunub.

TÜRKSOY Təşkilatı ilə əməkdaşlıq 2007-ci ildə də uğurla davam etdirilib. "IÜ TÜRKSOY Fotoqraflar Buluşması"nda istedadlı fotoqraf Asim Talıbın, "X TÜRKSOY Rəssamlar Buluşması"nda rəssam Məmmədhüseyn Hüseynovun ölkəmizi ləyaqətlə təmsil etmələri hər iki halda təşkilatın rəhbərliyi tərəfindən yüksək qiymətləndirilib.

Florist-rəssam Suğra Bağırzadənin Fransanın Nitsa şəhərində 4-8 oktyabr 2007-ci il tarixlərində keçirilən 24-cü "Dünya güllər savaşı" adlı sammitində iştirakı burada da milli mədəniyyətimizin təbliğinə xidmət edib.

Norveç Humanitar Müəssisəsinin müraciətini nəzərə alaraq, ötən il Norveçin Trisli, Sapsburq və Stavanger şəhərlərində milli mədəniyyətimizin təbliği və Norveçlə Azərbaycan arasında mədəni əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi məqsədi ilə rəssam Yusif Mirzənin fərdi yaradıcılıq sərgisi keçirilib.

Azərbaycan ötən il ilk dəfə olaraq dünyanın 77 ölkəsinin qatıldığı 52-ci Venesiya Biennalesində uğurla iştirak edib. Biennaledə Azərbaycan Pavilyonunda keçirilən rəsmi açılış mərasimi mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayevin iştirakı ilə baş tutub. 110 illik tarixə malik olan Venesiya Biennalesi bu gün dünyada müasir incəsənətin nümayiş olunduğu ən əhəmiyyətli tribunalardan biridir desək yanılmarıq. Oktyabr ayınadək davam edən Biennaledə Azərbaycan Pavilyonunu ziyarət edənlərin sayı təxminən beş minə yaxın olub. Pavilyonu ziyarət edən tamaşaçılar arasında prezident İlham Əliyev və onun xanımı, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, millət vəkili Mehriban Əliyevanın da olmasını nəzərə alsaq, inamla qeyd etmək olar ki, Azərbaycanın 52-ci Venesiya Biennalesində ilk dəfə iştirakı 2007-ci ildə keçirilən ən möhtəşəm mədəniyyət tədbirləri sırasında öz layiqli yerini tutur.

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Azərbaycanı nüfuzlu beynəlxalq incəsənət tədbirlərinin-müxtəlif biennale və festivalların keçirildiyi mədəniyyət ölkəsinə çevirmək metodundan istifadə etməsi artıq öz müsbət bəhrələrini verməkdədir.

2006-cı ildə Misir rəssamlarının əsərlərindən ibarət sərginin, ötən ilin iyun ayı ərzində Bədii Sərgi salonunda davam edən "Yapon gəlincikləri" adlı sərginin, may ayında tanınmış Küveyt rəssamı Sürəyya Əl-Baqsaminin fərdi sərgisinin, ölkəmizdə Moskva Mədəniyyəti Günləri çərçivəsində keçirilən "Moskva gəzintisi" adlı sərginin, Tacikistan Mədəniyyəti Günləri çərçivəsində tacik rəssamlarının əsərlərindən ibarət təsviri sənət sərgisinin təşkili sayəsində bir çox xarici KİV-də ölkəmiz haqqında geniş məlumatlar yayılıb.

2007-ci ilin 3-5 dekabrında Şirvanşahlar Sarayı və Bakının mərkəzi muzey və qalereyalarında keçirilən silsilə tədbirlərdən ibarət "Alüminium" III Müasir İncəsənət Biennalesi bunu bir daha təsdiq etdi. Biennaledə dünyanın 17 ölkəsindən tanınmış kurator və rəssamlar iştirak edirdilər.

"Alüminum" biennalesi bir tərəfdən ölkəmizdə yüksək təşkilati səviyyədə beynəlxalq tədbirlərin keçirilməsi kimi güclü potensialın olduğunu təsdiqlədi, digər tərəfdən də iştirakçılara ölkəmiz haqqında həqiqi informasiya almağa və milli mədəniyyətimizi, respublikadakı inkişafı müşahidə etməyə imkan verdi.

Paytaxt Bakıda olduğu kimi, bölgələrdə də incəsənətin inkişafı üçün nazirlik tərəfindən bir sıra mühüm işlər görülüb. Respublikamızın 34 rayonunda fəaliyyət göstərən rəsm qalereyalarının fəaliyyəti yenidən ətraflı təhlil olunub, onların mövcud problemləri öyrənilib.

Bakıda 2006-cı ilin sentyabrında Gəncə rəssamlarının əsərlərindən ibarət "Gəncə boyaları", 2007-ci ilin ilk aylarında Neftçala rəssamlarının sərgilərinin keçirilməsi paytaxt tamaşaçıları üçün regionlarda gedən mədəni inkişafla tanış olmaq imkanı yaradıb.

2006-cı ilin 18 sentyabrında "Üzeyir Musiqi Günü"nə həsr olunan "Milli musiqi alətləri" adlı sərginin təşkili illər ərzində demək olar ki, Azərbaycanın bütün görkəmli rəssamlarının yaradıcılığında öz əksini tapmış musiqi alətlərimizin əlvan boyalarla kətan üzərinə həkk olunmuş təsvirlərini nümayiş etdirdi. Ötən il oriyinal yaradıcılıq üslubuna malik bir qrup rəssamın Muzey Mərkəzində "5+" adlı sərgisi təşkil olundu. Sərgidə Mahmud və Teymur Rüstəmov qardaşlarının, Nairə Rüstəmova, Vüqar Muradov və Niyaz Nəcəfovun qeyri-adi yaradıcılıq imkanları tamaşaçılara nümayiş etdirildi.

Kaspi.- 2008.- 30 yanvar.- S. 11.