Behbudqızı Samirə

 

"Teatr haqqında" qanundan nə gözləyirik?

"Dövlət dotasiyası daimi və əbədi ola bilməz"

 

Son zamanlar teatrlarımızın fəaliyyətinin nigarançılıq, narahatlıq doğurması, hətta gələcək fəaliyyətlərinin sual altında olmasına köklənən söhbətlər aktuallaşıb – istər teatr kuluarlarında, istərsə də ictimai müzakirələrdə.

Belə bir zamanda teatr xadimləri qəbul olunmaq ərəfəsində olan "Teatr haqqında" qanundan çox şey gözləyirlər. Əlbəttə, anlamamış deyillər ki, qanunun kağızda meydana çıxması problemlərin, əyintilərin bir andaca həlli demək deyil. Bundan ötrü qanun islak, maddələrinin ünvanlandığı sahəyə cavabdeh kəslər isə məsuliyyətli olmalıdır.

Milli Məclisin mədəniyyət məsələləri üzrə daimi komissiyasının sədri Nizami Cəfərov "Həfta içi"nin müxbiri ilə söhbətində bildirdi ki, qanunun qəbul edilməsi 2007-ci ilədək yubadılmayacaq, bu ilin sonuna qədər qəbul olunacaq. Söhbət əsnasında N.Cəfərov "Teatr haqqında" qa­nunun ən qabarıq cəhətlərindən və tətbiq edilməsi nəzərdə tutulan yeni cəhətlərindən bəhs etdi: "Teatr haqqında'' qanun Milli Məclisin mədəniyyət məsələləri üzrə daimi komissiyasının iclasında birinci oxunuşda bəyənilib və ikinci oxunuşa təqdim edilib. Dekabrın 5-də keçiriləcək iclasımızda bu qanun geniş şəkildə müzakira olunacaq.

Nizami Cəfərov millət vəkili

"Teatr haqqında" qanunu əsasan (19 prinsip üzrə tərtib etmişik. Bu işdə, bildiyiniz kimi, bizim komissiyanın üzvləri və Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin rəhbər işçilərinin yaxından iştirakı olub. Dediyim (19 prinsipin birincisi ondan ibaratdir ki, "Teatr haqqında" qanun Azərbaycan milli teatr ananalarının qorunub-saxlanmasını miüləq şəkildə nəzərdə tutur. Bu ananalara teatrların binalanrıdan, avadanlıq və albisələrindən aktyorlara qə­dər olan bir sərvət aiddir. İkinci prinsip isə teatrlarımızın fəaliyyətini müasir dünyanın mövcud qaydalarına, yəni bazar iqtisadiyyatı qanunlarına uyğunlaşdırmaqdan ibarətdir, şübhəsiz, əgər biz "Teatr haqqında" qanunu qəbul ediriksə, bu, dövlət teatrları şəbəkəsinin genişlənməsi və daha möhkam zəmina arxalanması deməkdir. Lakin bununla belə, teatr rəhbərləri anlamalıdırlar ki, döv­lət dotasiyası daimi və əbadi ola bilməz. Buna görə də onlar öz işlərini elə qurnalıdırlar ki, quruluş verdikləri tamaşaları həm teatr üçün, həm də tamaşaçılar üçün sərfəli şəkildə təqdim edə bilsinlər. Bu o deməkdir ki, teatrlar be­lə iş prinsipinə nə qədər tez və əsaslı şəkildə yiyələnsələr, dövlətdən asılılıqları bir o qədər az olar. Və onlar öz potensiallarına daha inamlı tərzdə fəaliyyət göstərə bilərlər. Qanunun üçüncü prin­sipinə görə isə istənilən halda sənət və sənətkarlar müdafiə olunmalıdır. Bunun bariz nümunəsini biz artıq görürük. Dövlət və hökumət tərəfindən istər böyük yaradıcılıq yolu keçmiş sənətkarlara, istərsə də gənclərə xüsusi diqqət ayrılır, onların gördükləri iş qiymətləndirilir, daha məhsuldar işləmələri üçün zəruri şərait yaradılır. Bu prinsip onu da nəzərdə tutur ki, dövlət tərəfindən ayrılan maliyyə vəsaiti daha konkret işlərə yönələcək. Məsələn, teatr festivallarının keçirilməsi, yaxud hər hansı böyük bir layihənin gerçəkləşdirilməsi və s. Qanunun tərtibində əsaslandığımz üçüncü prinsipə görə, gələcəkdə özəl teatrların açılması və fəaliyyətinin tənzimlənməsi də diqqət mərkəzində olacaq.

"Teatr haqqında" qanunda tətbiq edilməsi nəzərdə tutulan yeniliklərdən biri isə ondan ibarətdir ki, "teatr prodüseri" anlayışı yavaş-yavaş öz yerini tutmağa başlayır. Müasir teatr məkanında bu, çox vacib amildir. Teatr prodüseri məktəbi formalaşarsa, tamaşanın sahibinin kim - baş rejissor, yoxsa teatrın direktoru - olduğu konkretləşər. Bu zaman hər hansı mübahisəli vəziyyətə ,yer qalmaz".

 

Həftə içi.- 2006.- 1 dekabr.- S.8.