Azərbaycan
xalça sənətinin Kamili
kitabının
təqdimatı olmuşdur
İyunun 22-də Azərbaycan Milli
Elmlər Akademiyası Rəyasət heyətinin kiçik akt
salonunda istedadlı publisist və ədəbiyyatşünas
alim Esmira Fuadın xalq rəssamı, qədim el
sənətimizin görkəmli nümayəndəsi Kamil
Əliyev haqqında yazdığı “Azərbaycan xalça
sənətinin Kamili” kitabının təqdimatı
olmuşdur.
Mərasimi açan MEA-nın Rəyasət heyətinin
üzvü, akademiyanın həqiqi üzvü Nailə
Vəlixanlı, akademiklər Rasim Əfəndiyev, Bəkir
Nəbiyev, sənətşünaslıq doktoru Kubra
Əliyeva, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
İşlər İdarəsi Kitabxanasının müdiri
Mayıl Əhmədov, Bakı Şəhər İcra
Hakimiyyəti başçısının müavini Fidumə
Hüseynova və başqaları Azərbaycan
xalçalarının dünya şöhrətli,
bənzərsiz nümunələrini yaratmış Kamil
Əliyevin ömür səhifələrindən və
sənətindən söhbət açan, nəfis
şəkildə və yüksək poliqrafik
səviyyədə nəşr olunmuş kitabın
məziyyətlərindən bəhs etdilər.
Bildirildi ki, xalqımıza əbədiyaşar
şöhrət qazandırmış Kamil Əliyev
sənətinin möcüzəsi, fəlsəfəsi,
ilmələrdə yaşayan sənətkar ömrü kitabda
şirin, oxunaqlı dillə, zəngin fakt və detallarla
canlandırılmışdır. Müəllifin
görkəmli xalçaçı rəssamın hələ
sağlığında onun şəxsiyyyətinə,
yaradıcılığına yaxından bələd
olması, eyni zamanda xalça sənətinin tarixinə,
mahiyyətinə, incəliklərinə dərindən
bələdliyi həm elmi, həm də bədii
cəhətdən sanballı bir kitabın
ərsəyə gəlməsinə zəmin
yaratmışdır. Kitabın “Kamil Əliyev
və Azərbaycan xalçası” dastanı, “O gün
dünya yeni bir istedadı qarşılayırdı”,
“Dostluğa sadiq insan”, “Təşkilatçılıq da
istedaddır”, “Xalça sənətinin gələcəyi
haqqında düşüncələr”, “Ustada
ehtiramını gizlətməyən şagird”, “Gerçəkləşməmiş
arzular”, “Sevgisini xalça
sənətində tapan sənətkar”, “Ustad
xalçaçının son ilmələri”, “Sənsiz
səninlə” bölmələrində xalqımızın
tarixi qədər qədim olan xalçaçılıq
sənətinin vurğunu, fədaisi Kamil Əliyevin heç
də həmişə hamar olmayan uzun ömür yolunun
ayrı-ayrı məqamları, mərhələləri,
sənətkarın duyğu və
düşüncələri öz əksini
tapmışdır.
Çıxışlarda xüsusi vurğulandı ki, dünyada
portret-xalçaların ən yaxşı
nümunələrini Kamil Əliyev yaratmışdır. Bu sahədə ilk işi “Füzuli” xalçası
olmuşdur. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev öz
portreti toxunmuş xalçaya baxarkən susmuş, əlini
ilmələrə sürtərək demişdi ki, Kamil,
sənin xalçaların dil açıb danışır,
insanı söhbətə çağırır.
Həqiqətən də, bu xalçada ulu öndərimizin
müdrikliyi, qətiyyəti, qüdrəti ən
müxtəlif rəng çalarları fonunda elə
məharətlə ifadə olunmuşdur ki, tamaşa edən
hər kəsi heyrətləndirir. Kitabın dahi
siyasətçi ilə xalça dahisi arasında səmimi
dostluq münasibətlərindən bəhs edən
səhifələrindəki məlumatlar da olduqca
ibrətamizdir.
Kamil Əliyev sənətinin gücünü
göstərən digər bir misal. Türkiyənin 9-cu
Prezidenti Süleyman Dəmirəl özünün portreti
toxunmuş xalçanı görəndə heyrətini
gizlədə bilməyərək demişdi: Bu, Süleyman
Dəmirəldir, onda bəs mən kiməm?
Rəssamın anası Xanımın, Mir Mövsüm
Ağanın, Atatürkün, ABŞ-ın eks-prezidenti Klinton
və xanımının, İndira Qandinin, Şota Rustavelinin,
Puşkinin portret-xalçaları yaxın-uzaq ölkələrdə
yüksək dəyərləndirilmişdir. Bu
xalçaları birləşdirən ən mühüm
cəhət həm portret cizgilərinin, həm də
xarakterlərin ilmələrə düzgün
köçürülməsidir. Kitabda bir
məqam da diqqətə çatdırılır ki, Kamil
Əliyev istifadə etdiyi bütün rəngləri
topladığı bitki və ağaclardan özü alar,
ipləri də özü boyayardı. Bir də
deyərmiş ki, xalçanı ya divardan asırlar, ya da
üstündə namaz qılıb Allaha dua edirlər, gərək
bu müqəddəsliyi qoruyub gözləyəsən.
Kitabda Kamil Əliyevin müəllifi olduğu bir sıra
xalçaların rəngli şəkilləri də
verilmişdir.
Kamil Əliyevin oğlu Cavanşir və
nəşrin müəllifi Esmira Fuad böyük
sənətkarın adını uca tutanlara, təqdimatda
iştirak edənlərə razılıqlarını, bu
şərəfli sənəti davam etdirənlərə
xoş arzularını çatdırdılar.
Ustad sənətkarın əsərləri onun yadigar qoyub
getdiyi Xalça muzeyində toplanmışdır. Qədim İçərişəhərdəki bu
muzeyə gələn qonaqlar Azərbaycan xalq sənətinin
zirvəsi olan xalçaçılığın
sirli-soraqlı nümunələri ilə tanış
olarkən, şübhəsiz ki, Esmira Fuadın çox
böyük təəssübkeşliklə qələmə
aldığı bu kitabı da vərəqləyəcəklər.
Onların qədim el sənətimiz və onun
vurğunu Kamil Əliyev haqqında daha ətraflı
məlumat ala bilməsi üçün kitabın ingilis
dilində və başqa dillərdə də nəşri
faydalı olardı. Bu, həm də nankor
qonşularımızın utanıb-çəkinmədən
öz adlarına çıxmaq istədikləri
Azərbaycan xalçaları və
xalçaçılıq sənətini qəsdlərdən
qorumaq üçün lazımdır.
AzərTAc
“Azərbaycan xalça sənətinin Kamili” kitabının
təqdimatı olmuşdur
İyunun 22-də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
Rəyasət heyətinin kiçik akt salonunda istedadlı
publisist və ədəbiyyatşünas alim Esmira Fuadın
xalq rəssamı, qədim el sənətimizin görkəmli
nümayəndəsi Kamil Əliyev haqqında
yazdığı “Azərbaycan xalça sənətinin
Kamili” kitabının təqdimatı olmuşdur.
Mərasimi açan MEA-nın Rəyasət
heyətinin üzvü, akademiyanın həqiqi üzvü
Nailə Vəlixanlı, akademiklər Rasim Əfəndiyev,
Bəkir Nəbiyev, sənətşünaslıq doktoru Kubra
Əliyeva, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
İşlər İdarəsi Kitabxanasının müdiri
Mayıl Əhmədov, Bakı Şəhər İcra
Hakimiyyəti başçısının
müavini Fidumə Hüseynova və başqaları
Azərbaycan xalçalarının dünya
şöhrətli, bənzərsiz nümunələrini
yaratmış Kamil Əliyevin ömür
səhifələrindən və sənətindən
söhbət açan, nəfis şəkildə və
yüksək poliqrafik səviyyədə nəşr
olunmuş kitabın məziyyətlərindən bəhs
etdilər.
Bildirildi ki, xalqımıza əbədiyaşar
şöhrət qazandırmış Kamil Əliyev
sənətinin möcüzəsi, fəlsəfəsi,
ilmələrdə yaşayan sənətkar ömrü kitabda
şirin, oxunaqlı dillə, zəngin fakt və detallarla
canlandırılmışdır. Müəllifin
görkəmli xalçaçı rəssamın hələ
sağlığında onun şəxsiyyyətinə,
yaradıcılığına yaxından bələd
olması, eyni zamanda xalça sənətinin tarixinə,
mahiyyətinə, incəliklərinə dərindən
bələdliyi həm elmi, həm də bədii
cəhətdən sanballı bir kitabın
ərsəyə gəlməsinə zəmin
yaratmışdır. Kitabın “Kamil Əliyev
və Azərbaycan xalçası” dastanı, “O gün
dünya yeni bir istedadı qarşılayırdı”,
“Dostluğa sadiq insan”, “Təşkilatçılıq da
istedaddır”, “Xalça sənətinin gələcəyi
haqqında düşüncələr”, “Ustada
ehtiramını gizlətməyən şagird”, “Gerçəkləşməmiş
arzular”, “Sevgisini xalça
sənətində tapan sənətkar”, “Ustad
xalçaçının son ilmələri”, “Sənsiz
səninlə” bölmələrində xalqımızın
tarixi qədər qədim olan xalçaçılıq
sənətinin vurğunu, fədaisi Kamil Əliyevin heç
də həmişə hamar olmayan uzun ömür yolunun
ayrı-ayrı məqamları, mərhələləri,
sənətkarın duyğu və
düşüncələri öz əksini
tapmışdır.
Çıxışlarda xüsusi vurğulandı ki,
dünyada portret-xalçaların ən yaxşı
nümunələrini Kamil Əliyev yaratmışdır. Bu sahədə ilk işi “Füzuli” xalçası
olmuşdur. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev öz
portreti toxunmuş xalçaya baxarkən susmuş, əlini
ilmələrə sürtərək demişdi ki, Kamil,
sənin xalçaların dil açıb danışır,
insanı söhbətə çağırır.
Həqiqətən də, bu xalçada ulu öndərimizin
müdrikliyi, qətiyyəti, qüdrəti ən
müxtəlif rəng çalarları fonunda elə
məharətlə ifadə olunmuşdur ki, tamaşa edən
hər kəsi heyrətləndirir. Kitabın dahi
siyasətçi ilə xalça dahisi arasında səmimi
dostluq münasibətlərindən bəhs edən
səhifələrindəki məlumatlar da olduqca
ibrətamizdir.
Kamil Əliyev sənətinin gücünü
göstərən digər bir misal. Türkiyənin 9-cu
Prezidenti Süleyman Dəmirəl özünün portreti
toxunmuş xalçanı görəndə heyrətini
gizlədə bilməyərək demişdi: Bu, Süleyman
Dəmirəldir, onda bəs mən kiməm?
Rəssamın anası Xanımın, Mir Mövsüm
Ağanın, Atatürkün, ABŞ-ın eks-prezidenti Klinton
və xanımının, İndira Qandinin, Şota Rustavelinin,
Puşkinin portret-xalçaları yaxın-uzaq ölkələrdə
yüksək dəyərləndirilmişdir. Bu
xalçaları birləşdirən ən mühüm
cəhət həm portret cizgilərinin, həm də
xarakterlərin ilmələrə düzgün
köçürülməsidir. Kitabda bir
məqam da diqqətə çatdırılır ki, Kamil
Əliyev istifadə etdiyi bütün rəngləri
topladığı bitki və ağaclardan özü alar,
ipləri də özü boyayardı. Bir də
deyərmiş ki, xalçanı ya divardan asırlar, ya da
üstündə namaz qılıb Allaha dua edirlər,
gərək bu müqəddəsliyi qoruyub
gözləyəsən.
Kitabda Kamil Əliyevin müəllifi olduğu bir sıra
xalçaların rəngli şəkilləri də
verilmişdir.
Kamil Əliyevin oğlu Cavanşir və
nəşrin müəllifi Esmira Fuad böyük
sənətkarın adını uca tutanlara, təqdimatda
iştirak edənlərə razılıqlarını, bu
şərəfli sənəti davam etdirənlərə
xoş arzularını çatdırdılar.
Ustad sənətkarın əsərləri onun yadigar qoyub
getdiyi Xalça muzeyində toplanmışdır. Qədim İçərişəhərdəki bu
muzeyə gələn qonaqlar Azərbaycan xalq sənətinin
zirvəsi olan xalçaçılığın
sirli-soraqlı nümunələri ilə tanış
olarkən, şübhəsiz ki, Esmira Fuadın çox
böyük təəssübkeşliklə qələmə
aldığı bu kitabı da vərəqləyəcəklər.
Onların qədim el sənətimiz və onun
vurğunu Kamil Əliyev haqqında daha ətraflı
məlumat ala bilməsi üçün kitabın ingilis
dilində və başqa dillərdə də nəşri
faydalı olardı. Bu, həm də nankor
qonşularımızın utanıb-çəkinmədən
öz adlarına çıxmaq istədikləri
Azərbaycan xalçaları və
xalçaçılıq sənətini qəsdlərdən
qorumaq üçün lazımdır
Xalq qəzeti.-2007.-23 iyun.-S.5.