Qasımov A.

Muğam dünyanı heyran edir

Bayraqları bayraq yapan üstündəki qandır,
Torpaq - əgər uğrunda ölən varsa, vətəndir.

Böyük türk şairi Nazim Hikmətin bu deyimini tez-tez yada salıram. Bu misralara sənətə münasibət baxımından yanaşaraq düşünürəm ki, sənətkarı da sənətkar edən onun istedadı və ona qiymət verən dinləyicisi, tamaşaçısıdır. Bu mənada bütün sənətsevərlərə öz minnətdarlığımı bildirirəm. Çünki hansı auditoriyada çıxış etmişəmsə, orada diqqətlə və hörmətlə qarşılanmışam. Məhz bunun sayəsində də daim öz üzərimdə çalışaraq hər çıxışımda pərəstişkarlarıma yeni söz, yeni nəfəs və zəngulələr təqdim etməyə çalışmışam.
Əvvəlcə el şənliklərindən, toy-düyünlərdən başlayan bu cəhətlər getdikcə konsert səhnələrində, radio və televiziyada o cümlədən müxtəlif xarici ölkələrdə inkişaf edərək bugünkü həddinə gəlib çatdı. Yəni mənimlə tamaşaçı arasında maraqlı bir anlaşma yarandı. Bu qarşılıqlı münasibət məni sənətdə püxtələşdirib, xalqın Alim Qasımovuna çevirdi. Elə ki, xalq mənə böyük sevgi və etimad göstərdi, dövlətimiz də bunu nəzərə alaraq sənətimə yüksək qiymətlər verib, məni fəxri adlarla və bir sıra mükafatlarla təltif etdi. Təbii ki, bunların müqabilində mən daha əzmlə çalışıb, Azərbaycanımızın adını hər yerdə yüksəltmək üçün bacardığımı etməliyəm. Xanəndənin də bacardığı, sözsüz ki, onun yaxşı ifasıdır. Odur ki, mən həmişə yaxşı, bənzərsiz ifaya can atmışam. Elə ifaya ki, o insanları həm düşündürsün, həm də heyrətləndirsin. Əlbəttə, öz ölkəndə buna nail olmaq o qədər də çətin deyil. Çünki oxuduğun sözün və musiqinin mahiyyətini başa düşürlər. Amma xarici ölkə tamaşaçısını heyrətləndirmək, onu səbirlə sona qədər səni dinləməyə vadar etmək asan deyil. Xoşbəxtlikdən mən bu çətinliyin öhdəsindən gələ bilmişəm. Bu işdə iki ən vacib köməyim olub. Biri Allahın mənə bəxş etdiyi istedad, digəri isə müqəddəs muğam sənətidir.
İndiyə qədər neçə xarici ölkədə və harada neçə dəfə olduğum yadımda deyil. Bu səfərlərin hər birində muğamlarımızın necə diqqətlə dinlənildiyini isə heç vaxt unuda bilmirəm. Hətta salonda bizi maraqla dinləyən, şaqraq zəngulələrimizə əl çalaraq öz heyrətlərini gizlətməyən tamaşaçılar bəzən gözümün qabağından getmir. Bu uğurları muğam sənətinin nailiyyəti kimi qəbul edirəm. Odur ki, məni dünyanın müxtəlif ölkələrinə çəkib aparan da bu müqəddəs sənətə olan sevgim və onun qüdrətinə inamdır. Elə bu yerdə bir qədər səfər təəssüratlarım barədə: Düzdür, hamısı tam təfərrüatı ilə yadımda qalmasa da, amma bir neçəsi haqda danışa bilərəm.
Hər şey 1987-ci ildə Səmərqənddə keçirilən Beynəlxalq musiqi simpoziumundan başladı. Oradakı uğurlu çıxışdan sonra ilk dəfə 1988-ci ildə Amerikada keçirilən musiqi festivalına dəvət olundum. Nyu-York və Vaşinqton şəhərlərində çıxışlar edərək muğam sənətimizi nümayiş etdirdik.
Xarici ölkələr içərisində Fransanın mənim yaradıcılığımda xüsusi yeri var. Belə ki, Fransanın paytaxtı Parisdə "Dünya xalqlarının mədəniyyət evi" adlı bir təşkilat mövcuddur. Bu təşkilata milliyyətcə ərəb olan mərakeşli Şərif Xəzinədar rəhbərlik edir. Onun həyat yoldaşı fransız Foansuaza Qrund Səmərqənddəki simpoziumda mənim ifama çox müsbət münasibət bəsləmişdir. Odur ki, elə o vaxtdan bu günə qədər ildə iki, üç dəfə onların dəvəti ilə Fransada qastrol səfərində oluram.
Demək olar ki, dünyanın bir çox ölkələrinə səfərlərimiz olub. Bu sıradan Almaniya, İspaniya, Polşa, Yuqoslaviya, Çexoslovakiya, Türkiyə, İran, İsveç, Hollandiya, İsveçrə və digərlərinin adını çəkə bilərəm. Hansı ki, bu ölkələrdə musiqiçi dostlarımla uğurlu çıxışlarımız olub. Əlbəttə, bəlkə mənim bu çıxışlar barədə belə danışmağım bir az təvazökarlıqdan uzaq olar. Amma qeyd etdiyim kimi, mən bu uğurları muğam sənətimizin nailiyyəti, məhz onun qüdrətindən yaranan uğur hesab edirəm.
Sənətsevərlərimizə yaxşı bəllidir ki, artıq neçə illərdir ki, mən konsert salonlarında qızım Fərqanə ilə birgə çıxışlar edirəm, elə xarici səfərlərdə də birgə oluruq. Bu yaxınlarda da Estoniyada keçirilən "Orient" festivalına dəvət almışdıq. Bu da çox maraqlı səfər oldu. Əvvəla onu deyim ki. bu festivala müxtəlif ölkələrdən musiqiçilər dəvət olunmuşdu. Bizim çıxışımız xüsusi maraq doğurdu. Bu marağın bir səbəbkarı da oradakı təşkilatçılar idi. Çünki onlar bilirdilər ki, biz yerdə oturub, çalıb-oxuyuruq. Dedilər ki, biz zaldan bütün oturacaqları götürəcəyik ki, tamaşaçılar da yerdə əyləşsinlər. Hardasa 400 nəfərlik konsert salonunda bizimlə bərabər tamaşaçılar da yerdən əyləşib çox səbirlə və maraqla bizi dinlədilər. Hətta Hindistandan bir nəfər də dəvət edilmişdi, o, bizim çıxışımızdan əvvəl Qurandan ayələr oxudu. Sonra biz səhnəyə gəldik. Sanki o avazdan sonra bizim ifalarımız bir-birini tamamlayaraq tamaşaçılarda qeyri-adi bir təsir oyatdı. Hiss edirdin ki, heç kim konsertin bitməsini istəmir. Özü də tamaşaçıların əksəriyyəti elə estonlar idi. Yəni azərbaycanlı az idi. Dedilər ki, bizdən əvvəl orada, heç adlarını da çəkmək istəmirəm, bədxah qonşularımız - yəni erməni musiqiçiləri çıxış ediblər. Heç konsertlərində 100 nəfər də olmayıb. Bizi isə tamaşaçı ilə dolu salon heyranlıqla və sürəkli alqışlarla qarşıladı. Çoxları marağını gizlədə bilməyib: "biz belə ecazkar musiqi eşitməmişik" - dedilər. Əlbəttə, bu muğam idi ki, insanları belə sehrləmişdi.
Həmişə sözümü səsimlə, ifamla demişəm və deyirəm. İnşaallah, hələ deyəcəyəm. Qələmə aldığım səfər təəssüratları ilə dolu bu yazını isə belə başa çatdırıram: hara getsək, harda olsaq, səni tərənnüm edirik əziz, doğma Azərbaycanımız.

Azərbaycan.-2007.-30 iyun.-S.8.