“Mütərcim”in növbəti sayı çıxıb

Azərbaycan Yazıçılar Birliyi, Bakı Slavyan Universiteti və “Mütərcim” Tərcümə Mərkəzinin həmtəsisçiliyilə nəşr olunan “Mütərcim” ədəbi, elmi, tərcümə jurnalının 2010-cu ildə ilk sayı işıq üzü görüb. Daha çox tərcümə dərgisi kimi tanınan nəşrin bu sayı baş redaktor, filologiya elmləri doktoru Telman Vəlixanlının “Bugünkü tərcüməçiliyimizin mənzərəsinə ötəri bir nəzər” yazısı ilə açılır. Yazıda ölkədə həyata keçirilən tərcümə və nəşr layihələrindən bəhs edilir.

“Bədii tərcümə” rubrikasında əvvəli ötən saylarda verilmiş F.M.Dostoyevskinin “Karamazov qardaşları” romanı və F.Doranın “Şlyager” pyesinin tərcümə mətnlərinin sonu yerləşdirilib. Məlum olduğu kimi, Telman Vəlixanlı tərəfindən dilimizə çevrilmiş “Karamazov qardaşları” romanı artıq iki cilddə nəşr edilərək Azərbaycan oxucusunun ixtiyarına verilib. Əlamətdar haldır ki, jurnalın yaradıcı kollektivi Dostoyevskidən tərcümələri həyata keçirməkdə və nəşr etməkdə davam edir. Azərbaycanca ilk dəfə işıq üzü görən “Gizlindən qeydlər” povesti tanınmış dostoyevskişünas-alim, professor Məmməd Qocayevin tərcüməsində təqdim olunur. Jurnalın bu sayından etibarən yaradıcı heyətə redaktor kimi qoşulan istedadlı şair və nasir Etimad Başkeçid S.Kinq, X.L.Borxes və M.Meterlinkdən tərcümələri, o cümlədən tərcümə sənəti ilə bağlı maraqlı materialları ilə yadda qalır. Bədii tərcümə materialları içərisində digər tanınmış qələm sahibi – Kamran Nəzirli tərəfindən orijinaldan çevrilmiş E.Po və H.Pinterin əsərlərini də vurğulamağa dəyər.

Dünya ədəbiyyatında Şərq, Qafqaz və Azərbaycan mövzusuna jurnalın bu sayında da xüsusi diqqət verilir. Bu cəhətdən Asif Hacılının “İmam Şamil: üləma, sərkərdə, şair” məqaləsini, Telman Vəlixanlının L.N.Tolstoyun “İlyas” hekayəsi haqqında qeydlərini və hekayənin azərbaycancaya tərcüməsini, professor Fəxrəddin Veysəlli tərəfindən təqdim edilmiş “Günter Qrasla müsahibə”ni, Nuranə Nuriyevanın “V.İrvinq və Şərq” tərcümə materialını qeyd etmək olar.

“Tərcümə məsələləri” rubrikasında professorlar Məmməd Qocayev və Şahin Xəlillinin orijinaldan tərcümənin nəzəri və praktiki məsələlərinə aydınlıq gətirilir, maraqlı mülahizələr irəli sürülür. Həm M.Qocayevin məqaləsi, həm də S.Kəlbixanlının “Rəylər” rubrikasında təmsil olunan “Tərcümə sənətimizin növbəti uğuru” yazısı artıq oxucu tərəfindən rəğbətlə qarşılanmaqda olan “Karamazov qardaşları” romanının Azərbaycan dilinə tərcüməsindən bəhs edir.

“Rəylər” rubrikasında son aylar elmi və ədəbi ictimaiyyət arasında, eləcə də geniş oxucu auditoriyasında hədsiz maraq oyatmış “Dilçiliyə səyahət” kitabı (müəllif AMEA-nın müxbir üzüvü, prof. Kamal Abdulla) barədə dəyirmi masadan qeydlər yer alır. Rusca nəşr olunmuş üçcildlik “Azərbaycan poeziyası antologiyası”na jurnalın baş redaktoru T.Vəlixanlının (Cəfərov) yazdığı və Moskvada “Literaturnaya qazeta”nın səhifələrində çap etdirdiyi geniş rəy də bu sayda yer alır.

“Tənqid və ədəbiyyatşünaslıq”, “Ədəbi məktublar”, “Ədəbiyyatımızda Qarabağ mövzusu” rubrikalarında gedən maraqlı materiallar oxucuların və tədqiqatçıların diqqətini olduqca önəmli məsələlərə yönəldə bilər. Tərcümə materialları içərisində daha bir yazını – “Valideyn guşəsi”ndə getmiş “Uşağa məhəbbitin ifadə tərzləri” adlı psixoloq qeydlərini də bu qisim yazılara aid etmək olar.

Zəngin materiallarla seçilən bu sayda tanınmış jurnalist Etibar Babayevin “Qorkini yad etməyə dəyər” publisistik yazısını, “Avrasiyaçılıq” rubrikasında Telman Vəlixanlının bu problemlə bağlı mülahizələrini və F.Dostoyevski, N.Trubeskoy, L.Qumiyovdan tərcümələrini də izləməyi oxuculara məsləhət bilərdik.

“Dilimiz – sərvətimiz” rubrikasında AMEA-nın həqiqi üzvü, professor Ağamusa Axundovla “Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti” ilə bağlı müsahibədə uğurlarla yanaşı, bəzi çatışmamazlıqlardan da söhbət açılır.

Öz ənənələrinə sadiq qalan jurnal sonda iki fəal müəllifinin – 60 illik yubileylərini qeyd edən qələm sahibləri: pedaqoq-alim, yazıçı və tərcüməçi Akif Abbasov və ədəbiyyatşünas-alim Nizami Tağısoyun yaradıcılıq yolunu əks etdirən yazılara da yer ayırır.

TURAN

525-ci qəzet.- 2010.- 30 aprel.- S.7.