“Bu cəhdlər
əbəsdi”
MİSİR
MƏRDANOV: “TƏHSİL SAHƏSİNDƏ GEDƏN
İNKİŞAFI DANMAQ ƏN AZI ƏDALƏTSİZLİKDİR”
“2009-2010-cu tədris
ilinin ən vacib hadisəsindən biri uzun illərdən bəri
müzakirə olunan “Təhsil haqqinda” qanunun qəbulu olub.
Qanunun tətbiqi ilə bağlı Təhsil Nazirliyi tərəfindən
mütərəqqi dünya təcrübəsində tətbiq
olunan inkişafyönümlü model və mexanizmləri,
müasir yanaşmaları əks etdirən 40-dək
normativ-hüquqi sənəd hazırlanıb. Sənədlərin
22-si Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiq edilib.
Nazirlər Kabinetinin fəaliyyətində də təhsilin
inkişafı əsas prioritetlərdən biri olub, 2009-10-cu dərs
ilində hökumət tərəfindən təhsillə
bağlı 25 qərar imzalanıb. Ötən tədris ilində
Nazirlər Kabineti Türkiyə, Misir, Rusiya və Ukraynanın
ali məktəblərində Azərbaycandan təhsil alan tələbə,
aspirant və doktorantlara təqaüdlərin müəyyən
edilməsi haqqında qərar qəbul edib. Qərara əsasən
müvafiq ikitərəfli müqavilələr əsasında
dövlət xətti ilə Türkiyə və Misirin ali məktəblərində
Azərbaycandan bakalavriat və magistratura səviyyələrində
təhsil alan hər bir tələbə üçün 100
ABŞ dolları (2009-da 50 ABŞ dolları təşkil edib)
doktorantlar üçün 200 ABŞ dolları (ötən il
50 dollar olub), Rusiya və Ukraynanın ali təhsil müəssisələrində
mütəxəssis hazırlığı, bakalavriat,
magistratura səviyyələrində təhsil alan hər bir tələbə,
eləcə də ordinatorlar üçün 150 (2009-da 100
dollar olub), aspirantlara 250 (ötən il 150 dollar olub),
doktorantlara 300 ABŞ dolları (2009-da 200 dollar təşktl
edib) ekvivalentində büdcə vəsaiti hesabına aylıq
təqaüd müəyyən edilib. Dövlət büdcəsinin
tərkibində təhsilə ayrılan faktiki xərclər
2009-cu ildə 1.147 milyard manat təşkil edib. 2010-cu ildə
təhsilə ayrılan xərclər 1.276 milyard manat nəzərdə
tutulub. Bu da ötən ilin büdcəsinə nisbətən
129 milyon manat artıqdır. İnvestisiyaların
həcmi 2009-cu ildə 63.7 milyon manat, 2010-cu ildə 71.4 milyon
manat təşkil edir. Təhsil işçilərinin orta
aylıq əməkhaqqı ilbəil artaraq 2008-ci ildəki 220
manatdan 2009-cu ildə 268,5 manata yüksəlib.
2010-cu ildə əmək haqqı sabit qalıb.
2009-10-cu dərs ilində Təhsil Nazirliyi tərəfindən
“Ən yaxşı müəllim” və “Ən yaxşı
ümumtəhsil məktəbi” müsabiqəsi uğurla həyata
keçirilib. Prezident İlham Əliyev “Ən
yaxşı müəllim” və “Ən yaxşı ümumtəhsil
məktəbi” müsabiqələrinin qaliblərinin
mükafatlandırılması haqqında sərəncamlar
imzalayıb. Sərəncamlara əsasən 100 ən
yaxşı müəllimin hər birinə 5 min manat, 50 ən
yaxşı məktəbin hər birinə 10 min manat
mükafat verilib. 2009-10-cu dərs ilinin ən mühüm hadisələrindən
biri də 470 nəfərə prezidentin sərəncamı ilə
fəxri adlar, orden, medal və fərdi təqaüdlərin
verilməsidi”. Bunu 2009-2010-cu tədris ilində
həyata keçirilən tədbirləri dəyərləndirərkən
təhsil naziri Misir Mərdanov deyib.
BU İL 3 MƏKTƏBƏQƏDƏR TƏHSİL
MÜƏSSİSƏSİ ƏSASLI TƏMİR
EDİLİB, 32 MÜƏSSİSƏDƏ CARİ TƏMİR
İŞLƏRİ APARILIB
Nazirin sözlərinə görə,
ötən il ölkə üzrə 14
yeni məktəbəqədər təhsil müəssisəsi
tikilib istifadəyə verilib. Bakının 10 məktəbəqədər
təhsil müəssisəsi əsaslı təmir edilib.
134 müəssisə müvafiq avadanlıqlarla,
təlim vəsaitləri ilə təmin olunub. Həyata kecirilən tədbirlər nəticəsində
Bakıda bağçalara cəlb olunan uşaqların
sayı 10 min nəfər artıb, təhsilin bu pilləsi
üzrə əhatə səviyyəsi 26 faizi ötüb.
Hazırda ölkədə ümumilikdə 1624
uşaq bağçası fəaliyyət göstərir.
Bu bağçalarda 107954 uşaq tərbiyə
olunur. Ölkədə fəaliyyət
göstərən özəl məktəbəqədər təhsil
müəssisələrinin sayı isə 16-dır.
Burada 800 uşaq tərbiyə olunur: “Təhsil Nazirliyi tərəfindən
ölkənin iqtisadi və inzibati rayonları üzrə 5
yaşlı uşaqların sayı dəqiqləşdirilib, məktəbəqədər
təhsilə cəlb olunanlar haqqında məlmat bankı
yaradılıb. Göstəricilərə əsasən
məktəbəqədər təhsilə cəlb olunan
uşaqların sayı ölkə üzrə 107954, Bakı
üzrə 34701, məktəbəqədər təhsil müəssisələrində
layihə üzrə uşaq yerlərinin sayı ölkə
üzrə 128344, paytaxt üzrə 46934, istifadə olunmayan
uşaq yerlərinin sayı 24322, Bakı üzrə 10175-dir.
Ölkə üzrə 5 yaşlı
uşaqların sayı 131925, paytaxt üzrə 26352, onlardan məktəbəqədər
təhsilə cəlb olunanların sayı ölkə üzrə
28348, Bakı üzrə 10252, cəlb olunmayanların sayı
ölkə üzrə 103577, paytaxt üzrə 16100, 5
yaşlı uşaqların məktəbəqədər təhsilə
cəlb edilməsi üçün tələb olunan uşaq
yerlərinin sayı 79255-dir”. M.Mərdanov vurğulayıb ki,
DÖVLƏT MƏKTƏBƏQƏDƏR TƏHSİL
MÜƏSSİSƏLƏRİNDƏ BİR İLDƏ ORTA
HESABLA HƏR UŞAĞA 816 MANAT VƏSAİT AYRILIR
Ancaq özəl
məktəbəqədər təhsil müəssisələrində
valideynlər tərəfindən bu müəssisələrə
10 dəfə artıq vəsait ödənilir. Məsələn, “Çeburaşka”da hər
uşağa aylıq 400 manat, Pleyarenada 500, MTK-nın uşaq
bağçasında 600, XXl əsr ÜTM-nin uşaq bağçasında
600, “Günəş” uşaq bağçasında 750 manat vəsait
ödənilir”.
Məktəbəqədər təhsil
müəssisələrində mövcud olan problemlərdən
söz açan M.Mərdanov bildirib ki, hazırda 1173
bağçasının əsaslı təmirə
ehtiyacı var. Məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin
maddi-texniki bazası zəifdi, bu məqsədlə kifayət
qədər maliyyə vəsaiti ayrılmır, 21müəssisədə
müxtəlif təşkilatlar yerləşdirilib, ölkədəki
362 bağçada 7998 nəfərdən ibarət 1768 məcburi
köçkün ailəsi məskunlaşıb. Ölkə
üzrə məktəbəqədər müəssisələrə
uşaqların cəlbi faizi aşağıdır: ölkə
üzrə 16,5, şəhərlərdə
23,4, kəndlərdə 8,7 faiz.
Prezidentin “Səhiyyə,
təhsil, idman və mədəniyyət sahələrində
bir sıra müəssisə və obyektlərin özəlləşdirilməsi
haqqında” sərəncamına əsasən 240 məktəbəqədər
təhsil müəssisəsi özəlləşdirməyə
açıq elan edilib. İndiyədək həmin müəssisələrdən
82-si, o cümlədən Bakıda 46-sı özəlləşdirilib.
Onlardan 6-sı Təhsil Nazirliyinin
lisenziyasına əsasən profili üzrə fəaliyyət
göstərir, orada 325 uşaq tərbiyə və təhsil
alır. 9 müəssisə lisenziyasız
fəaliyyət göstərir, 12 müəssisənin
binasından qeyri-təhsil məqsədləri
üçün, əsasən tiçarət obyektləri
kimi istifadə edilir. 8 müəssisədə məcburi
köçkün ailələri məskunlaşıb, 4
müəssisənin binası sökülüb, 43 müəssisə
fəaliyyət göstərmir: “Bu gün ölkədə
3532 yaşayış məntəqəsi var. Onların 2667-də
uşaq bağçası yoxdu. Şəhərlərdə
bağçalar var kəndlərdə yoxdu. Mənim fikrimcə, bu çox ciddi bir məsələdi,
bizim üçün bu çox ciddi bir problem sayılır”.
Təhsil nazirinin dediyinə görə,
Nazirlər Kabinetinin təsdiq etdiyi qida normalarına uyğun
olaraq
MƏKTƏBƏQƏDƏR TƏHSİL MÜƏSSİSƏSİNDƏ
1 GÜN ƏRZİNDƏ 1 UŞAĞIN QİDALANMASI
ÜÇÜN MALİYYƏ XƏRCİ 3 MANAT 25 QƏPİK
TƏŞKİL ETMƏLİDİ
Lakin faktiki
ayrılan vəsait həmin normadan xeyli aşağıdı. Fakt ondan ibarətdir ki, Bakıda 1 manat 59
qəpik ayrılır, Xaçmaz rayonunda 1 manat 10 qəpik,
Masallıda 93 qəpik, Qəbələdə 78 qəpik, Bərdədə
56 qəpik, Sumqayıtda 51 qəpik, Balakəndə 48 qəpik,
Zaqatalada isə 42 qəpik: “Biz nə qədər tələb
etsək də bu vəsaitlər artırılmır.
Yalnız Təhsil Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət
göstərən “Qərənfil” uşaq
bağçasında 1 gün ərzində 1
uşağın qidalanması üçün maliyyə xərci
3 manat 25 qəpik təşkil edir. Ona görə
də 200 yerlik bu bağçada 400 uşaq tərbiyə
olunur”.
BU İL 17434 YERLİK 48 YENİ MƏKTƏB BİNASI
İNŞA EDİLİB
10 məktəb
üçün 1418 yerlik əlavə korpuslar tikilib. 6 məktəb əsaslı
təmir olunub, 356 orta məktəbdə Təhsil Nazirliyi tərəfindən
cari təmir işləri aparılıb. 6980
yerlik 25 yeni məktəb binasının tikintisinə
başlanılıb. Ölkədə fəaliyyət
göstərən dövlət ümumtəhsil məktəblərinin
sayı 4529, şagirdlərin sayı 1352500, özəl
ümumtəhsil məktəblərin sayı 17, orada təhsil
alanların sayı isə 7400 nəfərdir. 2010-11-ci tədris ilində ümumtəhsil məktəblərinin
1-ci siniflərinə 123844 şagirdin gəlməsi
proqnozlaşdırılır. Heydər Əliyev
Fondunun dəstəyilə Ulyanovski şəhərində yeni
bir məktəb istifadəyə veriləcək. Gürcüstanda 5 əsaslı təmir olunan məktəbin
istifadəyə verilməsi gözlənilir. M.Mərdanovun
sözlərinə əsasən, bu il məktəblərin
avadanlıqla təminatı üçün nəzərdə
tutulan vəsait 3,2 milyon manat təşkil
edib. Bu il 64 rayon təhsil şöbəsinə məktəblər
üçün 27414 parta, 2315 yazı lövhəsi, 4313
müəllim masası, 7662 müəllim stolu verilib. Məktəblərin
laboratoriyalarla təminatına 1,9 milyon
manat vəsait ayrılıb. 115 məktəb
müasir kimya və fizika laboratoriyaları ilə təmin
edilib. Məktəb katabxanalarının təchizatı
üçün ayrılan vəsait 941 min manat təşkil
edib. Bu vəsait hesabına 66 məktəbin
kitabxanası zəruri avadanlıqlarla təmin edilib: “Yeni məktəblərinin
tikintisi, əlavə korpusların inşası, onların əsaslı
təmiri, müasir avadanlıqlarla təminatı,
infrastrukturunun yeniləşdirilməsi nəticəsində
ümumilikdə ölkə üzrə 1 milyondan çox
şagirdin təlim şəraiti
yaxşılaşdırılıb. Son 10 ildə məktəb
tikintisi sahəsində həyata keçirilən proqramlar sayəsində
ikinövbəli məktəblərin faizi 73,0-dan
44-ə, ikinci növbədə təhsil alan şagirdlərin
faizi isə 34,5-dən 21-ə enib”.
Nazir deyir ki,
nazirliyin qarşısında duran ən ciddi problemlərdən
biri də məktəb şəbəkəsinin
rasionallaşdırılmasıdır. Bu iş nazirlk tərəfindən
Dünya Bankının xəttilə aparılır:
“Hazırda ölkədə az şagird təhsil alan
çoxlu sayda məktəb var. Məsələn, şagirdlərin
sayı 30 nəfərədək olan məktəblərin
sayı 315, şagirdlərin sayı 31-dən 50-yə qədər
olan təhsil müəssisələrinin sayı 74, şagirdlərin
sayı 30-dək olan məktəblərin sayı isə 9 dənə
təşkil edir. Təhsil Nazirliyi bu problemin
aradan qaldırılması istiqamətində ciddi işlər
görür”.
Təhsil
tarixində ilk dəfə olaraq ölkənin 14 rayonunda 1-ci
siniflərdə fənn kurikulumlarının tətbiqi vəziyyətinin
monitorinqi aparılıb. Yeni
kurikulumların tətbiqi ilə əlaqədar ilk dəfə
olaraq 2010-2011-ci dərs ilində
1-Cİ SİNİFLƏRLƏ İŞLƏYƏN 9
MİNƏDƏK MÜƏLLİM XÜSUSİ PROQRAM ƏSASINDA
ÖYRƏDİCİ TƏLİM KURSLARINDAN KEÇİB
Müəllimlər
nazirlik tərəfindən nümunəvi tədris materialları
ilə təmin ediliblər. M.Mərdanov qeyd edib kı, 2008-2009-cu tədris ilində
ümumtəhsil məktəblərinin 1-ci siniflərində tədrisə
yeni fənn kurikulumları və müasir dərsliklərlə
başlanıb, bu proses 2009-10-cu tədris ilində 1-ci və
2-ci sinifləri əhatə edib: “Nazirlik tərəfindən
xarici dillərin intensiv tədrisi layihələri davam
etdirilir. Rusiyanın Azərbaycandakı səfirliyi ilə
birlikdə 2009-10-cu tədris ilindən ölkənin 50 məktəbində
rus dilinin intensiv tədrisi layihəsinə start verilib. British
Council ilə Bakının 7 pilot məktəbində xususi tədris
planı və proqramı əsasında ingilis dilinin intensiv tədrisi
layihəsi davam etdirilib. Həmin məktəblərin
100-dən çox müəllimi Böyük Britaniyadan dəvət
olunan beynəlxalq məsləhətçinin iştirakı
ilə xüsusi treninqlərdən keçirilib”.
Ali məktəblərə qəbulun ilkin
nəticələri haqqda danışan nazir deyib ki, Tələbə
Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasının (TQDK) məlumatına
görə, qəbul imtahanlarında 0-100 bal toplayan builki məzunların
sayı 17127 nəfər olub. Bu sənədverənlərin
28.17 faizini təşkil edir. Ötən il
bu 31.48 faiz olub. Yəni bu il ötən ilkinə nisbətən
0-100 toplayan məzunların sayında 3,4
faiz azalma olub. Bu da keyfiyyətin artması deməkdi.
TQDK-nın məlumatına əsasən, 100-200 bal toplayan
abituriyentlərin faizi ötən il 22.63, bu il isə 21,57 faiz olub. 200-300 bal
toplayanların faizi ötən il 18.26 bi il 18.67 faiz təşkil
edib. Ən sevindirici hal odur ki, 300-500 bal
toplayanların faizi 21.23 faizdən 23.01 faizə yüksəlib.
QƏBUL İMTAHANLARINDA 500-700 BAL TOPLAYAN ABİTURİYENTLƏRİN
FAİZİ ÖTƏN İL 6.40, BU İL İSƏ 8.58
FAİZ TƏŞKİL EDİB
Bu cox
sevindirici haldı. TQDK-nın məlumatına
görə, qəbul imtahanlarında ixtisas qrupları üzrə
500-700 bal toplayan abituritentlərin faizi
aşağı düşüb. 1-ci ixtisas qrupu üzrə 5
faiz, 2-ci ixtisas qrupu üzrə 10 faiz, 3-cü ixtisas qrupu
üzrə 8 və 4-cü ixtisas qrupu üzrə 12 faiz təşkil
edib: “Mənim fikrimcə, bu göstəricilər çox
yaxşıdı. Bu ümumu təhsildə olan
inkişafın əsas göstəriciləridir. Ötən
il 996 nəfər 600-dən yuxarı nəticə
göstərib. Bu il isə 1414 nəfər
600-dən çox bal toplayıb. Bu göstəricilər
də təqdirə layiqdir”.
2010-2011-Cİ TƏDRİS İLİ ÜÇÜN
111 ADDA 4506650 NÜSXƏ DƏRSLİK VƏ MÜƏLLİM
ÜÇÜN METODİK VƏSAİT ÇAP OLUNUB
Nazirin söylədiyinə görə,
yeni kurikulum tətbiq edilən III siniflər üçün 40
adda 1088250 nüsxə dərslik və müəllimlər
üçün metodik vəsait, I, VI, VIII-XI siniflər
üçün isə 70 adda 3417800 nüsxə dərslik və
1 adda 600 nüsxə müəllim üçün metodik vəsait
çap olunub. Xüsusi məktəblər
üçün 12 adda 1070 nüsxə xüsusi şriftlərlə
və brayl əlifbası ilə dərsliklər çap
edilib. I siniflər üçün “Azərbaycan dili” dərslik
komplekti, II siniflərin “Ərəb dili”, III siniflərin
bütün dərslik komplektləri, VIII siniflərin “Rəsmxət”,
IX sinfilər üçün “Coğrafiya”, “Azərbaycan
Respublikasının Konstitusiyası” dərslikləri, XI siniflər
üçün “İnfolrmatika” dərsliyi yenidir.
ÖLKƏNİN 73 MƏKTƏBİNƏ 200 NOUTBUK VƏ
PROYEKTOR DƏSTİ PAYLANIB
M.Mərdanov deyir ki, “Elektron məktəb”
layihəsində iştirak edən 20 məktəbə 300 yeni
NEXSUS markalı personal kompüter, 336 ədəd netbuk verilib. Həmin məktəblər fiberoptik kabel vasitəsilə
“Azərbaycan təhsil şəbəkəsi”nə qoşulub,
onların yüksək sürətli internetə və
nazirliyin Məlumat və Resurs Mərkəzinə
çıxışı təmin olunub. 500
məktəb şəbəkə avadanlığı ilə
təmin edilib. Kompüter avadanlıqları
üçün 32000 lisenziya proqramı alınıb. 36 rayon üzrə 373 məktəbdə 6532 dəst
kompüter avadanlığına texniki xidmət göstərilib.
17180 nəfər pedaqoji heyət, 4000 nəfər
inzibati-idarəetmə heyət, 600 nəfər isə texniki
heyət treninqlərdən keçib. “Xalq
kompüteri” layihəsi çərçivəsində 7600
müəllim sadələşdirilmiş şərtlərlə
kompüter əldə edib.
2009-2010-cu tədris ilinin ən
mühüm hadisələrindən biri də ali
məktəblərdə yeni maliyyələşmə
mexanizminin tətbiq edilməsidi.
BU İL İLK DƏFƏ OLARAQ BAKALAVR PİLLƏSİNƏ
QƏBUL ADAMBAŞINA MALİYYƏLƏŞMƏYƏ
UYĞUN OLARAQ, DÖVLƏT SİFARİŞİ ƏSASINDA
APARILIB
Nazir vurğulayıb ki, ali
məktəblərə qəbul planı təsdiq olunarkən
37 ali məktəb yeni sistemdə iştirak etmək istədiyini
bildirib. Onlardan 8-i özəl ali məktəb
olub. Bakı Dövlət Universitetində
dövlət sifarişi ilə qəbul olunanların faizi 52.7
faiz olub. Dövlət Neft Akademiyasında 71, Prezident
yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında
92 faiz, Texniki Universitet 32.8 faiz, Dillər Universiteti 55.6 faiz,
Bakı Slavyan Universiteti 18.8 faiz, İqtisad Universitetində
42.4 faiz, Bakı Musiqi Akademiyası 43.4 faiz, Azərbaycan Milli
Konservatoriyası 33.3 faiz, Tibb Universiteti 39.6 faiz olub. Özəl
ali məktəblərdən Azərbaycan Kooperasiya Universitetində
0 faiz, “Azərbaycan” Universitetində 3 nəfər, Bakı
“Asiya” Universitetində 0 faiz, Xəzər Universiteti 19 nəfər,
Bakı Qızlar Universiteti 0 faiz, Qərb Universiteti 1.1 faiz,
Bakı Avrasiya Universiteti 0 faiz, Qafqaz Universiteti 250 nəfər.
M.Mərdanov
bildirib ki, son günlər Azərbaycan təhsilinin inkişaf
səviyyəsinin ilbəil aşağı düşməsi,
təhsilin bütün pillələri üzrə
inkişafın müşahidə olunmaması haqqda cəmiyyətə
doğru olmayan məlumatlar verilir. Özünü “ekspert” adlandıran bəzi adamlar Azərbaycan
təhsilinin keyfiyyətinin aşağı düşməsi
barədə əsassız, qərəzli fikirlər səsləndirirlər:
“Biz PİZA Beynəlxalq Qiymətləndirmə Təşkilatının
üzvü olaraq artıq ikinci dəfədir ki, beynəlxalq
qiymətləndirmədə iştirak edirik. Birinci
qiymətləndirmədə riyaziyyat üzrə biz çox
yüksək nəticə göstərmişik. Ancaq oxu üzrə nəticələrimiz çox
aşağıdı. Heç kəs demir ki, riyaziyyat
üzrə yaxşı nəticə göstərilib. Hamı deyir ki, oxu göstəricisi üzrə nəticələrimiz
aşağıdı. Oxu göstəricisi
deyəndə bizim başa düşdüyümüz mənada
mətni oxumaq başa düşülmür. Burada uşağa qəliz bir mətn verilir və mətnə
aid çox çətin və bu sahə üzrə mütəxəssislərin
belə cavab verə bilməyəcəyi suallar təqdim
olunur. Yüksək ixtisaslı müəllim, alim belə
bu suallara cavab verə bilməz, qalsın ki,15
yaşlı uşaq. Mən bizim oxu üzrə
göstəricilərimizin aşağı olmasını
müzakirə edən o ekspertlərə demək isitəyirəm
ki, bilmədikləri bir məsələ haqqında
danışıb Azərbaycan müəlliminin
gördüyü işə qara yaxmağa
çalışmasınlar. Bu cəhdlər
əbəsdi. Təhsil sahəsində gedən
inkişafı danmaq ən azı ədalətsizlikdi”.
Nazirin sözlərinə əsasən, BMT hər ilin
payızında ilin yekunlarına uyğun olaraq BMT-nin
üzvü olan hər ölkənin insan kapitalının
inkişaf göstəriciləri ilə illik hesabat dərc
edir: “Əvvəla mən qeyd edim ki, bugünədək beynəlxalq
təşkilatların əksəriyyəti müəyyən
məsələlərə qiymət verərkən Azərbaycanla
bağlı heç bir vaxt ədalətli mövqe
tutmayıblar. BMT də digər təşkilatlar
kimi ədalatli mövqe tutmayıb və
hazırladığı hesabatda həqiqətə uyğun
olmayan məlumatlar veriblər. Həmin
hesabata görə, Ermənistan Azərbaycandan iki pillə
yuxarıda dayanır. Halbuki Azərbaycanın
hərbiyə ayırdığı büdcə Ermənistanın
bütün büdcəsindən çoxdu.
Ermənistanda
iqtisadi böhranin hökm sürdüyü, ölkənin
acınacaqlı vəziyyətdə olduğu hər kəsə
bəllidi. Deməli bu təşkilatın
hazırladığı hesabatda olan məlumatlar həqiqəti
əks etdirmir: “Bu təşkilatın Azərbaycan təhsilinə
verdiyi qiymət də həqiqətə uyğun deyil.
Çox təəssüf ki, bizim ekspertlər də
onların hesabatında təhsillə bağlı yer alan “məlumatları” düzgün hesab edirlər.
Qeyd edim ki, hesabat iki dildə ingilis və rus
dilindədi. Hesabatdakı sütunun biri
ümumu daxili məhsulun indeksini göstərir, digəri isə
təhsilin indeksini göstərən sütundu. Hesabatın rus dilində olan variantında təhsil
indeksi yerinə təhsilin kəmiyyət göstərici qeyd
olunub. Bu tamamilə səhv bir şeydi.
Bu təhsilin keyfiyyət deyil kəmiyyət
göstəricisidir. Mənim fikrimcə, qərəzli
bir mövqedi. Bizim ekspertlər bu səhflərə
etiraz etmək əvəzinə, o fikirləri dəstəkləyir
və bununla da ictimaiyyəti çaşdırmağa
çalışırlar. O indeksdə biz niyə kəmiyyət
baxımından aşağıyıq? Çünki Azərbaycanda
əhalinin hər yüz min nəfərinə görə ali təhsillilərin sayı həqiqətən
də aşağıdı. Bunu bizə
Dünya Bankının ekspertləri də dəfələrlə
irad tutublar. Mən isə cavab olaraq onlara demişəm
ki, biz yalançı ali məktəb
açmaqla məşğul deyilik. Biz keyfiyyətsiz mütəxəssis
hazırlayan ali məktəbləri
bağlayırıq və bağlayacağıq. Vaxtilə
1990-cı illərin əvvəllərində iki ilə Azərbaycanda
100 özəl ali məktəb, 45 özəl
texnikum açılmışdı. Tovuzun, Beyləqanın
kəndində universitet fəaliyyət göstərirdi.
Biz isə 13 il ərzində onları
yavaş-yavaş bağladıq. Çünki
bu müəssisələrdə peşəkar kadr
hazırlığı üçün əlverişli şərait
yox idi. Ali təhsil alan insanların
sayını artırmaq üçün ilk növbədə
şərait yaratmaq, yeni universitet binası tikmək, laboratoriya
yaratmaq, dərslik, orada dərs deyəcək müəllim
hazırlamaq lazımdı. Ancaq bundan sonra ali
təhsil alanların sayını artırmaq olar. Biz ancaq ölkədə yüksək ixtisaslı
mütəxəssis yetişdirən universitetlərin
qalmasının tərəfdarıyıq”.
Sevinc QARAYEVA
525-ci qəzet.- 2010.- 28 avqust.- S. 8-9