Ekrandakı nişanə

Tanınmış publisist,vaxtilə “Aydınlıq” qəzetinə və AzTV-yə rəhbərlik etmiş unudulmaz Babək Hüseynoglunun vəfatından 5 il keçir. Hazırda Xəzri nəşriyyatında Babək müəllimin dostları və yaxınlarının xatirələrindən ibarət kitab nəşrə hazırlanır. Professor Q.Məhərrəmlinin həmin kitabda yer almış yazısını oxuculara təqdim edirik.

Babək Hüseynoğlu haqqında düşünəndə həmişə gözlərimin önünə dünyanın çox səmimi, saf və istiqanlı adamlarından biri gəlir. Olduqca zəhmətkeş, sadə, tutduğu yoldan dönməyən bir məslək adamını, dostlara sədaqətli, amma yetərincə qiymətləndirilməyən, çəkdiyi zəhmətin bəhrəsini lazımınca görməyən, müəyyən mənada həyatdan nisgilli getmiş bir insanı xatırlayıram... Ağır həyat yaşamışdı, uşaqlıq, gənclik illəri hamar keçməmişdi, çox çətinliklər görmüşdü, amma bu çətinliklər onu əyib-sındıra bilməmişdi. Əksinə, ömür sınaqlarından keçə-keçə çoxlarına nəsib olmayan bir kişilik və mərdlik mərtəbəsi qazanmışdı.

Həmişə, hər addımında özünü şax tutmağı, bütün şəraitlərdə ləyaqətlə davranmağı bacarırdı. O, daim çalxalanan həyatının bütün məqamlarında – ac-susuz qaldığı tələbəlik illərində də, Ermənistandan Bakıya köçüb iş axtaranda da, bir qarnı ac, bir qarnı tox yaşayanda da belə idi. İctimai həyata atılandan sonra – xalq hərəkatına qoşulub sərt burulğanlara düşəndə də, məsləkdaşlarını başına yığıb mətbuat tariximizdə xüsusi yeri olan “Aydınlıq” kimi bir qəzet çıxaranda da, AzTV kimi mürəkkəb bir quruma rəhbərlik edəndə də, nəhayət, yüksək vəzifədən çıxıb övladları ilə bir damın altında öz sadə həyatını sürüb, bir tərəfdən iş axtarıb, digər tərəfdən amansız xəstəliyi ilə mübarizə aparanda da mənliyini, ləyaqətini hər şeydən üstün tutmağı bacarırdı...

Bəzən yaxşı tanımadığın, fərqli situasiyalarda görmədiyin insanlar zahirən sənə mələk təsiri bağışlayırlar. Sanki həssas, nəzakətli, ətraflarına sayğılı olurlar, başqa insani dəyərləri nümayiş etdirmək də öz yerində. Amma təsadüfən gördüyün bircə epizod, üzləşdiyin bircə an həmin adamı rentgen kimi sənə göstərə bilir. Odur ki, insanları o zaman yaxşı tanımaq mümkündür ki, bir yerdə çalışır, yaxın təmaslarda olur, dəyişən situasiyalarda onu müşahidə edirsən. Mən Babək Hüseynoğlu ilə televiziyada uzun müddət bir yerdə çalışmışam, yaxşı münasibətlərimiz olub, yoldaşlıq eləmişik, bir-birimizi bərkdə-boşda görüb tanıya bilmişik.

Biz onunla televiziyada dostlaşmışdıq. 80-ci illərin əvvəllərində Babək müəllim bir xeyli maraqlı verilişləri olan “Hərbi-vətənpərvərlik proqramları” redaksiyasına, mən isə “Beynəlxalq həyat” redaksiyasına rəhbərlik edirdim. Otaqlarımız üzbəüz idi. Tez-tez görüşüb dərdləşə bilirdik. Onun otağı həmişə gurluq olardı, arı pətəyi kimi səhərdən-axşamacan qaynayardı. Yanına təkcə ordenli-medallı müharibə veteranları yox, tanınmış yazıçı və şairlər də gəlib- gedirdi. Onların arasında o vaxtlar xeyli məşhur olan (“Axırıncı aşırım” filmindən sonra) yazıçı Fərman Kərimzadənin Babəkə çox səmimi dost münasibətini xatırlayıram. Onda Fərman müəllim həm də azərbaycanlı döyüşçülər haqqında silsilə verilişlər yazırdı. Bir də onu xatırlayıram ki, Babək yamanca çayxor idi, daim buğlanan iri çay fincanı əlindən, siqaretsə damağından düşməzdi...

Babək xarakter etibarilə təbiət adamıydı, elə-obaya, torpağa bağlıydı. Bir dəfə Məzahir Abbasov (vaxtilə S.Vurğunun şeir həsr edib öydüyü təyyarəçi, müharibə qəhrəmanı Məzahir Həmidoğlu) bizi Bilgəhdəki bağına qonaq çağırmışdı. Mayın axırları olardı, bağın da əla vaxtı idi. Uzun bir yol getdiyimizdən bərk acmışdıq, o səbəbdən çoxumuz manqalın başına toplaşmışdıq. Babək isə yamyaşıl bağı addım-addım gəzir, ona yeni və maraqlı görünən ağaclar, güllər, kollar haqqında soruşurdu. Xoşuna gələnlər haqqında “adamın babat həyəti olsaydı, bax bunlardan əkərdi” deyirdi.

...Onda Babək böyük ailəsi ilə darısqal bir yerə sığınmışdı. Bakıya, adamlara yeni-yeni isinişirdi. Təzə yurda köçmüş adam kimi çoxlu problemlərinin olduğunu bilirdik. Ailənin böyüklüyü, maddi ehtiyaclar, şübhəsiz ki, onu sıxırdı, amma içindəki həyat eşqini, işığı azaltmırdı, ən əsası ona xas olan şirin yumoru və bir də ədalət hissini qətiyyən zədələmirdi.

Onunla qəbul otağının qapısında üzləşdik. Gecə saat 12-yə işləyirdi. Evə getməyə hazırlaşırdı, mənsə 12-də efirə çıxacaq “Xəbərlər”in gecə buraxılışının qovluğunu gətirmişdim ki, köməkçi sədrə qol çəkdirsin. Üzləşəcəyimiz heç ağlıma gəlmirdi. Gözləmədiyim halda (vəzifə adamı tez dəyişir axı) məni çox isti dindirdi:

– Xoş gördük, ay Qulu müəllim, niyə görünmürsən, belə etibarsızlıq olar? – deyə Babək heç cavab gözləmədən məni bağrına basdı.

– Vallah, bir az başım qarışıqdı, amma hazırlaşırdım ki, yanınıza gəlib Sizi təbrik edim- bunu dedim və yalnız indi bu qədər diqqətsiz olduğuma görə özümü qınadım.

Cavabımın xeyli mənasız olduğunu o da duydu, şaqqanaq çəkib güldü. Təbii ki, yumorundan da qalmadı:

– Yox əşi, əziyyət çəkmə,hələ qoy 1-2 ay keçsin, sonra gəlib təbrik edərsən!

Deməyə sözüm qalmadı, zarafat o qədər incə idi ki, bu dəfə məni gülmək tutdu. Nə deyəcəyimi axıracan dinləmədən geriyə döndü, keçdik sədrin otağına. Bir az sıxılırdım, çünki bir həftə idi ki, o, sədr təyin olunmuşdu, mənsə gəlib görüşməmişdim. Əslində cəhdim olmuşdu, sadəcə bizimkilərin uzun növbəsinə hövsələm çatmamışdı.

O danışırdı, planlarını açıqlayırdı, televiziyada görəcəyi işləri anladırdı. Əhvalı xeyli yaxşı idi, mən susub onu dinləyirdim. Çoxdanıydı görüşməmişdik, saçları azacıq ağarmışdı, amma ruhən heç dəyişməmişdi, həmin Babək idi: səmimi, istiqanlı, işgüzar... Səsindəki qətiyyət artmışdı, bir az sərtləşmiş, codlaşmışdı...

Babək Hüseynoğlu ictimai arenaya daha çox “Aydınlıq” qəzetinin baş redaktoru kimi çıxmışdı. Artıq 90-cı illərin əvvəllərində həm bu qəzetin dəst-xəttinə, həm də özünün kəskin publisist yazılarına görə o, yaxşı tanınırdı. Hakimiyyəti ciddi tənqid etdiyinə, ictimai problemlərə diqqət yetirdiyinə, bir az günün, bir az da kütlənin nəbzini tuta bildiyindən bu qəzet arada ən aparıcı nəşrləri belə üstələmişdi. Bir çox səbəblərə, xüsusən Heydər Əliyevi müdafiə etdiyinə görə qəzet bəzi dairələrdə çox populyar idi. Ona görə də Babəkin televiziyaya sədr təyin olunması heç kimi təəccübləndirmədi. Əksinə, kollektiv öz yetişdirməsinin gəlişini az qala bayram etdi. Çox mürəkkəb bir zamanda sədr təyin olunmuşdu, amma ona güvənənlərin etimadını doğruldaraq ağıllı, təmkinli, düşünülmüş televiziya siyasəti apara bildi. Ən başlıcası isə kadrları düzgün seçməyi bacardı...

Gəncədə 4 iyun qiyamı ilə başlayan proseslər Azərbaycanın xəstə bədənində şiddətli ağrılar verirdi. Mustəqilliyə xəyanət olan bu qiyamın arxasında dayanan böyük və kiçik aktyorlar kol dibindən üzə çıxaraq fincanda fırtına yaratmağa çalışırdılar. Azərbaycan müasir tarixinin ən qara günlərini yaşayırdı. Çoxları nə baş verdiyini anlaya bilmirdi. 1-2 il əvvəl hayqırtısı bütün dünyanı bürümüş bir ölkə elə bil can verirdi. Cəmiyyət büzüşmüş, süstləşmiş, sanki hipnoz edilmişdi. İnsanlar cınqırlarını çıxarmadan baş verən hadisələrə pis təşkil olunan teatr tamaşası kimi baxırdı. 1993-cü ilin qızmar yayında təkcə beyinlər quruyub, düşüncələr daralmırdı, həm də Azərbaycanın əraziləri kiçilirdi, siyasət adamları balacalaşırdı, söz və mətbuat azadlığı sıxılırdı, əxlaqi dəyərlər gücdən düşürdü. Hamı Şərə təslim olurmuş kimi görünürdü. Ölkənin siyasi həyatında da, ictimai əxlaqda da, adamların düşüncəsində də əsl böhran başlamışdı. Cəmiyyət göz qabağındaca başqalaşırdı, bəlkə də elə özü olurdu... Heç kim heç kimə inanmırdı, hamı sanki xoflu idi. Bir-birinə zidd olan xəbərlər dolaşırdı mətbuat səhifələrində. Bu şəraitdə diri qalan, canlı olan, adamlara xəbər oksigeni verən yalnız televiziya idi. Hamının gözü kiçik ekrana zillənmişdi həmin günlərdə.

Təcrübəli Heydər Əliyev televiziyanın gücünü yaxşı bilirdi. Ən aşağısı Naxçıvan təcrübəsi var idi və o, ustad şahmatçı kimi Gəncə hadisələrinin kiçik fiqurlarını – piyada partiyaçıları, əldəqayırma polkovnikləri, gözünü qisas hissi tutmuş dar düşüncəli siyasətçiləri, yaranmış situasiyada başqa çıxış yolu tapa bilməyən rəqiblərini, həm də televiziyanın mistik gücü ilə sıradan çıxarırdı. Ölkədə yeni ab-hava yaranırdı. Gücsüzlüyünü dərk edən cəmiyyət dəyişdirə bilmədiyi reallığa uyğunlaşırdı. Qısa müddətdə böyük ərazilər itirmiş Azərbaycanın qarşısında hakimiyyəti qoruyub-saxlamaq, dövləti gücləndirmək, tarixi fürsət kimi ələ düşmüş müstəqilliyi möhkəmlətmək vəzifəsi dayanırdı. Bax, belə bir çətin şəraitdə Babək Hüseynoğlu AzTV-nin rəhbəri təyin olunmuşdu. Onun vəziyyəti heç qibtəediləsi deyildi...

Pis-yaxşı bir jurnalist kimi ekrana çıxıb tanınmağım üçün mən televiziyada iki sədrə – Məmməd Murada və Babək Hüseynoğluna borcluyam. 1991-ci ildə televiziyada əsaslı islahatlar aparmağa nail olmuş M.Murad təkidlə bir çoxları kimi məni də xəbər proqramı aparmağa, demək olar ki, məcbur elədi. Əvvəl gecə xəbərlərini aparırdım, 1992-ci ilin mayından isə əsas proqrama çıxdım. Nədənsə Məmməd müəllim hesab edirdi ki, mən yaxşı aparıcı ola bilərəm, çünki “tamaşaçını inandırmaq qabiliyyətin var” deyirdi. Əlbəttə, bunlar mənim davamlı efir həyatımın, necə deyərlər, üvertürası idi.

Əslində isə bir teleaparıcı və jurnalist kimi populyarlaşmağım, az-çox nüfuz qazanmağım, ictmai arenaya çıxmağım isə məhz Babək Hüseynoğlunun qayğısı sayəsində olub. Məhz Babəkin təkidi ilə bir vaxtlar xeyli populyar olan “7 gün” analitik proqramını aparmışam. Onun etimadı sayəsində rəsmi dövlət tədbirlərindən reportajlar aparır, prezident H.Əliyevlə xarici səfərlərə gedirdim. Məhz Babəkin dostyana təkidi ilə mən “Səhər” proqramına rəhbər təyin olunmuşdum. Arada qısa müddətdə Xəbərlər baş redaksiyasına rəhbərliyi də mənə tapşırmışdı. Siyasi icmalçı vəzifəsinə təyinat əmrimi də o imzalamışdı.

Babək əməkdaşlara çox böyük ürəklə yanaşırdı, bir az qabiliyyəti olanlara yaşıl işıq yandırmağı bacarırdı. Yaradıcı adam olduğundan hər kəsi anlayır, problemləri görür, yaxşı həkim kimi dəqiq diaqnoz qoyur, yaraları sağalda bilirdi. O, geniş ürək sahibi idi, ən böyük üstünlüyü insanlara həssas yanaşmasında və müdrikliyində idi. Namuslu və ədalətli adamıydı, savadı və idarəçiliyi yaxşı bilməsi ona kollektivi hər an səfərbər etməyə imkan verirdi. Adamları bir-birinə qarşı qoymazdı, xəbərçiləri, qeybətçiləri sevməzdi, kiminsə arxasınca danışmağı ləyaqətinə sığışdırmazdı. Təbii ki, kiməsə acığı da tutardı, birisi iş yarıtmayanda və ya qəbahətə yol verəndə qeyzlənirdi, belə hallarda ən ağır sözü “tərbiyəsiz” olurdu.

Kollektivdə əksəriyyət onu sevirdi, vəzifəsinə deyil, şəxsiyyətinə ürəkdən hörmət edirdi. O da bu kollektivə sayğısını əsirgəmirdi, layiq olanlara meydan verirdi, uğurlarına görə heç kimi qısqanmırdı. Əksinə, həmin adamlar üçün dairəni bir az da genişləndirirdi. Belə qarşılıqlı münasibətin nəticəsində ekrana xeyli maraqlı verilişlər çıxırdı. Hər halda “Xəbərlər” yaxşı baxılırdı, mənim apardığım “7 gün”, sonralarsa “Təfsilat” müəllif proqramlarım yaxşı rezonans doğururdu. Bundan başqa Samir Əsgərxanovun “Postkriptum”u, Mehriban Vəzirin “Həftəaşırı”sı, Məmməd Aslanın “Dərədən-təpədən”i xeyli populyar idi. Daha sonra “Səhər”in efirə çıxması, “Qəhrəmanlıq albomu”, “Bizdən demək” kimi verilişlər də AzTV-yə üzağlığı gətirirdi.

Onun rəhbərliyi dövründə AzTV-nin ən böyük qazanclarından biri “Sabah” yaradıcılıq studiyasının yaradılması və “Telefilm”in işinin gücləndirilməsi oldu. Bu qurumlardan birincisi Azərbaycanda öləziməkdə olan televiziya teatrını dirçəltdi, ekrana “Ac həriflər”, “Kleopatra”, “Bala,başa bəla”, “Kamanca” və s. kimi unudulmaz tamaşalar gətirdi. Azərbaycan teleteatrını yeni mərhələyə çıxarmaq arzusuna qovuşmuş Ramiz Həsənoğlu kimi ünlü rejissorun rəhbərlik etdiyi bu birlik 3 il ərzində 20-yə yaxın parlaq teletamaşa hazırlaya bildi. Mehriban Ələkbərzadə, Rövşən Almuradlı, Bəhram Osmanov, Ramazan İbrahimoğlu kimi istedadlar özlərini bu studiyada uğurla sınadılar. Məhz bu dövrdə Azərbaycan teleteatrı Şərif Qurbanəliyev kimi bənzərsiz bir rejissor qazandı. Nazim Abbasın rəhbərlik etdiyi “Telefilm” isə müstəqilliyimizin salnaməsini yaradan ekran əsərləri ilə yanaşı, fərqli bir rakursda “Leyli və Məcnun”u ekrana gətirdi. Mənim ssenari müəllifi olduğum və böyük mübahisələrdən sonra çəkilişi başlanmış “Qobustan” araşdırma filmi də bu dövrdən yadigar qaldı.

Babək Hüseynoğlu, mənim fikrimcə, televiziyanın yerində olan sonuncu sədri idi. O, işi yaxşı bilirdi, özünə güvənirdi, qətiyyətli və xeyirxah idi. Adamlar bir rəhbər və şəxsiyyət kimi ona güvənir, dərdlərini deyə bilirdilər. O, böyük cəsarətlə televiziyanı da, burada üzdə olan adamları da qorumağı bacarırdı. Dəfələrlə onun prezident H.Əliyevlə, eləcə də digər yüksək vəzifə sahibləri ilə danışığının şahidi olmuşam. Hörmətlə, eyni zamanda məntiqlə danışır, fikirlərini əsaslandırırdı, cünki biliyi, savadı, dünyagörüşü, mənliyi vardı, heç kimin yanında gözükölgəli deyildi. Bir dəfə otağında çox yüksək vəzifəli şəxslə telefonda əsəbi danışdığını eşitdim. Deyəsən, ona hansısa tənqidi verilişi bağlamağı tapşırırdılar. Babəksə əlinin arxasını yerə qoymur, belə bir verilişin vacibliyini deyirdi. Telefon danışığı bitdikdən sonra mən onun nə edəcəyini gözləyirdim. Onu pərt görməmək üçün qalxıb getmək istədim, əli ilə oturmağımı işarə etdi. Ani sükutdan sonra qətiyyətlə əlini uzadıb prezidentin telefonunu qaldırdı, saniyələr keçdi, elə bil zaman donmuşdu və bir boşluq yaranmışdı. Bu boşluğu yalnız otaqdakı iri divar saatının aramsız taqqqıltısı doldururdu. Nəhayət, dəstəkdən ani xışıltı səsi gəldi, sonra Heydər Əliyevin gur və zəhmli səsi eşidildi. Onların dialoqu çox qısa oldu:

– İndicə xəbərlərinizə baxdım. Xarici xəbərləri yaman çox verirsiniz, nədi məlumat tapmırsınız, bir az yerli məlumatları çoxaldın.

– Baş üstə, cənab prezident!

Babək prezidentin yaxşı əhvalda olduğunu duyub bayaq adı çəkilən verilişlə bağlı söhbəti yığcam şəkildə ona dedi. H.Əliyevin cavabı konkret oldu:

– Sən belə şeylərə əhəmiyyət vermə, oranın rəhbəri sənsən və bu işləri də özün yaxşı bilirsən, necə olmalıdırsa, elə işlə!

Amma Babəki ürəyi istədiyi, bildiyi kimi işləməyə qoymadılar. Onun prinsipiallığı, xarakterinin bütövlüyü, yeri gələndə etiraz etməyi bacarması, prezidentin yanında olan nüfuzu çoxlarının yuxusunu ərşə çəkmişdi. Xüsusən Azərbaycan televiziyasının 40 illiyinin təntənə ilə qeyd olunması, bu proseslərdə prezidentin AzTV-yə və onun sədrinə diqqəti Babəki sevməyənləri yamanca qısqandırmışdı. Odur ki, bədxahlar hər addımda öz işlərini görür, əllərinə düşən hər fürsətdən bəhrələnir, təmiz suları bulandırmaq üçün dəridən-qabıqdan çıxırdılar. Artıq bu dövrdə parlament sədrliyindən getmiş Rəsul Quliyevlə əvvəldən yaxşı olan şəxsi münasibətləri də Babəkin xeyrinə işləmədi...

Babək AzTV-dən gedəndən sonra da mən onunla ara-sıra görüşür, amma tez-tez zəngləşirdim. Təkcə ona görə yox ki, yeni təyin olunmuş sədr üstümüzə qamçı ilə gəlmişdi və biz növbəti dəfə yaxşının qədrini indi daha dərindən bilməyə başlayırdıq. Həm də ona görə ki, Babəklə bizi yalnız onun TV-dəki sədrliyi birləşdirmirdi. Hərçənd ki, bugünün özündə də Babəklə məni televiziyada birləşdirən bəzi nişanələr var. Ən böyük nişanə isə onun çox sevdiyi və formalaşması üçün qayğısını əsirgəmədiyi “Səhər” proqramıdır. Artıq 15 yaşını keçmiş bu proqram Babəkin AzTV-də saxlanan yeganə yadigarıdır. Uzun illər tamaşaçıları sevindirmiş insanlara xoş ovqat bəxş etmiş və təbii ki, həm də televiziya sənətinin inkişafına böyük töhfələr vermiş bu proqramın ideyası da, adı da Babək Hüseynoğlunun idi. Proqram ilk dəfə 1995-ci il avqustun 14-də efirə çıxmış və yaxşı əks-səda doğurmuşdu. Odur ki, harda olurduqsa-olaq biz mütləq avqustun 14-də Babəklə zəngləşirdik...

Babək heç nəyi yaddan çıxarmazdı, böyük yaxşılığı da, adi diqqəti də. Tanrı ona geniş ürək vermişdi, xeyirxah və insansevər idi. Bağışlamağı bacarırdı, əlindən tutub çörək verdiyi adamların nankorluğu onu ağrıdardı, amma yenə bağışlayardı. Çox həssas, iliyinə qədər səmimi, istiqanlı bir insan idi Babək. Və mənim yaddaşımda O, bir maraqlı şəxsiyyət və səmimi dost kimi həmişə belə qalacaq.

Qulu MƏHƏRRƏMLİ,

Xəzər televiziyasının siyasi icmalçısı,

filologiya elmləri doktoru, professor.

525-ci qəzet.- 2010.- 7 dekabr.- S.5.