Mərd ziyalı, yenilikçi nasir

Azərbaycan dilçilik elminin, ədəbiyyatının, dramaturgiyasının və esseistikasının görkəmli nümayəndəsi Kamal Abdullanın 60 yaşı tamam olur. İlk baxışdan ensiklopedik məlumatı xatırladan bu sətirlərin arxasında böyük bir ziyalımızın ömürlüyü dayanır. Mən bəzi epizodlarda həmin ömürlüyə şahidlik eləmişəm və bundan xeyli məmnunam.

Kamal Abdullanı ilk dəfə televizorda görmüşəm, adar-madar bir telekanalımız olan Az.TV-də. Diktor yaraşıqlı, eleqant geyimli bu cavanı elmlər doktoru kimi təqdim edəndə heyrətlənmişəm, həsəd hissi keçirmişəm və ürəyimdə fikirləşmişəm ki, böyüyəndə mən də ədəbiyyatşünaslıq sahəsini seçim. Deməli, mənim ədəbiyyatla ciddi məşğul olmağımda Kamal müəllimin danılmaz xidmətləri var. Həyatda isə onu ilk dəfə Hökümət evilə üzbəüz ofisində görmüşəm. O zaman Kamal Abdulla Azərbycan Mədəniyyət Fondunun rəhbəriydi. Mən Praqaya “Azadlıq” radiosuna işləməyə dəvət olunmuşdum və radionun tapşırığına əsasən demokratik düşüncəli bir neçə ziyalıdan müsahibə götürməliydim. Onun birincisi Kamal Abdulla oldu.

Bu yaxınlarda isə Kamal müəllimin mənə xeyli öncələr bağışladığı “Qəribədir, deyilmi” şeirlər toplusunu arxivimdən tapdım. Keçmişiylə öyünən və daim nostaljiylə yaşayan birisi üçün yaxın adamının on iki il əvvəl bağışladığı əşyanı tapmaq sözlə ifadə olunmayan bir hissdir.

Mən Kamal Abdullanı bir də Gənclər Teatrının foyesində gördüm. 2000-ci ilin əvvəllərində. Həmin vaxt rəhmətlik və unudulmaz rejissorumuz Hüseynağa Atakişiyev onun “Səni sevənlərin hamısı burdadır” adlı peysini tamaşaya qoymuşdu. Çox gözəl də alınmışdı. Həm müəllif işi, həm də rejissor yozumu maraqlıydı. O zaman bəndəniz bu barədə kiçicik bir yazı da yazdı.

Sonralar... Sonralar isə Kamal müəllim mənim yadımda mərd ziyalı, yenilikçi nasir və dramaturq kimi qaldı, onunla canlı təmaslarımız davam elədi və mən fərəhlənirəm ki, belə bir çağdaş yazarımızla eyni zamanda yaşayıram.

Kamal Abdullanın dartışmalara səbəb olan “Yarımçıq əlyazma”sını “Ulduz”un təşəbbüsilə Natəvan klubunda müzakirəyə çıxardıq, sonra “Sehirbazlar dərəsi” romanından mənim təqdimatımla parçaları nəşr elədik. Kamal Abdulla canrından asılı olmayaraq qələmə aldığı hər əsərə yeni və fərqli düşüncə, özünəxas təhkiyəylə yanaşır. Son oxuduğum və hissə-hissə “Ulduz”da nəşr etdiyimiz, sonradan isə kitab halında çıxan “Dilçiliyə giriş” əsərini oxuyanlar dediklərimə əyani şahidlik edə bilərlər. Elmi mövzunu oxucuya çatımlı şəkildə qələmə alması bu sahədə yaxşı bir yenilikdir.

Kamal Abdulla Slavyan Universitetinin timsalında bir industriya yaradıb. Mətbuat mütəmadi olaraq universitetdə yeniliklər barədə məlumat verir. Onun rəhbərlyilə “dünya kitabxanası”nın inciləri Azərbaycan dilinə tərcümə olunur, oxucuların gözlərini sevindirir, rəflərini bəzəyir. Bu böyük qələm qardaşımız onlarla istedadlı nəsildaşımızı başına yığıb, onların əlindən tutub, sosial gərginlikdə yaşayan bir çox insana himayədarlıq edib. O, qapısına gedən bir kəsi əliboş geri qaytarmayıb. Gücü nəyə çatıbsa, onu da edib. Hər halda mən özüm bunun şahidi olmuşam, çoxlarının dilindən də onun mərdliyi haqqında eşitmişəm.

Kamal Abdulla özünəinamlı və qürurlu bir insandır, onun şax yerişi də, duruşu da kimsəyə əyilməməyin ifadəsidir. Kamal Abdullanı qənimət ziylılarımızdan biri kimi tanıyır və qəbul edirəm, düşünürəm ki, bu cür insanları qoruyanlar, onlara sayğı ilə yanaşanlar özlərini qoruyurlar. Mən həmişə bilirəm və xatırlayıram ki, arxalanmağa böyük bir ziyalımız var.

Mən dəyərli həmkarımızın, böyük qələm qardaşımızın altıncı onilliyini qutlayır, ona can sağlığı, tükənməz enerci və yenilməz ruh arzulayıram.

Elçin HÜSEYNBƏYLİ

yazıçı-dramaturq

525-ci qəzet.- 2010.- 11 dekabr.- S.19.