BSU-nun “Azərbaycanşünaslıq” seriyasından olan növbəti kitabı işıq üzü gördü

Tarix, folklor hər bir xalqın ayağını inamla basaraq üzərində dayanıb gələcəyə doğru addımlaması üçün zəmin rolunu oynayan istinad nöqtəsidir. İnsan oğlu özünü dərk etdiyi gündən onu əhatə edən varlıq, hadisə və proseslərə münasibətini bildirməyə çalışmışdır. Həyatı boyu apardığı mübarizəni bu və ya başqa bir şəkildə gələcək nəsillərə ötürməyə can atmışdır. Bu təsvir həm qayaüstü rəsmlər, həm müxtəlif mərasimlər, şeirlər, bayatılar, nağıllar, əsatirlər, əfsanələr şəklində təzahür etmişdir. Bu sadalanan təsvir vasitələri müasir insanla onun ata-babası arasında bir körpü rolunu oynamaqdadır. Əcdadlarımızın bizə miras qoyduğu bu ədəbi-bədii, tarixi nümunələri açmaq, onlara elmi cəhətdən dolğun izah vermək tədqiqatçıdan geniş dünyagörüşü, prosesləri tədqiqatçı duyğusu ilə hiss etməsi, müşahidə edib analiz etmə bacarığı tələb edir. Bütün bu sadalanan xüsusiyyətlərin ümumiləşərək bir tədqiqatçıda cəmləşməsi onun böyüklüyündən, qeyri-adi istedadından xəbər verir. Tarix zaman-zaman belə bir şəxsiyyətlər yetişdirir. Belə şəxsiyyətlərdən biri də milli mətbuatımızın banisi Həsən bəy Zərdabidir. Görkəmli puplisist və ictimai-siyasi xadim, Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin qurucularından biri olan Əlimərdan bəy Topçubaşov 1925-ci ildə Parisdə yazılan və indiyə qədər əlyazması halında qalan əsərində H.Zərdabinin geniş və çoxcəhətli fəaliyyətini araşdırmışdır. Filologiya elmləri doktoru, professor Vilayət Quliyevin tərtibatçılığı və tərcüməçiliyi, BSU-nun rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü, Əməkdar elm xadimi, professor Kamal Abdullanın elmi redaktorluğu ilə “Maək Azerbaydjana” (Azərbaycanın yol göstərəni) kitabı Bakı Slavyan Universitetinin Elmi Şurasının qərarı ilə “Azərbaycanşünaslıq” seriyası layihəsi çərçivəsində çap olunmuşdur.

Bu kitab bir çox maraqlı tərəfləri ilə seçilir. İlk öncə onu qeyd etməliyəm ki, Vilayət Quliyevin bu tədqiqatının əsas obrazları böyük azərbaycançılar olmuşlar. Kitabın müəllifi öz tədqiqat obyektini geniş təhlil etmiş, o dövr Azərbaycan mətbuatının qarşısında duran vəzifələri araşdırmışdır. Tarixçilər, filoloqlar və geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulan bu kitabda müəllif təkcə Həsən bəy Zərdabinin deyil, eyni zamanda onun yoldaşı Hənifə xanımın da Azərbaycan maarifi qarşısındakı böyük xidmətləri, çeşidli fəaliyyəti haqqında ətraflı məlumat vermişdir. Bakı Slavyan Universitetinin dəstəyi ilə reallaşan bu nəşr, ümumilikdə, Azərbaycan milli mətbuatının 135 illiyinə həsr edilmiş töhfədir.

Səbuhi Abbasov

525 -ci qəzet.- 2010.- 8 oktyabr.- S.7.