Səhifələrə sığmayan ömrün salnaməsi

Bugünlərdə əməkdar jurnalist Svetlana Nəcəfovanın jurnalistika sahəsindəki 40 illik fəaliyyətinə həsr olunan “Ömürdən səhifələr” adlı kitab işıq üzü görüb.

Qeyd edək ki, S.Nəcəfova əmək fəaliyyətinə “Pioner” jurnalı redaksiyasında başlayıb. 1973-1977-ci illərdə “Azərbaycan qadını” jurnalı redaksiyasında şöbə redaktoru və baş redaktorun müavini vəzifəsində çalışıb. Sonra “Respublika” qəzetində şöbə müdiri işləyib. Yazıları təkcə ölkə mətbuatında deyil, həmçinin vaxtilə ümumittifaq qəzet və jurnallarında da dərc olunub. S.Nəcəfova “Əməkdar jurnalist” fəxri adına,“Qızıl qələm”, “Dan ulduzu”, “Məhsəti Gəncəvi”, “Sara Xatun”, “Vətən”, “Araz”, “Humay” və sair mükafatlara layiq görülüb. Beş publisistik, bir bədii, bir tərcümə kitabının müəllifidir. İlk kitabı “Qırmızı qalstuklar klubu” 1966-cı ildə “Gənclik” nəşriyyatı tərəfindən çap olunub. Sonralar onun “Ömrə sevinc gətirənlər”, “Hər ömür bir nəğmədir”, “Biz beynəlmiləlçilərik”, “Onun taleyi”, “Azərbaycanın qeyri-hökumət qadın təşkilatları” kitabları böyük tarajla çap edilib. Svetlana xanım hazırda Jurnalistlər Birliyinin katibidir. ABŞ-ın “Kim kimdir?” nəşri onun adını özünün 2000-ci il nominantlarının siyahısına, 2005-ci ildə isə Universal Sülh Federasiyası və Ümumdünya sülh naminə Beynəlxalq Federasiya Svetlana xanımı sülhməramlı səfir kimi öz sıralarına qəbul edib. 50 illik fəaliyyəti ərzində həmişə ictimai işlərdə, xüsusilə də qadın hərəkatında yaxından iştirak edib.

“Elm və təhsil”nəşriyyatı tərəfindən nəşr olunan “Ömürdən səhifələr” adlı kitabın tərtibçi və redaktoru, fəlsəfə doktoru, dosent Fəridə Səfiyevadır. Kitabda əməkdar jurnalist Svetlana Nəcəfovanın jurnalistika sahəsindəki 40 illik fəaliyyətinin müəyyən bir hissəsi toplanıb. Kitabda həmçinin Azərbaycanın alim, ziyalı, zəhmət adamları, müharibə veteranları və s haqqında bir-birindən maraqlı oçerk, məqalələr, müsahibələr, Svetlana xanımın ədəbi yaradıcılığından bir neçə hekayə, müəllif haqqında mətbuat səhifələrində çap olunmuş yazılar yer alıb. Kitabın ön səhifəsində dossent Fəridə Səfiyevanın yazdığı ön sözdə bildirilib ki, S.Nəcəfova 40 illik jurnalistik fəaliyyətində sadə zəhmət adamından tutmuş xalqın böyük ziyalılarına qədər neçə insanın həyat salnaməsini, tale yolunu qələmə alıb. Neçə insanı ümidsizlik girdabının əlindən alıb, həyata, yaşayıb-yaratmağa həvəsləndirib: “İndi onun məqalə və oçerklərini oxuduqca başa düşürəm ki, anamın yazıları dövrün, zamanın fövqündə dura bilib, dünən olduğu kimi, bu gün də aktuallığını saxlayıb. Sovet dönəmindən yazılan əsərlərin hər birində duyulan böyük ürək, insanlara sonsuz məhəbbət, onların talelərinə, problemlərinə həssas münasibət bu yazıların köhnəlməsinə, dəyərini itirməsinə imkan verməyib. Onların hər birindən canlı insan, fərd, onun sevinci, kədəri boylanır. Çünki Svetlana xanım sifarişlə yazmayıb. Ürəyinin səsini dinləyib, qəhrəmanlarını özü seçib. Kitabın məqalələr və oçerklər adlı hissəsində yer alan “Həyat böyük yoldur” başlıqlı yazını S.Nəcəfova akademik Zərifə Əliyevayanın həyat və fəaliyyətinə, xatirəsinə həsr edib. Kitabda həmçinin S.Nəcəfovanın akademik Şəfaət Mehdiyev, görkəmli jurnalist Nəsir İmanquliyev, yazıçı Ələviyyə Babayeva, şairə Zivər Ağayeva, xalq rəssamı Maral Rəhmanzadə, Xalidə Səfərova və Kamil Xanlarov, əməkdar rəssam Mahmud Tağıyev, rəssam Çingiz Abbasov, əməkdar müəllim Bilqeyis Məmmədova, professor Mirvari Tağıyeva, jurnalist Sona Bağırova və başqaları haqqında bir-birindən maraqlı oçerk və məqalələri yer alıb. Kitabdakı Əfaqanıstan ağrıları başlıqlı hissədə S.Nəcəfovanın qələmə aldığı “Sınaq saatı”, “Xatirəyə dönmüş günlər”, “Dörd ilin ayrılığı”, “Analar şərəfinə elegiya” “Mərdlik məktəbi”, “Nə tez kişiləşir oğlanlar”, “Sınaq günləri”, “Sevinc payı”, “20 Yanvar- qan yaddaşımız” adlı məqalələr oxuculara təqdim olunub. Kitabda S.Nəcəfovanın vaxtilə qələmə aldığı “Tükənməyən qayğıyla”, “Peşmançılıq” və “Ümid” adlı hekayələr, akademik Arif Mehdiyev, akademik Abel Məhərrəmov, xalq şairi Nəbi Xəzri, Sara Aşurbəyli, Qurban Əliyev, yazıçı Əli Əmirli, şairə-bəstəkar Xanım İsmayılqızı, yazıçı Əli Səmədli, oftalmoloq Tamilla Şəfəq, Azəri Türk Qadınlar Birliyinin sədri Tənzilə Rüstəmxanlı, şairə Kəmalə Ağayeva, professor Dilarə Seyidzadə, Yaradıcı Qadınlar Assosisiyasının sədri Afaq Hüseynova ilə müsahibələri dərc olunub. “Ömürdən səhifələr”də həmçinin S.Nəcəfova fİradə Əliyevanın qələmə aldığı “Hər ömür bir nəğmədir”, Züleyxa Nadirin “Xanım-xatın həmkarım”, Paşa Babəkərlinin “Sülhməramlı səfir”imiz, Hikmət Ziyanın “Qadınlara məhəbbət çələngi”, Əjdər Fərzəlinin “Söz ürəkdən gələndə”, Nurəddin Babayev, Ərşad Mirzəyev, Məmməd Gsmaygl, Mətanət Aramirli və başqalarının qələmə aldığı mətbuatda çıxan yazılar yer alıb. Kitabda bir çox tanınmış insanların S.Nəcəfova haqqında dediyi fikirlər də öz əksini tapıb.

Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlı Svetlana xanım haqda danışarkən bildirib ki, S.Nəcəfovanın həyatı ilə yaradıcılığı bir-birini tamamlayır: “Azərbaycanın qadın jurnalistlərindən söhbət gedəndə yadıma ilkin düşən qələm sahiblərindən biri Svetlana Nəcəfova olur. Svetlana xanımı ədəbiyyata, jurnalistikaya gəldiyi ilk günlərdən tanıyıram. Həmin illərdən ölkənin demək olar ki, bütün oxunan, tanınan qəzet və jurnallarında kəskin oçerklər, publisist məqalələr, portretlər, zarisovkalar, yol qeydləri və sair yazıların altında S.Nəcəfovanın imzasını görmüşəm. Bu imza mənə həmişə doğma olub. S.Nəcəfovanın özüylə tanışlıqdan sonra əmin olmuşam ki, onun yazıları ilə həyatı bir-birini tamamlayır”. Jurnalıst Zemfira Məhərrəmli isə qeyd edib ki, Svetlana Nəcəfova sosial-mənəvi problemlərdən yazan, jurnalıstikada öz sözü, mövqeyi olan qələm sahiblərindəndir: “Svetlana” sözü bir xalqın dilində “işıq” anlamındadır. Bu adı daşıyan jurnalist xanım, doğrudan da işıqlı bir ömür yaşayır. Xeyirxah, dəyərli, bənzərsiz yazıları ilə insan talelərinə nur çiləyir, işıq səpir”. “Azəri-türk Qadınlar Birliyi”nin sədri Tənzilə Rüstəmxanlı isə deyib ki, Svetlana xanım, bəlkə də, jurnalistika aləmində gənc nəslə hədsiz qayğıkeşliklə yanaşan yeganə insandır: “Əgər biz hər birimiz Svetlana xanım kimi gənc nəslə kömək edə bilsək, onları cəmiyyətimizin layiqli bir vətəndaşı kimi yetişdirə bilsək, onda vətən qarşısında xidmət etdiyimizi deyə bilərik”. Jurnalist Telli Pənahqızı vurğulayıb ki, o, Svetlana xanımı həmişə özünə örnək sayıb: “Svetlana xanım mənə insanları sevməyi, heç kəsə paxıllıq eləməməyi, geniş ürəkliliyi öyrədib. S.Nəcəfova öz qələmi ilə, öz sözü ilə və ürəyində gəzdirdiyi böyük məhəbbətlə hamıdan fərqlənən bir jurnalistdi”. Jurnalist Mehriban Vəzirin dediyinə görə, Svetlana xanım onun üçün böyük insan, ləyaqət simvolu, qibləgahdır: “Svetlana xanımın gözəl cəhətlərindən biri də budur ki, o heç vaxt özünə xəyanət etməyib, heç bir dövrdə dəyişməyib, həmişə özü olaraq qalıb. Şan-şöhrət dalınca getməyibsə də, qələmi özü ona şan-şöhrət gətirib”.

Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Hidayət Orucov isə bildirib ki, Svetlana Nəcəfovanın publisistikası, peşə fəaliyyəti onun gözləri önündən keçib: “Svetlana xanımın qələmindən çıxan neçə-neçə portret oçerklər, analitik korrespondensiyalar, jurnalistikanın digər janrlarında yaradıcılığı, dəyərli əsərləri həmişə insanlar tərəfindən rəğbətlə qarşılanıb. Svetlana xanımın qələmindən çıxan bütün yazılar ona şöhrət, uğur gətirib”.

Flora Xəlilzadə isə Svetlana xanım haqqında danışarkən deyib ki, S.Nəcəfovanın yaradıcılığını əks etdirən bütün yazılar hər zaman geniş oxucu auditoriyası toplayıb: “Svetlana xanımın toxunduğu movzuların bir ana xətti var. Bu da qadın taleyidir. Xüsusilə də onların taleyi, həyat yolu, cəmiyyətdəki yeri, üzləşdikləri çətinliklər, göstərdikləri fədakarlıq, əzmkarlıq Svetlana Nəcəfovanı bir jurnalist-yazıçı kimi həmişə düşündürüb. Bəlkə də elə buna görə qadınlarla bağlı qələmə aldığı hər bir yazı mənəvi dəyərinə, təsirinə görə seçilib. Svetlana xanım qəhrəmanlarını sadəcə təqdim etməklə kifayətlənməyib. Haqqında yazdığı insanı bütöv, bütün cəhətləri ilə birlikdə oxucuya çatdırmaq üçün ən kiçik nöqtədən başlayaraq parlaq uğuruna qədər uzanan yolu çox maraqlı şərh etməyi bacarıb”.

Sevinc QARAYEVA

525-ci qəzet.- 2010.- 19 oktyabr.- S.7.