Doğma yurda həsr olunmuş söz abidəsi

Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü Bəhruzər Rüstəmovun “Qarğınsız” adlı kitabı işıq üzü görüb. Kitab Şəmşədil sultanlığının tarixi ərazisi, ermənidə qalan torpaqlar, Göyçə mahalı, Qaraqoyunlu dərəsi, Şəmkir çayının sağ sahilindən Qərbə və Ağstafada Həsənsu boyunca Cənuba doğru uzanan İcevan rayonu barədə söz açılır. B.Rüstəmov XVIII əsrə qədər Gürcüstanın da xeyli hissəsinin Şəmşədil sultanlığının ərazisinə daxil olduğunu göstərib. Müəllif mənfur qonşularımız tərəfindən qəsb edilən Şəmşədil ( tovuzluların Qalakənd, ermənilərin Berd adlandırdığı rayon) torpağını, Ceyrançölü, Murğuz yaylağını və bu yerlərdə baş verən maraqlı əhvalatları kitaba daxil edib. Qoturbulaq, Molla qayası, Çoban dağı, “Metex”- Mehdi qalası ilə bağlı əfsanələr xüsusilə maraqlıdır.

“Metex”- Mehdi qalası barədə əfsanədə heç kimin qaça bilmədiyi bu qaladan Mehdi adlı bir qaçağın necə qurtulmasından bəhs edilir. Toplunun “Qaçaqlar” adlı hissəsində müəllif Ceyrançölün Bozalqanlı Qara Tanrıverdi, Qandal Nağı, Qaçaq Mehdi, Yaqublu Məcid Ağa və 30-dan artıq mövcud rejimə qarşı təhlükə sayılan qaçaqları olduğunu vurğulayıb. İgidlər, ərənlər yaylağı olan Yaqublu ( el arasında “Yağıflı” adlanan) kəndinin bədii təsviri də öz əksini tapıb. B.Rüstəmov özünün də mənsub olduğu Yasovullu nəslinin şəcərəsini kitaba daxil edib. Bundan başqa yazarın vaxtilə “Tovuz” qəzetində dərc edilmiş “Dünya səndən kimlər keçdi”, “Müharibə gedir”, “Qarğınlar?”, “Bilirsinizmi”, “Müharibə oyunu”, “Tovuzlu gözü ilə dünyaya baxış” və digər məzmunlu məqalələri, Tovuz və Şəmşədil camaatı ilə bağlı məzəli əhvalatlar da topluda yer alıb.

Kitabda Mülkülünün Qızıl qayasının, Koroğlu qayasının, Dəyirman gərdəyinin, Öysüzlünün Qulaqca və Plov dağının, Sultan körpüsünün, Sultan mədrəsəsinin, Şəmşədil sultanlığının ailə məqbərəsinin, Qərib Seyid və Alı Dədə ziyarətgahlarının və müəllifin ata yurdunun fotoları verilib.

Günel MUSAYEVA

525-ci qəzet.- 2010.- 22 yanvar.- S.7.