Darıxan adamların şeiri

Hamı yatır bu dünyada

Bir biz oyaq qalmışıq, yar

Bir biz yaman darıxırıq

Adamlıqdan dönmüşük, yar.

Darıxırıq, gecə-gündüz

Darıxırıq yorulmadan.

Hamı dümdüz bu dünyada

Biz büküldük darıxmaqdan.

Siz ədanızdan ölürsüz

Biz ölürük darıxmaqdan.

Darıxanlar ad alsaydı,

Biz də ad, ödül alardıq.

Yaxamızda çoxlu medal

“Darıxan xadim” olardıq.

Hamı bomboz , ciddi, qara

Bir biz rəngli dəliyik, yar.

Xəbərin yox bu bahara

Qorxa-qorxa giririk, yar.

Bir biz yaman yalqızlaşdıq

Gah uçuruq, gah qaçırıq,

Hamı yollarda qocalır

Biz sükutda qocalırıq.

Şütüyür səs maşın kimi

Qoşulur səs yad birinə.

Bu səs ömrü yasin kimi

Döndərir yas məclisinə.

Depressiya simfoniyası

Solub güllərin rəngi

Sənin gözlərin kimi...

Artıq yaxşı görmürsən

heç nələri,

heç nəyi.

Baxırsan

dumanlıdır

Hava, həyat, xəyallar

Hər şeydə bir tüstü var,

Hər şeydə bir “bəsdir” var.

Kimsə gizli bir küncdən

Üfürür bu tüstünü.

Tüstü-tüstü izləyir

olanların qəsdini.

Havada bir duman var.

Baxırsan

Və heç nəyi

aydın görmür gözlərin,

Ağırlaşıb gözlərin,

Gücün çatmır onlara.

Onlar yüklü gəmi tək

Sən də nəhəng dəniz tək

Qüvvət savaşı gedir

Bədənində, başında...

Daha qalxmır qaşın da...

Belə deyildi heç nə.

Apaydındı varlıqlar,

Apaydındı arzular,

Apaydınıydı bunlar.

Burda səndə olanlar

Hamısı şirəliydi,

Hamısı al boyalı

Hamısı dəqiqiydi...

Belə deyildi heç nə.

Gözlərin bu deyildi...

Güzgüdəki bu adam

Nəyə bənzəyir indi?

Heç güzgü özü belə

kifir deyildi axı...

Rəngi güzgü kimiydi

Görünürdü cizgilər.

İndi tüstü-dumanda

nədir güzgüdəkilər?

dalğalanır qabığı

çirkin rənglərə çalır,

bu nə güzgüdür axı –

heç özünə oxşamır.

Görə bilirdin axı

Gül kimi güzgün vardı.

Yanılmış olmayasan,

səninmiydi bu saxsı?!

Yaxşı görürdün axı

Hər halda daha yaxşı...

Güllər də gözəl idi

Daha rəngli, şirəli

Görməli, dərilməli...

Sevilməliydi hər şey.

Narkozmu altındasan,

Hipnozmu içindəsən,

Bəlkə dəli haraysan?!

Nə oldu hansı andan

Soldu bunların rəngi?

Bağçadakı güllərin

Ləkətək hər çələngi.

Yaşadığın olaylar

qarışır bir-birinə.

əşyalar yoxa çıxır

hər şey çönür tərsinə.

Adamlar ağac olur,

Ağaclar kağız olur.

Kağızlar uçaq kimi

Göy üzündə uçuşur.

Solğun mozayka kimi

İç-içədir nəsnələr.

ən ağrılı əsərlər

belə

yazmır bunları.

Qatışır əşyaların,

qopur öncə bir ağrı.

Gözdən beyninə dolur-

dolanır, hey dolanır,

boğur ağrı ilan tək

boynunu, boğazını,

Hər şey olur yeknəsək,

yekə, böyük bir ağrı.

Gözlərin həm tutuldu,

həm tutulmadı birdən.

Gördüyün bu ağaclar

o ağaclar olmadı.

Gördüyün bu adamlar

o adamlar olmadı.

Elə hey soyuqladın

öskürmədən, əsmədən,

burnun belə axmadı,

heç zökəm də deyilsən.

Ancaq xəstəhal düşdün.

Harda belə üşütdün?

Yorğanına bürünüb

dəhşət yaşadın birdən.

Aman, zaman, görəsən,

niyə dəyişdi hər yer?

Başındakı bu ağrı

Niyə heç bitmək bilmir?!

Niyə görmür gözlərin...

Niyə tutulur dilin?..

Bu nə səs, bu nə sükut?

Qarmaqarışıq həyat

Pəncərədən soxulur

Qapı döymədən girir

Evinə, otağına.

Hardansa uçub gəlir

Mərmi kimi bir qovğa

Ortalığı dağıdır,

Ev eşik olur durğun.

Donub qalır ümidlər,

Gözlərində həyəcan.

Axşamdan sabahacan

Yer sanki lənətlənir.

Masanın üstündəki

Boşqablar çiliklənir.

Küçədəki maşınlar

ordu kimi düzlənir.

Çılçıraq yerə enir,

parçalanır işıqlar,

göydən qaranlıq yağır,

aramsızdı yağışlar.

Hər şey durur, çalışır,

qarışır səs sükuta.

Düzən tamam dəyişir,

ağır olur tamaşa.

Bu baş o başa girir

Bədənlər qoşalaşır

İnsan əjdaha kimi

Qəribə məxluqlaşır.

Bu nə xəyal, nə yuxu,

Bu nə cürət, nə qorxu –

Bir gözün gördükləri.

Gerçək qopdu tufan tək.

Heyrətdən solan üzün

Mənzərədən qırışdı.

Solğunlaşdı bənizin

Hər şey yandı, alışdı.

Soldu güllər, ağaclar

Solğun gözlərin kimi...

Soldu yollar, yamaclar...

Soldu günlərin kimi.

Atama yazdığım yasin

Qəbrinin üstündəyəm, ata,

Qəbrinin üstündəyəm,

Salam, ata,

Xoş gəlmişəm.

Heç nə dəyişmir, ata

Xoşbəxt olmur bir nəfər

Hamı dərdli, hüzünlü

hamı bizdən beşbetər.

Ümid tapmadı heç kim

Ümidlər harda axı?

Damarlardan qəm axır...

Gözlərdə də cəhənnəm.

Mən də ki, yaman sənsiz...

Mən də ki.. boş ver...

Şərhsiz...

Qəbrinin üstündə bir

göyərçin yuva salıb.

burda yumurta qoyub

göyərçin ana olub.

Sən İzeli görmədin

İzel oldu, sən öldün...

Mən də göyərçin oldum

Sən bilmədin, bilmədin...

Qəbrinin üstündəyəm

Bəlkə qəbrin üstümdə?!

Kim bilir... bəlkə elə

Yüz ildir qəbr üstəyəm.

Kim bilir bəlkə elə

Yüz ildir ki, beləyəm.

Qəbrin qəlbim... səsləşir

ən gözəl sözlər belə

bu cür cütləşə bilmir.

Qosqoca bir adamdın,

bilirdim ki, ağırsan.

Arıqlamısan nədir

bir çiynimdə yatırsan.

Bir əlimlə götürüb

aparıb gətirirəm,

daşıyıram yollarda.

Yarı yolda yorulub

səni yerə qoyuram,

Baxıram uzaqlara.

Uzaqlar sonsuz, soyuq

Sonsuzdur hara baxsan.

Hara gedirik, ata?

Qocalıqdı bu yoxsa?!

Yollarda qocalırıq,

Yüz ildir ki, tənhayıq.

Yüz ildir gələn də yox,

Yüz ildir ki, burdayıq.

Bir evdəyik hamımız,

Bu evdə hamı yalqız.

Bir evdə hamı susqun,

Bir evdə hər şey yorğun.

İçdiyim bu qəhvə də

qayğılı yırğalanır,

yediyim bu çörək də

ağır-ağır doğranır.

Pərdələr dağ-dərə tək

eyni yerdə boy salıb.

Qapılar bağlı açıq

arxivi xatırladır,

Tarix özü usanıb,

Evimiz yurdumuz tək

Bölünür, parçalanır...

Yüz ildir ki, belədir

Burda heç nə qocalmır.

Xoşbəxt olmur bir nəfər

hamı bizdən beşbetər...

Gəl şeiri

Göyləri endirib aşağı

Uçuşunu gözləyən

Səmanı bir az aşağı endirən

bir əl

göylə yer arasında titrəyir.

İstəsən heç döymə qapını

tıqqıldat astaca.

Titrəyən bir əl üzünə açacaq.

Səni

cəftəylə otaq arasında

əsən bir əl qarşılayacaq.

Xəbər gözləyir havadan.

Nə geri gedə bilir,

Nə önə gedə bilir.

Bax güzgüdə əlinə

Eynən onun kimidir.

Bir əl qoca əli tək

fasiləsiz titrəyir.

Gəncəcik bir əldi,

Qocalıb.

Ayaqlarını işə salıb

tıqqıldat qapını.

Ayaq yalnız

yol ölçmək üçün deyil,

ayaq həm də

gələ bilmək,

qapını tıqqıldatmaq,

Keçmişi unutmamaq üçündür.

Unuda bilməmək üçündür.

Özün dedin axı

Məni başqasına buraxma,

Keçmişimə at.

Qapıya çat və tıqqıldat.

O qapı ,o da sən,

bu da əl.

Gəl.

Səlim Babullaoğluna yazılıb

Siz zəng vurub

allahı xatırladırsız,

redaktor,

siz mənim allahımı hardan

tanıyırsız?

O sizə harda rast gəlib?

Siz qarşılaşdınızmı hardasa?

Yoxsa salam göndərib,

Yoxsa “yerimə üzündən öp”

deyib?!

Redaktor, yerinizə olsam

mən də belə edərdim,

zəng vurub “allah var şair,

gəl tök bu daşı ətəyindən”

deyərdim.

Şairimi təklikdən alardım.

Təkliyi dəyişmək olmur, redaktor,

təkliyə düzəliş vermək olmur,

təklik elə təklikdir,

Təklik dəhşətdir!

Seirlərimin yarısı sizdə,

Yarısı təklikdə qalsın.

Hə, bu arada,

Gözünüz də aydın –

Allah Yaponiyanı dağıtdı.

Gəlin bir anlıq

Ayağa qalxıb bu gözəl

ölkəni anaq.

Dünyanın yerinə biz yanaq,

biz yanaq.

Təki susmayaq redaktor,

susmayaq.

Susmaq hələ dinləmək deyil,

Razı olmaq deyil,

Susmaq elə susmaqdır, redaktor,

Susmaq dəhşətdir!

Dəyişə bilsəydim,

əvvəlcə adımı,

sonra inadımı dəyişərdim.

Qonşumuzu dəyişərdim,

məsələn.

Ərini söyür,

uşaqlarını döyür,

hamını allaha tapşırır.

Yalnız bəndənizsə şeirlə danışır.

Günaydın, şeir.

Axşamın xeyir.

Günaydın, şeir.

Günortan xeyir.

Şeirdən ayıbdır axı, redaktor.

Şeirdən utanıram.

Hər şeyi bilir.

Başımızın üstündən çəkilmir.

Gedək redaktor,

buraxaq allahımızı...

qonşularımızı...

özünü ağıllı sayanlarımızı.

Yer üzünün iki dəlisi biz...

Gerisini də siz deyin,

Qınamayın, redaktor,

biz hər şeyi öncədən bilirdik.

Böyüyəcəyimizi və qocalmadan

öləcəyimizi...

Üzü qaradır yolların.

Ən axmaq ayaqları gətirdi

Ən boş adamlara dost oldu.

Arayın

Heç olmazsa

telefonun üzü ağarsın.

Bir cümləlik zəng nədir ki...

Şeir oxuyun.

İsti-isti yazdığınız bir şeir oxuyun.

Qoy olsun bir misra,

bir cümlə olsun,

təki susmayın.

Susmayın, redaktor.

Bir də heç kimi soruşmayın.

Heç bu qədər gecə olmayacaq

bir də gecə.

Heç bu qədər gözləməz ki,

bir də kimsə.

Gündüz belə durmayacaq

günəş daha,

Heç bu sözlər deyilməz ki,

nə zamansa.

Bir cümləlik zəng nədir ki...

Mən də elə danışmaram

susaram ki,

Həqiqətlər sükutumla

Sizin təki doğmalaşsın.

Qoy həqiqət

bu sükutda daldalansın.

Ay

Durub-durub düşünür

Göydəki ay hər gecə.

Üzümə elə baxır

Elə bil ki, mən gicəm.

Gözü qaşı dəyişmir

Ağzı burnu xalı var.

Mənim kimi tək deyil

Yanındadır ulduzlar.

İzləyir addım-addım,

Şımxırır ay üzümə.

Elə bil tanıdığım

Günah girir gözümə.

Necə donuq, necə sərt

Baxışları var ayın.

Belə donuq belə sərt

keçir onla hər ayım.

Yaşayırıq üz-üzə,

Nə qış bilir, nə də yay.

Otururuq diz-dizə

Sabahacan mən və ay.

Günün ən unudulmaz vaxtı

ruhuna sarılıb

öpməyə bir adamın varmı?

yalan danışmaqdan utanmamaq

həyatla barışmaqdır.

Yaddaşından heç kim çıxmır,

Rastına heç kim çıxmır,

Çabalardan heç nə çıxmır,

Çıxılmazlıqlardasan.

Vay, sən necə bir ölkədə

yaşayırsan –

adamların sorunlardan ağlı çaşır.

Qayğılardan don da

vurub baxışları,

Özgələşib sevgililər,

qohumlar da uzaqlaşıb.

Qolların özünə sarılıb,

səni aldadır,

günəş doğan vaxtdı artıq

qalx, gərnəş bir yatağında.

Gözlərini ovuşdurub bax sağına,

bax soluna,

Nə görürsən, dost?

Bir əzgin, həvəssiz, bir süst

Bir fağır da tapılmır

Yuxudan oyanıb

deyəsən:

“günün aydın”.

Aysel ƏLİZADƏ

525-ci qəzet.- 2011.- 9 aprel.- S.30.