Oralarda kimlər var: YAZAR AİLƏLƏR

YAZAR FƏXRİ UĞURLU - PUBLİSİST SƏADƏT AKİFQIZI-2

Bu işin müxtəlif tərəfləri var.Bir ailədə eyni sənət və eyni iş adamlarının öz aralarında dil tapması və sakit günlər yaşaması məncə bir o qədər də asan iş deyil.Çünki ayrı-ayrı sənət sahibləri olanda yanlışlar o saat aradan götürülə bilir.Vay o gündən ki, bizim bu günlərin yazar ailələri kimi olasan və işlərin də yağ kimi gedə.Ən azından mənəvi təsəlli tapmasanız da, maddi durum heç zaman yetər dərəcədə ola bilməyib məncə. Bunu mən apaydın bilirəm.Amma bir-birini başa düşmək baxımından bunun həm də zor tərəfləri də var.Xatırlayıram : dünyaca məşhur yazarlardan birindən soruşublar ki,sizin üçün ən acı,ən ağır olan nədir? Deyib : ən çox ona yanıram ki, mənim bu uzun ömrüm boyu nə işlə məşğul olduğumu anam bilmədi.Soruşublar niyə? Deyib : çünki mən ingilis dilində yazdım anam isə ingilis dilində heç bilmədi.

Şükürlər Allaha ki, mənim bu proyektimin sahibləri nə işlə məşğuldular özləri də bilirlər.Və düşünürəm ki, bu YAZAR AİLƏLƏR həm də mehriban ailələrdir.Amma bunların da ən qorxulu tərəfi, birinin yazısını o birisi bəyənməməsi və inkarlığıdır.

Ailədə bir oğlan uşağı var.

Sual: – İlk uşağınız olana qədərki dövrlə uşaq doğulandan sonrakı vaxt nə ilə fərqlənir?

S.A. – Toğrulun doğuluşuna qədər, sən demə, biz əslində subaymışıq. Təbii, indi əsas müzakirəmiz, diqqətimiz Toğrula bağlıdı, qayğılarımız da birə-beş çoxalıb. Bir dəfə boğazı ağrıyanda az qala Bakının bütün həkimlərinə zəng vururuq. Toğrul bu mənada sevincimizlə yanaşı narahatlığımızı da artırıb.

F.U. – Ona qədər hərəmizə iki can düşürdü, indi hər birimizin üç canı var. Adam hərdən öz canını güclə hərləyir, indi gör üç canın şələsini çəkmək nə deməkdi...

Sual: – Çox vaxt siz ikiniz də evdə olmursuz. Belə vaxtlarda uşağınıza kim baxır və ya baxardı, vaxtı necə bölürsüz?

S.A. – Toğrul indi bağçaya gedir. Əgər evdə olma zərurəti yaranırsa, ikimizdən birimiz yanında qalırıq. Nadir hallarda başqa varianta əl atmağa da məcbur oluruq.

F.U. – Xırdaca bir əlavə: üç yaşınacan Toğrula nənəsi (qaynanam) baxıb, onun bizim çiynimizdə haqqı böyükdü. Allah əməyini itirməsin!

Sual: – Ən çox incik gününüz nə vaxt olub? Nə üstündə? Küsəndə necə barışırsız?

S.A. – Fəxri bəyin çevrəsi həddindən artıq genişdi. Məncə, çevrə çox geniş olanda ailəyə diqqət azalır. Bu da təbii ki, bir qadın incikliyinə səbəb olur. Küsülü qalmaq isə mümkün deyil. Çünki adi məişət məsələlərinə görə dialoqa girməyə məcbursan.

F.U. – Uşaq vaxtı tez-tez küsərdim, indi daha küsü saxlamaq üçün şərait yoxdu: mən umub-küsdüyüm adamların bir qismi torpağın altındadı, bir qismi də xəstə, qoca, köməksizdi, indi onlar özləri məndən (haqlı olaraq) umub-küsməlidilər (bunu dilə gətirməsələr də). Ancaq mən onları onlar məni ovutduğu kimi ovuda bilmirəm, onların mənim yarama qoyduğu məlhəmi özlərinə qaytara bilmirəm. Namərd, xain, etibarsız həyatdı yaşadığımız həyat...

Sual: – Yaradıcılıq və uşağınızın tərbiyə məsələsini necə qurmusuz? Uşağınızla çoxmu vaxt keçirirsiz?

S.A. – Toğrulun düzgün qidalanmasının qayğısına mən qalıram, şeirləri, nağılları isə atasından eşidir. Toğrul evdə olanda yazı yazmaqla məşğul olmaq çətindi, amma bəzən özü insafa gəlib deyir ki, ana, sən yazını yaz, mən də oynayım. Hərçənd bu, nadir hallarda olur, çünki evdə başqa uşaq yoxdu, oyuncaqla təkbaşına oynamaq da ona maraqlı görünmür. Tələb eləyir ki, ya onunla top-top, ya da özünün icad etdiyi “qəza” oyunu oynayaq. “Qəza” oyununda aralı məsafədə qarşı-qarşıya otururuq, oyuncaq maşınları bir-birinə tərəf itələyirik. Bu qaydanı o qoyub. Toğrula ən maraqlısı maşınların bir-birinə dəyməsidi, qəzaya uğramasıdı. Bəzən qaydaları dəyişir, nə bilim, nəsə tapıb ortaya qoyur, sonra da tələb eləyir ki, maşın bunun altından keçsin. Amma “qəza” mütləq olmalıdı.Təbii ki, iş, məişət qayğıları onunla daha çox vaxt keçirməyə imkan vermir, amma fürsət olan kimi onu parka, karuselə aparıram.

F.U. – Tez evlənməyin bir faydası şəksizdi: cavan olursan, uşaqla oynamağa, ayaqlaşmağa heyin-hərdəmin olur. Mən bunu gec başa düşdüm.

Sual: – Həyat yoldaşınızdan bir valideyn və bir qələm sahibi kimi razısızmı?

S.A. – Mən Fəxri bəyi bir yazar kimi çox yüksək qiymətləndirirəm. Azərbaycan ədəbi mühitində, zənnimcə, hələ də onun yazdıqlarına açar salan olmayıb. Onun yazılarının fəlsəfəsi göründüyündən daha dərinlərə gedib çıxır. “Leylinin məcnunluğu”nu oxuyandan sonra ilk sözüm bu oldu ki, əgər Nizami, Füzuli sağ olsaydı, səndən razı qalardı. “Ehsan”ı oxuyandan sonra Toğrul bəyin obrazına aşiq oldum. Dedim ki, dünya ədəbiyyatında (mən də pis oxucu deyiləm) bundan işıqlı obraz yadıma gəlmir. Bunu çoxları bilmir, oğlumuzun adını da bu obrazın şərəfinə vermişik. Əlbəttə, təşəbbüskarı mən olmuşam.

F.U. – Belə bir hind məsəli var: müəllimini üzünə qarşı təriflə, dostunu arxasınca təriflə, arvadını öləndən sonra təriflə, oğlunu heç vaxt tərifləmə. Qadınların əksərən kişilərdən çox yaşadığını da nəzərə alsaq, mənim həyat yoldaşımın mən tərəfdən təriflənmək şansı sıfıra yaxındı.

Sual: – Ailə qayğılarınızı necə bölüşürsüz?

S.A. – İmkanı olanda, yəni əgər gecəni işləməyibsə, səhər Toğrulu geyindirir. Arada bazarlıq eləyir. Amma ailə qayğıları əsasən mənim çiynimdədi. Sadəcə nəyisə çatdırmayanda onun köməyindən yararlanıram.

F.U. – Düzünə qalanda mən qayğı böləndən çox qayğı artıranam.

Sual: – Qoşa imzayla yazınız çıxıbmı və bu yazı nə yazıdı?

S.A. – Şərikli yazı yazmamışıq. Sadəcə, iki dəfə böyük şairimiz Ramiz Rövşəndən müsahibə götürmüşük, onda da yalnız ikimiz olmamışıq, müsahibədə başqa həmkarlarımız da iştirak eləyib.

F.U. – Şərikli yazmaq üçün gərək şərikli düşünə də biləsən. Şərikli düşünmək olarmı?

Sual: – Ailəvi bayramlarınız hansılardı və onu kimlərlə keçirirsiz?

S.A. – Ad günləri ilə yanaşı toy günümüz də ailə bayramı sayıla bilər. Amma evlənməyimizin 5-ci ildönümündə ən yaxın dostları bu günü birgə qeyd etməyimizə imkan vermədilər, yəqin Fəxrini çox sevdiklərindən özəl gününün də sevincini paylaşdılar. Əslində, mən ad günlərini çıxmaqla, ikimizə aid günləri paylaşmağı sevmirəm.

F.U. – Doğmalarımın, dostlarımın, Azərbaycana gərəkli insanların sağ-salamat olduğu hər gün məndən ötrü bayramdı.

Sual: – Həyat yoldaşınızdan nə soruşmaq istərdiz?

S.A. – ...

F.U. – Ailə üzvlərinin mətbuat vasitəsilə deyişməsinə tərəfdar deyiləm.

NOT: Növbəti şənbə sayındakı qonağımız yazıçı dramaturq Şirməmməd Nəzərli və publisist Esmira Nəzərli olacaq

Abdin Tofiq

525-ci qəzet.- 2011.- 9 iyul.- S.23.