ADMİU-da beynəlxalq elmi-praktiki konfrans

“TÜRKSOYLU XALQLARIN MUSİQİ MƏDƏNİYYƏTİNİN TƏDQİQİ PROBLEMLƏRİNƏ” HƏSR OLUNUB

Artıq neçənci ildir ki, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin “Musiqi sənəti” fakültəsi tərəfindən “Türksoylu xalqların musiqi mədəniyyətinin tədqiqi problemlərinə” həsr edilmiş elmi-praktiki konfrans keçirilir. Bu günlərdə ADMİU-nun Elmi Şura zalında Türkiyənin Azərbaycandakı səfirliyinin və müşavirliyinin nümayəndələrinin, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin, Bakı Musiqi Akademiyasının və universitetin professor – müəllim heyəti və tələbələrin iştirakı ilə düzənlənən X beynəlxalq elmi-praktiki konfrans növbəti dəfə gerçəkləşdi. “Musiqi sənəti” fakültəsinin təşkil etdiyi konfrans özünün dərin elmi məzmunu, bədii axarı və baxımlığı ilə toplantı iştirakçılarının marağına səbəb oldu. Konfransı giriş sözü ilə açan “Musiqi sənəti” fakültəsinin dekanı, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Ellada Hüseynova türksoylu xalqların timsalında iki qardaş ölkənin – Türkiyə və Azərbaycanın zəngin tarixə və mədəni irsə malik olduğunu vurğulayaraq dedi: “Bunu həmin xalqların yaradıcılığında özünə yer alan çoxsaylı paralellər vasitəsilə müşahidə etmək olar. Bu dövlətlərin biri-birinə yaxın olan dilləri, vahid dini həmin regionların mədəniyyətlərinin qarşılıqlı əlaqə, qarşılıqlı mübadilə və qarşılıqlı zənginləşməsinə rəvac verib. Bu xalqların təbii, üzvi xarakterli əməkdaşlığı son zamanlar humanitar elm sahəsində fəaliyyət göstərən çoxsaylı alimlərin müzakirə predmetinə çevrilib, türkşünaslıq və regionlararası əlaqələri, onların fərqli və oxşar cəhətlərini araşdıran müqayisəli sənətşünaslıq kimi elmi istiqamətlərin meydana gəlməsinə şərait yaradıb. Respublikamızda bu sahədə elmi araşdırmalar keçən əsrin 90 – cı illərindən rəvac tapıb. Tarixi vərəqləyərkən biz dahi Üzeyir Hacıbəylinin türkçülük ideyası uğrunda nə qədər mübarizə apardığının şahidi oluruq. Dövrümüzün nailiyyətlərindən biri də bu ideyanın artıq bir varlıq, həqiqət kimi qəbul olunmasıdır. Ümumtürk musiqi aləmi çox zəngin və dərin qarşılıqlı əlaqələr tarixinə malikdir. Bu tarixi mənbələrin öyrənilməsi Azərbaycan humanitar elmi qarşısında duran ən önəmli problemlərdəndir. Çünki hər bir xalqın, o cümlədən, Azərbaycan xalqının musiqisini, onun etnogenezini, ümumilikdə türk xalqlarının musiqisini, etnosunu, ümumi mədəniyyətini öyrənmədən aşkarlamaq mümkün deyil. Şübhəsiz ki, Azərbaycan xalqının musiqi mədəniyyəti bir – birinə qonşu ölkələrin mədəni ənənələri ilə qarşılıqlı əlaqədə inkişaf edib. Təsadüfi deyil ki, məhz orta əsrlər dövründə bu xalqların mədəniyyətində istər professional, istərsə də xalq yaradıcılığı janrları üçün səciyyəvi olan, tiplərarası qarşılıqlı əlaqəni təmsil edən bir sıra təsnifat formalaşır. Əsasən mahnı – rəqsvari və instrumental musiqidə çoxəsrlik əlaqə nəticəsində musiqi dilinin səciyyəvi cizgiləri cilalanaraq formalaşıb, bu baxımdan azərbaycan və türk musiqisinin özünəməxsus xüsusiyyətlərini təyin edib”.

Natiqin müfəssəl məruzəsindən sonra deyilənləri əyani şəkildə öz çıxış və ifalarında nümayiş etdirən tələbə – gənclərə söz verildi. ADMİU – nun III kurs tələbəsi Engin Gənc Türk musiqisində Çahargah məqamının rolundan və türk musiqi mədəniyyətində önəmli və çox orijinal bir alət sayılan qabak kəmanədən danışaraq, əlindəki kamanı dilə gətirdi.

Qazaxların milli musiqi aləti olan dombradan danışan II kurs tələbəsi Ferit Çoban bu alətin bizim sazla oxşar və fərqli cəhətlərini nəzərə çarpdırdı.

Balaban alətinin türk musiqisində tətbiqinə dair II kurs tələbəsi Məhhəmməd Ökkeşin söylədikləri və bu alətdə “Rast” dəsgahından bir guşəni ifa etməsi də yaddaqalan oldu.

I kurs tələbəsi Fəridə Ağazadənin videogörüntülər vasitəsi ilə talış folkloru nümunələri olan halaylar barədə dedikləri tamaşaçılara əsl estetik zövq verdi.

I kurs tələbəsi Mühittin Çan Şimşekin “Türk musiqisində ritm problemi”nə həsr edilmiş çıxışı, Bakı Musiqi Akademiyasının tələbələri – Humay Fərəcovanın “Üzeyir Hacıbəylinin poeziyası” və Ülviyyə İmanovanın Qara Qarayevin bəstəkarlıq məktəbinə həsr edilmiş məruzələri konfransın yüksək səviyyədə gedişatını təmin etdi.

Sonda “Musiqi sənəti” fakültəsinin dekanı E.Hüseynova bu konfransın təşkilində onlara mənəvi dəstək verib hər cür şərait yaratdığına görə ADMİU – nun rektoru, professor Timuçin Əfəndiyevə dərin minnətdarlığını bildirdi.

Yüksək səviyyədə öz işini başa vuran konfrans bir daha sübut etdi ki, bu cür tədbirlər elm sahəsində ilk addımlarını atan gəncləri sabahkı gün böyük araşdırmalara, tədqiqatlara, layihələrə imza atmağa və böyük səhnələrə vəsiqə qazanmağa ruhlandırır.

İNTİQAM

525-ci qəzet.- 2011.- 3 iyun.- S.7.