İnsan hüquqları ümumxalq hərəkatının tərkib hissəsinə çevrilib

İNSAN HÜQUQLARI AYLIĞI UĞURLA BAŞA ÇATIB

Məlum olduğu kimi, Azərbaycan Respublikası prezidenti İlham Əliyevin 18 iyun 2007-ci il tarixli sərəncamı ilə hər il iyunun 18-i ölkəmizdə İnsan Hüquqları Günü kimi qeyd olunur.

Müstəqil dövlətimizin milli bayramlarından və əlamətdar günlərindən biri – “İnsan Hüquqları Günü” ölkəmizdə təntənəli şəkildə qeyd olunmaqla yanaşı, bizlər, ümumiyyətlə insan hüquqlarının müdafiəsi ilə məşğul olan hər bir kəs üçün olduqca əziz və önəmli bir gündür.

Müasir dövrdə insanın hüquq və azadlıqları, onların təmini və səmərəli şəkildə müdafiəsi hər bir dövlətin və cəmiyyətin inkişafının mühüm faktoru kimi çıxış edir. İnsan hüquqları insanın təbiətinə məxsus olan hüquqlardır, bu hüquqlar insana məhz insan varlığı olduğu üçün məxsusdur, onlara hörmət olunması, riayət edilməsi və müdafiəsi dövlətin ən ali vəzifəsidir.

Bu əlamətdar günlə əlaqədar Ombudsmanın təşəbbüsü ilə ənənəvi olaraq hər il “18 iyun Milli İnsan Hüquqları Günü” ərəfəsində mayın 18-dən iyunun 18-dək respublikamızda “İnsan hüquqları aylığı” keçirilir. Bununla bağlı yerli və mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarına eləcə də, vətəndaş cəmiyyəti üzvlərinə – QHT və KİV-lərə bu ərəfədə tədbirlərin həyata keçirilməsi, insan hüquqlarına diqqətin bir qədər də artırılması və həmin hüquqların təmini və təbliği məqsədini daşıyan tövsiyələr verilir.

“İnsan aylığı” çərçivəsində həyata keçirilən tədbirlər planı demək olar ki, əhalinin bütün qruplarını əhatə edib və onların fəal iştirakları ilə yadda qalıb.

“İnsan hüquqlarına dair gənclər festivalı” təşkil olunub, “Müasir dünyada insan hüquqları” mövzusunda inşa və “Mənim hüquqlarım” mövzusunda rəsm müsabiqəsi keçirilib ki, bu da gənclərin insan hüquqları dəyərlərinə yiyələnmələri istiqamətində öz töhfəsini verməkdədir.

İnsanlarda öz hüquqlarını öyrənməyə çağırış məqsədi daşıyan Vəkil hanı?” bədii filmi, “Onun ürəyi”, “Yarımçıq gündəlik” filmləri tamaşaçıların diqqətinə təqdim olunub. Azərbaycan Respublikasında İnsan Hüquqlarının Müdafiəsi üzrə Milli Fəaliyyət Planının müddəaları demək olar ki, dövlət qurumları üçün aylıq çərçivəsində tədbirlər planının hazırlanması və həyata keçirilməsi istiqamətində əsas mənbə olub.

Rayon-şəhər İcra hakimiyyəti orqanları da “İnsan hüquqları aylığı çərçivəsində fəallıq göstərib, müxtəlif məzmunlu silsilə tədbirlər həyata keçiriblər.

Bakı şəhərinin on bir rayonunu və respublikanın digər bütün rayon və şəhərlərini əhatə etməklə bu tədbirlər geniş miqyasda icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən həyata keçirilib.

Milli azlıqların məskunlaşdığı rayonların yerli İcra Hakimiyyəti orqanlarından aldığımız məlumatlarda milli azlıqlarla da görüşlərin təşkil olunduğu, onlara hüquq və vəzifələrinin izah olunduğu bildirilib.

Müvəkkil əhalinin müxtəlif qrupları – uşaqlar, əlillər, qadınlar, ahıllar, hərbi qulluqçular, məhkumlar və müxtəlif qapalı müəssisələrdə saxlanılan şəxslərlə görüşlər keçirmiş, onların vəziyyəti ilə maraqlanıb, müraciətlərini qəbul edib.

“İnsan hüquqları aylığı” çərçivəsində Müvəkkil əhali qruplarından biri kimi, hüquqlarının müdafiəsini daim diqqətdə saxladığı psixiatriya xəstəxanalarında müalicə olunan ruhi xəstələrlə də regionlarda görüşlər təşkil olunub, onların saxlandığı müəssisələrə ardıcıl baxışlar keçirib.

Qeyd olunmalıdır ki, İşgəncələr əleyhinə Milli Preventiv Mexanizmin (MPM) funksiyalarının icrası məqsədilə Ombudsman və onun MPM qrupunun üzvləri azadlıqdan məhrumetmə və məhdudlaşdırma yerlərinə, o cümlədən psixiatriya xəstəxanalarında da müntəzəm olaraq planlı monitorinqlər aparır, başçəkmələr həyata keçirir, müraciətləri yerində araşdıraraq müvafiq tədbirlər görürlər.

Aylıq çərçivəsində Ombudsmanın təşəbbüsü əsasında respublikanın baş psixiatrı ilə birgə regionlarda keçirilən bu tədbirlər zamanı rayonlararası ruhi-əsəb xəstəxana və dispanserlərinin baş həkimlərinin iştirakı ilə, Salyan, Gəncə, Qazax, Mingəçevir və Şəkidə yerləşən ruhi-əsəb xəstəxanalarında psixiatriya sahəsindəki problemlərə, xəstələrin vəziyyətinin daha da yaxşılaşdırılmasına həsr edilmiş regional müşavirələr də keçirilib.

Aparatın əməkdaşları tərəfindən də müvəqqəti saxlanma təcridxanalarında, istintaq təcridxanalarında, cəzaçəkmə müəssisələrində baş çəkmələr həyata keçirilib, saxlanılan şəxslərlə görüşlər təşkil olunub, onlara ünvanlanan hüquqi maarifləndirmə işləri həyata keçirilib.

Fəaliyyətimizdə insan hüquqları təhsili də daim inkişaf etdirilən istiqamətlərdən olub. Belə ki, müxtəlif universitetlərlə əməkdaşlıq çərçivəsində aidiyyəti fakültələrin tələbələri Ombudsman Aparatında davamlı şəkildə istehsalat təcrübəsi keçir və bu sahədə bilik və bacarıqlara yiyələnirlər.

Aylıq çərçivəsində respublikamızın regionlarında gənclərin, məktəb şagirdlərinin, tələbələrin, müəllimlərin iştirakı ilə “HİV/AİDS və İnsan hüquqları”na, “28 may Respublika Günü”nə, o cümlədən “1 iyun Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü” və “Ümumdünya Ətraf Mühitin Mühafizəsi Günü”nə həsr olunmuş müxtəlif mövzularda maarifləndirici seminar-treninqlər də təşkil olunub.

Bu ərəfədə, “Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili (Ombudsman) haqqında” Konstitusiya Qanununa Müvəkkilin “İnformasiya əldə etmək haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş tələblərə nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə əlavə və dəyişikliklər edilməsi ilə əlaqədar millət vəkilləri, ölkənin tanınmış jurnalistlərinin, qəzet və jurnalların baş redaktorlarının, həmçinin 32 dövlət qurumunun mətbuat xidmətləri rəhbərlərinin iştirakı ilə ardıcıl məsləhətləşmələr aparılıb, müzakirələr təşkil olunub.

Yeri gəlmişkən qeyd etməliyəm ki, əhalinin bütün qruplarının vəziyyəti ilə maraqlanan Müvəkkil şəhid ailələrini də yaddan çıxarmır, mütəmadi onlara baş çəkir.

Müvəkkil aylıq çərçivəsində regionlara səfəri zamanı dövlətimizin Milli Qəhrəmanına verdiyi dəyərin bir nümunəsi kimi Mübariz İbrahimovun xatirəsinə elə şəhidin adını daşıyan liseyin həyətində ucaldılan heykəlinin açılış mərasimində də iştirak etmiş, öz fikirlərini tədbir iştirakçıları ilə bölüşüb. Aylıq çərçivəsində həyata keçirilmiş və əsas məqsədi insanların hüquq düşüncəsinin inkişaf etdirilməsi məqsədini daşıyan tədbirlər zamanı Ombudsman Aparatının nəşrləri də geniş əhali kütləsi arasında yayılıb.

“İnsan hüquqları aylığı”na iyunun 18-də yekun vurulub və sayca 9-cu olan Ombudsmanların Bakı beynəlxalq konfransı ilə ölkəmizdə Milli İnsan Hüquqları Günü təntənəli şəkildə qeyd olunub.

Bu gün hüquqi dövlət quruculuğu yolunu seçmiş ölkəmizdə insan hüquqları əhalinin kütləvi şəkildə iştirakının təmin edilməsi ilə ümumxalq hərəkatının tərkib hissəsinə çevrilib.

Həyata keçirilən tədbirlər və islahatlar, idarəetmənin təkmilləşməsi insanlarda şüurlu surətdə hüquqi inamın formalaşmasına və öz hüquqlarının həyata keçirilməsi üçün qətiyyətli addım atmaları istiqamətində öz töhfəsini verməkdədir.

Bu baxımdan, ölkəmizdə Ombudsmanın təşəbbüsü ilə davamlı olaraq həyata keçirilən bütün tədbirlər, ardıcıl regional ictimai dinləmələr insan hüquqlarının təbliği, pozulmuş hüquqların bərpası istiqamətində müvafiq dövlət qurumları, QHT və KİV-lər, həmçinin beynəlxalq təşkilatlarla səmərəli əməkdaşlıq, o cümlədən insan hüquqları mədəniyyətinin formalaşdırılması müsbət təcrübə kimi hər il yeniliklərin və uğurlu nəticələrin əldə olunmasına, əhali arasında hüquq mədəniyyətinin çiçəklənməsinə öz töhfəsini verir və insan hüquqları sahəsində Azərbaycan təcrübəsini daha da inkişaf etdirir.

Rəşid RUMZADƏ,

Azərbaycan Respublikasının İnsan

Hüquqları üzrə Müvəkkili

(Ombudsman) Aparatının Hüquqi

maarifləndirmə sektorunun Baş məsləhətçisi

525-ci qəzet.- 2011.- 22 iyun.- S.2.