“Mətbuatda oxuculara tarixlə bağlı biliklər verilməsi sahəsində çoxlu boşluqlar var”

PROFESSOR MUSA QASIMLI: “NÜFUZLU QƏZETLƏRİMİZ TARİXİMİZLƏ BAĞLI DOĞRU TARİXİ BİLİK VERƏN MƏQALƏLƏRİN DAVAMLI DƏRCİNƏ BAŞLASA, FAYDALI OLAR”

Mətbu orqanlarda dərc edilən məqalələr heç də günlük xarakter daşımır. Çünki qəzetlərimiz həm də mənbə rolunu oynayır. Orada dərc edilən yazılar gələcəkdə bu günümüzlə əlaqədar araşdırma predmeti olacaq. Xüsusən qəzetlərimizdə tariximizlə bağlı dərc edilən yazılar mühüm əhəmiyyət daşıyır. Bəs görəsən, dövri mətbuatımız tariximizlə bağlı məsələləri nə dərəcədə yer verir? Və gələcəkdə araşdırmaçılar mətbuatımızdan obyektiv mənbə kimi istifadə edə biləcəklərmi? Bütün bunlarla bağlı tanınmış tarixçi alim, millət vəkili Musa Qasımlının fikirlərini öyrənmişik.

Millət vəkili hazırda Azərbaycanda mətbuatın tam sərbəst, müstəqil şəkildə fəaliyyət göstərdiyini qeyd edib. O, bu məqamın tarixi araşdırma baxımından mühüm rol oynadığını bildirib. M.Qasımlı qəzetlərdə tariximizlə bağlı mövzulara yer verildiyini vurğulasa da, lakin bunun yetərli olmadığını söyləyib: “Bu gün Azərbaycanda tam sərbəst fəaliyyət göstərən mətbuatın olması heç şübhəsiz müsbət bir haldır. Mətbuat orqanlarının, xüsusən qəzetlərin bir sıra funksiyaları mövcuddur: informasiya vermək, xəbərləri yaymaq, analitik yazılar vermək, həyatın müxtəlif sahələrinə dair məqalələr dərc etmək, reklam vermək, müsahibələrə yer vermək və başqa vəzifələri bu sıradandır. Mətbuatımızda tarixmizlə bağlı məqalələrin yer ayrılmadığını söyləmək yanlış olardı. Belə məqalələr qəzetlərimizdə ara-sıra dərc edilir. Bununla belə, tariximizlə bağlı sistemli şəkildə maarifçilik işinin aparılması, oxuculara tarixi biliklərin verilməsi sahəsində çoxlu boşluqlar var. Bir zamanlar deyirdik ki, sovet sistemi olduğundan tariximizin düzgün araşdırılmasına imkan verilmir. Lakin biz bu gün müstəqil bir dövlətik. Və tarix araşdırmaları sahəsində tam sərbəstlik var, tarixçiyə araşdırmasında, fəaliyyətində heç bir basqı yoxdur. Bəs bu araşdırmalar azlığından və çoxluğundan asılı olmayaraq, mətbuatda məqalə kimi dərc olunurmu? Fikrimcə, bizim nüfuzlu qəzetlərimiz ictimai rəyə təsir edən dövri mətbuat orqanlarımız milli tariximizlə bağlı insanlarımıza doğru tarixi bilik verən məqalələrin seriya dərcinə başlasa, faydalı olar. Xüsusən Azərbaycan ərazilərinin işğalı və bölüşdürülməsi, ermənilərin Azərbaycan torpaqlarına yerləşdirilməsi, Azərbaycanlılara qarşı soyqırım, Azərbaycan dövlətçilik tarixi, sovet sistemi altında Azərbaycanın keçdiyi yolla bağlı dərc edilən yazıların xüsusi əhəmiyyəti olar”.

Dövri mətbuatda Azərbaycanın xarici siyasəti ilə bağlı dərc olunacaq məqalələrin çox əhəmiyyətli olacağını bildirən M.Qasımılı tariximizlə bağlı mətbu orqanlarında müntəzəm olaraq məqalələr dərc etdirdiyini diqqətə çatdırıb. Millət vəkili bununla bağlı mətbuatda tariximizlə bağlı dərc olunan məqalələrin az olduğunu vurğulayıb: “Mənim tarixlə bağlı yazdığım “Böyük dövlətlərin Azərbaycan siyasəti” “525-ci qəzet”də dərc edilib. Bununla yanaşı, digər məqalələrim “525-ci qəzet”də, “Ayna” qəzetində və digər mətbu orqanlarında ara-sıra dərc edilir. Lakin hesab edirəm ki, bütün bunlar azdır. Zənnimcə bu məsələyə daha böyük diqqət yetirilməlidir. Ümumiyyətlə həftəsonu böyük həcmlə çıxan qəzetlərin bir və yaxud iki səhifəsinin azərbaycan tarixinə dair məqalələrə həsr olunmasını əhəmiyyətli hesab edirəm. Əgər qəzet rəhbərləri bu məsələyə yer ayırarsa, bu, çox faydalı olar. Qəzetlərimizin həftəsonu buraxlışlarında tariximizlə bağlı dərin, analitik yazılar dərc edilərsə bunun çox xeyiri olar”.

Professor müstəqillik dövrü tariximizin rəsmi qəzetlərimizdə əks olunduğunu bildirib. O, bu qəzetlərdə həm daxili, həm də xarici siyasət məsələlərinə dair geniş materialların olduğunu dilə gətirib. M.Qasımlı bütün bunlara görə dövri mətbuatın tarixi mənbələrdən biri olduğunu vurğulayıb: “Dövri mətbuatımız tarixi mənbələrin bir qismidir. Çünki dövri mətbuat özündə heç də bütün tarixi mənbələri ehtiva etmir. Zənnimcə, uzun illər keçdikdən sonra indiki mətbuat orqanlarımızı araşdıran tədqiqatçılar müstəqillik dövrü tarixinin ən mühüm məsələlərini orada görə biləcəklər. Və qəzetlərdə dərc edilən materialları arxiv sənədləri ilə müqayisə edəcəklər. Çünki mənbələr özü ən mötəbər mənbələr ikinci dərəcəli mənbələr və mötəbərliyi şübhə doğuran mənbələr və digər qrupa bölünür. Hesab edirəm ki, dövri mətbuat bu mənbələrdən biri kimi əhəmiyyətlidir. Və bütün mətbuatın əsas işi indiki şəraitdə Azərbaycanın müstəqil dövlətçiliyinin güclənməsinə tarixi baxımdan kömək etməkdir”.

Aqil LƏTİFOV

525-ci qəzet.- 2011.- 13 oktyabr.- S.6.