Payızda ruh sevinci, qışda hadisə... İlqar

Hərdən eşidirəm ki, bir mövzuda iki-üç dəfə yazandan sonra adam yorulur. Daha yazmaq istəmirsən. Amma deyəsən bu tezisin bəzi istisnaları da olur. Məsələn, iki mövzu var ki, mən o barədə bəlkə də yüz dəfə yazsam, yenə yorulmaram. Birinci mövzu dindir. Bəlkə də, beş yüz dəfə bu barədə yazmışam. İkinci mövzu isə dostlarımız haqqında açılan xoş söhbətlərdir, Doğrudur, Vətən, ana, məhəbbət mövzuları da önəmlidir, ancaq şairlər üçün. Mənimki din və dostluqdur. Din haqqında dörd kitabın müəllifiyəm, dostlar haqqında isə dörd yüzdən çox məqalənin. Ancaq hələ ki, usanmaq barədə düşünmürəm. Xüsusən, İlqar Həsənov kimi bir həmkar barədə yazmaq xoş və məmnunluq gətiricidir. Üstəlik, ötən ilin avqustunda qeyd etdiyim kimi bu adamın 70 yaşı tamam olana qədər hər yay bir yazı qələmə alacağam. 70-dən sonra özü bilər. Onsuz da o qədər cavan dostları var ki, 16-17 ildən sonra həmin dostların qələmi və ya klaviaturası daha kəsərli olacaq. Qərəz...

İlqar Musa oğlu Həsənov bizim xoşbəxt həmkarlarımızdan biridir. Çünki onun jurnalist kimi özünəməxsus üslubu, istənilən məsələyə orijinal münasibəti, ən başlıcası, istənilən yazıda kifayət qədər cəsarəti və qeyri-adi dərəcədə məsuliyyəti var. Bunların hamısını bir adam haqqında deməyin özü də bir məsuliyyətdir. Ancaq biz faktı fakt kimi qəbul etmək zorundayıq. Elə həmkarlarımız var ki, ifrat dərəcədə cəsarətlidir və bütün yazılarında basıb, kəsib gedir. Nəticədə özünü məhv edir, qəzeti isə nüfuzsuz. İlqarın cəsarəti ağla söykənən cəsarətdir. Elə həmkarlarımız var ki, ehtiyatlılıq onun nəinki canında, qanındadır, hətta qələmindən düşən istənilən sözündə də adama diş ağardır. Növbəti məzuniyyətə çıxmaq üçün yazdığı ərizəni 5-6 dəfə dəyişdirən həmkarımızı az görməmişik ki? İlqarın ehtiyatlılığı ona görədir ki, heç bir yazıda kiminsə haqqının tapdalanmasını istəmir. Bir dəfə ona dedim ki, filankəs o qədər haqsızlıq edib, xalqın malını yeyib, onun haqqında nə üçün daha kəsərli yazmırsan? — Bəy, o məsələlərin hamısını mən soruşacaqdımsa, onda prokurorluq, məhkəmə, korrupsiyaya qarşı mübarizə qurumları nə üçündür? Hər kəsin özü üçün formalaşdırılmış səlahiyyət çərçivəsi var. Prokuror mənim işlərinə qarışmırsa, bu, onun məsuliyyətinin göstəricisidir, mən hüquq-mühafizə orqanlarının səlahiyyətlərinə müdaxilə etmirəmsə, bu da mənim jurunalistlik ədəbimin səviyyəsidir — deyə cavab verdi. Bu adam istənilən məsələdə öz həddini gözləməyin ustasıdır. İstənilən yazıda özünə, kollektivinə, ümumilikdə, mətbuata nüfuz qazandırmağın tərəfdarıdır və həmin istəyinə kifayət qədər nail olur.

İlqar Həsənovun xoşbəxtliyinin əsas səbəblərindən biri də odur ki, o, təkcə yaxşı yazmır, həm də yaxşı danışır. Bu iki keyfiyyətin eyni adamda təşəkkül tapması o qədər də tez-tez ələ düşən məqamlardan deyil. Oljas Süleymenov “Az — Ya” əsərində yazır: “Yazı əbədi deyil. Çoxları onu itirib. Danışıq dili — budur son səhifədən açdığımız tarixi biliklərin tükənməyən, əbədi mənbəyi. Yazılı abidələr qalmasa da, canlı dilin ki, durur, oxu o yazını”. Məsələyə Süleymenovun prizmasından yanaşsaq, biz İlqar Həsənovun hər söhbətində, hər xatirəsində mükəmməl bir yazı oxuyuruq. Mən hərdən təəssüf hissi ilə düşünürdüm ki, İlqar təbli jurnalistlər axır vaxtlar az yazırlar. Amma Oljas Süleymenovun qeyd etdiyim fikrinə rast gələndən sonra şükür etdim ki, İlqar elə hər gün, hər görüşdə, hər ünsiyyətdə yazır, öz sözü, söhbəti ilə.

İlqar Musaoğlunun xoşbəxtliyini sübut edən başqa bir məqam onun çoxlu sayda dostlarının olmasıdır. Onda xüsusi, bəlkə də qeyri-adi cazibə keyfiyyəti var. İstənilən adamla bircə söhbətdən sonra həmin adam yenə də İlqarın həmsöhbəti olmaq istəyir. Onun cazibəsini heç nə neytrallaşdıra bilmir. Ancaq burada başqa bir həqiqət də var. Məşhur Amerika yazıçı və riyaziyyatçısı Martin Qardner “Milyonlar üçün nisbilik nəzəriyyəsi” adlı kitabında (Albert Enşteyn haqqındadır) yazır ki, Enşteynə görə cazibə heç zaman neytrallaşdırılmır, o, ləğv edilir. Yəni yüksəkdən düşən daşı tutub saxlamaq olar, ancaq yerin onu cəzb etməsini dayandırmaq mümkün deyil. İlqarın dostluqdakı cazibəsi də neytrallaşdırılan deyil. Ona görə də İlqarla hər görüşümüz arzu edilən, gözləniləndir.

Doğrudan da, İlqarın redaksiyaya hər gəlişi bir hadisə olur, ondan yeni söhbətlər, maraqlı faktlar, duzlu əhvalatlar gözləyirik. Ona görə də ən cavan işçimizdən ən ağsaqqal əməkdaşımıza qədər hamı onun gəlişini gözləyir, səsini, danışığını izləyir. Üç-dörd il qabaq bu məzmunda zarafatyana bir bənd söyləmişdim:

Hər hansı bir İlqara bənzədim ki, İlqarı, hər gəlişi, hər səsi işdə hadisə olsun? Mən hansı bir ilk qara bənzədim ki, İlqarı payızda ruh sevinci, qışda hadisə olsun?

Ooo, söz-söhbət başladı, nə başladı. Biri dedi ki, İlqarı proletariat rəhbərinə tay tutmağın ayıbdır, biri söylədi ki, o boyda şairin sözlərinə parodiya qoşmaq sənə üzağlığı gətirmir, bir başqası məsələyə “elmi” münasibət bildirdi: — qışda qar yağmasının nəyi hadisədir ki? O biri ona cavab verdi: ilk qar payızın axırlarında yağmalıdır, qışa qalıbsa, deməli hadisədir. Daha çox bilənimiz sual verdi ki, qar yağması niyə ruh sevinci olmalıdır? Ona da cavab verən tapıldı: Payızın yağışlarından insanın özü kimi ruhu da yorulur və ilk qar ruhu təzələyir, sevindirir.

Hamıdan sonra məsələyə münasibət bildirən İlqar Musayeviçin fikirləri isə həm maraqlı, həm də auditoriyada xoş əhval-ruhiyyə yaradılması baxımından tutarlı idi: — Bilirsinizmi, mən bu şair tayfasıyla çox oturub durmuşam, ünsiyyətdə olmuşam. Ona görə də dəqiq bilirəm ki, istənilən şairdə bir sancmaq, iynələmək məqsədi olur. Hacı da bu şeirdə mənə sataşır ki, qar kimi soyuqdur, insana yovuşmur, bizi itirib axtarmır və sairə. Öz canım üçün belədir.

Onda Telman Heydərov düzəliş verdi: Sən şairlərlə durub-oturmusan. İttifaq ki, şair deyil, jurnalistdir. İndi İlqarın cavabına baxın: — Öz canım üçün, onun sırf şair olmaması daha pisdir. Şair-publisistlər daha dəhşətli olurlar. Öz canım üçün, çox görmüşəm. Dəhşətdir.

Amma təzadlı cəhətləri də var. Məsələn, mən son 30 ildə onu ən səbirli adamlardan biri kimi tanıyıram. Ancaq kəmhövsələ olduğu vaxtları da göz görməsin. Elə vaxtlarında gərək Mehdi Mükərrəmoğlunun çox yaşamaq ümidi barədə söz açasan. Dərhal o məzmunda bir neçə əhvalat danışır və bayaqkı tornadalı, qan-qadalı anlar geridə qalır.

Bir dəfə ən yaxın dostlarımız üçün zarafat formalaşdırmışdıq. Məsələn, 20-30 il yoldaşlıq, dostluq etdiyimiz adama çox ciddi şəkildə deyirdik: “Bağışlayın, sizin adınız mənim yadımdan çıxıb”. Guya, zarafat etdiyimiz adamın bizim üçün o qədər də əhəmiyyət kəsb etmədiyini sezdirirdik. Dostlarımızdan biri bu zarafatı ciddi qarşılayıb demişdi ki, get yaddaşıvu təmir elətdir. Bir başqası isə ciddi şəkildə incimişdi. Dostundan bu sözü eşidən İlqarın cavabı isə sonralar lətifəyə çevrilmişdi:

— Bağışlayın, sizin adınız mənim yadımdan çıxıb.

— Öz canım üçün elə mənim də yadımdan çıxıb.

Bu gün əziz dostumuzun ad günüdür. Ömrün növbəti ilinə qədəm qoyur. Arzu edirik bu il və qarşıdakı onilliklər onun üçün tornadosuz, qan-qadalı anlarsız keçsin. Bir də ki, öz adını heç zaman yaddan çıxarmasın. “Öz canım üçün, qətiyyən yaddan çıxmalı ad deyil”.

İttifaq MİRZƏBƏYLİ,

Respublikanın Əməkdar jurnalisti

525-ci qəzet.- 2012.- 24 avqust.- S.4.