Yeniləşən Azərbaycan ədliyyəsi
22 noyabr – ədliyyə
işçilərinin peşə bayramı günüdür
On
ildən çoxdur ki, Azərbaycanın ədliyyə
işçiləri öz peşə bayramlarını fərəhlə
qeyd edirlər. Ədliyyə orqanlarının inkişafı,
məhkəmə sisteminin müasirləşdirilməsi sahəsində
görülən əsaslı tədbirlər nəticəsində
əldə edilən nailiyyətlərə uyğun olaraq ulu
öndərimiz Heydər Əliyevin bizə bəxş etdiyi
bu əziz bayramın əhəmiyyəti ilbəil artır,
miqyası genişlənir. Maraqlıdır ki, ədliyyə
işçilərinin peşə bayramını qeyd etməyə
başladığımız ilk illərdə biz daha çox
ədliyyəmizin tarixindən, onun keşməkeşli təşəkkül
yolundan, Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən
sonra müasir ədliyyə sisteminin və müstəqil məhkəmə
hakimiyyətinin formalaşdırılması üzrə
görülən işlərdən söhbət
açırdıq. Ötən dövrdə həyata
keçirilən məhkəmə-hüquq islahatları, ədliyyə
və məhkəmə sisteminin inkişafı üzrə
görülən geniş miqyaslı tədbirlər nəticəsində
ədliyyəmiz elə bir səviyyəyə gəlib
çatmışdır ki, artıq bu sahədə
görülən işlər beynəlxalq miqyasda etiraf və
təqdir olunmaqla yanaşı, Azərbaycan ən qabaqcıl
ölkələrə nümunə göstərilir. Buna misal
olaraq qeyd etmək yerinə düşərdi ki, Avropa
Şurası Ədalət mühakiməsinin səmərəliliyi
üzrə Avropa Komissiyası ötən il Azərbaycanın
hakimliyə namizədlərin seçimi prosedurunu müsbət
nümunə kimi qiymətləndirilmiş və bu təcrübə
digər Avropa ölkələrinə tövsiyə
edilmişdir. Bundan başqa, cari ilin sentyabrında Vyanada Avropa ədliyyə
nazirlərinin 31-ci konfransı zamanı bütün Avropa
dövlətlərinin məhkəmə sistemlərinin təhlilini
əhatə edən hesabat açıqlanmışdır.
Hesabatda Azərbaycanın sürətli sosial-iqtisadi
inkişafı, məhkəmə-hüquq islahatlarının
dərinləşməsi, məhkəmə fəaliyyətinin
təkmilləşdirilməsi və infrastrukturunun
yaxşılaşdırılması istiqamətində
genişmiqyaslı layihələrin həyata keçirilməsi,
xüsusilə məhkəmə binalarının layihələndirilməsi
üçün vahid konsepsiyanın hazırlanması,
müasir məhkəmə komplekslərinin inşası, məhkəmələrdə
mütərəqqi informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının
tətbiqi ayrıca qeyd olunmuşdur.
Ümummilli
lider Heydər Əliyevin dövlət quruculuğu xəttini
uğurla davam və inkişaf etdirən cənab İlham Əliyevin
Azərbaycan Respublikasının prezidenti kimi fəaliyyət
göstərdiyi 9 il ərzində ədliyyə sahəsində
və bütövlükdə ölkəmizin məhkəmə-hüquq
sistemində əsaslı islahatlar aparılmış, fəaliyyətin
təkmilləşdirilməsi, ədliyyə
orqanlarının inkişafı, ədalət mühakiməsinin
səmərəliliyinin artırılması, müstəqil məhkəmə
hakimiyyətinin möhkəmləndirilməsi üzrə
genişmiqyaslı təbirlər həyata
keçirilmişdir.
Bu məqsədlə
yeni qanunvericilik bazası yaradılmış, hakimlərin
müddətsiz – son yaş həddinədək təyinatı,
onların fəaliyyətlərinin qiymətləndirilməsi
və intizam məsuliyyətinin təkmil əsasları təsbit
olunmuş, korrupsiya hallarının qarşısının
alınması üçün hakimlər tərəfindən
vətəndaşların qəbulu qadağan olunmuş,
onların seçiminin Avropada ən mütərəqqi
qaydaları müəyyən edilmişdir. Əhalinin məhkəmələrə
çatımlığının
yaxşılaşdırılması məqsədilə təkcə
son 2 ildə 12 yeni regional məhkəmə
yaradılmış, hakimlərin sayı 2 dəfə
artırılmışdır.
Azərbaycanda
məhkəmə sisteminin müasirləşdirilməsi ilə
bağlı ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin
imzaladığı 19 yanvar 2006-cı il tarixli fərmanın
bu baxımdan, müstəsna əhəmiyyəti olmuşdur. Fərmana
əsasən, regionların sosial-iqtisadi inkişafı şəraitində
əhalinin hüquq institutlarına və hüquqi yardıma tələbatının
ödənilməsi üçün yeni regional məhkəmələr
yaradılmışdır. Fərmanın icrası ilə
bağlı vətəndaşların
narazılıqlarına səbəb olan sui-istifadə,
süründürməçilik hallarının və digər
nöqsanların aradan qaldırılması, vətəndaşların
məhkəmələrə inamının təmin edilməsi,
məhkəmələrə müraciət imkanlarının
asanlaşdırılması, məhkəmələrin
maddi-texniki təminatının gücləndirilməsi, məhkəmə
aparatlarının strukturunun və işinin təkmilləşdirilməsi
üzrə mühüm işlər
görülmüşdür.
Ölkəmizdə
aparılan genişmiqyaslı quruculuq işlərinə,
iqtisadiyyatımızla yanaşı demokratik institutların da
sürətli inkişafına mühüm diqqət yetirən
beynəlxalq təşkilatlar Azərbaycanla əməkdaşlığa
xüsusi maraq göstərirlər. Bu sırada Dünya
Bankı ilə əməkdaşlığı ayrıca qeyd
etmək yerinə düşərdi. Belə ki, bu mötəbər
qurumun təşəbbüsünə əsasən onun maliyyə
və texniki dəstəyi ilə Azərbaycanda “Ədliyyə
sisteminin müasirləşdirilməsi” üzrə birgə
Layihə həyata keçirilir. Layihə çərçivəsində
30-dək məhkəmənin yerləşəcəyi
müasir bina və komplekslərin layihələri
hazırlanmış, ötən il Oğuz, bu il isə
Bakı şəhəri Yasamal rayn məhkəmələrinin
binaları tikilərək istifadəy1ə verilmişdir.
hazırda Gəncə şəhəri Nizami, Gədəbəy
rayon məhkəmələri üçün yeni binaların
inşası başa çatdırılmış, habelə
tərkibində bir neçə məhkəmənin fəaliyyət
göstərəcəyi Sabunçu və Şəki məhkəmə
komplekslərinin, Quba Rayon Məhkəməsi üçün
yeni binanın inşasına başlanılmışdır.
Sözsüz
ki, bu il ədliyyə və məhkəmə sistemində
aparılan islahatlar çərçivəsində ən
mühüm hadisələrdən biri Bakı şəhəri
Yasamal Rayon Məhkəməsinin yeni binasının istifadəyə
verilməsidir. Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin
iştirak etdiyi açılış mərasimində
nümayiş etdirilən binanın görüntüləri hər
birimizin qəlbində iftixar hissi oyadır. Yasamal Rayon Məhkəməsinin
ən müasir üslubda inşa edilmiş gözəl,
yaraşıqlı, analoqu olmayan texniki avadanlıqlarla təchiz
edilmiş binası Azərbaycana və xalqımıza
şöhrət gətirən əsil quruculuq və
yaradıcılıq nümunəsidir.
Azərbaycanda
ən böyük rayon (şəhər) məhkəməsi
olan Yasamal Rayon Məhkəməsinin yeni binasında bir
çox yeniliklər, ən son texniki avadanlıqlar
quraşdırılmışdır. Vətəndaşların
müraciət imkanlarının asanlaşdırılması,
məlumatlılığın təmin edilməsi və şəffaf
xidmətlərin geniş tətbiqi məqsədilə
binanın birinci mərtəbəsində ilk dəfə olaraq
müasir elektron məlumat daşıyıcıları, o
cümlədən məlumat məntəqəsi, məlumat
kiosku yaradılmışdır ki, bu da vətəndaşlara
məhkəmə prosesləri və onların keçiriləcəyi
tarix, vaxt, məhkəmə zalı, hakim və digər məsələlərlə
bağlı informasiyanı maneəsiz əldə etməyə
imkan yaradır. Binada hakimlər, məhkəmə
işçiləri və vətəndaşlar
üçün təcrid olunmuş ayrı-ayrı zonalar nəzərdə
tutulmuşdur. Bununla da hakimlər və vətəndaşlar
arasında qeyri-prosessual münasibətlər məhdudlaşdırılır
və onlar yalnız məhkəmə iclas zallarında
görüşürlər. Yasamal Rayon Məhkəməsinin
binasında əlillərin sərbəst hərəkəti
üçün də bütün şərait
yaradılmışdır. Məhkəmə zallarının
qarşısında məhkəmə proses
iştirakçıları üçün bütün zəruri
şərait yaradılmış, vəkillər, dövlət
ittihamçıları, şahidlər və icra məmurları
üçün otaqlar ayrılmışdır. İnformasiya
texnologiyalarının tətbiqi baxımından ölkəmizdə
analoqu olmayan bu məhkəmə zalında proseslərin daha dəqiq
və sürətlə protokollaşdırılmasına xidmət
edən və audio-video yazılışları aparan “Femida”
sistemi, videokonfransların, təqdimatların keçirilməsi,
elektron sənəd dövriyyəsi və məhkəmə
işlərinin idarəetmə sistemi üçün
bütün zəruri infrastruktur yaradılmışdır.
Zalda həmçinin, təqsirləndirilən şəxslər
dəmir barmaqlıqlar arxasında deyil, beynəlxalq standartlara
uyğun xüsusi ayrılmış şüşə otaqda
saxlanılır. Onların vəkillə birbaşa əlaqə
saxlanması üçün müvafiq qurğu da
quraşdırılmışdır.
Tam əminliklə
demək olar ki, Bakı şəhəri, Yasamal Rayon Məhkəməsinin
yeni binasının dünyada tayı-bərabəri yoxdur. Bu
gün ən inkişaf etmiş ölkələrin vətəndaşları
bu sahədə bizə həsəd apara bilərlər.
Göründüyü
kimi, müəyyən müddət ərzində qabaqcıl
beynəlxalq təcrübədən bacarıqla bəhrələnən
dövlətimiz artıq özünün işləyib
hazırladığı islahatlar, ədliyyə və məhkəmə
sisteminin təkmilləşdirilməsi üzrə həyata
keçirlilən mütərrəqi tədbirlər,
xüsusilə hakimliyə namizədlərin dünyada analoqu
olmayan şəffaf, obyektiv seçiminin təşkili, yeni, ən
müasir məhkəmə binalarının, ədalət evlərinin
tikintisi, hakimlərə, məhkəmə işçilərinə
və hər şeydən əvvəl vətəndaşlara
rahat, misilsiz şərait yaradılması sahəsində
başqa ölkələr üçün örnək
sayılır.
Bu
bizi, hakimləri, Azərbaycan dövlətinin hər bir vətəndaşını
sevindirir, qəlbimizi qürur hissi ilə doldurur.
Peşə
bayramımızı belə ruh yüksəkliyi, ikiqat sevinclə
keçirməyimizə görə, ədliyyə və məhkəmə
sisteminin inkişafına göstərilən diqqətə və
qayğıya görə möhtərəm Prezidentimiz cənab
İlham Əliyevə dərin minnətdarıq.
Bu əziz
gündə bütün ədliyyə işçilərini və
sözsüz ki, hakimləri ürəkdən təbrik edir və
onlara qanunun aliliyinin, insan hüquqlarının təmin
olunması üzrə mühüm işlərində
uğurlar arzulayıram.
Xəqani TAĞIYEV,
Salyan Rayon Məhkəməsinin sədri
525-ci qəzet.-
2012.- 22 noyabr.- S.5.