Dəyərli alim, səriştəli rəhbər

Onu orta məktəb illərindən tanıyıram. Birgə təhsil aldığımız məktəbdə müəllim və şagirdlərin sevimlisinə çevrilən bu istedadlı gənclə əlaqələrimiz keçmiş Azərbaycan Dövlət Universitetində oxuduğumuz illərdə də davam edib. Həmin dövrdə yataqxanada, universitet auditoriyalarında, müxtəlif tədbirlərdə tez-tez görüşüb hal-əhval tuturduq. Tarix fakultəsinin tələbəsi olmasına baxmayaraq, onun boş vaxtlarında bizimlə birlikdə xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin azadlıq ruhlu mühazirələrini necə maraq və yanğı ilə dinlədiyini də yaxşı xatırlayıram. Söhbət Azərbaycan tarix elmində öz yeri, mövqeyi və xidmətləri olan tanınmış alim, səmimi və təvazökar insan, tarix elmləri doktoru, professor Xaqani Məmmədovdan gedir. Şərəfli və mənalı həyat yolu keçən Xaqani Məmməd oğlu Məmmədov 1954-cü ildə Ağcabədi şəhərində dünyaya göz açıb. O, 1970-ci ildə adıçəkilən şəhər 1 saylı orta məktəbini əla qiymətlərlə başa vuraraq, ADU-nun tarix fakultəsinə daxil olub.

X.Məmmədov ali məktəbdə oxuduğu illərdə də bilik və bacarığı ilə müəllim və tələbələr arasında nüfuz və hörmət qazanıb, yaradıcılıq müsabiqələrində, ictimai işlərdə fəallıq göstərib. 1975-ci ildə ali təhsilini müvəffəqqiyyətlə başa vuran gənc mütəxəssis təyinatla doğma Ağcabədiyə dönüb və burada bir neçə il orta məktəb müəllimi işləyib. Lakin elmə olan sonsuz maraq və həvəs onu bir an belə, rahat buraxmayıb. Odur ki, 1979-cu ildə ADU-nun aspiranturasında əyani təhsil almaq qərarına gəlib. O, 1982-ci ildə aspiranturanı bitirərək sözügedən ali təhsil müəssisəsinin tarix fakültəsinə müəllim təyin olunub. Dərs deməklə yanaşı, ciddi elmi araşdırmalar da aparan istedadlı pedaqoq 1985-ci ildə dissertasiya müdafiə edərək elmlər namizədi alimlik dərəcəsi alıb.

Gənc alimin müstəqillik dövründə elmi fəaliyyəti daha da genişlənib. Təsadüfi deyil ki, 1991-ci ilə onun “XX əsrin siyasi tarixi” adlı dərsliyinin I hissəsi, 1995-ci ildə II hissəsi, 1996-cı ildə “Azəbaycan milli hərəkatı” (1875-1918-ci illər) monoqrafiyası, 1999-cu ildə “Aydınlarımızın istiqlal mücadiləsi”, “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin təhsil, elm, mədəniyyət sahəsində fəaliyyəti” adlı kitabları çap olunub. X.Məmmədov 1998-ci ildə “Azərbaycanda maarifçilik və milli hərəkat” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müvəffəqqiyyətlə müdafiə edib. 2005-ci ildə işıq üzü görən “Azərbaycan xalqının milli istiqlal mübarizəsi” (XIX yüzilliyin sonları, XX yüzilliyin əvvəlləri) adlı dərsliyi elmi ictimaiyyət tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb. Alimin 2006 və 2008-ci illərdə dərc etdirdiyi “Türkiyədə və Azərbaycanda erməni millətçilərinin cinayətləri”, “Erməni iddiaları və azərbaycanlıların soyqırımı” adlı kitabları öz cəfəng iddialarından, uydurma və yalanlarından əl çəkməyən erməni faşistləri və onların havadarlarına tarixi faktlar əsasında tutarlı, sanballı cavab kimi təqdirəlayiqdir. X.Məmmədovun çoxşaxəli elmi pedaqoji fəaliyyətində dərs vəsaitləri, tədris proqramlarının tərtib edilməsi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Onların arasında respublikanın tanınmış alimləri ilə birgə hazırlanan ümumtəhsil məktəblilərinin XI sinifləri üçün “Azərbaycan tarixi” dərsliyi xüsusi yer tutur. Xaqani müəllim respublikamızda tarixçi alimlərin yetişdirilməsində də fəal rol oynayıb. O, bir çox aspirant və dissertantların elmi rəhbəri, 30-a qədər namizədlik və doktorluq işinin rəsmi opponenti, monoqrafiya və tədris vəsaitlərinin elmi redaktoru olub, 90-na kimi dissertasiya işinə rəy verib. Tarixçi alim ölkəmizdə və xaricdə nəşr edilən bir sıra jurnalların redaksiya heyətinin üzvüdür, bir çox Avropa və Asiya ölkələri alimləri ilə yaxından əməkdaşlıq edir. Bütün bunlarla yanaşı, X.Məmmədov qabaqcıl ali məktəb müəllimi, tədris təşkilatçısı və bacarıqlı rəhbər kadr kimi də fərqlənib. O, Bakı Dövlət Universitetində işləməklə bərabər, 1996-2003-cü illərdə Bakı Biznes Universitetində prorektor, kafedra müdiri, 2000-2007-ci illərdə Azərbaycan Respublikası prezdenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının rəhbər kadrların ixtisasının artırılması fakultəsinin dekanı və burada fəliyyət göstərən ixtisaslaşdırılmış müdafiə şurasında seminar rəhbəri, Milli Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunda və BDU-da fəaliyyət göstərən ixtisaslaşdırılmış müdafiə şurasının üzvü kimi çalışıb. Təhsil sahəsində xidmətlərini və yüksək idarəçilik qabiliyyətini nəzərə alan Respublika Təhsil Nazirliyi onu 2007-ci ildə Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Ağcabədi filialının direktoru vəzifəsinə təyin edib.

X.Məmmədov qısa müddət ərzində göstərilən etimadı doğrulda bilib. Onun təşkilatçılığı ilə adıçəkilən ali təhsil müəssisəsinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi, elmi kadrların hazırlanması, daxili nizam-intizam qaydalarının gücləndirilməsi, təhsilin müasir tələblər səviyyəsində qurulması istiqamətində uğurlu addımlar atılıb. Xaqani müəllimin rəhbərliyi altında filialın müəllim və tələbələri bu gün Ağcabədi rayonunun ictimai-siyasi həyatında, burada həyata keçirilən quruculuq və abadlıq işlərində də fəal iştirak edirlər. Dağlıq Qarabağ probleminin həllini həmişə ən ümdə vəzifə hesab edən filial direktoru öz kollektivi ilə tez-tez cəbhə bölgələrinə gedir, əsgərlərlə görüşlər keçirir, onlara maddi və mənəvi dəstək nümayiş etdirir. Professor əmindir ki, əsası ulu öndər tərəfindən qoyulmuş və ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilən daxili və xarici siyasətimiz sayəsində torpaqlarımız düşmən işğalından azad ediləcək, qaçqın və köçkünlərimiz tezliklə öz doğma yurd-yuvalarına qayıdacaqlar. Professor Xaqani Məmmədovun elmi fəaliyyəti və xidmətləri həmişə yüksək qiymətləndirilib. O, səmərəli elmi pedeqoci fəaliyyətinə görə Respublika Təhsil Nazirliyinin fəxri fərmanı ilə təltif olunub, Qızıl Qələm mükafatına və ilin nüfuzlu ziyalısı fəxri adına layiq görülüb. Alimin əsərlərinin elektron variantı dünyanın müxtəlif kitabxanalarının fonduna, adı isə YUNESKO-nun görkəmli elm adamları siyahısına daxil edilib. Görkəmli tarixçi alim professor Abuzər Xələfovun dediyi kimi, ali məktəbə rəhbərlik etmək, gənclərin təlim-tərbiyəsi ilə məşğul olmaq, tədqiqat işləri aparmaq, dəyərli əsərlər yazmaq X.Məmmədovun gündəlik işidir. Bu istedadlı alim, gözəl ailə başçısı, səmimi insan son dərəcə xeyirxah işlərə imza atmaqla Allah və məxsus olduğu Azərbaycan xalqı qarşısında üzü ağ və alnı açıqdır.

Yəhya PAŞAZADƏ

525-ci qəzet.- 2012.- 19 yanvar.- S.8.