Gözlətmə yolları, gəl...- Yüz gözəl sevgi şeiri

PƏRVİNin təqdimatında

Gözləyənin varsa, qürbətə, uzaqlığa dözmək yüz qat çətindi... Yadlar arasında sevdiklərinin, doğmalarının qəlbindəki yerini, dəyərini daha yaxşı anlayırsan. Darıxırsan, özləyirsən... Canın ağrıyır, ruhun yorulur... tezliklə dönmək istəyirsən rahat, isti, yumşaq yuvana. Sayırsan günlərini... lapbalaca uşaq kimi barmaqlarınla sayırsan. Yüz-yüz kilometrlərlə ölçülən məsafələrə qəzəblənirsən. Barmaq sayına gəlməyən zamanı lənətləyirsən... Amma hər şeydən, hamıdan öncə özünü danlayırsan, söyürsən; “nə işim var burda?”, “durum “təpikləyim” hər şeyi, qayıdım geri”, “bu mənə lazım idi?”... Doğrudan belədi! Elə ki darıxdın, heç nə gözündə olmur.

Əgər sevirsənsə... Hələ üstəlik sevilirsənsə! Onda işin ikiqat qəlizdi. Çünki bir tərəfdən özünü, başını, qəlbini sakit buraxmayan həsrət, digər yandan da sevdiyini gözüyolda qoymağından doğan iztirab! Amma müvəqqəti ayrılıq qaçılmazdısa və sən bunu bəzən də sınaq, imtahan sayırsansa, çarə yenə də sözdü! Yalnız sözdən yapışıb, sözə sığınıb dözə bilərsən... Məhz dözə! Məncə, sevgililər arasında məktublaşma, yazışma da əsasən bunun üçün yaranıb. Həsrəti sözlə ovutmaq üçün... Zamanla, inkişafla bağlı olaraq vasitə dəyişib amma mahiyyət eynidi. Yüz illər öncə ayağında kağız daşıyan göyərçinləri texnika əvəz edib, məktubları sms, emeyl, çat sıxışdırıb. Amma sevən adam üçün nə fərqi, sevdiyinin sözünü telefondan oxuyur, ya kağızdan... əsas o həniri duymaqdı... Quyunun dibinə yuvarlanıb boğulduğun, darıxmaqdan nəfəsinin kəsildiyini hiss etdiyin məqamda yeganə xilasın budu!

XX əsr Türkiyə el ədəbiyyatının böyük nümayəndəsi Aşıq Veysəlin gülüzlü yarı da məktubuyla xilas edir... Həm sevdiyini, həm də özünü. Axı təkcə sevgi məktubu almaq, oxumaq yox, həm də onu yazmaq xoşbəxtlikdi, zövqdü... Rahatlıq gətirir.

Aşıq Veysəlin gözlərinin yeddi yaşında tutulmasını və bütün ömrünü işığa həsrət qalmasını düşünəndə bu şeirə lap çox heyran olur adam. Çünki sevgilisinin görə bilmədiyi gözəllikləri xanım elə incə, zərif şəkildə yazır sanki şairin gözlərini əvəz edir burda... Ona bütün o əsrarəngiz təbiəti öz sevgisi, sözü vasitəsiylə göstərir... Və şairin məktubu nəzmə çəkməsindən aydın olur ki, qadın istəyinə çatır. Maraqlı məqamlardan biri də xanımın fərqli üsuludu. O sanki təbiətin diliylə çağırır aşiqini... Bir sevgilinin görüş həsrəti fəslin dəyişməsiylə təbiətin dirçəlməsi, qarların əriməsi, çiçəklərin açması fonunda verilir. Ona görə də şeirin hər sətrindən dağların, otların, çiçəklərin ətri gəlir. Yəqin elə xanımın da niyyəti Sivrələn köyünün ətrini sevgilisinin yadına salmaqdı... Axı, doğrudan da bəzən qoxu insanı hər şeydən çox qəribsədə bilər...

Və göndərdiyi məndil – yaylıq da sadəcə, yadigar qalmaq üçün deyil məncə, məhz o yaddaşı oyatmaq, sevdiyini yanına dartmaq, özünə çəkməkdən ötrüdü!

Şeirin əsas özəlliyi məhz budu: təbiət və insan hisslərinin vəhdəti, paralelliyi... Bir də xanımın həm də öz duyğularını – darıxmasını, iztirabını, qısqanclığını açıq deməsi, gizlətməməsi: “Əylənmə qürbətdə yayla zamanı”, “Axar gözüm yaşı sel – deyə yazmış!”, “Göz yaşım məktubda pul – deyə yazmış!”... Bəli, bütün bunları yazmış. Sevgisini bu qədər gözəl ifadə edən, uzaqlığı imisti sözləriylə “zərərsizləşdirən”, göz yaşını məktubda pula – yəni poçt markasına bənzədən xanımdan ötrü neyləməz aşiq?! Zaman fürsət vermədən qaçar... Gülüzlü yarının yollarını gözlətmədən qaçar... Düz onun yanına!

Aşıq Veysəl: “...məktub aldım gülüzlü yardan”

Yeni məktub aldım gülüzlü yardan

Gözlətmə yolları, gəl – deyə yazmış.

Sivrələn köyündən, bizim diyardan

Dağlar mor bənövşə, gül – deyə yazmış.

Bəsərəkdə lalə sümbül yürüdü,

Güldədəni çayır çəmən bürüdü,

Qaradaşda qar qalmadı əridi,

Axar gözüm yaşı sel – deyə yazmış.

Əylənmə qürbətdə yayla zamanı

Mövlanı sevərsən ağlatma məni.

Bənək-bənək məktubdadır nişanı

Göz yaşım məktubda pul – deyə yazmış.

Qoxuyor burnuma Sivrələn köyü

Sərindir dağları, soyuqdur suyu.

Yar məndil göndərmiş yadigar deyə

Gözünün yaşını sil – deyə yazmış.

Veysəl, bu qürbətlik kar etdi cana

Qarışdır köçünü ulu karvana.

Gün keçirib fürsət vermə zamana

Saqın uzanmasın yol – deyə yazmış.

PƏRVİN

525-ci qəzet.- 2013.- 7 dekabr.- S.21.