Don vurmuş arzular

– Mətiş, vallah heç nəyə həvəsim yoxdur. Mənim Xocalıda 15 sinif nəfər yoldaşım olub. Sinifdə mənlə bərabər 16 uşaq olmuşuq... On altımız da həmin gecə eyni müsibətlə üzləşmişik. Fərid, Səadət, Rəvan, Esmira, Rəşad, Könül, Sahib, Rəsul, Günel, Toğrul, Şəfiqə, Bəxtiyar, Çingiz, Rahim, Şahmar və mən birlikdə birinci sinfə getmişik. 16 uşaq qayğısız məktəbli dövrümüzə eyni vaxta və eyni məktəbdə başlamışıq. Taleyimiz də eyni oldu... Hər birimiz həmin gecənin dəhşəti ilə üzləşdik. 16 nəfərdən on nəfərimiz – Fərid, Səadət, Rəvən, Esmira, Rəşad, Könül, Sahib, Rəsul, Günel və mən Allahın möcüzə və Ağdamdan gələn köməyin hesabına sağ qaldıq. Sinif yoldaşlarımdan altı nəfəri – Toğrul, Şəfiqə, Bəxtiyar, Çingiz, Rahim və Şahmar isə həmin dəhşətlərin içindən sağ çıxa bilmədi. Sağ qalan onumuzun hər biri isə əzizlərimizi itirdik... Sağ qalan sinif yoldaşlarımla ara bir görüşüb, dərdləşirik. Bir-birimizə 25 fevral gecəsi başımıza gələn müsibəti dəfələrlə anlatmışıq. Demək olar ki, həmin gecə hər birimizin başına gələn dəhşətləri hamımız əzbər bilirik. – deyən Xəyalə stuldan qalxaraq pəncərəyə yaxınlaşdı. Əllərini qoynuna qoyaraq, ani fikrə gedib. Sonra:

– On altı nəfərdən altısı həmin gecə dünyasını dəyişdi. On nəfərimiz isə sağ qaldıq. Ancaq onumuzun da arzumuzu don vurdu. Altı sinif yoldaşım həmin müdhiş gün öldülər. Ancaq sağ qalanlarımız isə hər gün ölürük... Bu 20 ildə ölə-ölə yaşayırıq, yaşaya-yaşaya ölürük... – deyərək dərindən ah çəkdi. Bu ah Xəyaləni xeyli yüngülləşdirdi. İş yoldaşı Mətanət həkimə danışdığı bu dəhşətli epizodlar, sanki onun üzərindən böyük bir yükü götürmüş oldu. Mətanət həkim isə dinib, danışmırdı. İş yoldaşından eşitdikləri onu şoka salmışdı. Düşünürdü ki, o boyda dəhşətləri yaşamış Xəyalə bu 20 ili necə dözüb. O dəhşətləri unutmadan, orta məktəbi necə oxuyub, necə bitirib, necə fikrini cəmləyərək test imtahanından 600 bal toplayıb? Bütün bu sualları düşünərək öz-özünə dedi: “Sən qəhrəman qızsan Xəyalə!”

Bu fikirdən Mətanət həkimi Xəyalənin səsi ayırdı:

– Nə fikrə getmisən, Mətiş? Heç sən ömrün boyu bu cür qorxulu nağıllar eşitmişdin?

– Baxdığım verilişlərdən, oxuduğum yazılardan Xocalıda dəhşətli hadisələrin olduğunu bilirdim. Ancaq sənin danışdıqların qədər insanlığın əleyhinə yönəlmiş hadisələrın olduğunu bilmirdim.

Pəncərənin qarşısından masaya yaxınlaşan Xəyalə boş fincanları götürərək:

– Danışdıqlarımla səni üzdüm. Keç otağa, mən də təzə çay süzüb gəlirəm, televizora baxaq.

Mətanət həkim, mətbəxdən otağa keçib və bayaq əyləşdiyi divanda əyləşdi. Gözü divardan asılmış və böyüdülmüş bir fotoya sataşdığından bir anlıq düşündü: Yəqin etdi ki, Xəyalənin atasıdır.

Əlində çay otağa daxil olan Xəyalə iş yoldaşından soruşdu:

– Danış, görək, şəxsi işlərin necədir? Oğlun necədir?

– Yaxşıdır, baxçaya gedir. Anam aparıb, gətirir.

– Mətiş neçə vaxtı səndən soruşmaq istəyirəm ancaq heç imkan olmur. Sən, həyat yoldaşından niyə ayrılmısan?

– Biz başqa-başqa adamlarıq, ona görə də bizim ki, tutmadı. Mən sonuncu kursda olanda nişanlandıq, Universiteti bitirdim, işlədiyimiz klinikaya işə düzəldim. Sonra da evləndik. vlənən kimi, məndən tələb etdi ki, işdən çıx. Dedim niyə? Dedi mən işləyirəm bəsdir, sənin işləməyinə ehtiyac yoxdur. Altı aydan sonra məzuniyyət götürdüm, oğlum dünyaya gələndən üç ay sonra uşağı anamın yanına qoyub işə dönmək istədim. Elə əsl müharibə onda başladı. Dedi, sənə nə məcburdu ki, körpə uşağın ola-ola işləyirsən? Dedim, anam uşağa məndən də yaxşı baxır, bir də axı mən həvəslə Tibb Universitetinə qəbul olmuşam, yeddi il əziyyətlə oxumuşam ki, həkim olum. İndi sən deyirsən ki, mən evdə oturum, uşaq saxlayım, piş-düşlə məşğul olum? Yeddi il təhsil almışam ki, evdar qadın olum? Dedi nə olar ki, evdar qadın olanda? Mən belə istəyirəm.

Son sözüm bu oldu ki, sən istədiyini də mən istəmirəm – deyib, uşağımı da götürüb gəldim anamgilə. İndi də peşman deyiləm. Çünki onun heç bir hərəkəti mənə xoş gəlmirdi. Əvvəllər onun narkotikaya qurşandığını bilmirdim, ayrılandan sonra eşitdim. Əvvəl-əvvəl anam məni qınasa da, sonradan onun narkoman olduğunu eşidəndən sonra, mənə haqq qazandırdı. İndi özümü xoşbəxt hesab edirəm, bir oğlum var, sevdiyim peşəmlə məşğulam, gözəl kollektivdə çalışıram, bir növ sərbəstəm – işdən sonra, hara getdim, hardan gəldim, soruşan yoxdur. Ömür insana bir dəfə verilir, onu da bir narkomanla keçirdəsi deyildimki. Xəyalə, sən də ailə quranda yüz ölç, bir biç. Hər adama razılıq vermə. İndi pis zamanədir. Heç kimi tanımaq olmur.

– Mən hələ ailə həyatı qurmağa hazırlaşmıram. Nə vaxt bu qərara gəlsəm, onda ölçüb, biçmə işinə baxarıq. İndi isə yaxın əyləş çayımızı içək. Bayaq da soyuq içdin.

Mətanət həkim divandan qalxaraq, masaya yaxınlaşıb, stula əyləşdi. Bu arada Xəyalə də çay içdiyi üçün hər ikisi susurdular. Bu susqunluğa Mətanət həkim son qoyur:

– Bilirsən bacı, mənim sözümü necə qəbul edirsən et, ancaq bir şey bil ki, bayaq dediyim kimi, ömür insana bir dəfə verilir və ömrün hər bir səhifəsinin açılmasının da, qapanmasının da öz vaxtı var. Sənin uşaqlıqda keçirdiyin şoku da, yaşadığın faciələri də, itkilərıni də anlayıram və bütün bunların sənin həyatında yaratdığı mənfi fəsadları da başa düşürəm. Ancaq keçmişdə nələrin olmasından asılı olmayaraq, insan gələcəyə nikbin nəzərlərlə baxmalıdır. Gələcəyə nikbin baxa bilməsən sən heç kimi xoşbəxt edə bilməyəcəksən. Xoşbəxt edə bilmədiyin insandan da xoşbəxtlik gözləmə...

İş yoldaşının bu sözlərini Xəyalə xəfif təbəssümlə qarşıladı. Mətanət həkim isə Xəyaləyə 28 yaşının tamam olduğu gün həyata baxışını dəyişdirmək istəyirdi. Ona görə də fikrini davam etdirdi:

– Sən gözəlsən, cazibəlisən, ancaq bu gözəlliyin həmişə olmasını istəyirsənsə sevməli və sevilməlisən. Xanımı gözəl və cavan saxlayan sevgidir, sevgi...

Xəyalə yarı zarafat, yarı gerçək dilləndi:

– Ay bacı, bəs səni belə gözəl, şux və cavan saxlayan nədir?

– Sevgidir, canım sevgi... Mən sevməsəm və sevilməsəm, bir gün də yaşaya bilmərəm.

İş yoldaşından eşitdikləri Xəyaləni əməlli-başlı çaş-baş salmışdı. Ona görə də maraqla soruşdu:

– Necə yəni sevgi? Bəs sən axı ayrılmısan.

– Ey, ayrıldığım kişini Allah vursun. Heç onu mən zərrə qədər də sevməmişəm. Əsl sevgini indi yaşayıram.

– Necə?

Xəyalənin maraqdan gözləri böyümüşdü. Mətanət həkim isə sərbəst halda cavab verdi:

– Çox sadə... Mən birini dəlicəsinə sevirəm, o da məni lap Məcnun kimi sevir.

– O sevdiyinlə ailə həyatı quracaqsan?

– Yox, ay qız, ailə nədir? Bir dəfə ailəli olmuşam bəsimdir. Həm də sevdiyim oğlan mənim yanımda uşaqdır. 23 yaşı var, onunla evlənsəm hamı mənə gülər. Heç oğlanın ata-anası da razı olmaz. Tələbədir, atası da rayonların birində prokurordu. İkimizdə həyatımızı yaşayırıq. Oda, məndə cavanlığımızın dadın çıxardırıq.

İş yoldaşından eşitdikləri Xəyalə üçün arzuolunmaz olduğu üçün, mövzunu dəyişmək istədi. Televizorun pultunu götürərək dedi:

– Görək televiziyada maraqlı nə var – deyərək pultun düyməsin basaraq televizoru işə saldı. Televizor ekranında ölkə prezidentinin siması canlandı. Prezident çıxış edərək, xalqa müraciət edirdi:

“Azərbaycan dövləti erməni faşistlərinin törətdiyi Xocalı faciəsi haqqındakı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması və beynəlxalq aləmdə soyqırımı kimi tanıdılması istiqamətində iyirmi ilə yaxındır ki, məqsədyönlü və sistemli iş aparır. Son illərdə “Xocalıya ədalət” beynəlxalq kampaniyası çərçivəsində soydaşlarımızı təmsil edən çoxsaylı vətəndaş cəmiyyəti institutları, gənclər təşkilatları və diaspor qurumları bu sahədə hakimiyyət strukturları ilə birgə səmərəli fəaliyyət göstərirlər. Artıq yalan və saxtakarlıq üzərində qurulmuş erməni təbliğat maşınının iç üzü ifşa olunur və dünya ictimai fikri Xocalı həqiqətlərini qəbul etməyə başlayır. İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Parlament İttifaqı bu faktı “insanlığa qarşı törədilmiş kütləvi cinayət” hadisəsi kimi tanımış və üzv dövlətləri həmin faciəyə müvafiq siyasi-hüquqi qiymət verməyə çağırmışdır. Pakistan və Meksikanın parlamentlərində bu qətliamın soyqırımı aktı kimi tanınması barədə qətnamə qəbul edilmişdir. Azərbaycan Respublikası hazırda dünya təhlükəsizlik sistemində və beynəlxalq terrorizmə qarşı mübarizədə mühüm rol oynayır. Harada baş verməsindən asılı olmayaraq, biz hər cür irqi ayrı-seçkiliyi, etnik və dini zəmində düşmənçiliyi bütövlükdə bəşər cəmiyyətinə qarşı cinayət hesab edirik. Dövlətimiz bundan sonra da Xocalı soyqırımına, Azərbaycan torpaqlarının Ermənistan tərəfindən işğalına obyektiv qiymət verilməsi və tarixi-hüquqi ədalətin bərpası üçün öz fəaliyyətini davam etdirəcək, bütün siyasi və hüquqi vasitələrlə belə hallara qarşı barışmaz mübarizə aparacaqdır. Xocalı soyqırımını törətməkdə düşmənin məqsədi Azərbaycan xalqını sarsıtmaq, suverenlik və ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizədən çəkindirmək və torpaqlarımızı zorla ələ keçirmək olsa da, bu ağır faciə xalqımızı daha da mətinləşdirmiş, qəhrəman oğul və qızlarımızı müqəddəs Vətən və milli dövlətçiliyimiz naminə qətiyyətli və mütəşəkkil mübarizəyə səfərbər etmişdir.”

Prezident çıxışını qətiyyətli fikirləri ilə tamamladı:

“Bu ümummilli hüzn günündə bir daha Xocalı faciəsinin günahsız qurbanlarının əziz xatirəsini ehtiramla yad edir, bütün şəhidlərimizə Allahdan rəhmət diləyirəm. Sizi əmin etmək istəyirəm ki, Xocalı soyqırımını həyata keçirənlər gec-tez ədalət məhkəməsi qarşısında cavab verərək layiqli cəzalarını alacaq, şəhidlərimizin qanı yerdə qalmayacaqdır.”

Prezidentin çıxış etdiyi müddətdə nə Xəyalə, nə də Mətanət həkim bir kəlmə belə olsun dillənmədilər. Hər ikisi sükut içində çıxışı dinlədilər. Prezident xalqa müraciətini bitirdikdən sonra, Xəyalənin çöhrəsinə təbəssüm qondu. Gülüş dolu bu təbəssüm Mətanət həkimin diqqətindən yayınmadı.

– Şükür Allaha ay Xəyalə sənin də gözlərinə gülüş qonarmış...

Bayaqkı bədbin əhval-ruhiyyəsindən əsər-əlamət qalmayan Xəyalə nikbinliklə dilləndi:

– Mənin don vurmuş arzularımın çiçəklənməsınə, 20 ildir batmış günəşimin yenidən doğmasına az qalıb. Mənim belə bir qətiyyətli prezidentim və onun əmrinə hazır durmuş qüdrətli ordum var. İnanıram ki, prezidentimin bir əmri yetərlidir ki, qüdrətli Azərbaycan Ordusu ildırım sürəti ilə erməni qaniçənlərıni doğma yurd-yerlərımizdən qovsun. Onda Xocalımızda, Ağdamımızda, Şuşamızda, küllü Qarabağımızda şən və xoşbəxt həyat bərpa olunacaq. Bu gün prezidentimiz öz qətiyyətli və cəsarətli çıxışı ilə, bizlərə xoş günlərin müjdəsini verdi.

Toğrul Etibar

525-ci qəzet.- 2013.- 22 fevral.- S.5.