Vətən və Millət sevgisi

Bu yaxınlarda Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” klubunda Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlının “Əbədi sevda” adlı şeirlər və poemalar kitabının təqdimat mərasimi keçirilirdi.

Müasir Azərbaycan ədəbiyyatının ən tanınmış nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən bu mötəbər məclisdə Sabir bəy gənclik illərində qələmə aldığı və son illərdə yazdığı şeirlərindən bəzi nümunələri oxuduqca, dedikcə (Əlbəttə ki, həmkarlarının və dostlarının gen-bol çıxışlarından sonra) mənim gözlərim qarşısında tələbəlik illərindən yaxşı tanıdığım, dostluq və həmkarlıq etdiyim böyük söz ustasının, görkəmli şəxsiyyətin ən maraqlı ədəbi uğurları canlandı, onun həyat və yaradıcılıq yolunun bir sıra qiymətli səhifələri yadıma düşdü...

Yaradıcı insan üçün Vətən və Millət sevgisi hər şeydən qiymətlidir. Vətənini və Xalqını sevən, onları vəsf edən şairlər, yazıçılar, alimlər əbədiyaşar olurlar.

Bütün dövrlərdə Vətəninin, Xalqının qayğıları ilə nəfəs alan yaradıcı ziyalılara böyük ehtiyac olub. Onların sayı az olsa da, belə ziyalılara cəmiyyətin rəğbəti çox yüksək və əvəzsiz olub. Belə ziyalıları insanlar eşidiblər, onların arxasınca gediblər. Belə ziyalılarımız bütün dövrlərdə sayılıb, sevilib, ümumxalq rəğbətini qazanıblar!

Son otuz-qırx ildə görkəmli ziyalılarımızdan söhbət düşəndə şair, nasir, ədəbiyyatşünas, publisist, dramaturq, tərcüməçi və ictimai xadim Sabir Rüstəmxanlının adı böyük şərəf və sayğı ilə çəkilir.

Sabir Rüstəmxanlı hələ gənclik illərindən başlamış bu günə qədər həyatda və ədəbiyyatda cəsarətli fikirləri, özünəməxsus cığırları, orijinal təklifləri, qiymətli fikir və mülahizələri ilə həmişə seçilib. İstər şair və nasir kimi, istər publisist və tərcüməçi kimi, istər vəzifə başında duran məsul şəxs kimi, istərsə də ictimai xadim və millət vəkili kimi! Bu istiqamətlərdə az-çox fəaliyyət göstərən, hətta müəyyən uğurlar qazanan ziyalılarımız – şair, nasir, dramaturq, publisist və ictimai xadimlərimiz az olmayıb. Lakin onlar müəyyən vaxtdan sonra bu və ya digər səbəblərə görə (istər obyektiv, istər subyektiv) öz əqidələri, öz əməlləri, öz arzuları uğrunda mübarizəni dayandırıblar. Kimdənsə, nədənsə çəkiniblər. Zaman, dövr, ictimai-siyasi durum, müxtəlif hadisələr onların əlini, qələmini işdən soyudub...

Amma Sabir Rüstəmxanlı nə çəkinib, nə qorxub, həmişə müəyyən sıxıntılar keçirsə də, bir sıra təzyiqlərə məruz qalsa da, yenə öz əqidəsi ilə, Vətən və Xalq sevgisi ilə mübarizəni davam etdirib, sıxıntılardan qorxmayıb, hər cür çətinliklərə dözüb, heç vaxt əməlindən və amalından çəkinməyib, dönməyib, əqidəsini dəyişməyib!

Bu məqamda akademik Bəkir Nəbiyevin Sabir Rüstəmxanlı haqqında yazdığı “O, çoxlarının deyə bilmədiklərini deyib” yazısından bu sözlər yadıma düşdü: “Sabir Rüstəmxanlı cəsarətli vətəndaş-şairdir. Bu böyük həqiqətdir ki, ... o, çoxlarının deməyə çətinlik çəkdiklərini deyə bilib. O, cəmiyyətin gözünü açmağa çalışıb və etiraf eləmək lazımdır ki, buna müvəffəq olub.”

Sabir Rüstəmxanlını həmkarlarından, əqidədaşlarından fərqləndirən ən mühüm cəhət məhz onun əqidəsindən dönməzliyi, yaradıcı ziyalı-vətəndaş kimi həmişə həqiqətin gözünün içinə düz baxması ilə fərqlənməsi olub.

İlk şeirlərindən – “Tanımaq istəsən”dən “Xəbər gözləyirəm”ə qədər, “Sağ ol, ana dilim”dən, “Qan yaddaşı”ndan “Ömür kitabı”na qədər, “Gəncə qapısı”ndan “Cavad xan”a qədər, “Bu sənin xalqındır”dan “Bütövlük həsrəti”nə qədər, “Xətai yurdu”ndan “Difai fədailəri”nə qədər, Cəlil Məmmədquluzadədən Söhrab Tahirə, Bəxtiyar Vahabzadəyə qədər, latış şairi Mirdza Kempedən polyak şairi Adam Mitskeviçə qədər... yazdığı şeir, poema, hekayə, povest, roman, pyes, ədəbi-tənqidi məqalələr, publisistik əsərlər, bədii tərcümələr – bunların hamısı Sabir Rüstəmxanlı cəsarətinin, dönməzliyinin, qorxmazlığının, Vətəninə, Xalqına böyük və sonsuz sevgisinin əyani təcəssümləridir, nişanələridir.

Sabir Rüstəmxanlı “Ədəbiyyat qəzeti”nin şöbə müdiri işləyəndə də, “Yazıçı” nəşriyyatının baş redaktoru olanda da, “Azərbaycan” qəzetini yenidən təsis edib, ona baş redaktorluq edəndə də, Azərbaycan Respublikasının mətbuat və informasiya naziri işləyəndə də, 1995-ci ildən üzvləri Milli Məclisin üzvü kimi fəaliyyət göstərəndə də heç nədən çəkinməyib, heç vaxt öz əqidəsindən dönməyib.

Və üstəgəl 1992-ci ildən “Vətəndaş Həmrəyliyi” partiyasının sədri, 2008-ci ildən isə Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin həmsədri seçilənədək bir an belə öz əqidəsindən, amalından, mübarizəsindən dönməyib.

Sabir Rüstəmxanlı Azərbaycan Respublikası öz müstəqilliyini bərpa edəndən bəri (1991) təkcə Quzeyli-Güneyli Azərbaycan haqqında fikirləşmir, o, eyni zamanda, yaradıcı ziyalı və ictimai xadim kimi dünya çapında Azərbaycan türklərinin taleyini, maraqlarını qoruyan görkəmli şəxsiyyətə çevrilməsi ilə fərqlənir.

Təxminən 22 il əvvəl Xalq yazıçısı, hamımızın sevimlisi İsmayıl Şıxlı “O, heç vaxt döyüşlərdən çəkinməyib” məqaləsində yazırdı: “ Biz onu demokratik hərəkatın ən qaynar yerlərində gördük. Sabir bir natiq, təşkilatçı, ictimai xadim kimi fəaliyyətə başladı. Azadlıq meydanında təşkil olunmuş mitinqlərdə, yüzminlər qarşısında, bəzən milyona çatan üsyançılar önündə alovlu, kəskin ictimai məzmunlu, azadlıq və demokratiyaya çağıran çıxışlar etdi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bərpası, kommunist imperiyasının devrilməsi, rus əsarətinin dağılması, sapı özümüzdən olan partokratlarımızın hakimiyyətdən uzaqlaşdırılması, respublikada yeni demokratik qüvvələrin xalqın taleyinin həllində yaxından və ən fəal şəkildə iştirakı uğrunda mübarizə Sabirin həyat amalına çevrildi. O, tənqidlərdən, təqiblərdən, təhqirlərdən, zindana düşməkdən, dəyənək zərbələrindən, fiziki cəza alacağından qorxmadı. 1988-ci ildən üzübəri davam edən xalq hərəkatının təşkilatçılarından birinə çevrildi. Hər yerdə də Azərbaycanın istiqlaliyyəti, ərazi bütövlüyündən danışdı. Sabir baş redaktoru olduğu “Azərbaycan” qəzetində bu ideyaları təbliğ edənlərə geniş meydan verdi, özü də bir publisist kimi başda dayandı. Xalq onu öz Ali Məclisinə millət vəkili seçdi. Sabir burada da Demokratik Blokun üzvü kimi öz mübarizəsini davam etdirdi və etdirir.

Mən əminəm ki, Sabir Azərbaycan istiqlaliyyəti, ərazi bütövlüyü və xalqımızın azadlığı naminə döyüşlərdən heç vaxt çəkinməyəcək.”

Burada mən Sabir Rüstəmxanlının bədii yaradıcılığına, ictimai fəaliyyətinə qısaca olaraq nəzər salmağı bir tərəfə qoyub, görkəmli ədibin və ictimai xadimin həyat və yaradıcılığı haqqında bəhs etdiyim bir sıra cizgiləri özündə əks etdirən “Əbədi sevda” kitabı (Bakı, “Təhsil”, 2012, 576 səh., redaktoru Mustafa Çəmənli) haqqında fikir və mülahizələrimi bölüşmək istəyirəm. Şeir və poemalardan ibarət kitabın annotasiyasında qeyd olunur ki, Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlı son qırx ildə Azərbaycanın ədəbi-mədəni, ictimai-siyasi həyatında dərin və silinməz izlər buraxmış, sevilən, tanınan ədəbi şəxsiyyətlərdən biridir. Onun hər şairə qismət olmayan belə bir ümumxalq məhəbbəti qazanmasının əsas səbəbi ədəbi yaradıcılığındakı yüksək vətənpərvərlik və mübarizə eşqiylə yanaşı, həm də ictimai-siyasi fəaliyyəti ilə bağlıdır.

Bütün bunlar göstərir ki, Sabir Rüstəmxanlının bədii əsərlərinin xəttini həqiqətən Vətən və Millət sevgisi təşkil edir. “Əbədi sevda” kitabı da müəllifin məhz bu qəbildən olan, məhz bu qayələr və dəyərlərlə aşılanmış poetik topludur.

“Özümə” və “Vətən” şeirləri ilə açılan kitabda müəllif özünü “Ürək dəyirmanında kədər üyüdən adam” adlandırır, Vətəni isə belə tərənnüm edir:

Dağları dumanda itən –

Vətən... Vətən!

Dahilər boylanır sətirlərindən

Torpağı ot deyil, kişi göyərdən

Vətən... Vətən!

Kitabdakı şeirlər on bir bölmədə verilib. Bu bölmələrə müəllifin 1967-ci ildən üzü bəri yazdığı şeirlərindən nümunələr daxil edilib.

Birinci bölmədə verilmiş şeirlər arasında “Kişi ömrü” xüsusilə fərqlənir. Elə özünün keçdiyi ömür yolunu əsl kişi ömrü sayan müəllif, həyatından, fəaliyyətindən qürur duyaraq şeirini belə bitirir:

Yaşamaq imtahandı

doğulandan ölənə,

Ürəyi şüşə kimi daşlara

çalır zaman.

Qoy Nəsimi, sinfinə yazsın

mənim adımı,

Əyilməzlik dərsindən

verəcəyəm imtahan!

“Yurdun bayrağı” bölməsinin əvvəlindəki “Yol ver yurdun bayrağına” (Əhməd Cavada), eləcə də “Bayrağım” şeirlərilə başlayır. Bu şeirlər görkəmli ədib, doğma Vətənimizin istiqlalının tərənnümçüsü Əhməd Cavadın “Çırpınırdı Qara dəniz”, “Al bayrağa”, “Azərbaycan bayrağına” şeirlərinə hardasa nəzirələrdir.

Bu bölmədəki bir neçə şeiri – “Marş”, “Allah bu millətdən nə əsirgəyib?”, “Millətim”, “Bu millət ölməyi bacarır hələ”, “Türk xalqı “Olmaz!” deyir”, “Meydan həsrəti”ni müəllifin millətinə, xalqına inamını vəsf edən, doğma Vətənin və Millətin heç vaxt heç kimin qarşısında baş əyməyəcəyini, qüdrətini tərənnüm edən himnlərə bənzəyir.

O qansızdan öcümüzü almasaq,

Vətən bizi “Oğul” deyib öyməsin.

Dur, qardaşım, silahımız qeyrətdi,

Cənnət yurda iblis əli dəyməsin.

(“Marş”)

Allah bu millətdən nə əsirgəyib?

Yerin nəfəsiylə yanan odu var.

Üzündə göylərin sirli işığı,

İstedad istəsən istedadı var.

(“Allah bu millətdən nə əsirgəyib?”)

Azərbaycan türkünün ən kövrək və ən həssas şəhərlərindən olan Təbrizə şairin həsr etdiyi şeirlərin bir neçəsi bu misraların ruhunda yazılıb:

Azadlığın ilk səngəri, Təbrizim,

Tarixlərin şah əsəri, Təbrizim!

“Mən demədi” bölməsi də əsasən Vətən, doğma torpaq və millət ruhu anlamı ilə aşılanmış şeirlərdən ibarətdir: “Xocalıdan sonra”, “Xocalıya mərsiyə”, “Əbədi sevda”, “Acı xatirə”, “Bu, adi millət deyil”, “Düşmən əlində”, “O torpaq bizləri götürməyəcək”, “Qopsun millətdən”, “Çəpər”, “Bu, mənim xalqım deyil”, “Bunlar nə istəyir millətdən görən”, “Yasaq”, “Bakı”.

Sabir Rüstəmxanlının gənclik illərinin poetik duyğuları, dünyaya göz açdığı doğma torpağına bağlılıq, ata-anaya bağlılıq, Tanrıya bağlılıq, kitabın “Tanrıyla görüş” və “Sevgimə toxunma” bölmələrində verilmiş şeirlərdə öz poetik əksini tapıb.

Sabir Rüstəmxanlı istər tələbəlik illərində, istərsə də müxtəlif vəzifələrdə çalışarkən həmişə dostluğa, yoldaşlığa, həmkarlığa, ünsiyyətə can atıb. “Dostların qəlbimdə ucalan yeri” bölməsindəki Mikayıl Azaflıya, Nəbi Xəzriyə, Xəlil Rza Ulutürkə, Aydın Məmmədova, Afaq Məsuda, Ziya Bünyadova, Mikayıl Mirzəyə, Tahir Aslanlıya, Naira Şahtaxtinskayaya, Məmməd Aslana, Səyavuş Sərxanlıya, Araz Elsəsə, Nemət Pənahlıya, Sabir Əhmədliyə, Qabilə, Məmməd İsmayıla həsr olunmuş şeirlər olduqca maraqlıdır.

“Təklik” bölməsindəki şeirlər bir qədər nikbin əhval-ruhiyyə daşısa da, real həyat həqiqətləri ilə səslənən poetik misralarla zəngindir. Bu mənada “Yaza bilmədiyim şeirlərim”, “Ürəyimlə baş-başa”,”Dərd dili”, “Əbədiyyət”, “Dayaq” kimi şeirlər öz poetik tutumu, dərin fəlsəfi düşüncələriylə, həyat həqiqətləriylə seçilir. Lap elə bir neçə misralıq bu şeirdə olduğu kimi:

Yaşlılar –yaşıma,

Yaşıdlar – başıma,

Qısırlar – çoxluğuma,

Huşsuzlar – yaddaşıma,

Kiçiklər – tanımadığıma,

Kösövlər – yanmadığıma,

Qısqana-qısqana

Boğdular məni.

Qəmli taleyimi güldürənəcən,

Ölüm qorxusunu öldürənəcən...

(“Boğdular məni”)

Sabir Rüstəmxanlı müxtəlif poetik forma və janrlarda şeirlər yazan şairlərimizdəndir. Bu mənada onun qoşmaları da, gəraylıları da, mahnıları da öz məzmunu və qayəsi, poetik axarlığı ilə fərqlənir. Həmin şeirlər kitabın iki bölməsində verilib.

“Dünya ovcumdadır” bölməsindəki şeirlər müəllifin səfər və səyahət təəssüratlarının poetik və bədii tablolarıdır. Burada oxucular “Mən yol dəlisiyəm”, “Kıprısda ilk şəhər”, “Necə baxım”, “Misir şeirləri”, “Türkiyə duyğularından”, “Hindistandan üç yarpaq”, “Çin səddinin üstündə”, “Namibiyanın göylərində yazılmış şeirlər”, “Amerikada Şuşa həsrəti”, “Quzey Qafqaz ağrıları”, “Avstraliya aborigenləri” şeirləri ilə tanış ola bilərlər.

“Kiçik şeirlər” bölməsində həcmi kiçik, lakin mənaları olduqca dərin olan poetik düşüncələr öz əksini tapıb. Elə ən kiçik bu şeirdə olduğu kimi:

İnsan bir quşdu,

Yuva bağladı,

Bala böyütdü,

Uçdu...

Əlli altı şeiri özündə cəmləşdirən poetik misralar insan, həyat, sevgi, təbiət, müdriklik, həyatsevərlik, aqillik hisslərini özündə əks etdirən bu poetik duyumlar öz lakonikliyi, fəlsəfi tutumu, həyat reallıqları ilə səsləşən müdrik bir yaradıcı insanın bədii düşüncələridir.

Bu misralar müəllifin əsl dost bildiyi insanlara müraciətlə yazılıb:

Dostların qəlbimdə ucalan yeri,

Tanrı ocağıtək əzizdir mənə.

Oraya inamsız girən kəslərin

Ürəyi heyrətdən vahimələnir.

Bu misralar isə sevən insanın rastlaşdığı ideal mənzərələrdən biridir:

Baxdın, gözündə boğuldum,

Dindin, sözündə boğuldum,

Baş vurmadan dərininə

Suyun üzündə boğuldum.

Bu isə ana niskilidir, ana həsrətidir, ananın yer üzündə əvəzsizliyinin nidasıdır, naləsidir:

Ay dost, doldur badəni,

Ümid şəraba qaldı.

Anam köçdü dünyadan,

Dünya xaraba qaldı.

Son iki misralıq mövzuda ən böyük poema, ən maraqlı və qiymətli roman yazmaq olar...

Sabir Rüstəmxanlı cəmi dörd misrada siyasətin də, həyatın da, Vətənin də qiymətini-qayəsini əks etdirə bilən yaradıcı qələm ustasıdır. Budur, həmin misralar:

Nə o dəstədənəm, nə bu dəstədən,

Siyasi kəndirbaz mənə güləcək.

Çıxıb bu qeybətlər burulğanından

Yurd üçün ölməsək Vətən öləcək!..

“Əbədi sevda” kitabına iki poema – “Orxanla görüş” və “Atəş böcəyi” daxil edilib.

Monqolustandakı möhtəşəm Orxon çayına həsr olunmuş bu poema ulu əcdadlarımızın hayqırtılarının, çığırtılarının, çağırışlarının, nəsihətlərinin, vəsiyyətlərinin, müqəddəs kəlam və dualarının, deyim və düşüncələrinin poeziyaya hopdurulmuş aynasıdır.

Uzaq monqol torpağını gəzdikcə öz qədimliyini, öz ululuğunu, öz əcdadlarının ruhunu, nəfəsini duyan, xatırlayan şair o yerlərdə sanki Kürü, Arazı, doğma dağlarını görür, Bilgə Xaqanın, Doqquz Oğuz Göytürkün ruhları ilə danışır və qədim daş kitabənin qarşısında diz çökərək yazır:

Diz çökdüm önündə daş kitabənin,

Diz çökdüm gurlayan Orxon önündə.

Əlini çiynimə dayaq eləyən

Bu yeri yaşadan ruhun önündə.

Diz çökdüm önündə ana dilimin,

“Türk milləti” yazan ələ diz çökdüm.

Bu boyda itkinin, bu boyda qəmin

İçindən dikələn elə diz çökdüm.

Hələ iyirmi beş il bundan əvvəl yazılmış “Orxon” poeması təəssüf ki, çağdaş Azərbaycan poeziyasının ən uğurlu nümunələrindən biri kimi çox az öyrənilib və bu əsərin layiqli qiyməti verilməyib! Mən buna olduqca təəssüf edirəm.

Kitabdakı ikinci poema “Atəş böcəyi” adlanır. Kimdir bu “Atəş böcəyi”? Kimə həsr olunub bu əsər? Poema Güney Azərbaycan hərəkatının ən görkəmli nümayəndələrindən biri Mahmudəli Çöhrəqanlıya ithaf olunub (O həm də filoloq alim və professordur).

1996-cı ildə M.Çöhrəqanlı Təbrizdən İran parlamentinə namizədliyini vermişdi. Lakin təəssüf ki, parlamentə seçki əvəzinə tanınmış ictimai xadim o vaxt həbs edildi. Poema elə həmin ildə yazılıb.

M.Çöhrəqanlının bədii obrazı Güneyli-Quzeyli Azərbaycan türkünün azadlıq və müstəqillik uğrunda mübarizələri fonunda qələmə alınmışdır. Güney Azərbaycanında baş verən ictimai-siyasi proseslərin ən fəal iştirakçılarından, ən qorxmaz fəallarından olan M.Çöhrəqanlının mübarizliyi, dönməzliyi çox maraqlı bədii detallarla, təsvirlərlə müşayiət olunur.

Azərbaycanın Güneyində baş verən bəzi hadisələri təsvir etməklə yanaşı, müəllif həm də Quzeydə gedən milli-azadlıq hərəkatı, müstəqilliyin bərpası uğrunda mübarizənin də, müstəqilliyin bərpasından sonrakı dövrdə baş verən ictimai-siyasi proseslərin də müəyyən səhifələrini xatırlayır:

M.Çöhrəqanlı Azərbaycan Respublikası öz müstəqilliyini yenidən bərpa etdiyi dövrdə ilk dəfə Quzey Azərbaycanına gəlmişdi. Ancaq ondan əvvəl Güneydən gələnləri müəllif belə təqdim edir:

Ancaq səndən qabaq

dəmir alverçiləri

gəlmişdi!

Saqqız satan,

bez satan...

“dərə xəlvət, tülkü bəy”

qardaşının evini

yağmalayan şarlatan!

...Bir dükanı Bakıda,

birisi Yerevanda –

millətin dəllalları!

Yüz əməli, yüz işi

Əzəldən yolu bəlli –

adam alış-verişi...

Sanki “sovet dərsini demiş” həmin adamları- dəllaları Quzey ziyalıları barədə düşündürən, maraqlandıran isə ilk növbədə bu olmuşdu:

“Babam, sizdə KQB-yə

bağlı olmayan var?

Babam, şairləriniz qorxaqdı,

Çəkilibdi Bəxtiyar!

Babam Məmməd Arazın

yazdığı az,

Babam, Rüstəmxanlının

adını çəkməsəniz olmaz!

Azəroğlu-filandı,

Söhrab Tahir-beşmandı,”

Adam

Salam verməyinə peşmandı!

Beləydi Sizdən

(Güneydən – V.A.) gələn

Simasız, rəngsiz adam!

Udlaqsız, əngsiz adam!

M.Çöhrəqanlının Bakıya gəlişi isə bir başqa məqsəd, bir ayrı amal idi:

Poemada ötən əsrin doxsanıncı illərində Azərbaycan Respublikasında baş verən ictimai-siyasi proseslərin bəzi məqamları real və obyektiv əksini tapıb.

Müəllifin Təbrizə ilk səfərinin bədii təsviri də poemanın maraqlı səhifələrindəndir:

Poemada M.Çöhrəqanlının həyat və mübarizə yolunun ən maraqlı məqamlarına toxunulur, bu qorxmaz və igid qəhrəmanın həyat eşqi ilə dolu anlarının bədii təsvirləri verilir.

Sabir Rüstəmxanlı gəncliyində də, orta yaşlarında da, 67 yaşını keçəndən sonra da yaradıcı ziyalı, vətəndaş-şair, nasir, dramaturq, tərcüməçi kimi yenə də elə həmin Sabir Rüstəmxanlı olaraq qalır: Vətənini, xalqını, millətini sevən qələm ustası və ictimai xadim kimi! Bu hisslər, bu duyğular, Vətən və Millət sevgisi onun canındadır, qanındadır! Bütün bu xüsusiyyətlər yaşa dolduqca onun bütün əsərlərində, ictimai fəaliyyətində daha böyük çılpaqlığı ilə özünü biruzə verib.

Yəqin hörmətli həmkarlarımın bəziləri hələ də “Əbədi Sevda” kitabını oxumayıblar.

Geniş oxucu kütləsini demirəm (hələ onlar bir yana) hər bir yaradıcı insan üçün ibrət, dərs götürəcəyi o qədər qiymətli və əvəzsiz hiss və duyğular, həyəcan təbili qədər səsləndirilən fikir və düşüncələr var bu kitabda! Onu diqqətlə oxuyan hər kəsin bu kitabdan nə isə götürəcəyinə mən inanıram.

Bu məqalə yazılıb tamamlanarkən öyrəndim ki, Sabir Rüstəmxanlı DAK həmsədri Firudin Pərvizniya ilə ABŞ-da növbəti işgüzar səfərdədir. Məlum oldu ki, onun dünyanın o başına getməsinin (ölkələrimiz arasında 12 saatlıq vaxt fərqi var) əsas səbəbləri ABŞ Dövlət Departamentində və Konqresində, BMT-nin baş ofisində bir sıra maraqlı görüşlər keçirməkdir. Bu görüşlər zamanı isə əsasən ABŞ-Azərbaycan münasibətləri, Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü, Güney Azərbaycanındakı qırx milyona yaxın Azərbaycan türkünün milli azadlıqları uğrunda mübarizəsi müzakirə ediləcək. Heç şübhəsiz ki, həmişə olduğu kimi, bu dəfə də görkəmli ədib və ictimai xadimin ABŞ-a səfəri hər şeydən əvvəl yenə də Vətən və Millət sevgisi ilə bağlıdır.

“Əbədi sevda” kitabının əvvəlində Sabir Rüstəmxanlının portreti altında bir bənd şeir parçası verilib:

Kainat boydadır hər qum dənəsi,

Suyun hər damlası okean kimi,

Tarix ölçüsündə bir andır ömrüm,

Tarixlər ömründən keçən an kimi!..

Sabir Rüstəmxanlı şərəfli bir ömür yolu keçib. Bədii söz ustası və ictimai xadim kimi əvəzsiz və qiymətli səhifələrlə zəngin olan ömür yolu! Bu şərəfli ömür yolu bu gün də davam edir.

Tələbəlik illərindən bu günə qədər dostluq, həmkarlıq etdiyim, doğma Vətəndə və ondan xeyli uzaqlarda – dünyanın müxtəlif ölkələrində Vətənimizin və millətimizin keçmişi, bu günü və gələcəyi ilə bağlı mübarizədə əqidə qardaşım Sabir Rüstəmxanlıya yeni yaradıcılıq uğurları, ictimai fəaliyyətində yorulmazlıq arzulayıram.

Vaqif Arzumanlı,

Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin sədr müavini, filologiya elmləri doktoru, professor

525-ci qəzet.- 2013.- 13 iyul.- S.20; 28.