Bizi bağışlayın, İsa Muğanna!

(gecikmiş məktub)

Bizi bağışlayın, İsa Muğanna! Sizin dilinizdə düşünə bilmədiyimiz üçün bizi bağışlayın. Odər dilində düşünmək -- başqa, özgədoğma Bağları düşünmək deməkdir və özünü bu Bağlardan fərqli və təcrid bir vahid kimi düşünməmək, görməmək deməkdir. Siz o Bağlardan danışırdınız, özünüzə kənardan o Bağlardan biri kimi baxırdınız və oradan qırılıb qopmağa qorxurdunuz. İşıqdan ayrı düşüb yox olmağa, qaranlığa qarışmağa qorxurdunuz. Sizin xatirənizə həsr olunmuş verilişə toplaşan və çıxış edən adlı-sanlı, tanınmış simalar isə sizdən danışmaq istəyəndə mütləq özlərindən danışdılar, özlərindən danışmamağa qorxdular sanki: kimisi dedi "İdeal" romanını mən çap etdirmişəm, kimisi dedi evində çox çay içib, plov yemişəm... Odumuz çatmır, İsa müəllim! Odu üfürüb, kül ilə oynayırıq. Qorxuruq, özümüzü gözə soxmasaq, qaranlıqda itib-batarıq. Beləcə, zülməti özümüzlə doldururuq, zülməti çoxaldırıq...

Şirvanlıyam. Mən də Bağlardanam. Mən də vəsiyyət etmişəm, dəfnimdə son səslənən Alimin ifasında "Şirvan şikəstə"si olsun. Orda da yanğı var, Kərəm kimi içində yanan aşiq var, işıq var, ocaq var...bağrım yanır, işığı əlimdən almaq istəyirlər. Amma mən onu bu dünyaya qıymaram...

Əbədi həyat elçisi İsa Muğanna! Sizin ən gözəl oxucularınızdan biri mənim anam idi. Özü də Bağı axtaran idi. Ölümü ilə ona həsəd aparanlara, onu anlamayanlara həyatın nə demək olduğunu çatdıran və heç nəyi zorla anlatmağa çalışmayan bir insan. Sizi həmişə anlamaq istəyirdi. "Çox dərin şeylər yazır," - deyirdi. Birnəfəsə roman oxumağı sevən və bacaran anam bunu sizin "İdeal" romanı ilə edə bilmirdi. Özü artıq bu həyatda yoxdur, amma kitablarınız köhnə və səssiz evinin bir küncündə durur...

Keçən bahar sizinlə görüşmək istəyirdim. Sadəcə, O işığı duyan, bilən ocağın odundan isinmək istədim." Söz, qələm hərdən çox incidir qəlbimi, həqiqət hərdən qorxudur məni, çox yaxına gəlir, əyan olur, həyan olur mənə",- demək istəyirdim sizə. Bir tanışa sordum da, məni sizə götürərmi, olumlu cavab aldım da, amma etmədim, getmədim. Çox peşimanam.

Qızınız Sevincin "Atam, işığım" adlı kitabından xəbərdar idim, mağazalarda çox soruşmuşdum, gördüm deyən olmamışdı... Mən o kitabda Ata Bağını görən övladı arayırdım...

...Acı xəbəri televiziyadan esitdim, evdən çıxhaçıqda. İşə tələsirdim, o anda və yolboyu Məmməd müəllimin bu xəbəri necə qarşılayacağını düşündüm". Nə vaxt, haçan!" Çox keçmədi, Rüstəm Kamal da kafedramıza daxil oldu. "İndicə elə ordan gəlirəm", - dedi. Çox dərdli idi... Məmməd müəllimin tövsiyəsi, bir az da təkidi ilə İsa Muğanna fenomenini araşdırdığı kitabı tez bir zamanda tamamlayacağına söz verdi. İlahi! Sən bizi dəli eləməsən, biz ağıllana bilmirik ki! "O Kişi nakam getdi...Rüstəm, yaxşı ki, o məqalə çap olundu, onusa da gördü (R. Kamal. İsa Muğanna: Ün və İşıq məqamı (İsa Muğanna qnostikasına giriş)//”525-ci qəzet”, 14 oktyabr, 2013-cü il - U.K. ),"- deyə Böyük Bağlardan biri olan müdrik alim təsəlli aradı.

İsa Muğanna nakam getdi, sözünü sona qədər demədi, anlaşılmadı, dərk edilmədi. Lakin ətrafdakılara, həyatda olanlara açıq yol qoyub getdi: düşünmək üçün, həqiqətin yalan olmadığına inanmaq üçün, torpaqlarımızda və insanlarımızda, qanımızda və canımızda böyük mədəniyyətin, sivilizasiyanın kökləri, kodlarını görüb, tariximizi və gələcəyimizi xilas etmək üçün axtarış və yaradıcılıq yolu...

Sevinc Muğannaya, Atasına İşıq deyən bir övlada və Bağları heç zaman solmayan, üzü Təbrizdən bu yana düz üzlü, düzbaxışlı haqq aşiqlərinə, eşqin səsini eşidə bilənlərə və bütün işıqlı ruhlara - başda İsa Muğanna olmaqla - salamlar olsun!

Kəmalə UMUDOVA

525-ci qəzet.- 2014.- 10 aprel.- S.8.