"Parla, ey şans ulduzu!"- Əsəd
Cahangir "Ulduz" haqqında yazır
(Yazı “Ulduz” jurnalının 2014-cü
il may nömrəsində ixtisarla dərc olunub)
Qulu
Ağsəsin baş redaktorluğu ilə “Ulduz”un
ilk sayını demək olar ki, hamı gözləyirdi, onu
istəyənlər də, istəməyənlər də. Qulu məni nömrənin eksperti təyin etdiyindən
nömrəni xüsusi maraqla gözlədiyimi yazmaq yəqin
ki, artıqdır. Və budur, Markesin diliylə desək,
gözlənilən jurnal artıq qarşımızdadır,
bircə qalır onu “qətlə yetirmək...” Amma biz öz
saydığımızı sayaq, görək Qulu nə
sayır.
Jurnal pozitiv və neqativ anlamda nələri üzə
çıxardı?
Zərif,
cəlbedici dizayn, istər üz qapağı, istərsə də
interyerdəki romantik, modernist, postmodernist şəkillər
Qulunun həm klassik, həm də müasir zövqündən
xəbər verdi. Bunu hətta
çək-çevirə salmağın özü belə
artıq işdir. Buna ancaq baxmaq və
zövq almaq lazımdır. Buyurun,
baxın və zövq alın.
Necə deyərlər, görünən
dağa nə bələdçi?
Jurnalda Qulunun bir baş redaktor və naşir kimi ən
böyük uğuru odur ki, o sadəcə yazını
yazının dalınca düzmür, çoxsaylı yeni
rubrikalardan tutmuş, müəllif seçiminə qədər
aydın görünən proqrama söykənir, məsələyə
konseptual yanaşır. Məsələn, jurnalın “Ustad” rubrikasında
İsa Muğanna haqqında baş redaktorun özünün
yazısıyla başlaması klassik ənənələrə
hörmətin təzahürü kimi diqqətəlayiq
olduğu qədər də aktualdır – İsa Muğanna ötən ay dünyasını dəyişib.
Jurnalın gənc şair Könül Həsənqulunun “Dərgidə
kitab” rubrikasındakı şeirləri ilə bitməsinin isə
bir neçə mənası var: birincisi, Qulu iki zaman, iki ədəbi
nəsil arasında körpü salmaq istəyir və son on
beş ildə ədəbi mühiti bürümüş
qoca-cavan qarşıdurmasına sətiraltı etiraz edir, yəni
demək istəyir ki, həpimiz bir günəşin zərrəsiyik;
ikincisi, Könülün – özü sözü, sözü
özü qədər bu zərif xanımın
yaradıcılıq dünyasının konturlarını bizə
göstərmək istəyir. Mən Könül
xanımın şair obrazını bu şeirlərdə görə
bildim və ən azı öz payıma deyə bilərəm
ki, Qulu rubrikada qarşısına qoyduğu məqsədə
nail olub. Bu başqa söhbətdir ki, bütün modern yenilik
çabaları, aydın görünən savadı ilə
yanaşı Könül xanım mənə bir azəri
qızından daha çox, avropalı birisini, onun şeirləri
isə tərcümələri,
ən yaxşı halda Nazim Hikmətdən çevirmələri xatırlatdı:
Sıx zəmi
–
Bir azca mən,
Bir azca sən...
Bir ovuc
göy,
Bir ovuc
yer
Və
Zəmi
dolu
Buğdalar...
Bir
sözlə, Nazim Hikmət demişkən,
Su
başında durmuşuz,
Çinar, ben, kedi, bir de güneş.
Suda
suretimiz çıkıyor,
Çinarın, benim, kedinin, bir de günəşin.
Suyun
şavkı vuruyor bize
Çinara, bana, kediye, bir
de güneşe.
Mən bu
sözlərlə klassikadan təsirlənmənin əleyhinə
çıxmıram, amma məncə, bu, yalnız bir halda məqbul
sayıla bilər –
sadəcə, təqlid yox, yaradıcı bəhrələnmə
olsun. Demirəm ki, törəmə mətn ilkin
mətndən hökmən güclü olmalıdır, amma bu
mətndə nəsə fərqli, orijinal bir şey
olmalıdır. Üstünlük olsa isə daha
yaxşı: Füzuli “Leyli və Məcnun”u Nizamidən, Edqar
Allan Po “Qarğa”nı Fransua Viyondan, Səməd
Vurğun “Azərbaycan”ı Əhməd Cavaddan daha
güclü yazdığı kimi. Yeri gəlmişkən,
Könülün öz şeirlərini “Sol çiynində qarğa
gəzdirən qız” başlığı altında verməsi
də mənə Avropa şairlərindən epiqonu
xatırlatdı. Amma məsələ sadəcə
epiqonda deyil. Niyə
sağ yox, məhz sol, bülbül yox, məhz qarğa? Niyə təkcə Könül yox, gənclərin əksəriyyəti
yeniliyi, istedadı hökmən solxaylıqda görürlər?
Niyə onlara elə gəlir ki, bülbül
yox, məhz qarğa şeirin qəhrəmanına çevrilməlidir?
Mən bu cür düşünmək və
yazmağın əleyhinə deyiləm, sadəcə bu
cür düşünməyin kütləviləşməsinin,
doqmaya, etalona, ölçüyə, meyara çevrilməsinin,
bədii fikrin özünün bülbül qütbündən
birmənalı surətdə qarğa qütbünə
sıçramasının əleyhinəyəm. Məncə,
istedad sağı da, solu da, bülbülü də,
qarğanı da, pozitivi də, neqativi də, xeyri də, şəri
də bir tam halında görməkdə, x və y oxlarının kəsişdiyi 0
nöqtəsinin üstündə durmaqda, varlığı
bütün koordinatlarıyla əks
etdirməkdə, bütövlükdədir, hətta bu
varlığa sığmamaqdadır:
Məndə sığar iki cahan, mən bu cahana
sığmazam.
“Şeir vaxtı”
rubrikasının Çingiz Əlioğlunun şeirlərinə
həsr olunması da təbiidir – Çingiz müəllim
modern şeirin aparıcı imzalarından biridir və gənclər
ondan çox şey öyrənə bilərlər. Bunu da öyrənə bilərlər
ki, bu dünyada hər şey gec-tez özünə
qayıdır – sərbəst
şeirləri ilə tanınan Çingiz müəllimin bu dəfəki
şeirləri hamısı heca vəznindədir. İkincisi isə “Ulduz”
sadəcə gənclərin dərc olunduğu jurnal deyil, gənclər
üçün jurnaldır və bu üzdən yaşlı
şairlərimizin də dərcini təbii qarşılamaq
lazımdır. Əsas odur ki, oxumağa
bir şey olsun. Çingiz müəllimin şeirləri
etiraf və
özünüifşa məzmunludur, romantika və
prozaik həyat gerçəkliyinin toqquşmasından
doğan yumora köklənir. Bu şeirlərin şən-şux
ritmi belə sadəcə orijinal olmaqla qalmayıb, həm də
bu yumora xidmət edir:
Özümə
çox qapandım,
Özümdən çıxmağım gəlir.
Bu
qov-qaçdan can qurtarıb
Çəkilib
bir kənara
Özümə baxmağım gəlir.
Dırmanıb
yad eyvana
Aynanı açmağım gəlir.
O evin
qısqanc kişisi
İşdi
qəfil dönərsə,
Atılıb qaçmağım gəlir.
Kəndinə
dön, toxta bir
Özündən
çıxıb özünü
Ha axtarsan
tapammassan
Daha
göydən sən ulduz
Ölsən də qapammazsan.
Başını
sağ aşağı,
İşdən çıxıb dön evinə.
Arvad
“qreçka” gətirsin,
Tıx
boğula-boğula,
Udqun sevinə-sevinə.
Amma mən
rubrikanın adıyla razı deyiləm – “Şeir
vaxtı”! Çünki
filoloji demoqogiya kimi görünsə də, deyim ki, şeirin
vaxtı yox, əbədiyyəti olur. Hətta
mənə elə gəlir ki, yaradıcılıq, xüsusən
də şeir zamanın buxovunu qolumuzdan açmaq, vaxtın sərhədlərini
aşmaq istəyindən doğur. Qulu
orijinal adlar fikirləşib tapmaqda mahirdir və məncə,
bu rubrikaya daha uyğun ad fikirləşmək onun
üçün o qədər də çətin olmazdı.
Rubrikanın tanınmış şairə Həyat
Şəminin şeirləri ilə davam etməsi də məntiqlidir. Həyat xanım kifayət qədər cavan
olsa da, artıq özünü təsdiq etmiş və bu
üzdən gəncliyə örnək göstəriləcək
birisidir. O, yazmaq xatirinə
yazanlardan deyil. Fikir
vermişəm, Həyat hər yeni silsiləsi ilə
qarşımıza yeni bir ölçüdə, yeni rəngdə
çıxıb. Bu mənada onun bir
şair kimi inkişafını izləmək mənim
üçün həmişə maraqlı olub.
Düzdür, bu şeirlərdə Həyatın irəliləyişi
qabarıq görünmür, amma bunun da səbəbi
var – irəliləyiş, yeni mərhələyə
keçid hər dəqiqə baş vermir, müəyyən
zaman tələb edir. Bu şeirlərin müəllifi
müəyyən istisnaları çıxmaq şərtilə
mənim artıq tanıdığım Həyatdır. Amma bu tanışlıq Həyatın son şeirləri
üçün səciyyəvi olan səmimi etirafların,
müasir həyatla bağlı poetik obrazlar və dil
oyunlarının, ikibaşlı ironiyaların əhəmiyyətini inkar etmir.
Yeni
şeirlərim var sənə,
Dünən
bir uşaq
əlində pozan –
Qoy
göy üzünün yaşını silim – dedi.
Gecə
saat on radələrində
bir
avtomobil qəzaya uğrayıb
aeroport
yolunda...
yanında sərnişin də vardı,
nicat idi
adı...
eşitdim
ürəyim çatdadı.
Bu gün
havam yaxşı olacaq,
Efirdə gördüm səni.
Ümidvar
da bağlandı...
Sabah mən
olmayacam...
Bu gün
də gecdi...
Görüşməyənədək!
Həyat bu şeirdə şüuraltı axın
prosesini verməyə cəhd edir. Şeirdə şüuraltının bu və digər
yerindən boy verən düşüncələrlə
eşidilənlər və görünənlərin bir-birini əvəzləməsi
də məhz bu cəhdin ifadəsinə xidmət edir. Amma şair bütün bunları bir-birini
ardıcıl əvəz edən üç qrammatik
zamanın (Dünən bir uşaq..., Bu gün havam..., Sabah mən
olmayacam...) çərçivəsinə salanda bu
qeyri-ixtiyari psixoloji prosesi məntiqi çərçivəyə
salır. Və bununla da şüuraltı
axın prosesinin təbiilik qanunlarını pozur.
“Variasiya” rubrikasında
tanınmış şairə, ssenarist Alla Axundovanın
seçilməsinə görə isə Quluya xüsusi minnətdarlığımı
bildirirəm. Çünki Alla xanım
“Şərikli çörək” və xüsusən də,
“Alma almaya bənzər” filmlərinin ssenari müəllifi kimi
mənim ən sevimli müəlliflərimdən biridir. Çünki Alla xanım Azərbaycan ədəbiyyatının
Moskvada ən aktiv təbliğatçılarından biridir.
Çünki Alla xanım... Çünkilər çoxdur, əsas
isə bir məsələdir
– gəncliyimiz Alla xanımı tanımalı və sevməlidir,
gəncliyimiz Alla xanımdan öyrənməlidir. Sənəti,
savadı, vətəni sevməyi, təvazönü... Bir də bir şeyi – qürbət zahirən nə qədər
cəlbedici görünsə də, acı, iki millətin
arasında qalmaq isə faciədir.
“Qürbət
şeirləri”
rubrikasında yer alan gənc şair, Ümumrusiya
Azərbaycan Konqresi saytının rəhbəri Nilufər A.
Şıxlının şeirlərindən yalnız sonuncunu
bəyənsəm də, Qulunun körpü salmaq işini
burda da qiymətləndirməmək olmaz. Üstəlik,
əgər nə vaxtsa, bu yazımı oxuyacaqsa, Nilufərə
bir mesaj ötürmək istərdim və istərdim ki, bu
mesajım onun qəlbinə dəyməsin. Təxəllüsündəki A. mənə
şou adamlarını xatırlatdı – Kənan M.Quliyev, F.A.
və sair və sair... Məncə, bu cür gözəl
misraları olan bir şairin belə təxəllüsbazlığa
ehtiyacı yoxdur:
Çəkilək
bir adaya,
Hər tərəf dəniz olsun.
Gülək-
qara buludlar,
Dönüb ağbəniz olsun.
Çəkilək
bir adaya,
Düşünməyək heç kəsi.
Hər
gün oyatsın bizi,
Qağayıların səsi.
Gizlənək
gəmilərdən,
Gözdən
itincəyədək,
Ayrılmayaq
bu yerdən,
Ömür
bitincəyədək...
Oranjimançılara
verməyə çoxlu pulum olsaydı və Flora Kərimova
cavan olsaydı, bu şeirə romantik bir mahnı bəstələyər
və xahiş edərdim ki, Flora xanım oxuyun bu
mahnını...
“Ev-muzeyindən
reportaj” rubrikasında Mirzə Cəlilin ev
muzeyindən danışan istedadlı nasir və publisis Təranə
Vahid bizi sətiraltı olaraq müqəddəs söz
ünvanlarımızı unutmamağa dəvət edir və
mən deyərdim ki, məqsədinə nail olur. Təranə
xanım muzeyin otaqlarını və bundan çıxış edərək dahi
yazıçı-dramaturqun yaradıcılığı ilə məqamları elə şirin bir
dillə yazıya alır ki, mən yəqin ki, ilk imkan
düşən kimi bu ünvana getməli olacam.
Estoniyada
yaşayan həmyerlimiz, Tartu Universitenin Türk Dili Mərkəzinin
müdiri Xaqani Qayıblının bir-birindən gözəl
nəğmələrini verməklə Qulu daha bir
körpü salır və jurnal körpülər şəhərinə
çevrilən Bakıya bənzəməyə
başlayır:
O mənəm
– səndən ötəri
yağış yağanda darıxan.
Şaxtalı
qış gecələri,
İsti yorğanda darıxan.
Xəbərin
yox, yağan yağış,
Yaddaşıma nələr deyir?
Damlalar əllərim
olub
Pəncərəmi döyəcləyir.
Bircə
bilsən uzaqlarda
Sənsiz
darıxmaq necədir!
Çaşıb
adını çağırmaq,
Sonra
karıxmaq necədir...
...Göy
üzünü bulud alsa,
Sən olursan dərdim-sərim.
Bilirəm
ki, eyvandasan!
Üşüyürsən, gir içəri.
Şərif Ağayar “Kulis.az” saytındakı
yazısında Xaqani müəllimi bu nəğmələrə
görə tənqid etmişdi, xüsusən də Ramiz
Rövşəndən təqlid məsələsində. Məncə,
Şərifin məsələyə yanaşmasındakı səhvi
nədədir – o nəğmədən şeir tələb
edir. Nəğmə isə elə nəğmədir və
yalnız hər şeyə öz dəqiq adını verəndə,
janr mənsubiyyətini
müəyyən edəndə o öz həqiqi və ədalətli
qiymətini alır.
Xaqani müəllimi isə Ramiz Rövşəndən təsirlənmək
kimi ümumi, mücərrəd bir məsələyə
görə yox, konkret məsələlərə görə
tənqid etmək olar. Məsələn, yorğan estetikası bu cür
romantik, zərif
bir nəğmənin
ən ümumi ruhuna yabançı görünür.
Yaxud “Xəbərin yox, yağan yağış, yaddaşıma
nələr deyir?” misralarının sual intonasiyası
özü “xəbərin yox” əvəzinə onun tamam əksini
– “xəbərin var” ifadıəsini tələb edir:
Xəbərin var, yağan yağış,
yaddaşıma nələr deyir?
Və yaxud “Damlalar əllərim
olub, pəncərəmi döyəcləyir” misrasında, məncə,
“pəncərəmi” yerinə “pəncərəni”
olmalıdır. Çünki əgər
aşiq öz sevgilisi üçün darıxırsa,
yağış vasitəsilə özünün yox,
sevgilisinin pəncərəsinin döyəcləməsi daha məntiqi
olardı. Yox əgər
“Pəncərəmi döyəcləyir” olmalıdırsa,
onda “əllərim” yerinə “əllərin” işlənməlidir:
Damlalar əllərin olub, pəncərəmi döyəcləyir.
Şeirin kifayət qədər maraqlı final akkordu da
(“üşüyürsən, gir içəri”) bu variantın
daha məqbul olduğunu göstərir. Bilmirəm, bəlkə
də bu qarmaqarışıqlıq redaktə xətalarından
irəli gəlir. Oxucunu isə bir şey
maraqlandırır – ortalığa çıxan məhsul!
Gənc yazıçı Fərid Hüseynin Xaqani
müəllimlə müsahibəsi oxucunu şairin həyat və
yaradıcılıq dünyasına daxil edir. Amma bir qayda olaraq
özünün hazırlıqlı müsahibələri ilə
seçilən Fəridin suallarından biri mənə öz
qəfilliyi və bir az da kobudluğu ilə
qəribə təsir bağışladı: “Guya burda
yaşasaz, hamının sizə münasibəti indiki kimi
olacaqdı?” Mən
bu yazının “Ulduz”da dərc olunan qısa variantında
sözügedən məsələni qeyd edib, bu barədə
özəl açıqlama verməmiş və
sözümü “əlavə şərhə yol verməyib,
qalan fikirlərimi Fəridlə təkbətək söhbətə
saxlayıram” deyə yekunlaşdırmışdım.
Jurnalın dərcindən sonra Fəridin bu məsələylə
bağlı sualından isə hiss etdim ki, deyəsən,
özəl açıqlamaya ehtiyac var. Əvvəla, deyim ki,
bu məsələ, təkcə Fəridə yox, onun
yaşıdlarının əksəriyyətinə aiddir.
Məsələn, bunu hətta “Kulis.az”
saytının əməkdaşı, yazılarını
maraqla izlədiyim, son dövrdə ədəbiyyat
adamlarıyla ən maraqlı müsahibələrin altına
imza qoyan Ağa Cəfərlidə də hiss eləmişəm.
Və indi bu iki nəfərin adını
çəkməyim də onlara xüsusi güvəncimdən
irəli gəlir – həm maraqlı, həm də savadlı
söhbətlər edirsiniz, sadəcə bu kiçik
nöqsanı da aradan qaldırın. Nəzakət
ziyalılığın ilk göstəricisidir. Müsahibəyə dəvət etdiyiniz şəxslə
evinizə gəlmiş qonaqla davrandığınız kimi
davranın. Fəridgilin Kürdəmirdəki
evlərində qonaq olmuşam və onun qonaqpərvərlik
qanunlarına bütün prosedur incəlikləri ilə əməl
etməsinin şahidiyəm. Ona görə
yazıram bunları. Özü də söhbət ondan getmir ki, sən
öz müsahibindən nə soruşursan, əsas məsələ
sualın verilmə tərzi, söhbətin tonudur.
Türkiyədə
yaşayan tanınmış aktyor və rejissor Cahangir
Zeynalovun Bakıda olmasından istifadə edib ondan operativ
müsahibə-reportaj (“Dünyada hər nə ki olub... olacaq”)
hazırlayan Pərvin də “Ulduz”un
ümumi körpüsalanlar ansamblına öz töhfəsini
verir. Amma bu üçmərtəbəli
körpüdür – Türkiyə ilə Azərbaycan
arasında, müsahibə ilə reportaj arasında, söz sənəti
ilə aktyor sənəti arasında. Pərvin
nasirdir, özü də sıravi yox, istedadlı nasirdir.
Bu yazıda da Pərvinin nasir istedadı,
xüsusən də psixologizmə meyli açıq duyulur.
O, Cahangir müəllimin fikir və duyğularından elə
maraqlı yazır ki, yazının tez bitməsinə təəssüf
edirsən və hətta sənə elə gəlir ki,
yazı yarımçıq qalır.
“Muncuq
oyunu” rubrikasında Qulu bir naşir olaraq özünün
eksperimental idrakını işə salır – beş-altı
adam (Rüfət Əhmədzadə, Könül Səid, Səbuhi
Şahmursoy, Anar Rafiqoğlu, Səid Əliyev, Oktay
Hacımusalı) bir hekayə yazır – “Pencək”. Biri qolunu, biri yaxalığını, biri ətəyini...,
hamısı bir yerdə cibini. Çünki
inanırlar ki, Qulu bu qeyri-adi zəhmətlərinə görə
onlara yaxşı qonorar verəcək. Amma
nədənsə mən bu heakyənin fərqli qafaların məhsulu
olduğuna inanmadım. Elə bil ki,
hamısını bir qələmdən çıxıb.
Rubrikanın məqsədi isə məhz fərqli
üslubların eklektikasını göstərmək idi.
Mənə elə gəldi ki, bu yazı kimsə
bir nəfərin redaktəsindən çıxıb.
“Tərcümə
saatı” rubrikasında Qulu Avropaya pəncərə
açır, özü də Slovakiya tərəfdən – Səyavuş
Məmmədzadənin tərcüməsində slovak şairlərindən tərcümələr
verir. Səyavuş müəllim isə istedadlı və təcrübəli
adamdır – hətta zəif tərcümə edəndə də
onda yaxşı alınır:
Şeirimin
içinə
gilənar tumu
sayağı
sığınaydım,
için-için yanaydım,
canım,
qanım sanaydım,
torpağın üzərinə qonaydım.
Slovak
şairlərindən tərcümələr müasir milli
poeziyamıza olan rəğbətimi bir az da
artırdı və bu qərara gəldim ki, biz deyəsən,
doğrudan da şair xalqıq.
Amma bax, gənc yazar Rüfət Əhmədzadənin
Herman Hessedən tərcümə elədiyi “Kitab adam” essesi
başqa söhbət. Cümlələr səlis, məna-mündəricə
də öz yerində. Bu Hermanın öz
oxucularına həm də xəbərdarlığıdır
– kitab oxuyub təkcə savadlı yox, həm də avam olmaq
olar. Bir az ayıq olun, hər
oxuduğunuza aludə olmayın. Əsas kitab
yox, həyatdır.
“Anım”
rubrikasında İsi Məlikzadədən yazan (“Ustad nasir”) tənqidçi
Vaqif Yusifli yenə də özünün 60-cı illərə nostalji
ampluasındadır. Elə Qulu da körpüsünü
salmaqda davam edir, amma bu dəfə məkana yox, zamana. Az qala hamının
unutduğu, amma
unudulmağa layiq olmayan İsi müəllimi yada salmaq vicdan
işidir və Qulu vicdanlı redaktordur. Amma niyə
məhz İsi? Bu ay onun ömür
tarixinin hansı məqamıyla bağlıdır? Axı dövrü mətbuatın əsas
xüsusiyyətlərindən biri carilik,
prosessuallıqdır. Vaqif müəllimi ən
azı bir məsələdə təqdir etmək olar – hətta
“Quyu” müəllifindən yazanda da oxucunu düşüncə
quyusuna salmır.
Amma təəssüf ki, “Söz
haqqında söz” rubrikasında “Postmodernizm modernizmin
inkarı kontekstində” məqaləsi ilə
çıxış edən hörmətli Aydın
Dadaşov haqqında bunun tam əksini demək lazım gəlir.
Yazı Kamal Abdullanın postmodern nəsr əsərlərinə
həsr olunub və Kamal Abdulladan yazan bütün müəlliflərə
məxsus bir xüsusiyyətdən Aydın müəllim də
yaxa qurtara bilmir – məsələni aydınlaşdırmaq əvəzinə
daha da qəlizləşdirmək, oxucunu quyuya olmasa da, labirintə
salmaq. Odur ki, Qulunun
mündəricatda bu yazını özünəməxsus bir yumorla “Aydın
(yazı)r “ kimi təqdim etməsini mən tərsinə
anladım. Qulunun hətta mötərizəsi də
xüsusi məna yükü daşıyır, bir-bininə
daban-dabana zidd olan fikirləri eyni müstəviyə gətirir.
Hicran Hüseynova “Asan xidmət” rubrikasında Puşkinin
“Mən sizi sevirdim” şeirini yadımıza salır, deyir ki,
gəlin biz də onu sevək. “Almaniyadan büromuz” rubrikasında
“Əli və Nino”dan yazan Orhan Aras hamının bildiyi, Nobel
mükafatçısı, Danimarka yazıçısı
Karl Gellerrupdan yazan İlham Abbasov isə az
adamın bildiyi mövzuya üz tutur.
Hər üç halda Qulu körpüsünü
salmaqda davam edir – amma bir az fərqli, eyni
vaxtda həm zaman, həm də məkana.
Fikrimizi ümumiləşdirək. Bütün təqdir
və tənqid etdiyim (heç tənqid etdim ki? Odur ki,
Qulunun metodundan istifadə edib onu mötərizədə tənqid
edəcəm – jurnalda müasir ədəbi proseslə,
xüsusən də gənclərin
yaradıcılığı ilə bağlı ədəbi-tənqidi
yazıya və maraqlı bir nəsr əsərinə ehtiyac
duyulur) cəhətləriylə yanaşı Qulu Ağsəs
bu işiylə “Ulduz”un tarixində yeni mərhələnin
başlanmasından xəbər verdi.
Jurnalın
ekspert elədim, bir az da Qulunun
özünü ekspert edim. Canı-cüssəsiylə xüsusi seçilməyən
Qulu bu bir ayda almacıq sümükləri çıxana qədər
arıqladı. İndi-indi özünə
gəlməyə başlayır. Qulunun işi öz vəzifəsinə namus və məsuliyyətlə
yanaşmağın mənim həyatda gördüyüm bəlkə
də ən qabarıq nümunəsidir. Və
düzünü deyim ki, bu məni bir az
mütəəssir edir. Təkcə elə fədakarlığına
görə Quluya şeir həsr etməyinə dəyərdi
və mən elə belə də elədim. Ömrümdə birinci dəfə qəzəl
yazdım. İndi onu sizin ekspertizanıza
buraxıram. Diqqət:
yazıda deyə bilmədiyim bir çox fikirləri şeirin
dumanlı ibarələriylə verməyə
çalışmışam. Sakın qaçırmayın!
Afərin,
ey Qulu Ağsəs,
bizə
imdad elədin,
Böylə
jurnal buraxıb,
tazəlik icad elədin.
Nə əcəb,
doğdu sözün göylərinə
ulduzumuz,
Yığıb
ulduzları sən,
“Ulduz”u abad elədin.
Başlayıb
da İsadan ruhumuza
nur
verdin,
Könül
ilə bitirib, könlümüzü
şad
elədin.
Tişeyi-əqlin
ilə çapdın ətalət dağını,
Tutub
“Ulduz”u şirin,
kəndini Fərhad elədin
Səpib
inciləri söz tarlasına tər tökdün,
Ey əkinçi, baba Zərdabinimi yad elədin?
Batdı
nurunda bütün yerdə
qalan
jurnallar,
Mat qoyub
xanələri,
evləri
bərbad elədin.
İndi
bildik, nə imiş səndə olan
eşqü həvəs,
İndi bildik niyə on ildi ki, fəryad elədin.
Şairi-məşhur
idin, hər sözün,
hər
kəlmən ilə,
Nəşri-ulduzla da naşir kimi bir ad elədin.
Əsəd
olsam da,
hələ girməmiş idim qəzələ,
Qələmi
aldım ələ,
sən
məni ustad elədin!
Bütün
oxucuları belə gözəl nəşr münasibətiylə
təbrik edir, Qulu Ağsəs başda olmaqla “Ulduz”un kollektivinə
– Ədalət müəllimə, Oqtay müəllimə,
İlqara, Rəfiqəyə, Hicrana, Fərqanəyə, Təranəyə,
Dürdanəyə, Nərgizə
daha böyük uğurlar arzu edirəm. Qoy şans
ulduzunuz heç vaxt sönməsin!
P.S. Yazını yazıb bitirmişdim ki, İlqar Fəhmi içəri daxil oldu. Birdən yadıma düşdü ki, axı İlqarın jurnalda Laroşfukonun aforizmlərindən böyük həcmdə tərcüməsi gedib, bəs, ondan niyə yazmamışam? Qayıdıb jurnalı bir də vərəqləyirəm və görürəm ki, kimsə mən otaqda olmayanda məhz İlqarın tərcüməsini cırıb ortadan götürüb. Mən yazını jurnalı vərəqləyə-vərəqləyə, jurnalın səhifələrinin kənarlarında elədiyim qeydlərə baxa-baxa yazdığımdan İlqarın tərcümələrini görməmiş, ona görə də ondan yazmamışam. Yaxşı, bu kimin işi ola? Nə fərqi? Əsas odur ki, hansısa bir oxucu jurnaldakı materiallardan ən çox İlqarın tərcüməsini bəyənib. Və odur ki, İlqarın tərcümələri haqda danışmayacam. Ona ən yüksək qiyməti oxucu verib. Son söz isə həmişə oxucunundur...
Əsəd Cahangir
525-ci qəzet.-
2014.- 7 iyun.- S.18-19.