Xaricdə hər bir azərbaycanlı
- Azərbaycan daşıyıcısıdır
Küləkli, şaxtalı qış havası, güclü qar yağır. Ermənilər də bərk sevinir. Çünki əmindirlər ki,
belə havada azərbaycanlıların, daha
doğrusu uzaq Virciniyada oxuyan bir məktəblinin təşkil etdiyi tədbirə kimsə gəlməyəcək. Amma alınmır,
17 yaşlı Hüseyn
Mustafabəylinin açıq
havada keçirdiyi aksiya uğurlu olur.
Hüseyn Mustafabəyli orta məktəbin yuxarı siniflərini Amerikada oxuyub. Yüksək səviyyəli
təhsil ardınca Virciniyaya gedən Hüseynin gördüyü
ilk iş - müəllimlərinə
Azərbaycan haqqında
təbliğat materialları
paylaması olub: "Əsas iki məqsədim
vardı: yaxşı
təhsil almaq və Azərbaycanı tanıtmağa çalışmaq.
Məktəbim 45 min əhalisi olan
Chavlottesville şəhərində
yerləşirdi. Fikirləşdim, nə qədər ki, bu məktəbdə
nə erməni, nə də azərbaycanlını tanımırlar,
qoy, onda qabağa düşüb özümüzü tanıdaq.
İlk dəfə Amerikaya gedəndə, Azərbaycanın müxtəlif
musiqi alətləri, balaca xalçalar, müxtəlif suvenirlər
aparıb hər bir müəllimə hədiyyə verdim, hamısına da həmin hədiyyənin tarixçəsini
danışdım. İndi
məktəbin kampuslarında
elə otaq qalmayıb ki, orada Azərbaycana aid nəsə olmasın".
Ermənilərin sevinci gözlərində
qalıb
Yazının əvvəlində barəsində
söz açdığımız
tədbirə gəlincə,
həmin gün Hüseyn amerikan və çinli dostlarının köməyilə Qarabağın
səsini amerikanlara çatdırıb.
Üzərində 'Voices for Karabakh' yazılan böyük bir banner düzəldərək onu
şəhərin mərkəzi
küçələrindən birinə qoyub: "Musiqiçilər tutduq, klassik musiqi sədaları altında bannerin qabağında guşə yaradıb öz materiallarımızın
təqdimatını keçirdik. Şəhərdəki ermənilər havanın
pis keçdiyinə çox sevinirdilər, elə güman edirdilər ki, havaya görə təqdimata gələn olmayacaq. Yaxşı ki, şəhərdəki
restoran sahiblərindən
biri restoranı bağladı, qabağındakı
terrasda bizə aksiya keçirməyə
imkan yaratdı. Bir neçə
saat ərzində insanlar bizə yaxınlaşıb musiqimizi
dinləyir, broşür
və şəkillərə
baxırdılar. Onlara ermənilərin
əməlləri haqda
hər şeyi danışdıq. Bütün bu
zorakılıqları sadalamaqla
yanaşı, onu da vurğuladıq ki, biz sülh, mehribançılıq, dostluq
axtarırıq. Çünki məhz bu yolla
onların zehninə təsir etmək olur". Hüseyn deyir ki, yerli sakinlər 200-dən çox broşürun hamısını öz istəyi ilə götürüblər. Hətta sonradan
onunla əlaqə saxlayıb daha ətraflı informasiya istəyənləri də
olub. H.Mustafabəyli 800 tələbənin oxuduğu bir məktəb də təqdimat keçirdib.
"Vətəndən uzaqda yaşamaq ona biganə qalmaq demək deyil"
Bu, yalnız bir tələbənin təkbaşına,
öz qüvvəsi hesabına gördüyü
bir işdir. Amma bu missiyanı təşkilatlanmış formada,
şəbəkə şəklində
həyata keçirənlər
də var. "Azərbaycanın
ən böyük gənclər təşkilatından
olan ASAİF-in (Xaricdə
təhsil alan
və məzun olmuş azərbaycanlıların
forumu) əsas qayəsi məhz milli-mənəvi dəyərlərə
sadiqlik, Azərbaycanın
təmsilçiliyidir". Bunu
ASAİF-in sədri Ramin
Həkimov deyir. Onun sözlərinə görə, bu qurumun məqsədi gəncləri milli ideologiya, lobbiçilik, dövlətçilik, millətçilik
və azərbaycançılıq
ətrafında birləşdirməkdir:
"Vətəndən uzaqlarda
yaşamaq, xarici ölkələrdə təhsil
almaq heç də onun qayğılarına
laqeyd yanaşmaq demək deyil. Xaricdə olan hər bir
gənc dərk etməlidir ki, Azərbaycanın müasir
siması bizim şəxsiyyətimiz, istedadımız
və biliyimiz, tərbiyəmiz, əhatəmizdə
olan insanlara münasibətimiz prizmasından
formalaşır. Bu baxımdan, azərbaycançılıq
ideyasının inkişafının
mühüm tərəflərindən
biri olan qlobal diaspor fəaliyyəti də milli maraqlarımızın
müdafiəsinin və
dövlətimizin nüfuzunun
artmasının, onun müsbət imicinin daha da möhkəmləndirilməsi
prosesinin zəruri elementlərindən birinə
çevrilib".
Təşkilat sədri deyir ki, gənclər həmişə Azərbaycan
diasporunun ayrılmaz tərkib hissəsi və fəal qüvvəsi hesab olunublar. Məhz bu baxımdan gənclərimizin təşkilatlanması,
vahid mərkəz ətrafında birləşməsi
xüsusi əhəmiyyət
kəsb edir: "Biz daim ölkəmizin təbliği, ümummilli
problemlərimizin xarici
ölkələrdə müzakirə
olunması üçün
müxtəlif platformalar
yaratmağa çalışırıq. Tələbə və məzunlarımız
vasitəsilə Azərbaycanın
müsbət imicinin təbliği, taleyüklü
məsələlərdə beynəlxalq dəstəyin
əldə olunmasına
nail olmaq təşkilatımızın
əsas dəyəridir.
Biz öz üzvlərimizi
təhsillə yanaşı,
həm də xaricdə diaspora və lobbiçilik işində sosial-ictimai fəal olmağa, məzun olduqdan sonra cəmiyyətə inteqrasiya prosesində aktiv olmağa səsləyirik". R.Həkimov
indiyə kimi bu istiqamətdə xeyli işlərin görüldüyünü xatırladır
və gələcəkdə
daha genişmiqyaslı təşəbbüslərlə
çıxış edəcəklərini
vəd edir.
İspan
siyasətçisi Patrisiya
Rivera:"Azərbaycanın təbliği üçün
görə biləcəyimiz
işlər çoxdur"
Azərbaycanın təbliği ilə bağlı müzakirə
doğuran məsələlərdən
biri də - bu təmsilçiliyin yolları ilə bağlıdır. Azərbaycanı
kim və
necə təbliğ etməlidir? Belə fikirlər səslənir
ki, istənilən cəmiyyətdə məhz
o cəmiyyətin öz
içindən kimsə
Azərbaycanı tanıtsa,
onların səsini daha yaxşı eşidərlər. Yəni,
Azərbaycanı tanıtmağın
ən effektiv yolu öz ölkəsində ictimai-siyasi
aktiv şəxslərin
marağını cəlb
etməkdir. İspaniyalı gənc fəal
Patrisiya Rivera məhz belə gənclərdəndir.
Bu xanın xaricdə keçirilən tədbirlərdən
birində Azərbaycanın
sorağını alandan
sonra ölkəmizlə
tanış olmaq qərarına gəlib. Bakıda bir çox
görüşlər keçirib,
ölkəmiz haqqında
daha çox məlumat toplayıb.
Xanım
Rivera İspaniyada Sosial Partiyasının gənclər
təşkilatının sədridir.
Bildirir ki, öz ölkəsində Azərbaycan haqqında deməyə sözü çoxdur: "Etiraf edim ki, əsasən
"Eurovision" mahnı müsabiqəsindən
sonra Azərbaycanla maraqlanmağa başladım.
Sonradan bu marağım ictimai-siyasi müstəviyə
keçdi. Həmçinin, sadə vətəndaşlarla
görüşmək, azərbaycanlıların
adət-ənənələri öyrənmək, onların
bir-birilərinə insani
münasibətləri haqqında
məlumat toplamaq mənə çox cəlbedici göründü.
Burada keçirdiyim görüşlər
arasında "ASAN xidmət"
mərkəzlərində gördüklərim
məni müsbət mənada təəccübləndirdi.
Azərbaycanda insana yatırılan kapitalın
dəyərini hiss etdim".
P.Rivera hesab edir ki,
o, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsi ilə
bağlı məsələnin
gündəmə gətirilməsində
Azərbaycana yardımçı
ola bilər:
"Çünki sülhün
və ədalətin bərqərar olması sadəcə Azərbaycan üçün deyil, həm də Avropa üçün çox vacib bir məsələdir. Bu problemə gənc
liderlər tərəfindən
daha çox təsir edilməlidir.
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
düzgün formada təbliğində, bu məsələdə Azərbaycanın
mövqeyinin müdafiə
olunmasında rəhbərlik
etdiyim təşkilatın
köməyindən yararlanmaq
olar. Artıq azərbaycanlı dostlarla birlikdə koalisiya yaratmışıq.
Bu qurum çərçivəsində
əldə edəcəyimiz
təcrübə, görə
biləcəyimiz işlər
çoxdur. Həm də
təbliğatımızın prioritet istiqaməti adi vətəndaşlar üzərində qurulmalıdır.
Çünki onsuz da ictimai-siyasi dairələr
Dağlıq Qarabağ
münaqişəsi, Azərbaycanın
mövqeyi haqqında müəyyən mənada
məlumatlıdır. İndi isə daha çox vətəndaşlar
məlumatlandırılmalı, bu dərdə şərik çıxmalıdır.
Bu missiya da
bizim üzərimizə
düşür".
Millət
vəkili Cavanşir Feyziyev: "Avropadakı azərbaycanlılar bu həqiqəti anlayıb"
Millət
vəkili, Mətbuat Şurasının beynəlxalq
münasibətlər komissiyasının
sədri Cavanşir Feyziyev xarici ölkələrdə yaşayan
və ya təhsil alan
hər bir soydaşımızın öz
ölkəsini təmsil
etməsi fikri ilə tam razıdır:
"Hər bir azərbaycanlı yaşadığı
ölkənin mədəniyyətini
öyrənməlidir, oradakı
qayda-qanunlara uyğun davranmalıdır. Onlar öz
yaşadıqları cəmiyyətdə
müsbət cəhətdən
qəbul olunmalıdırlar.
Bu baxımdan, Avropada yaşayan azərbaycanlılardan
arxayın ola
bilərik. Çünki orada ölkəmizi
təmsil edənlər
- gənclər, tələbələr,
biznes və elm adamlarıdır. Məhz bu
kəsim soydaşlarımızın
Azərbaycanı layiqincə
təmsil etməsində
problem görmürəm, çünki
onlar daha hazırlıqlı insanlardır".
C.Feyziyev öz müşahidələrinə arxalanaraq qeyd edir ki, Avropada olan azərbaycanlılar artıq bu həqiqəti anlayıblar: "Onlar sadəcə xaricdə yaşamır, həm də Azərbaycanı təmsil edirlər. Avropanın hər hansı bir böyük şəhərində Azərbaycanla bağlı tədbirlər keçiriləndə, biz bunun şahidi oluruq. Onlar şüurlu şəkildə könüllü olaraq toplantılara qatılırlar, Parisdə, Londonda, Berlində və digər şəhərlərdə mədəni-kütləvi tədbirlər təşkil edirlər. Orda yaşayan azərbaycanlılar əsasən intellektual cəmiyyətinə qovuşduqlarına görə daha səmərəli təmsil edə bilirlər".
Xaricdə yaşayanlar və oxuyanların sayı artacaq
Reallıq isə budur ki, xarici ölkələrdə Azərbaycanı təmsil və təbliğ edəcək şəxslərin sayı yaxın illərdə daha da artacaq. Çünki "Azərbaycanlı Gənclərin 2007-2015-ci illərdə Xaricdə Təhsili üzrə Dövlət Proqramı" belə gənclərin sayının artmasına xidmət edir, Azərbaycanlı gənclərin qızıl fondunun yaranmasında ən böyük töhfəni verir. İndiyədək bu proqram çərçivəsində 2 minə yaxın gənc xaricdə təhsil alıb, həm də müxtəlif tədbirlərin təşkilatçısı olub. Artıq proqramın 2020-ci ilə qədər uzadılacağı haqqında ilkin məlumatlar təsdiqlənib. Deməli, hələ bir çox Azərbaycan gənci Azərbaycanı təbliğ etmək və bu sahədə özünü təsdiqləmək imkanını qazanacaq.
Və sonda... İndiyə kimi xaricdə oxuyan, işləyən, yaşayan insanlarla müsahibələrimdə müşahidə etdiyim bir məqamı xüsusi vurğulamaq istəyirəm. Onların hamısı demək olar, eyni sözləri deyirlər: nədənsə, xaricdən baxanda, Azərbaycan haqqında tamam ayrı cür düşünürsən. Bəlkə də Azərbaycanda olanda heç vətənin qədrini bilmirsən, amma kənara çıxan kimi səndə vətənpərvərlik hissləri güclənir. Və istər-istəməz ürəyində "Azərbaycan üçün nəsə etmək lazımdır" istəyi baş qaldırır. Ümid edirik, məhz bu istəyin reallaşması üçün onlar əllərindən gələni əsirgəməyəcəklər.
Fərəh Sabirqızı
525-ci qəzet.- 2014.- 7 mart.- S.5.