Salyanda Təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası müzakirə olundu

Salyan şəhərindəki Heydər Əliyev Mərkəzində Təhsil Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə "Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası"nda nəzərdə tutulan istiqamət və hədəflərin müzakirəsinə həsr olunan dəyirmi masa keçirilib. Tədbirdə Təhsil Nazirliyinin vəktəbəqədər və ümumi təhsil şöbəsinin müdiri Aydın Əhmədov, insan reursları şöbəsinin müdiri Fərzəli Qədirov, informasiya şöbəsinin müdir müavini, QHT və KİV-lə iş sektorunun müdiri Cəsarət Valehov, Şirvan şəhəri, Salyan, Neftçala, Saatlı, Sabirabad və Hacıqabul rayon təhsil şöbələrinin müdirləri, məktəb direktorları, müəllimlər və media nümayəndələri iştirak ediblər.

Dəyirmi masa iştirakçıları Dövlət Strategiyası çərçivəsində təhsilin inkişaf prioritetləri və keyfiyyətin təmin edilməsi barədə fikirlərini nəzərə çatdırıblar. Dövlət Strategiyasında nəzərdə tutulan müddəaların uğurla həyata keçirilməsi üçün ictimai dəstəyin əhəmiyyəti qeyd olunub, pedaqoji sahədə çalışanların müvafiq islahatlara hazır olmasının zəruriliyi vurğulanıb.

"Müəllim hazırlığı sisteminə tam yeni yanaşma gözlənilir. Yeni yanaşmaya görə müəllim hazırlığı kurikulumları tamamilə dəyişəcək". Bu sözləri jurnalistlərə açıqlamasında Fərzəli Qədirov deyib. O bildirib ki, hazırlanacaq yeni kurikulumlar yeni tələblərə uyğun formada tətbiq olunacaq, müəllim hazırlığı sistemində internatura modeli tətbiq olunacaq. Keçirilən təlimlərin əsas üstünlüyü odur ki, müəllimləri ixtisasartırma mərkəzlərinə paytaxta gətirmirik, onlar üçün yerlərdə təlimlər təşkil edirik. Gələcəkdə ixtisaslar üzrə mərkəzlər yaradılacaq. Təlimçi statusu qazanan müəllimlər məhz həmin məktəblərdə digər müəllimlərlə təlimlər keçsinlər və onların fəaliyyəti stimullaşdırılsın. F.Qədirov vurğulayıb ki, Təhsil Nazirliyi direktorların seçilib yerləşdirilməsi ilə bağlı yeni yanaşma əsasında yeni yanaşma tətbiq edib. Onun sözlərinə görə, artıq bəzi direktor qrupları həmin yanaşma ilə bağlı təlimlər keçirirlər. Son mərhələdə isə onlar müsabiqədən keçəcəklər. O, qeyd edib ki, hazırda bu sistem yalnız Bakı şəhəri üzrə tətbiq olunur. Yaxın gələcəkdə regionlarda da direktorların yeni sistemlə seçilib yerləşdirilməsinə başlanılacaq. Bu il müəllimlərin işə qəbulu prosesində Təhsil Nazirliyi tərəfindən edilən dəyişikliklərdən biri müsabiqəyə başlamamışdan əvvəl iyun ayında bütün vakansiyalar ancaq yerdəyişmə formasında elan olunacaq. Yəni, yerini dəyişmək istəyən müəllimlər elektron qaydada öz seçimlərini bizə göndərəcəklər. F.Qədirov qeyd edib ki, bir yerə bir neçə müəllim müraciət edərsə onlar üzərində konkret meyarlar üzrə qiymətləndirmə aparılacaq. Həmin meyarları da açıqlayıb: "Əlbəttə bu meyarlar onların elektron ərizələrində göstəriləcək. Onlar həmin meyarlara uyğun elektron ərizələrini dolduracaqlar. Təbii ki, meyarlar müəllimlərin təhsil səviyyəsi, sertifikatları, yaşayış yerinə daha yaxınlığı və s. ibarətdir".

F.Qədirov müəllim və idarəetmə ilə bağlı məsələlərə toxunub. Azərbaycanda müəllimlərlə bağlı problem var. Onun sözlərinə görə, hazırda təhsil sisteminin kadr təminatı, müəllim hazırlığı sahəsində nöqsanların olması hər kəsə məlumdur: "Təhsilin İnkişafı üzrə Dövlət Strategiyasında bu məsələlərin aradan qaldırılması üçün müəyyən məsələlər əks olunub və zamanla müəyyən işlər həyata keçiriləcək. Strategiyada müəllim tərkibinin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması, peşəkarlıq səviyyəsinin artırılması ilə bağlı işlər öz əksini tapıb. Strategiyaya əsasən ölkədə müəllimlərin sertifikasiya, attestasiyası nəzərdə tutulub. İndiyə kimi sistemli şəkildə bu iş aparılmayıb və təcrübə yoxdur. Təhsil Nazirliyi hazırda müəllimlərin sertifikasiya üzrə mexanizm hazırlayır. Dünya təcrübəsinə uyğun olaraq ilkin mərhələdə bütün müəllimlərin fəaliyyəti qiymətləndiriləcək. Ona görə ki, biz ilk növbədə harada, hansı vəziyyət və səviyyədə olduğumuzu bilməliyik". F. Qədirov bildirib ki, bu qiymətləndirmədən sonra müəyyən təlim proqramları işlənəcək və müəllimlər təlimlərdən keçiləcək: "Bu da müəllimlərin çatışmayan cəhətləri aradan qaldırmağa xidmət edəcək. Növbəti bir qiymətləndirmə isə əvvəlkindən bir qədər fərqli və daha ciddi olacaq. Bunun nəticəsinə görə müəllimlərin differensial əmək haqqı sisteminə keçid mümkün olacaq. Bunun nəticəsində yüksək nəticə göstərən müəllimlərin əmək haqqı artırılacaq. Bu qiymətləndirmədən keçməyən və ya aşağı nəticə göstərənlərə şans verilir ki, öz bacarıq və biliklərini artırsın. Növbəti illərdə onlar yenidən yoxlamadan-qiymətləndirmədən keçə bilərlər. Növbəti 3 il ərzində müəllim qiymətləndirmədən keçməsə onun əmək haqqı artırılmır və bu, onun gələcək fəaliyyəti ilə sualların yaranmasına və müəyyən qərarların qəbuluna şərait yaradır. Növbəti qiymətləndirmə mərhələsində yenidən iştirak etmək istəyən və daha uğurlu nəticə göstərən müəllimlər "Müəllimlərin müəllimi", "Baş müəllim", "Peşəkar müəllim" kimi dərəcələrin verilməsi nəzərdə tutulur.

Onun sözlərinə görə, bu səviyyəyə çatandan sonra müəllimlər daha yüksək əmək haqqı alacaqlar: "Bir sözlə, Azərbaycan bu məsələ ilə bağlı öz modelini və formasını seçəcək. Lakin müəllim indidən bilməlidir ki, onu gələcəkdə nə gözləyir. Gələcəkdə bu meyarlara cavab verməyən müəllimlər məktəblərdə işləyə bilməyəcəklər. Bunu zaman, Azərbaycanın inkişafı və dünya ölkələri ilə müqayisədə mövcud olan rəqabət tələb edir".

Artıq tətbiq olunacaq təlimlər sayəsində bütün müəllimlərin fəaliyyəti qiymətləndiriləcək. Keçiriləcək birgə təlim proqramları işlənəcək və mövcud problemlər müzakirə olunacaq. Müəllimlərin gələcək inkişaf mərhələləri ilə əlaqədar olaraq, artıq müəllimlər arasında 3 sistem tətbiq olunacaq. Müəllim peşəsinin artırılması onların fəaliyyətinin genişləndirilməsi , əməkhaqqının artırılması, müəllim əməyinin stimullaşdırılması.

Stimullaşdırma ilə bağlı ucqar kəndlərdə bu yönlü tədbirlər aparılacaq müəllimlərin fəaliyyəti stimullaşdırılacaq. Onun sözlərinə görə, Təhsil Nazirliyi Azərbaycanda müəllim hazırlığı sistemini tam dəyişmək qərarındadır: "Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti bitirən tələbə nəyə görə kurikulumu bilməməlidir? Bu sistem Azərbaycanda artıq 6 ildir tətbiq olunur. O baxımdan nəzərdə tutulur ki, müəllim hazırlığı tam dəyişməlidir. Belə ki, müəllim hazırlığı sistemində atılacaq ilk addım 4 illik bakalavr təhsilinin sonuncu 1 ilində internaturanın tətbiq olunması olacaq. Ali təhsilin son 1 ilində tələbə bilavasitə məktəbdə işləyərək, praktik bacarıqlara yiyələnməli, sonra dərs deməlidir. Yalnız o zaman peşəkar müəllim keyfiyyətlərinə malik ola bilər". Həmin müəllimlərə internatura modeli tətbiq olunacaq. İnternatura modelini keçən müəllimlərə həvəsləndirici təlimlər tətbiq olunacaq. Artıq müəllimlər təyinatla göndərilməsi məcburi olaraq tətbiq olunacaq. Növbəti qiymətləndirmələrə görə, müəllimlərin differensial əmək haqlarına keçid olacaq. Bu qiymətləndirmədən keçməyən müəllimlərə növbəti 3 ildə öz fəaliyyətlərini genişləndirmək imkan verilməyəcək.

Bu ildən müəllimlərin işə qəbulunda yeni mexanizm tətbiq olunacaq "Kəndə aparan yol layihəsi" çərçivəsində işə başlayan müəllimlər fəaliyyətini davam etdirirlər. Salyan rayonunda bu layihə çərçivəsində işə başlayan müəllimlərin sayı təxminən 10-a yaxındır. Müəllimlərin kənd yerlərində işə başlamaları ilə əlaqədar Təhsil Nazirliyi tərəfindən həyata keçirilən hökumətin də qərarı ilə bu proqram geniş əhatə edir. 2013-2014 -cü il tədris ilində 2527 müəllim məhz bu proqram çərçivəsində həvəsləndirmə tədbirləri tətbiq etməklə fəaliyyətlərini davam etdirirlər. Bu layihə geniş çərçivələri proqram layihəsidir. Təhsil Nazirliyi gələcəkdə də bu proqram çərçivəsində müvafiq addımlar atacaq. Müəllimlərin hazırlıq səviyyəsi ilə bağlı müəllimlərin peşəkarlıq fəaliyyətinin artırılması ilə əlaqədardır. Müəllim hazırlığı sisteminə tam yeni yanaşma gözlənilir. Yeni yanaşmaya görə müəllim hazırlığı kurikulumları tamamilə dəyişəcək. Hazırlanacaq yeni kurikulumlar yeni tələblərə uyğun formada tətbiq olunacaq. Müəllim hazırlığı sistemində internatura modeli tətbiq olunacaq.

Məktəbəqədər və ümumi təhsil şöbəsinin müdiri Aydın Əhmədov bu sözləri jurnalistlərə açıqlamasında bildirib: "Məktəbəqədər təhsilin inkişafı ilə bağlı kurikulumların 5 yaşlı uşaqların məktəbə hazırlıq proqramı tətbiq olunacaq. Burada uşaqların məktəbə psixoloji metodik hazırlığı tətbiq olunacaq. İstedadlı uşaqlarla bağlı Dövlət Proqramının tətbiqinə dair yeni sənədin hazırlanması nəzərdə tutulur. Məktəbəqədər hazırlıqla bağlı səriştəli valideyn proqramı hazırlanacaq. Bu proqramların həyata keçirilməsində əsas məqsəd valideynləri şəxsiyyətyönümlü uşaqların yetişdirilməsi məqsədilə onları maarifləndirməkdir.

Müzakirələr zamanı geniş fikir mübadiləsi aparılıb, müəllimləri və ictimaiyyət nümayəndələrini maraqlandıran suallar cavablandırılıb".

Qeyd edək ki, Təhsil Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə bir qrup jurnalistin Salyana səfəri zamanı bu şəhərdəki ümumtəhsil müəssisələrində çalışan ən yaxşı müəllimlərin tədris etdikləri "Açıq dərs"lər izlənilib. Açıq dərslər 1, 4, 7 saylı məktəblərdə tarix, riyaziyyat, biologiya fənləri üzrə keçirilib.

Həmçinin Neftçala rayonunda yaşayan əməkdar müəllim, 65 illik pedaqoji təcrübəyə malik İmamverdi Əbilovla görüş keçirilib, onun ölkə təhsilinin gələcəyi ilə bağlı nikbin düşüncə və fikirləri maraqla qarşılanıb.

Vəfa MƏMMƏDLİ

525-ci qəzet.- 2014.- 14 mart.- S.2.