Ləqəbi “Ağsaqqal”

1998-ci ilin yayında Amerika Birləşmiş Ştatlarının media mühiti ilə tanış olmaq üçün Azərbaycanı təmsil edən jurnalist qrupunun tərkibində Qulu Məhərrəmli ilə bu ölkəyə səfərə gedənəcən onu uzaqdan-uzağa, əsasən televiziya ekranlarından tanıyırdım. Az qala gözümü açandan onu AzTV-də veriliş aparan görmüşdüm. Qrupumuzun digər üzvü isə gənc, o vaxt etirazçı jurnalist Azər Həsrət idi. Sonralar media camiəmizdə az qala əfsanəyə çevriləcək səfərimizdəki olayların bir qəhrəmanı da Azər olacaqdı.

lll

Qulu müəllimi səfərdə yaxından tanıdım. Gördüm ki, yol yoldaşı kimi əvəzsizdi, adam onunla darıxmır, ünsiyyətcildi, həlimdi. Həm də 23 gün okeanın o tayında səhərdən axşamacan bir yerdə olmaq bəlkə də vətəndəki neçə illik birliyi, neçə illik ünsiyyəti, söhbətləri əvəz elədi. Amerikadan dönəndə artıq Qulu Məhərrəmli ilə min ilin dostu kimi idik.

Qulu müəllim hər şeyin yerini bilən, məlumatlı, intuisiyalı, açıq dünyagörüşlü insandı, həqiqət hesab etdiyi şeyləri deməkdən çəkinmir, tərifin də, tənqidin də sərhədlərini gözəl bilir. Əslində, çərçivələrə sığmayan Qulu müəllimin özünün bir çərçivəsi var və səfər müddətində də bu çərçivədən çıxmırdı: hər gün, xüsusən axşamlar piyada gəzməyindən, yatmazdan qabaq alma yeməyindən, sutkada ən azı iki saat radiomuzun tarixi və problemləri ilə bağlı yazdığı “Radio dalğalarında” kitabı üzərində işləməyindən qalmırdı. Bu yandan da səfərin zəngin qrafiki, olduğumuz şəhərlərdə fərqli adamlarla görüşlər – Qulu müəllim bunların hamısının öhdəsindən gəlirdi. Və deyəsən, elə ilk dəfə orada onu bu kiçik qrupumuza “Ağsaqqal”, “Rəhbər” seçdik və bu seçim imkan verdi ki, ən fərqli görüşlərdə belə, “Ağsaqqal, buyur” deyib Qulu müəllimi qabağa verək.

İçimdə bir əminlik vardı ki, Qulu müəllim üçün ən fərqli adamlarla ünsiyyət qurmaq, ən fərqli mövzularda danışmaq çətin olmayacaq: “Nyu-York tayms” qəzetinin siyasi icmalçılarının suallarına ağıllı cavablar verəcək, “FOX” televiziyasının prodüserləri ilə müasir TV-nin problemlərini müzakirə edəcək, Dövlət departamentində Azərbaycanın xarici siyasətini incələyəcək, Söz Azadlığını Müdafiə komitəsində mətbuatımızın gerçək mənzərəsini cızacaq, Qocalar evinin 80 yaşlı sakinlərini maraqlandıran ən qəribə sualları da hövsələ ilə cavablayacaq, böyük qarğıdalı sahəsini gəzib fermerlə də danışmağa mövzu tapacaq. Və onu kənardan seyr etdikcə mətbuatımızda belə səviyyəli və yetkin bir insanın olmasından qürur duyurdum...

Çox keçmədi ki, jurnalist camiəsində, xüsusən yaxın dostlar arasında Qulu müəllimin “Rəhbər”, “Ağsaqqal” adı məşhurlaşdı. Hələ elmlər doktoru, professor adı almazdan biz artıq onun “Ağsaqqal” titulunu legitimləşdirmişdik.

lll

1999-cu ildə Bakı Mətbuat Klubunda (“Press-klub”) Qulu müəllimin 45 yaşını xudmani bir məclislə qeyd etməyimiz yadıma düşür. O vaxt mənə bu 45 yaş elə uzaq gəlirdi ki... Amma məndən 10 yaş böyük Qulu müəllimin həmişəki nikbinliyi, şuxluğu, cavanlığı və baxıb gördüyüm, soruşub öyrəndiyim məlumatlar xeyli pozitiv olurdu.

5 il də keçdi, Qulu müəllimin 50 illik yubileyi gəldi. Və mən dostumun yubileyinə “Ustad jurnalist” adlı kiçik bir təbrik yazdım. İndi həmin yazıya bir də baxıram və yazdığım hər bir cümlənin altına bu gün də imzamı atıram: “Okeanın o tayına səfər zamanı mən təkcə ABŞ-ı yox, həm də ustad jurnalist Qulu Məhərrəmlini kəşf etdim. Həmin səfər mənə həm ABŞ demokratiyasını, bu ölkədəki qeyri-adilikləri, həm də Qulu Məhərrəmli kimi bir şəxsiyyəti, insanı və jurnalisti yaxından tanımaq imkanı verdi. Qulu Məhərrəmli ilə birgə sonralar da səfərdə olmuşuq, bir yerdə Kiprə, Gürcüstana və başqa ölkələrə getmişik. Həmin səfərlər zamanı müxtəlif müzakirələrdə Qulu müəllimin sanballı, ölçülü-biçili çıxışlarının, məqamında atdığı atmacaların, verdiyi cavabların çox şahidi olmuşam.

Qulu müəllim hər cəhətdən etibar ediləsi insandı. Onun elə müsbət keyfiyyətləri var ki, onlara indiki dövrdə çox az-az adamlarda rast gəlmək olur. Bu mənada Qulu müəllim onu tanıyanlar üçün qənimət adamdı.

Qulu Məhərrəmlinin AzTV-də rəhbərlik etdiyi “Səhər” proqramının, heç şübhəsiz, Azərbaycan telekanallarının səhər verilişləri içərisində müstəsna yeri var. Bu proqram özünün sanbalı və rəngarəngliyi ilə seçilir. Təsadüfi deyil ki, bəzən bir çoxları “Səhər” proqramı ilə AzTV-ni ayırırlar, deyirlər ki, “Səhər” qurtarandan sonra AzTV başlayır. Elə bu fikrin özü Qulu müəllimin rəhbər şəxs, redaktor kimi hansı keyfiyyətlərə malik olmasının göstəricisidi. Bundan əlavə, Qulu müəllimin siyasi şərhçi kimi, ən məhdud şəraitdə belə, proseslərə özünəməxsus yanaşma tərzi həmişə böyük maraq və rəğbətlə qarşılanıb.

Qulu Məhərrəmlinin əlli yaşı tamam olur, amma ona bu yaşı vermək çox çətindi, çünki ruhən cavandı. Bütün varlığı, xarakteri və həyata bağlılığı ilə mən Qulu müəllimi cavan oğlan hesab edirəm. Və arzulayıram ki, Azərbaycan jurnalistikası Qulu müəllimin bu enerjisindən hələ uzun illər bəhrələnsin, onun təcrübəsindən öyrənsin. Bundan jurnalistikamız yalnız qazanmış olar”.

lll

Qulu müəllim mənim üçün nikbinlik və şuxluq nümunəsidir. Yadımdadir, 5 il əvvəl Qazaxa seminara gedirdik, artıq mən 45 yaşındaydım və 55 yaşlı “Ağsaqqal”ın sərrast sürücülüyünü, çevikliyini, iti yumorunu müşahidə etdikcə özümün 10 il sonrakı halımı düşünüb nikbinləşirdim. O, son dərəcə ciddi auditoriyada da, açıq havada Damcılı bulaqda keçirilən bir qədər sərbəst tədbirlərdə də, yaxud tam açıq, rahat danışa bildiyi “dost məclis”lərində də ovqatını mühitə uyğulaşdıra bilir, auditoriyanı darıxmağa qoymurdu.

Qulu müəllimlə çox səfərlərə çıxmışıq, daha sonra Küveytdə, dəfələrlə Türkiyənin əyalətlərində olmuşuq, Ərəbistanın istisini, Qarsın qarını görmüşük, yenə də həmin qrafikinə xilaf çıxmayıb: yazmağı, gəzməyi, meyvə yeməyi ilə. Ən müxtəlif auditoriyalarda onu müşahidə eləmək imkanım olub; “Ağsaqqal”ın ciddiyyəti də, şuxluğu da həmişə yerindədir.

Qulu müəllimin AzTV-nin “Səhər” proqramına rəhbərlik etdiyi illərdə bu veriliş bizim üçün ən doğma efir məkanı idi. Onun sonsuz mərhəmətindən səxavətlə istifadə edib özümüz, qonaqlarımız, dostlarımız bu verilişin qapısını ərklə döyürdük. Demək olar, hər il Mətbuat günündə mütləq o proqramın qonağı olurduq və hər dəfə də bayramımızı efirdən məxsusi, sevimli “Feliçita” ilə təbrik edirdilər. İndi də tez-tez çıxdığım və səviyyəsini, ciddiyyətini qoruyub saxlayan “Səhər” proqramında Qulu müəllimdən qalan yaxşı ənənələri müşahidə edirəm.

Qulu müəllim pedaqoq kimi də tələbələrin sevimlisidi. Tələbələri ona ərk də edirlər, ehtiram da göstərirlər, hərdən istəkli müəllimləri hansısa uyğun olmayan verilişə çıxanda və ya onu xoşlamadıqları adamların çevrəsində görəndə qınayırlar da.

Qulu müəllimin ustad müəllimlərə, ağsaqqallara, keçmişimizə sayğısı məni həmişə təsirləndirib, düşündürüb. Həyatında ona yaxşılığı dəymiş bir kimsəni, xüsusilə müəllimlərini unutmur. Bu mənada ondan çox şey öyrənmişəm.

Hansısa məsələlərə baxışımızda fərqlər olanda da mehriban ovqatda mübahisə etmişik.

İndi Qulu Məhərrəmlinin 60 yaşı tamam olur. Yenə şux, enerjili, qaynardı. Çox heyfslənirəm ki, televiziyalarımız bu gün Qulu müəllimin təcrübəsindən bəhrələnmir, onun müəllif proqramları efirdə yoxdu.

Amma Qulu müəllim yenə də mediamızla, dilimizin qorunmasıyla bağlı araşdırmalarını, jurnalistikanın tədrisini, pedaqoji fəaliyyətini davam elətdirir, yenə də hərəkətli, dinamik və işgüzardı.

lll

Dediyim kimi, çox səfərlərdə olmuşuq, yadda qalan, unudulmaz hadisələr də az olmayıb. Antalyada Beynəlxalq konfransda rusiyalı xanım professorla bir gündə iki dəfə tanış olmasını deyib gülmüşük. Batumdakı kiçik bir hadisə isə “poeziyamıza” kollektiv yaradıcılığın bəhrəsi olan bir bəndlik şeir bəxş etdi. Yazının əvvəlində Qulu müəllimin alma sevgisinə və axşamlar alma yeməmiş yatmadığına eyham vurdum. Və Batumda da Qulu müəllimin şakərinə uyğun olaraq otelə dönəndə meyvə aldıq: əlbəttə ki, alma, amma bu dəfə böyründə armud və gavalısı ilə... Axşamkı uzun məclisdən sonra səhər tezdən ayılıb otaqda su tapmayanda aldığımız meyvələri xatırladım. Almanı dişimə vurdum, qupquru, armud daş kimi. Çönüb yöndəmsiz gavalıya baxdım ki, bu da elə onların tayı olacaq – qupquru. Gavalını dişimə vurmağımla suyunun ovucuma tökülməsi bir oldu. Və sulu gavalının ani zövqü altında oxumağa başladım:

Qulu müəllim, Qulu müəllim,

Gavalısı sulu müəllim.

Otaq qonşularımız da zümzüməyə oyanmışdılar. Hadisədən agah oldular və getdikcə bu misralardan xəbərsiz dost qalmadı. Bakıya qayıdanda əhvalatı Ramiz Rövşənə də danışdım, şair: “Daha iki misra niyə, gəl bunu Qulunun və sənin adına layiq düzəldək” – dedi və bayatı üstündə bir bənd alındı:

Qulu müəllim, Qulu müəllim,

Ululardan ulu müəllim.

Alması, armudu quru,

Gavalısı sulu müəllim.

Qulu müəllimin 60 yaşına yazdığım təbriki elə bu pozitiv misralarla yekunlaşdırıb, “Ağsaqqal”a beləcə canı “sulu”, şux, şən və cavan qalmasını arzulayıram.

Rəşad MƏCİD

"525-ci qəzet"in baş redaktoru, Azərbaycan Mətbuat Şurası İdarə Heyətinin üzvü

525-ci qəzet.- 2014.- 15 noyabr.- S.19.