Ruh daşıyıcısı

''Əsarətdə qalan yurdun övladları" silsiləsindən

Taleyimizə yazılan ən ağır günlərin birində-Kəlbəcərin işğalından bir-iki ay keçərdi-20 ildən çox zaman keçib, dəqiq günü yadımda qalmayıb (bu məşəqqətlərə yaddaşmı dözərdi, yaddaş neyləsin?!.), təxminən iyun ayıydı deyəsən, ali məktəblərdə imtahan sessiyası gedirdi. N.Tusi adına Pedaqoji Universitetin Tarix fakültəsində oxuyan yaxın qohumum yanıma gəlib müəllimlərdən birinin (o müəllim həm də fakültənin dekanıydı) bütün bəşər övladlarına örnək olacaq addımını danışdı. Uşağın baxışlarındakı heyrət indi də gözlərimin qabağındadır! Kövrək qəlbiylə, sadəlövh düşüncəsiylə sanki dünyanın möcüzəsindən danışırdı. Ay Əlövsət, bu gün dekanımız Rəhim müəllim məndən imtahan götürərkən kəlbəcərli olduğumu biləndə göz yaşlarını gizlədə bilmədi, elə tələbələrin qarşısında. Hamımız da ona qoşulmuşduq. Heç imtahan da vermədik, hamının qiymətini yazıb məni otağına dəvət etdi. Göz yaşlarımız onun otağında da qurumadı. Mənə dedi ki, bu gündən özünü mənim doğma balam bil, nə çətinliyin olsa, ata kimi mənə deyərsən! Əlini cibinə salanda mən dözmədim, göz yaşlarımı saxlaya bilmədim, nə illah elədisə, pulu götürmədim, heç sağollaşmadan otaqdan çıxıb birbaşa sənin yanına gəldim!..Əlbəttə, mən də kövrəlmişdim, tanımadığım o müəllimin heykəli qəlbimdə əbədi yer eləmişdi. İndi həmin qohumum Türkiyədə yaşayır, hər dəfə də zəngləşəndə Rəhim müəllimi soruşur. Həzin və qəmli xatirəsini yada salıb sual da verir: Görəsən indi də elə müəllimlər qalıbmı? "Qalıb"-deyirəm. Deyirəm və gözlərimin qabağına birinci sinifdən ta universiteti bitirən günədək eynən Rəhim müəllim kimi xeyirxah, alicənab, tələbələrin sevimlisinə çevrilən müəllimlərim gəlir: Orta məktəbdə İsgəndər müəllim, Adıgözəl müəllim, Fərhad müəllim, Sabir müəllim, Qəhrəman müəllim, direktorumuz İbrahim müəllim... Ali məktəbdə Mir Cəlal müəllim, Səfiyar Musayev, Ağamusa Axundov, Firudin Hüseynov, Əkbər Ağayev, Samət Əlizadə, Tofiq Hüseynov, Fərhad Zeynalov, Şamil Qurbanov, Kamil Vəliyev, Əsmət Məmmədova, A.Qrebenşikov, T.Jidkova, G.Seleznyov... Sonralar əmək fəaliyyətinə başladığım illərdə həyat müəllimlərim Əlfi Qasımov, Vilayət Rüstəmzadə... Bir şeirdə deyildiyi kimi:

Yaxşı ki, dünyada yaxşılar varmış,

Yoxsa qəhr olardıq yaman əlindən...

Tələbəni yola salandan sonra iş dəftərimə bu müqəddəs insanın müqəddəs adını, soyadını yazdım: "Rəhim Əliyev". Heç bilmədim niyə yazdım, nə məqsədlə, nə niyyətlə... Düşünmədən, elə-beləcə. Ağlıma da gəlməzdi ki,haçansa bu gözəl insanla bağlı nəsə yazacağam. Çünki illər-aylar bir-birindən ağır gəlirdi: rayonlarımız bir-birinin ardınca mənfur düşmənlərimiz tərəfindən işğal olunur, soydaşlarımız qaçqın-köçkün düşür, minbir dərdə mübtəla olurdular. Gündəlik qayğılar, iş-güc, qaçqın qəsəbələrinə səfərlər başımı elə qatdı ki, Rəhim müəllim yaddan çıxdı. Günahım da yox idi. Kəlbəcərin işğalının səkkizinci günündə kiçik qardaşım alay komandri, ali hərbi təhsilli Mahir cəbhədə şəhid oldu, az keçməmiş bacım oğlu, bacımın həyat yoldaşı, el-obanın ləyaqətli oğulları həlak oldu, ona görə də xeyirxah, qeyrətli hərəkətiylə hamımıza örnək olacaq Rəhim müəllimi unutdum. Amma görünür, fələk də öz saydığını sayırmış... Bu əhvalatın üstündən bir il ötmüşdü. Pedaqoji universitetin professoru gözəl alim, tarixə öz obyektiv və savadlı yanaşmasıyla seçilən Yusif Yusifov bir gün yanıma gəlib "Azərbaycan tarixi" kitabını nəşr etmək istəyini ərz eyləyəndə əlyazmanı oxudum və içimə bir rahatlıq hakim kəsildi. Azərbaycanın əsl obyektiv tarixi bu kitabda öz əksini tapmışdı! Dev alimimiz,rəhmətlik Ziya Bünyadovun redaktəsi ilə yazılan bu kitabda tanış imzanın da bir fəslin müəllifi olduğunu görüb sevindim.Bəli, "Rəhim Əliyev"imzasını deyirəm. Əlyazmanı bir qırağa qoyub birinci Rəhim müəllimin tədqiqatını oxudum. Onda başa düşdüm ki, tələbə qohumum Rəhim müəllimin heykəlini qəlblərimizdə elə-belə ucaltmayıb. Dünyada təsadüflərə inanmamışam, onda da inanmadım. Bu cür əsəri (böyük bir fəsli) o cür böyük qəlb sahibi yaza bilər! Və Rəhim müəllimin əlyazmasını oxuduqca sanki hər sətirdən işıq sacılır, boz-bulanıq dünyamız İlahi bir nura qərq olurdu... Ağır iqtisadi durumdaydıq. Respublikada poliqrafiya məhsulları demək olar ki, yox idi. Çarəsiz qalmışdım. Sanballı bir kitabı-dünənimizə, lap qədim keçmişimizə açıq-aşkar nur saçan bu kitabı nəyin bahasına olursa olsun, çap etməliydik! Amma necə, harada, hansı vəsaitlə? Dadıma yenə Ukraynadakı dostlarım yetdi, zəng vurdum, kömək istədim, köməklərini əsirgəmədilər, az əvvəl müqəddəs kitabımız "Quran"ı da ilk dəfə Azərbaycan dilində Kiyevdə çap etdirmişdim. Vaxt itirmədən kitabı burada yığdırıb matritsaya (yumşaq kardona) köçürtdürüb Kiyevə apardım və böyük tirajla nəfis şəkildə çap etdirib Azərbaycana gətirdim.Gələn kimi də birinci Rəhim müəllimi axtarıb tapdım və bir az əvvəlki əlyazmalarını kitab şəklində gözəl insana təqdim etdim. Rəhim müəllim uşaq kimi sevinirdi. Çöhrəsindəki nur indi də ətrafımızı işıqlandırır, desəm, yanılmaram. Tələbə qohumumun dediklərini yadıma salanda yenə uşaq kimi ağladı: Ay Əlövsət, biz ata-baba yurdumuzu çoxdan itirmişik, heç olmasa, gedib Kəlbəcərdən o yerlərə baxıb təsəlli ala bilərdik (Rəhim müəllim əslən Qərbi Azərbaycandandır). Bu sözləri mənə sonralar Milli Məclisdə bir yerdə işləyəcəyim gözəl insan, Rəhim müəllim kimi nur daşıyıcısı olan Səfiyar Musayev də deyəcəkdi... Bu cür adamlar doğrudan da nur daşıyıcısıdırlar! Tarixi sənədlər üzərində işlədikcə əcdadlarımızın nurunu çağdaş dövrə daşıyırlar. Təbii ki, qəlblərindəki nura qataraq! O gündən bu günə qədər Rəhim müəllimlə dostluq edirik. Hər görüşəndə sifətindən əksilməyən o müqəddəs İlahi nuru görəndə öz-özümə:"hələ yaşamağa dəyər"-deyirəm və Allahıma şükür edirəm ki, məni bu insanlıq mücəssəməsi, nur daşıyıcısı insanla görüşdürüb. Bu yaxınlarda eşitdim ki, səhhətində bir balaca problem yaranıb. Səhhət neyləsin, doğma yurdu düşmən tapdağında, gecə-gündüz fikir-xəyal, dərd-əzab!.. Əziz qardaşıma, el ağsaqqalına ürəyimin dərinliyindən süzülüb gələn bu sətirlərlə müraciət edirəm: möhkəm olun, Rəhim müəllim! Siz bu xalqa , bu millətə, Azərbaycan elminə, ələlxüsus da bizlərə hələ çox lazımsız! Sizin ürəyinizdəki mərhəmət hissi, xarakterinizdəki mətinlik, dözüm, əyilməzlik, sifətinizdəki nur tələbələrinizə, aspirantlarınıza əsl məktəbdir, örnəkdir! Ləngərli kişilərin dözümü fil dözümüdür, biz hələ sizinlə, əziz dostumuz (sizin yaxın qohumunuz), sinəsi qədim folklorımuzla, poeziya çələngiylə doluböyük alimimiz, bütöv bir mahalın ağsaqqalı Həsən Mirzəyevlə birlikdə ən azından işğalına dözməyib tələbələrinizin qarşısında göz yaşları tökdüyünüz Kəlbəcərə gedəcəyik, İnşallah, oradan da o yana-əsarətdə qalmış Göyçəmizə.Dərələyəzimizə, Meğrimizə,Qafanımıza, İrəvanımıza, ümumən Qarabağımıza və Zəngəzurumuza gedəcəyik! Qohum-əqrəbanın qayğısı, Allahın şəfası ilə tezliklə ayağa durun, ətrafınızı nura qərq edin! Vallah,Rəhim müəllim, bu saat zəmanəmizdə çatışmayan çox şeylərə dözmək olar, amma nurlu insanların, nur daşıyıcılarının yoxluğuna dözmək cəhənnəm əzabından betərdir! Sizdən ayağa qalxmağı, bu gözəl Nur daşıyıcısı missiyasını əvvəlki tək davam etdirməyi qulluğunuzda gecə-gündüz dayanan ailə üzvləriniz-övladlarınız, dostlarınız xahiş edir, indi atasına oğul yox, həm də ata olan həssas qəlbli, eynən sizin kimi nurlu, cavanlığında ağsaqqala çevrilmiş oğlunuz Elçin, sizinlə daim fəxr etdiyini gizlətməyən yaxın qohumunuz-həm də dostunuz Nizami müəllim və mən-köhnə və sadiq dostunuz, kiçik qardaşınız Əlövsət rica edir və sizə bizlərdən də əziz və doğma olan əsarətdə qalan dədə-baba torpaqları tələb edir! Bütün iradənizi səfərbər edib ayağa qalxın, sizsiz olan məclislərin dadı-tamı da yoxa çıxıb, Rəhim müəllim, gözləyirik ey bəşəriyyətin Nur daşıyıcısı gözəl insan, sədaqətli dost!

Əlövsət Ağalarov

Azərnəşrin baş redaktoru, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü

525-ci qəzet.- 2014.- 22 yanvar.- S.7.