Avropanın "24 aprel" uğursuzluğu

"TÜRKİYƏ KİMİ MÜTTƏFİQ DƏYƏRLƏNDİRİLMƏLİDİR"

Qərbin qondarma erməni soyqırımı məsələsində Türkiyəyə təzyiqlər göstərməsinə qarşı qardaş ölkənin hansı addımlar atacağı müzakirə mövzusu olan əsas məsələlərdəndir.

Xüsusilə Avropa bu məsələdə narahatlıq keçirir. Çünki son olaraq Ukrayna böhranında Rusiyaya qarşı tətbiq olunan sanksiyaların yetərli gücə malik olmaması, Qərbin Kreml qarşısında gücsüzlüyünü göstərib.

Hətta Avropa İttifaqı daxilində müəyyən parçalanmalara da yol aça bilib. Bu baxımdan Yunanıstanın baş naziri Aleksis Tsiprasın Moskva səfəri heç şübhəsiz ki, ölkəsinin iqtisadi böhrandan çıxarmaq istəyi ilə əlaqədar olub.

Bu o deməkdir ki, ayrı-ayrı Qərb dövlətləri iqtisadi tərəqqini Rusiya ilə əməkdaşlıqda görürlər. Qondarma soyqırım məsələsində də Türkiyəyə edilən təzyiqlər fonunda Ankaranın Rusiya və Çin ilə əməkdaşlığını inkişaf etdirməsi, eləcə də ittifaq halında birləşməsinə dair yaranan ehtimallar Qərbi narahat edən əsas məsələlərdən birinə çevrilib. Bununla da Qərb və ABŞ-ın müstəqil xarici siyasət yürüdən Türkiyəni zəiflətmək cəhdləri tamamilə iflasa uğrayacaq və bu qüvvələr Yaxın Şərq məsələsində Ankaradan gözlədiyi mövqeyi qətiyyən almaq imkanlarından uzaq qalacaq.

Bu baxımdan hesab etmək olar ki, bu gün İrəvanda işğalçı ilə birlikdə uydurma mərasimə qoşulan avropalılar həm də uğursuz siyasətlərinin acısını yaşamağa məhkum olacaqlar. Çünki Qərb dövlətləri 24 apreldə Ankaraya səfər edib Çanaqqala zəfərinin 100 illik tədbirlərinə qatılmalı, güclü türk dövləti ilə çiyin-çiyinə olduqlarını göstərməli idi. Ən azından uydurma "erməni soyqırımı" kampaniyası Türkiyə və Azərbaycana dost və düşmənini yaxşı tanıtmağa imkan verdi. Lakin erməni saxtakarlığına dəstək olmaq Avropaya müsbət heç nə vəd etmir.

Lakin təəssüf doğuran məqamlardan biri də qardaş ölkəni daxildən parçalamağa çalışan qüvvələrdir. Qərbin və Amerikanın təsirində olan Türkiyə siyasətçiləri, QHT nümayəndələri qondarma "erməni soyqırımı" məsələsində səslənən iddiaları təsdiqləyir və dəstək olmağa çalışırlar. Son olaraq AŞPA-nın yaz sessiyasında uydurma soyqırım qurbanlarının 1 dəqiqəlik sükutla anılması zamanı bəzi türk nümayəndələrinin ayağa qalxması yəqin ki, erməni siyasətçilərinin də təəccübünə səbəb olub. 1915-ci il hadisələri ilə əlaqələndirilən uydurma "soyqırım" daha çox Türkiyəni düşündürməli olan məsələ olsa da, qardaş ölkənin nümayəndə heyətindən fərqli olaraq Azərbaycanı təmsil edən millət vəkilllərimiz məsələ ilə bağlı açıq şəkildə öz etirazlarını bildiriblər.

AŞPA-nın yaz sessiyasında iştirak edən Böyük Quruluş Partiyasının sədri, millət vəkili Fazil Mustafa qeyd edib ki, Cümhuriyyət və Xalq Partiyasını (CHP) təmsil edən Gülsüm Bilgehan Toker və Xalqların Demokratik Partiyasından (HDP) Nazmi Gür erməni parlamentarilərinin təklifi ilə AŞPA prezidenti Ann Brösserin uydurma soyqırım qurbanlarının sükutla yad edilməsi çağırışında fəxrlə ayağa qalxıb.

Onun sözlərinə görə, digər türk təmsilçilər və Azərbaycan millət vəkilləri etiraz əlaməti olaraq ayağa qalxmayıblar:

"CHP-li xanım Gülsüm Bilgehan Toker Türkiyənin qurucularından olan İsmət İnönünün nəvəsidir.

Ümumiyyətlə buradakı Türkiyə parlamentarilərinin ermənilərin həyasızcasına ittihamları qarşısında susması acınacaqlı bir haldır. Qısacası, bu platformada da ermənilərə mövqelər uduzuldu".

İctimai Problemlərin Tədqiqi Assosiasiyasının sədri, politoloq Məhərrəm Zülfüqarlı hesab edir ki, Türkiyə ilə Rusiyanın iqtisadi məsələlərdə yaxınlaşması var və bu gələcəkdə daha da inkişaf edə bilər.

Onun sözlərinə görə, bu əlaqələr hər hansı bir ittifaqa gətirib çıxara bilməz:

"Çünki Türkiyə NATO-nun üzvüdür. Bu baxımdan sözügedən alyansın üzvü olan dövlət Rusiya ilə siz müttəfiqlik əlaqələrinə qoşula bilməz. Burada sırf olaraq iqtisadi əməkdaşlığın inkişafı məsələləri ön plana çıxır.

İki ölkə arasında "Cənub axını" təbii qaz layihəsi razılaşdırılıb ki, Rusiyanın mavi yanacağı Türkiyədən Yunanıstana keçməklə Avropaya çatdırılsın. Lakin bu layihə ətrafında proseslər hələ uzun müddət davam edəvək. Hətta ola bilsin ki, heç heyata keçməsin. İstənilən halda bu Qərb ölkələrinin qondarma soyqırım məsələsində təzyiqlərindən sonra Ankaranın manevr imkanlarını artırır. Bu sübut edir ki, Türkiyə müstəqil dövlət kimi digər ölkələrlə öz əlaqələrini qura, inkişaf etdirə bilər".

Politoloq qeyd edib ki, qondarma erməni soyqırımının tanınması məsələsi Türkiyə üçün heç bir önəm kəsb etmir:

"Rəsmi Ankara dəfələrlə bəyan edib ki, arxiv sənədlərini açmağa hazırdırlar. Sadəcə indiki dövrdə Qərb ölkələrinin Türkiyəyə qarşı təzyiq alətlərindən istifadə etməsi məqsədli şəkildə həyata keçirilir. Çünki qardaş ölkə Avropa İttifaqına daxil olmaq istəyir. Qərb isə bunun qarşısını almağa çalışır.

Eyni zamanda Türkiyənin Yaxın Şərqdə Fələstini dəstəkləməsi fonunda İsrailə təzyiqlər göstərməsi də ona qarşı olan qüvvələrin qəzəbini artırır. Ona görə də Türkiyəni öz təsir dairələrinə almaq üçün bu cür təzyiq vasitələrindən istifadə edirlər. Ancaq Türkiyə çox güclü dövlətdir və bu cür təzyiq vasitələrinin heç bir təsiri olmayacaq. Çünki tarixə baxsaq Avropa dövlətləri, eləcə də ABŞ elə dəhşətli hadisələr törədiblər ki, heç bu haqda məsələ qaldırılmır. Sadəcə olaraq Türkiyədən öz maraqları daxilində gözləntilərini əldə etmək üçün bu cür uydurma soyqırım kampaniyalarına əl atırlar".

Qondarma "erməni soyqırımı" məsələsində Qərbin hücumların əsas məqsədinin Türkiyəni zəiflətmək olduğunu dilə gətirən M.Zülfüqarlı bildirib ki, həm iqtisadi inkişaf, həm də əhali artımı baxımından qardaş ölkə Avropa dövlətlərindən öndə qərarlaşıb:

"Almaniya, Avstriya və digər Qərb dövlətlərində türklərin sayı gündən-günə armaqdadır. Bu da anti-türk qüvvələrinin narahatlığına səbəb olur. Həmin ölkələrdə əhali nüfuzu məsələlərinə baxanda, ölüm hallarının doğum göstəricilərini qat-qat üstələdiyinin şahidi oluruq. Türklər isə bu baxımdan daha müsbət statistikaya sahibdir. Ona görə də Avropada islamafob və anti-türk qüvvələri meydana çıxır ki, həmin dövlətlərdə qarışıqlıq yaratmaq, təzyiqlər göstərməklə vəziyyəti öz xeyirlərinə dəyişsinlər. Lakin daha yaxşı olar ki, Avropa öz həyat tərzinə diqqətini ayırsın. Ailə bağlarını daha da möhkəmləndirsinlər.

Görünən odur ki, Qərbdə gənclərin ailə qurmaqla bağlı istəkləri yoxdur. Daha çox vətəndaş nigahına üstünlük verir və uşaq dünyaya gətirmək istəmirlər. Əgər Avropa gücləri islamafob hücumlarını davam etdirib istəyinə nail olsa, dünyada insanların sayı azalmağa doğru gedəcək. Bu baxımdan mənə elə gəlir ki, Qərb ölkələrinin etdiyi hərəkətlər haqsız yerədir. Türkiyə kimi müttəfiqi onlar dəyərləndirməlidirlər. Necə ki, Sovet İttifaqı mövcud olan vaxtlar Türkiyədən ikiəlli tutub, NATO-nun üzvü olandan sonra orada bazalarını yerləşdirmişdilər, indi də bu əlaqələrə sadiq qalaraq güclü türk dövlətinə qarşı təzyiqlərdən əl çəkməlidirlər".

Politoloq Elşən Musayev hesab edir ki, ABŞ və Qərb dövlətləri qabağında qondarma sözü yazılan hər şeyi qəbul edir.

O "Olaylar"a deyib ki, qərbli müttəfiqlər, həmçinin qlobal terrorizm, geosiyasi ziddiyyətlər törədən radikal qruplaşmalar dünya siyasətindəki böhranların da səbəbkarı kimi bilinirlər:

"Bu yaxınlarda ABŞ Dövlət Departamentinin Azərbaycanla bağlı "narahatlıqlar"ı ifadə olunub. Bu qüvvələr İŞİD-i, Bin Laden mifini yaradırlar, Ukraynada bir milləti bir-birinə qırdırırlar, soyqırıma məruz qoyurlar və heç bir narahatlıq keçirmirlər. Eyni zamanda Azərbaycanın 1 milyondan çox qaçqınının olması, ermənilərdə vətəndaşlarımızın əsir kimi saxlanılması da onlar üçün əhəmiyyətli məsələ deyil. Amma hansısa hüquq müdafiəçisi həbsə girən kimi, bunların maliyyə təyinatının gələcəyi şübhə altına düşür və bundan narahat olurlar. Bu fonda nəinki Rusiya-Çin-Türkiyə İttifaqı, ümumiyyətlə ABŞ və Qərb dövlətlərinə qarşı birlik yaranacaq".

Əvvəllər bütün Avropa dövlətlərinin Ukrayna məsələsində ABŞ-ın yanında olduğunu deyən politoloq hesab edir ki, sonradan bu mövqeyinə görə iqtisadi böhran hiss etdikcə, Rusiya əlaqələri qırılma nöqtəsinə çatan kimi, Amerikanın məqsədlərinin zərərli olduğunu görüb və Ağ Evdən yan qaçıblar:

"ABŞ-ın hələ də təsir imkanları olduğuna görə, Avropa İttifaqı qondarma erməni soyqırımının qəbul edilməsində tərəddüd etsə də, erməniləri razı salacaq qərarı verib. Amma AŞPA-da daha fərqli təzahürləri izləyirik. Rusiya-Çin-Türkiyə İttifaqının yaranması, təkcə bu dövlətlərin maraqları timsalında deyil, həm də özünü müdafiə etmək və Amerikaya qarşı demarş timsalında yaranması lazımdır. Bu tip birliklər təşkil olunmasa, Amerika həddini tamamilə aşacaq və dünya siyasətinə təsir imkanlarını maksimum şəkildə artırmağa çalışacaq".

Ceyhun ABASOV

525-ci qəzet.- 2015.- 24 aprel.- S.5