Urudu sevdirən işıq
ONUN ADI
FLORADI
Zamanın sürətinə əsəbləşirəm. Hətta imkanım
olsa bu əsəbi
topa, tüfəngə
çevirib zamana tuşlayaram. Amma neyləyim ki, ən böyük hakim Zamandı - söz də ondadı, səlahiyyət də!!! Mən isə olsa-olsa ən yaxşı halda bu zamanın
havasını duyan, ifasını dinləyən
və bir də ona qarşı
əl-qol atmaq istəyi ilə yaşayan bir Allah bəndəsiyəm. Ona görə
də gücüm daha çox özümə, qələmimə
və bir də ürəyimə çatır. Sonda həmin o
güc özümü
qələmə təslim
edir, ürək də qələmin dəftəri, kitabı kimi öz pıçıltısını
təkrar özünə
köçürür. Bu yazılanı isə həmin o ürəyin çevrəsində olanlar,
onu duyanlar, onu anlayanlar və nəhayət onun yanğısına yananlar oxuya bilirlər. Necə ki...
Onu lap çoxdan tanıyıram,
az qala
tələbəlik illərindən.
Onda da elə
bu cür idi - səmimi, mehriban, hər kəsə qarşı diqqətli və bir az da hamıdan çox sözün üstündə əsən...
Onu oxumaq və bir də ona
nəyisə oxutmaq çox qəribə nüanslardı. Amma
neyləyim ki, mən oxumağı və oxutmağı onun parametrləri ilə
uyğunlaşdıra bilmişdim.
Necə deyərlər, ipin ucunu tapmışdım.
Bilirdim ki, bu xanım yazını
oxuyanda öncə adına fikir
verir, diqqət yetirir, sonra səhifələyir. Gözünün ucu ilə abzaslara
baxır. Və o gözucu
baxdığı məqamlarda
nəsə diqqətini
çəkdisə, deməli,
o yazının bəxti
gətirdi. Başlayacaq onu
oxumağa. Oxuyub
qurtarana kimi də əlindəki qələmlə ya yazının kənarındakı
ağ yerə
nə isə işarə qoyacaq, ya da ki,
stolunun üstündəki
vərəqə nə
isə qeyd edəcək. Sonra əlini uzadacaq
telefona. Tanıdı-tanımadı
müəllifə öz
münasibətini bildirəcək.
Yazıya görə təşəkkür edəcək...
Bir də o, imzasını özünə doğmalaşdırdığı və
həmin imzalardan təzə nə isə gözlədiyi üçün o imza sahibinin yazısını
oxuyacaq. Necə deyərlər, vay
ondadı ki, gözlədiyini tapmasın,
axtardığını görməsin.
Onda əlini telefona uzadacaq. Bir böyük ərklə, bir böyük ürəklə içində
olanları, ürəyindən
keçənləri telefonun
o biri başına çatdıracaq... Mən bunları
həyatımda dəfələrlə
görmüşəm, eşitmişəm.
Ona görə də bu fikirləri bilgisayara diqtə edəndə heç bir narahatlıq hissi keçirmirəm.
Axı adam
bildiyini, gördüyünü
yazanda daxilən rahat olur. Bax, mən
də indi beləyəm. Çünki
ONDAN yazıram! Mənə
sözü, publisistikanı,
şeiri, mətbuatı
sevdirən Bacımdan!
Üstəlik mənim ruh
bacım mənə Urudu da sevdirib.
Onun Urudlu günləri mənim yaddaşıma köçüb. Hərdən elə bilirəm ki, mən də
o kənddə doğulmuşam,
mən də o bulaqların suyundan içmişəm. Mən
də o təndirin fətirindən, o kirkirənin
qovudundan dadmışam...
Kəklikotu çayından, özü də samovarın dibində oturub doyunca içmişəm. Elə burdaca
kiçik bir haşiyə çıxım.
Mən hərdən “qan çəkir” ifadəsinə,
“torpaq çəkir” deyiminə yaman çox inanıram və bunu öz
həyatımdan çıxış
edərək deyirəm.
Özüm Dağlıq
Qarabağda doğulsam
da, anam Dərələyəzdən - qanında-canında,
südündə mənə
doğulduğu o torpaq,
ordakı qohum-əqrəba
sevgisini gətirmişdi...
O yerlər həmişə
mənə həm uzaqda yaşayan əzizlərim kimi, həm də həmişə ağrı-acının,
didərginliyin, yurdsuzluğun
canlı şahidləri
kimi doğma olubdu. Görünür bu, həmin
o torpaq, qan çəkmək deyimini mənə hopdurub və mən faciələr yaşamış
bir elin, bir elatın bütün taleyini oxuya-oxuya, öyrənə-öyrənə
və nəhayət özüm də həmin o prosesdən keçərək o yurdun
söz-sənət adamlarını
özümə bir köynək yaxın bilmişəm. Hər halda
bunun üçün
yəqin ki, məni qınamazlar.
Çünki böyük söz,
böyük ürək
harda yazılmağından,
harda döyünməyindən
asılı olmayaraq elə böyükdü.
Bax, mənim bacımın ürəyi
kimi!.. Və
onun misralarındakı
bu gerçəyin özü kimi:
Bülbül idim, gülzarım
yox,
Öz tayım
yox, öz yarım yox.
Vətənimdə məzarım yox,
Mən də belə bir qəribəm.
Bir dəfə
telefonuma zəng vurdu. Özünəməxsus səsi ilə,
kövrəkliyi ilə
məni danladı.
Mənim “Bəxtəvər
ipəkqurdları, Ölür
evinin içində” misraları ilə başlayan şeirimi oxuyub ağladığını
və hətta:
- Əbülfət, çəkil
bir kənara ancaq şeir yaz, özü də belə şeirlər! - dedi. Və sonra da
mənim durumumu özü qiymətləndirib
əlavə etdi:
- İndi kimdi şeirlə yaşayan... Şeir indi çörək deyil axı… Evə çörək gətirmir
axı! - dedi.
Bəli, mənim bacım nə yazırsa və nədən yazırsa, ona ürəyini, duyğularını
hopdurur. Onun publisistikası başdan-başa
səmimiyyətin rəngləridi.
Mənə elə gəlir
ki, Flora Xəlilzadə
səmimiyyət rəssamıdı.
Yazdığını oxucuya sözlə
təqdim edir. Amma diqqətli oxucu o sözün arxasında tabloları da görür. Özü də
Flora Xəlilzadə ancaq
ürəyinin dediyini,
ancaq duyğularının
tələbat hissini ortaya qoyduğu ünvanı oxucu qarşısına çıxarır.
O hamıdan yazmır,
o hər şeydən
yazmır. Amma o hamını və
hər şeyi yazısında ifadə edir, oxucuya çatdırır.
Kitab rəfində bacımın
mənə bağışladığı
və bir-birindən dəyərli avtoqrafları
ilə zəngin kitabları var. O, özünü
daha çox publisist sayır. Məmməd
Arazın, Bəxtiyar Vahabzadənin, Cavidin, Səməd Vurğunun dəlisi olan bacım bu gün
Ramiz Qusarçaylını
da sevə-sevə oxuyur. Ümumiyyətlə, onun diqqətindən
söz, misra yayınmır. Üstəlik, mənim bacım həm də insan sərrafıdı.
Adamları, xüsusilə yazı
adamlarını sözlərindən
tanıyır, o sözlərlə
o müəlliflərin içlərini
görür, əxlaqlarını
dəyərləndirir. Mən dəfələrlə etdiyimiz
söhbətlərdə onun
həyatsevərliyinin, dərdə
müqavimət göstərmək
məharətinin qarşısında
susmuşam. Çünki
mən onun iç dünyasının
necə alovlandığını,
daxilən necə qorrandığını və
tüstünü də
öz içində boğub saxladığını,
heç kimin qarşısında sınmadığını
bilirəm və bu keyfiyyətlərinə
görə onu bir az da çox istəyirəm.
Onda bir xanım qüruru var... onda
bir Azərbaycan xanımının dəyanəti,
dözümü var...
onda ailəyə
olan azad və bugünlə səsləşən, amma
mentalitetləri tapdalamayan
çox geniş bir yanaşma, hətta mən deyərdim gözəl bir aura var. Bu hər kəsdə yoxdu, bunu hər kəs
özündə formalaşdıra
bilmir. Amma Flora Xəlilzadə özü öz üzərində işləyə-işləyə
həm də ətrafındakıları buna
vadar edir. Onun çevrəsindəkilər onunla
yanaşı durmaq üçün öz üzərlərində işləyirlər.
Bax, böyüklük
budur! Bax, öyrətmək üsulu
burdan keçir!..
Bəli, 1955-ci ildə Urudda doğulan Flora Xəlilzadə
indi ömrünün
60-cı ilini Bakıda
xəyalındakı Urudla,
ətrafındakı doğmalarla
qeyd edir. Mən bu
qənaətdəyəm ki,
bacımın ad günündən
bir-iki gün sonra işıq üzü görən bu yazı gecikmiş
təbrik sayıla bilər. Amma bir şey var ki, mən
ona ünvanladığım
bu beş-üç cümləni onun tanıdığı ürəyin
diqtəsi ilə yazıram və əminəm ki, ürəyimin sözünü
və səsini bacım qəbul edəcək. Çünki bu söz və
bu səs ona indi dayandığı
ucalığın fonunda
Urudda 100 yaşı qeyd etmək istəyini çatdırır,
arzusunu ifadə edir. Əminəm ki, Flora Xəlilzadənin
sözlərindən tutub
gəzdiyim, gördüyüm
Urudda onunla yanaşı addımlayan doğmalardan biri də mən olacam. Ad günün
mübarək, Bacım!
...Və bir də
sənin oğlun Bəhruza yazdığın
məktubdakı yolu birlikdə keçəcəyik:
Ümidim
də, pənahım da bilirsən,
Yurdum boyda çiliklənmiş şüşədi.
Qəlbdən gələn ahımı
da bilirsən,
O ellərə gedən yolum Şuşadı!
Əbülfət
MƏDƏTOĞLU
525-ci
qəzet.- 2015.- 29 avqust.- S.16