Azərbaycanın beynəlxalq münasibətlər sistemində yeri və rolu

ELÇİN ƏHMƏDOV: "BEYNƏLXALQ BİRLİK MÜXTƏLİF COĞRAFİYALARDA BAŞ VERƏN OXŞAR HADİSƏLƏRİ FƏRQLİ PRİZMALARDAN YANAŞMAĞA

Türkiyənin Antalya şəhərində keçirilən "Böyük İyirmilik" (G20) dövlətlərinin Sammitində Azərbaycanın iştirakı, Prezident İlham Əliyevin ali tribunadan dünya liderlərinə ünvanladığı vacib mesajlarla bağlı Qarabağ Araşdırmalar Mərkəzinin sədri, politoloq Elçin Əhmədov "525"ə müsahibə verib.

- Azərbaycanın "Böyük İyirmilik" dövlətlərinin Sammitində iştirakını necə qiymətləndirirsiniz?

-Böyük İyirmiliyin hər il keçirilən Zirvə Toplantısı ilin əsas iqtisadi hadisəsi hesab olunur. G20 dedikdə dünyanın aparıcı iqtisadi, hərbi, siyasi gücə malik dövlətləri nəzərdə tutulur. Belə bir Sammitdə Azərbaycanın da təmsil olunması dövlətimizin beynəlxalq imici, siyasi-iqtisadi qüdrətinin son dövrlər artmasının göstəricisidir. Türkiyənin xüsusi dəvəti əsasında Azərbaycanın iştirak etdiyi Sammit ölkəmizin gələcək inkişafı üçün də mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycanın beynəlxalq münasibətlər sistemində yeri və rolundan danışsaq, dövlət başçısımızın G20 Liderlər Sammitində dəvət olunması artıq ölkəmizin dünyada əsas fiqurlardan birinə çevrildiyini ortaya qoyur.

-Fransada baş verən terror aktları ilə bağlı Sammitin böyük ölçüdə terrorla mübarizəyə həsr olunacağı gözlənilən idi. Bu mənada, dünya birliyi tərəfindən terrorla mübarizə sahəsində ciddi addımların atılmasını gözləmək olar?

-G20 Sammitinin gündəliyində əsasən qlobal iqtisadi məsələr dayanır. Antalyada keçirilən Zirvə Görüşündə də qlobal iqtisadi və qaçqınlara yardım, miqrasiya problemləri kimi ciddi məsələlərin müzakirə olunacağı gözlənilirdi. Lakin noyabrın 13-də Fransanın paytaxtı Parisdə baş verən terror aktları Sammitin gündəliyini bir qədər dəyişdi. Zirvə Toplantısında önə çıxan əsas məsələ beynəlxalq terrorla mübarizə problemləri oldu. Bu mənada, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev öz çıxışında bu məsələlərə aydınlıq gətirərək, dövlətimizin beynəlxalq terrorla mübarizədə fəal rolundan danışıb. Xüsusilə, dövlət başçısı Azərbaycanın Əfqanıstanda koalisiya qüvvələrinin işinə qoşulan ilk ölkələrdən olduğunu bildirib. Bundan əlavə, Prezident Azərbaycanın son 25 ildə erməni terroru ilə üz-üzə qalan dövlət olduğunu, Ermənistanın Azərbaycana qarşı terror siyasətinin bu gün də davam etdiyi dünya liderlərinin diqqətinə çatdırıb. Ermənistan təkcə azərbaycanlılara qarşı soyqırım, etnik təmizləmə siyasəti ilə yanaşı işğal prosesini də həyata keçirərkən çoxsaylı terror aksiyalarından da istifadə edib. Azərbaycanda törədilən terror aktları nəticəsində iki mindən çox vətəndaşımız öldürülüb. Dövlət səviyyəsində terrorizm və soyqırım siyasəti yeridən Ermənistan 1988-1994-cü illərdə müxtəlif səpkili - sərnişin avtobusları, yük qatarları, Bakı Metropoliteni, hava nəqliyyatı, sərnişindaşıyan gəmilərdə ümumilikdə 373 terror aktı həyata keçirib. Bunun nəticəsində iki mindən çox insan həlak olub, 1705 nəfər isə ağır xəsarətlər alıb. Ermənistan Azərbaycanda 40-a yaxın irimiqyaslı terror aktı törədib. Ümumilikdə, Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsi nəticəsində iyirmi mindən çox vətəndaşımız öldürülüb, yüz mindən çox yaralanıb, əlli mindən çox isə əlil olub. Bütün bunlarla yanaşı, dövlət başçısı Ermənistanın işğalçılıq, terror siyasətinin bu gün də davam etdiyini dünya liderlərinin diqqətinə çatdırıb. Prezident Ermənistanın terror təşkilatları tərəfindən Azərbaycana qarşı həyata keçirilən hücumları işğalçı ölkənin dövlət siyasətinin tərkib hissəsi kimi qiymətləndirib. İlham Əliyev bu təcavüzün nəticəsində iyirmi ildən artıqdır Azərbaycan torpaqlarının iyirmi faizi bu gün işğal altında olduğunu qeyd edib. Eyni zamanda, dövlət başçısı Ermənistan beynəlxalq təşkilatların qəbul etdiyi sənədlərə məhəl qoymadığını dünyanın aparıcı dövlətlərinin liderlərinin diqətinə çatdırıb və əgər terror siyasəti aparan bu, dövlətin yürütdüyü məkrli siyasətin qarşısı alınmazsa digər münaqişə ocaqlarının yarana biləcəyini istisna etməyib.

-Necə ola bilər ki, dünyanın aparıcı dövlətlərinin liderləri müsəlman ölkələrində baş verən terror aktlarına o qədər də ciddi yanaşmır, lakin Fransada baş verən hadisələrə dərhal lazımi reaksiya verirlər?

-Dünyanın bütün nöqtələrində baş verən terror hücumlarına qarşı eyni həssaslıqla yanaşılmalıdır. Azərbaycan terrorizmdən əziyyət çəkən dövlət kimi terrorun nə olduğunu çox yaxşı başa düşür. Son olaraq Fransada həyata keçirilən terror aktları Yaxın Şərq ölkələrində baş verən oxşar hadisələrdən fərqlənmir. Bu baxımdan, "Böyük İyirmilik" dövlətlərinin Zirvə Görüşündə Prezident İlham Əliyev dünya liderlərinə ciddi mesajlar verib, terrorizmə qarşı mübarizədə bir mövqedən çıxış etməyə dəvət edib. Ona görə də, İlham Əliyevin tədbirdə iştirak etməsi və ali tribunadan dünya ictimaiyyətinə səslənməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bunu, Azərbaycanın informasiya müharibəsi şəraitində Ermənistanın yürütdüyü terror siyasətinin ifşa olunması istiqamətində atdığı növbəti addım kimi qiymətləndirmək lazımdır.

-Bundan sonra dünya birliyinin Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ probleminə ikili standartlardan uzaq, ədalətli yanaşmasını görmək mümkün olacaq?

-Hazırda dünya dövlətləri tərəfindən yürüdülən ikili standartlar siyasətinin səbəblərindən biri dini ayrıseçkilikdir. Yəni, Qərb dövlətləri və ABŞ-da ksenefobiya, anti-semitizm, islamafobiya meyllərinin artması həmin dövlətlərin bu məsələlərdə ədalətli mövqedən çıxış etməsinə maneəçilik törədir. Beynəlxalq birlik müxtəlif coğrafiyalarda baş verən oxşar hadisələri fərqli prizmalardan yanaşmağa davam edəcəksə, bu ikili standartları hələ uzun müddət aradan qaldırmaq mümkün olmayacaq. Bu mənada, Azərbaycanın haqlı mövqeyinin müdafiə olunmaması məhz ölkəmizin İslam dünyasının tərkib hissəsi olması, müstəqil daxili və xarici siyasət xəttinə malik olması, eləcə də dövlətimizin son dövrlər dinamik inkişaf etməsi və yeni dünya standartları müəyyənləşdirməsindən irəli gəlir. Bütün bunlara bəzi xarici qüvvələri razı salmır. Ona görə də, müxtəlif vaxtlarda Azərbaycana qarşı qərəzli sənədlərin qəbul olunmasının şahidi oluruq. Şübhəsiz ki, bu cür qarayaxma kampaniyaları heç bir nəticə verməyəcək, münaqişə dondurulmuş fazadan çıxacaq və öz həllini tapacaq.

Ceyhun ABASOV

525-ci qəzet.- 2015.- 18 noyabr.- S.5.