Eynək
(hekayə)
Bir eynək
təsəvvür edin: qara sağanaqlı, iri, yuxarısı
düzbucaqlı, aşağısı dairəvi olan qalın
optik şüşəli bir eynək. Qoşa
lupaya bənzər şüşələrin arxasından iki
diri göz baxır. Bu eynək lopa
bığlı, qalın qaşlı, ovurdları
batmış, ağzında beş-üç
çürük dişi qaldığı üçün
çənəsi burnuna yapışmış, bəstəboylu
qaraçıya bənzər adamın sifətinin
bürüşmüş tüklü qulaqlarına
taxılıb. Adamın nəinki gözlərini, hətta
az qala bütün sifətini örtən
eynək onun üzündəki gözlərdən də,
qaşlardan da, burundan da, ağızdan da, qulaqlardan az-küc
baxımlıdır.
Həmişə
mənə elə gəlib ki, bu adam daim
eynəyinin dalınca gedir. Neçə illərdir
onu bir eynəkdə görürəm. Görkəmi,
paltarı, ayaqqabısı, parovoz kimi tez-tez
sümürdüyü ucuz siqaretlərinin növləri,
yazdığı qələmləri, dəftərləri dəyişir,
amma eynək həmən eynəkdir. Sanki
eynək də onun bir bədən üzvüdür.
Onunla düşəndən-düşənə
görüşürük. Arabir eynəyini çıxardıb
siləndə o mənə tamamilə başqa adam
kimi görünür. Silinmiş eynək yerinə
qayıdınca “başqalaşma” bitir. Bakıda
o yekəlikdə eynək taxan yoxdur. Görəsən
haradan alıb?..
Köhnə pulun vaxtı idi. İşdə
kabinetimin daxili telefonu zingildədi. Dəstəyi
qaldırdım, mühafizə polislərindən
birinin səsi eşidildi:
–
Yanınıza gələn var!
Soruşdum:
– Kimdir?
Polis
dilini sürüdü:
–
Adını demir.
– Niyə?
– Deyir ki,
desən, köhnə dostu gəlib, özü biləcək.
Fərqinə
varmadan dilləndim:
–
Buraxılış vərəqi yazın, gəlsin!
Polis ani
pauza verib dedi:
–
Üstündə heç bir sənədi yoxdur,
ba-ğış-la-yın – polis sözü hecalara
böldü – onu binaya buraxmaq olmaz. Sərxoşdur,
ayaq üstə güclə dayanır.
Dəstək
qulağımı qızdırdı, ani fikrə getdim:
axı, bu kimdir? İndiyə qədər
heç mənim yanıma sərxoş gələn
olmayıb.
Polis
çaş-baş qaldığımı duyub gələn
barədə əlavə məlumat verdi:
–
Cındırından cin hürkən bir adamdır. Gözlərində iri eynəyi var.
Bir anda o eynəyi, hə... elə sahibini də
tanıdım.
– Ona de –
qeyri-müəyyənlikdən qurtardığım
üçün eynim açıldı – binanın tinində
gözləsin, beş dəqiqəyə
yanındayam.
Düzü, polis kimi elə mən də istəməzdim
bir sərxoş girib idarəmizin dəhlizlərində
valaylansın.
Kabinetimdə çox vaxt pencəksiz və qalstuksuz
otururam. Belə rahatdır. Yanıma
yalnız kənar adamlar gələndə onları qəbul
etməmişdən qabaq rəsmi görkəm alıram.
Bəzən bir gündə yeddi-səkkiz dəfə
qalstukumu taxıb, pencəyimi geyinirəm. Artıq
öyrəncəkliyəm. İndi də ərinmədən
qalstukumu boynuma bağladım, pencəyimi əynimə
keçirtdim. Dördüncü mərtəbədən
pilləkənlə aşağı enib idarəmizin
qapısından çıxmışdım ki, gördüm
Eynək qarşıdan mənə sarı gəlir. O,
özünü şax tutmaq istəsə də
bacarmırdı, bədəni arıqlıqdan qat kəsmişdi.
Əl tutub görüşdük. Əlində
bir batman yağ var idi. Zalım
oğlu bəlkə də bir həftə idi əllərini
yumurdu, elə bil Bakıda su, sabun qəhətə
çıxmışdı. Nimdaş
üst-başı kirin-pasın içində
üzürdü. Amma polis
şişirtmişdi, Eynək sərxoş deyildi,
çaxır iyi versə də, ayaq üstə dura bilirdi.
–
Qardaaş!- Eynək
kişili-qadınlı hamını belə
çağırır – ürəyim səni istədi. Gəldim
ki, bir üzünü görəm!-dedi.
Köhnə
dostumu pərt eləməməkdən ötrü
özümü ona nümayiş etdirirmiş kimi sinəmi
qabardıb gülümsədim:
– Gör!
–
Maşallah, yaxşısan! – o sərbəstləşdi.-
Qabaqlar hərdən Malakan bağına gələrdin. Qardaşağanı çaxıra, pivəyə,
sosiskaya qonaq eləyərdin. İndi
oralarda görünmürsən. Xəbərin
yoxdur, sən sarıdan yetim qalmışam. Yadındadır, mənə Parapetin tinindən, – Eynək
Bakının küçələrini, xiyabanlarını,
parklarını köhnə adları ilə
çağırmağın bazıdır, – bir qələm,
bir də nəbati naxışlı dəftər
almışdın.
–
Yadımdadır – yenə də gülümsəyirəm və
düşünürəm ki, mən olsaydım, “nəbati
naxışlı dəftər” əvəzinə eləcə
“dəftər” deyərdim, neynəməli, hər kəs
özü kimi danışır. Həm də axı bunun
şairliyindən başqa bir az rəssamlığı
da var.
– O zaman sənə
nə söz vermişdim?
–
Yadımdan çıxıb, vallah!
–
Yadına salıram: onda sənə söz vermişdim ki, bu qələmlə
bu dəftəri yazıb dolduracam. Özü də
hər səhifədə bir şeir olacaq.
– Həə?!
– Dəftərin
dolmasına az qalıb. Onu da
demişdim ki, dəftərdəki şeirləri çap etdirən
kimi, əlyazmasını dəftərqarışıq sənə
bağışlayacağam, arxivində şair dostundan yadigar
saxlayarsan.
–
Demişdin, demişdin! – Onun nazı ilə oynamağa
çalışıram.
Eynək gecə-gündüz ilham pərisi ilə
qol-boyundur, bir ucdan sicilləmə yazır, çəkir. Özü də
Qərb ədəbiyyatının və incəsənətinin
dəlisidir. Çox qəribədir ki,
Parisdə olmasa da, Napoleonun (dostum yalnız, sənət
korifeylərinin aşiqidir. İstər
şifahi, istərsə də yazılı, Napoleonun
adını çəkdiyini eşitməmişəm. Məncə, o, nə müharibəni, nə də
müharibə qəhrəmanlarını sevir. Sevsəydi, bu barədə bircə misra yazardı)
bu məşhur şəhəri haqqında zaman-zaman silsilə
şeirlər yazır. Mən Parisdə
iki dəfə olmuşam, ancaq Eynəyin yazdığı
Parisi Parisdə görməmişəm. Məsələn,
o, şeirlərinin birində yazır ki, Parisdəyəm,
Pikasso ilə oturmuşuq Senanın sahilində,
ayaqlarımızı suya sallayıb tilov atmışıq
çaya.
Eynək bilmir ki, Parisin ortasından axan Sena o qədər
çirklidir, orada balıq olmur. Həm də beton dirəklər
üzərində qurulmuş bulvar-sahil çaydan ən
azı beş-altı metr hündürdədir, oradan çaya
nə ayaq sallamaq olur, nə də tilov atmaq. Hələ Pikassonu qəbirdən
çıxardıb yanında oturtmağını demirəm.
Mən
bunları bir dəfə Eynəyə deyəndə
gülümsəyib cavab vermişdi:
– Mənim
Parisimlə işin olmasın!
Doğrudan da qələm dostumu heç kəs Parisdən,
Pikassodan, Sezanndan, Bodlerdən ayıra bilməz. O bir şüşə
çaxır tapan kimi “zakuska”, məzə əvəzinə
qaranlığın şam işığında siqaretini
sümürə-sümürə ötən əsrin
şairlərinin, rəssamlarının, bəstəkarlarının,
musiqiçilərinin ruhu ilə baş-başa verib kef məclisi
qurur və özü demişkən, postmodernist şeirlər
yazır. Köhnənin söhbətidir, bir dəfə maraq məni
basdı, Eynəyi onun “meyxana” dediyi it ilindən qalma bir
kababxanaya qonaq çağırıb kefimizi duruldandan sonra
ondan soruşdum:
–
“Qardaaş,” – dostumu yamsılayırmış kimi dedim bu
sözü, – eşitdiyimə görə yüz il, min il bundan qabaq ölmüş adamların
ruhunu çağıra bilirsən?
Dostum kəsədən
getdi:
– Kimin
ruhunu istəyirsən, çağırım!
Onun qara sevdalı şairləri sevdiyini bildiyimə
görə dilimə Hadinin adı gəldi. Hiss etdim ki, bu, Eynəyin ürəyincə oldu. Dua edirmiş kimi Hadinin adını tutub,
dodağının altında nəsə
mızıldanmağa başladı. Demə,
kiminsə ruhunu çağırmaq elə də asan
deyilmiş. Yazığın
yediyini-içdiyini gözündən gətirdim. O,
yarım saatdan çox şaman kimi özünü
dağıdıb-tökdü. Burnunun
üstündə tər damcıları
puçurlanmışdı.
Birdən ikimizin üz-üzə oturduğumuz kiçik
otaqda şıqqıltı səsi eşidildi. Bilmirəm, ya onun dizi, ya mənim
ayağım stolun qıçına toxundu, yoxsa
qulağım tavanın üstündə yuva salmış
göyərçinin qurultusunu aldı, ya da bəlkə
siçandı, hansısa deşikdən çıxıb
bizi görüncə nəyəsə toxunaraq
özünü yuvasına təpdi... Axır ki
bir səs gəldi. Səsdən Eynəyin üzü
işıqlandı və “hımm” eləyib soruşdu:
– Eşitdin?
Hələ
də təəccüb içində qalmışdım:
– Eşitdim, amma ayırd edə bilmədim
nə səs idi.
Dostum
uşaq təbəssümü ilə dilləndi:
– Hadinin ruhunun səsi idi. Şıqqıltı saldı ki, eşidək, onun
burada olduğunu hiss edək. Buyur, nə
sözün var de, şairin ruhu eşidəcək. Mənsə
onun ruhu ilə baş-başa verib şərab içəcəyəm!
Eynək qədəhi ağzına qədər şərabla
doldurdu, heç dodaq yeri də qoymadı. Sonra badəni
süfrədən qaldırmadan dodaqları ilə şərabı
sümürməyə başladı.
Çox dərinə getmədim, Eynək dirilərlə
yanaşı, ölülərin ruhu ilə də
yoldaşlıq eləyə bilirsə, bunun nəyi pisdir?!
Maraqlıdır ki, qələm dostum şeirlərində
həmişə klassiklərlə “Kürdəmir”
çaxırı içdiyini təsvir edir. Bəyəm
o, fransız, italyan çaxırlarını tanımır?
Ola bilməz! Görünür, Eynəyə görə
bunun bir xüsusi mənası var, biz bilmirik.
– İki həftə bundan qabaq da gəlmişdim. – Eynək onun haqqında
düşüncələrimi yarımçıq qoyur. – Dedilər,
işdə yoxsan, harasa getmisən, kor-peşman qayıdıb
getdim. Sənin üçün “Zəbur nəğmələri”ni gətirmişdim. Qaytarıb
apardım. Davud peyğəmbərdən qalıb e,
zarafat deyil! İndi gələndə
düşündüm ki, yenə səni yerində tapmaram,
kitabı özümə yük eləmədim.
– Gələn
dəfə gətirərsən! – sakitcə
dillənirəm.
– Mütləq!
– Eynək hərbçi tonunda cavab verir.
Eynəyin bir qızıl cəhəti var, heç vaxt
yanıma əliboş gəlməz. Hər dəfə ya
kitab təqdimatlarından çaldığı, ya da
özünə bağışlanan kitablardan birini seçib
qoltuğuna vurar ki, mənə gətirsin. Eynəyin ədəbiyyat,
sənət zövqünə söz ola
bilməz. Onun mənə verdiyi kitabların
çoxunu oxuyub saxlayıram. Fərli kitab
tapmayanda çarəsiz qalıb elə-beləsini gətirməyi
də olur, təki məni saydığını göstərə
bilsin.
Eynəyin məndə çoxdan çəkdiyi
üç rəsm əsəri də var. Rəsmlərdən
biri yağlı boya ilə çəkilib, biri karandaşla,
biri tuşla.
Maraqlıdır ki, kətanda yağlı boya ilə
çəkdiyi mənzərə tablosunu mənə səbəbsiz-filansız
bağışlayıb. Bu əsər
yaxşı əsərdir, satışa çıxarılsa,
bəlkə də bir ətək pula gedər. Amma Vatman kağızlarında karandaşla və
tuşla çəkilən şəkillər onun tələbəlik
illərindən qalan zay işləridir. Hər
iki cızmaqaranı dostum ayrı-ayrı vaxtlarda, sözün
həqiqi mənasında, “Pul lazımdır!” deyə ərklə
mənə sırıyıb.
Eynək mənə “İçərişəhər”
adlı bir şeir də ithaf edib. Ondan soruşanda ki,
İçərişəhər haqqında
yazdığın şeirin mənə nə dəxli var?
Bircə cümlə ilə cavabımı verib:
–
İçərişəhərin hamımıza dəxli var!
İş lap başımı qatıb, bəlkə
dörd-beş ay olardı, Eynəyi görmürdüm. Qabaqlar ədəbi
məclislərdə qarşıma çıxanda Eynək bir
anlıq dayanar, sanki üzümdəki cizgiləri dəqiq
görmək üçün eynəyini gözündən
götürərək cib dəsmalı ilə
arxayın-arxayın silər, sonra qulaqlarına taxıb təmiz
şüşələr arxasından mənə baxardı.
Quyu dibindən çıxan batıq səsi
olduğuna görə adamla təmtəraqlı hal-əhval
tuta bilməzdi.
Eynək ədəbi məclislərdə adda-budda
görünən olsa da, hər dəfə məni mütləq
tapırdı.
İnsafən, heç vaxt məndən dili ilə
nəsə istəməyib, kefli olanda da abrını gözləyəndi.
Mən özüm, onun işsiz olduğunu
bildiyim üçün, xəlvətə salıb cibinə
beşdən-üçdən ötürməklə qələm
dostumu bəxtəvər eləmişəm. Doğrudan da xırda bir səbəbdən xoşbəxt
olmağı bacaran adamdır. Ona rəğbətimin
bəlkə də ən böyük səbəbi budur. Eynək dibcəkdə yenicə açmış
bir Çin qızılgülü görsün, sevindiyindən
uçacaq.
–
Üzünü niyə qıxmırsan? – sanki
danışmağa başqa söz tapmıram.
–
Qardaaş, üzü qıxmaq üçün lezva
lazımdır, lezvanı almaqdan ötrü gərək cibində
pulun ola... Eh, uzun məsələdir...
Yenə də ətrafın diqqətini cəlb etmədən,
hamının gözündən oğurlanıb onun cibinə
təxminən on dollara bərabər əlliminlik
dürtürəm.
Sevindiyindən dərisinə-qabığına
sığmır. Rəssamların fırça, mənimsə
qələm dostum olan Eynəkdə nikbinliyin xüsusi yüksək
dozası var, onu heç bir cihaz göstərə bilməz.
Birdən diqqətlə onun üst-başına
baxıram. Bayaqdan eynəyi gözümü tutubmuş. Gözlərim kəlləmə çıxır,
bu adamın eynəyindən başqa dama-dama kepkasından
tutmuş kobud çəkmələrinə qədər əynində
hər şey tamam köhnəlib. Bayaq polisin onun
haqqında dediyi sözlər yadıma düşür:
“Cındırından cin hürkür”. Cinəm-nəyəm,
bilmirəm, hər halda, mən də indi onun
cındırından hürkürəm və bu mənə dəyir.
Eynəyinsə sanki hər işi düzəlib, fikri məndə
deyil. Bəlkə də bu saat onu badə dostlarının
ruhu çağırır. Bəlkə də
tək içməyi sevdiyinə görə, mənim kimilərin
başını yozmaq üçün, ruhlarla içdiyini
özündən uydurub. Axı ruhlar
boğaz ortağı olmurlar. Bəlkə də belə
deyil...
Onun getmək
istədiyini görüb deyirəm:
– Sabah
günorta saat birdə dəmir yolu vağzalının
qabağına gələ bilərsən? Vaxtın
var?
Eynək
şövqlə dillənir:
– Vaxt məndə!
Sabah günorta düz saat bir tamamda Cabbarlının heykəlinin
yanını kəsdirib səni gözləyəcəyəm!
– Bir
söz desəm, inciməzsən? – işimi
ehtiyatlı tuturam.
– Nə
incimək? Mən sülh adamıyam! – Eynək məni
arxayın salır.
– Sabah
çimib gələrsən!
Eynək
bir anlıq duruxur, sonra yəqin ki, mənim ciddi adam olduğumu düşünüb cavab verir:
– Məni
Təzəpir məscidinə aparmayasan ha?!..
İçkiyə tövbə edən deyiləm!
Eynəyini sürüb gedir.
Ertəsi
gün sözləşdiyimiz vaxtda dəmiryol
vağzalının qarşısına çatıram,
iş yerimdən bura ayaqla beş-altı dəqiqəlik
yoldur. Kənardan Eynəyi görürəm.
Cabbarlının heykəlinin böyründə
mil kimi dayanıb durub. Heykəlin də,
onun da gözündə eynək var. İki heykələ,
daş və daş kimi hərəkətsiz dayanmış
adama yaxınlaşıram.
Onun
üslubunda:
– Hər
iki sənətkarı salamlayıram!-
deyincə Eynəyin çiçəyi çatlayır. O,
cavab əvəzinə şirin-şirin gülümsəyir.
Hiss olunur ki, bir balaca vurub.
Onu başdan ayağa süzürəm. Çimməyinə
çimib, amma üzü tüklüdür.
Birinci onun tüklü üzündən
başlayıram.
– Bəs
üzünü niyə qıxmadın?
Eynəyin
cavabı hazırdı, sanki bu cavabdan bir neçə dəfə
istifadə edib:
– Səhər Axund hamamından çıxıb getdim dəlləyə
ki, üzümü-başımı qırxsın. Dəllək gördü
xumarlıqdan ayılmamışam, dedi, qardaş, get, yüz
gillət başının içini düzəlt, sonra gələrsən
çölünü düzəldərik. Mən
də gedib yüz atdım.
Ərkim olduğu üçün onu yanıma salıb əlli
metrlikdəki bərbərxanaya aparıram. Hələ nədən
ötrü onu görüşə
çağırmağımın sirrini açmıram.
Yaxşı ki, ustalardan biri boşdur, müştəri
gözləyir. Eynəyi bərbər kreslosuna oturduram.
Kresloya əyləşincə məni dəlləyə
göstərib şuxluq edir:
– Dədəmdir, gətirib başımı
qırxdırsın.
Usta qımışa-qımışa tədarükə
başlayır. Eynək dəlləyə başında və
üzündə işləmək üçün meydan verməkdən
ötrü əvvəlcə kepkasını başından
çıxardıb mənim vasitəmlə asılqana
göndərir, sonra eynəyini gözündən
götürüb qarşısına qoyur və mənim
özlüyümdə ona verdiyim gizli “Eynək” adından
müvəqqəti aralanır.
Mən oturub qıraqdan dəlləyin əlinə
baxıram. Dəllək
zirək usta çıxır, iyirmi dəqiqənin içərisində
onun üzünü-başını qırxır,
bığının uclarını qayçılayır, seyrəlmiş
saçına sığal verir.
Biz bərbərxanadan
çıxanda Eynək intizarla soruşur:
–
Qonaqlığa gedirik?
Səsimi çıxartmıram. “28 may” metrosunun
keçidinə giririk. Axır illər buranı
İstanbulun Qapalı çarşısına döndəriblər,
gəl, ürəyin nə istəyir, al!
Kişi paltarları satılan yerə gəlib
çıxırıq. Eynəyi dayandırıb deyirəm:
–
Üst-başını təzələyəcəyik!
Eynək cibindən çıxartdığı kirli dəsmalla
gözündən götürdüyü eynəyinin
şüşələrini təmizləyib yerinə
qaytarır və diqqətlə mənə baxır.
Çənəmin
altını kəsdirən satıcıya göstəriş
verirəm:
– Bu
oğlanı başdan ayağa geyindirirsən. Palto,
papaq, kostyum, köynək, kəmər, mayka-tuman, ayaqqabı,
corab... hər şey.
Eynək
mənim missiyamı çox sakit qarşılayır, guya elə
bu cür də olmalıdır, amma dediklərimə düzəliş
edir:
–
Qardaaş, mən palto, kostyum geyinəndə canım
sıxılır. Mənə kurtka, poliver, cins
şalvar götürsən, bəsimdir.
Özümə
yox, başqasına paltar aldığımı indi
anlayıram və ixtiyarı can yiyəsinə verirəm.
Eynək, satıcının köməyi ilə
seçib, özünə isti gödəkcə, yun poliver,
cins şalvar, kəmər, qalın köynək, mayka-tuman,
çəkmə, corab götürür.
Mən
pulu verəndən sonra satıcı alınan şeyləri
iri sellofan torbalara qoymaq istəyəndə ondan soruşuram:
– Burada paltar geyinməyə bir yer
var?
– Var! – alıcısının
üzünə rəğbətlə baxan satıcı dillənir.
Bizi paltar soyunulub-geyinilən dar-darış bir yerə
aparır. Eynək uşaq həvəsi ilə, eynəyindən
başqa, əynini tam dəyişir və olur şokolad kimi
bir oğlan. Bu sözü elə-belə
demirəm. Onun dərisinin rəngi əsmərdir,
şokolad rənginə çalır. Həm
də seçdiyi paltarların, papağın,
ayaqqabının hamısı qəhvəyidir.
Satıcı
nimdaş paltarları iri sellofan torbaya yığıb zibil
kimi bir qırağa qoymaq istəyəndə Eynək köhnə
kəmərini qənimət bilib götürür və əlində
yığıb yumrulaya-yumrulaya deyir:
– Bir rəssam
dostum var, kəməri qırılıb, şalvarı belindən
düşür, bunu ona aparacağam.
Və yumruladığı kəməri gödəkcəsinin
cibinə qoyur.
Biz gedəndə
dostum qanrılıb, küncə atılmış torbaya
baxır və kövrək-kövrək ürəyini
boşaldır:
–Hətta
köhnə paltarlardan da ayrılmaq çətindir. Neçə
il yoldaşlıq, qardaşlıq eləmişik,
istiyə-soyuğa düşmüşük.
Cabbarlının heykəlinin yanına gəlirik. Eynək heykələ
baxıb deyir:
– Lap
Cabbarlı kimi şık geyinmişəm, amma fasonumuz
ayrıdır.
Başımla onun sözlərini təsdiqləyirəm.
Bu dəfə
deyir:
– Evdə, qonum-qonşuda,
çöldə-bayırda məni tanımayacaqlar.
Ərklə
əlimi çiyninə vurub dillənirəm:
– Noolar,
tanışlıq verərsən, tanıyarlar!
Gülüşürük.
Eynək
söz atır:
– İndi heç kəs inanmaz ki, mənim
kimi belə bazburut sahibinin cibləri bom-boşdur. Bu saat Allahla mənim aramda bir dənə “Məmmədəmin”
var. Onun da yarısı yola gedəcək.
Cibimdə qalan iki əlliminlikdən birini qələm
dostumun ovcuna basıram. Pulu cibinə qoyub belini dikəldir:
– Bilirsən bu dəqiqə ürəyimdən
nə keçir?
– Nə keçir? – maraqla
soruşuram.
Eynək
ah çəkir:
– Ürəyimdən keçir ki, nola, indi
Cabbarlı dirilib pyedestaldan düşə, üç
qardaş biri-birimizə qoşulub gedək İçərişəhərdəki
cızbızxanaya. Xırda-xırda vurub, siqaret
tüstülədək, dərdləşək. Sən bilirsən də – bunu xüsusi vurğu ilə
deyir. – Cabbarlı da möhkəm içib-çəkən
olub...
Sözün
ağzını döndərirəm:
– Mən
işə tələsirəm. Fasilə bitir.
Sən get cızbızxanaya, istəsən Cabbarlının
ruhunu qonaq çağırarsan.
Eynək
cibindən çıxartdığı siqareti damağına
qoyub alışqanla odlayır və qərib-qərib dillənir:
– Sən elə bilirsən, hər
ruh çağırışa gəlir? O qədər incik
ruhlar var ki...
Təsəlli
verirəm:
– Axır ki
çağırışına gələn bir ruh
tapılacaq də!
Əl
tutuşub ayrılanda dostum məni xatircəm edir:
– Bu
gün mütləq sənin sağlığına içəcəyəm!
Eynək forslana-forslana çıxıb gedir. Mənsə böyük bir
iş görmüş adam kimi xeyli
yüngülləşirəm. Elə bil
çiyinlərimdən ağır bir yük
götürülür. Ayaqlarımı tək-tək
ata-ata işə qayıdıram.
Aradan çox keçmir, elə həmən həftənin
bazar günü Tarqovıda mağazadan çıxarkən on
addımlıqdan Eynəyi görürəm. Sonra
baxıram ki, adını Səttar Bəhlulzadənin
adından götürdüyü, özü boyda-biçimdə,
adətən, sərgi salonlarında onun böyründən əskik
olmayan, rəssamlıqda oxuyan oğlu Səttar da atası ilə
ayaqlaşmağa çalışır. Məndən
xəbərləri yoxdur, ata-oğul odlu-odlu
danışırlar. Tək-tük sözlərini
tuturam. Eynəyin iki dəfə rəssam Renuarın
adını çəkdiyini anışdırıram və
birdən yerimdə quruyuram: iki gün əvvəl Eynəyə
“28 may” metrosunun keçidindən aldığımız
paltarlar Səttarın əynindədir. Sonra diqqətlə
Eynəyə baxıram. Eynəyin geydikləri
nimdaş olsa da, hər halda o gün nisgilli-nisgilli
vidalaşdığı paltarlarından təmiz və səliqəlidir.
Hə, deyəsən, ata-oğul paltarlarını dəyişdiriblər. Ata təzə
paltarlarını oğluna verib. Belə
çıxır ki, o gün Eynək üçün
bazarlıq edəndə dostum mənim satıcıya verdiyim
sifarişi dəyişib oğluna əyin-baş
seçirmiş.
Ata eynəyin, oğulsa atanın dalınca
düşüb gedir.
Baxa-baxa qalıram.
2014
Əjdər Ol
525-ci qəzet.-
2015.- 10 yanvar.- S.24-25.