Hökumət sosial-iqtisadi islahatları genişləndirir

ƏSAS VƏZİFƏ HƏR BİR RAYONUN SOSİAL-İQTİSADİ İNKİŞAFIDIR

Xəbər verdiyimiz kimi, aprelin 9-da Prezident İlham Əliyevin sədrliyi ilə Nazirlər Kabinetinin 2016-cı ilin birinci rübünün sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclası keçirilib.

Müşavirədə ölkə başçısı ölkədə aparılan iqtisadi islahatlar, icra olunan sosial proqramlar barədə ətraflı məlumat verərək, bu istiqamətdə aparılan fəaliyyətin davamlı xətlə inkişaf etdiriləcəyini, ilin sonuna qədər ölkə qarşısında duran bütün vəzifələrin icra olunacağını bildirib.

Dövlət başçısı qeyd edib ki, 2016-cı ilin birinci rübündə iqtisadi islahatlar daha da sürətlə aparılıb: "Azərbaycan dünya iqtisadiyyatının bir parçasıdır, ancaq dünya iqtisadi böhranından ən az itkilərlə çıxan ölkələrdən biridir. Azərbaycan iqtidarının ilin ilk rübündə atdığı operativ addımlar, davam etdirdiyi dərin iqtisadi islahatlar və düşünülmüş xarici siyasət nəticəsində bütün risklər minimum səviyyəyə endirilib. İlin birinci rübündə Azərbaycanda qeyri-neft sənayesi beş faizdən çox artıb. İqtisadi islahatlar daha da sürətlə aparılıb, bu məqsədlə bir çox sərəncamlar, qanunlar imzalanıb.

İlham Əliyev deyib ki, biznes mühitinin yaxşılaşdırılması, ixrac potensialımızın artırılması, xarici sərmayənin Azərbaycana cəlb edilməsi, yerli istehsalın artırılması üçün çox ciddi qərarlar qəbul edilib. Prezidentin sözlərinə görə, regional inkişaf istiqamətində də böyük layihələr icra edilməlidir: "Nəzərdə tutulmuş layihələrin icrası üçün təqribən 2 milyard manata qədər vəsait lazım olacaq. Bu işdə özəl sektor aktiv rol oynamalıdır. Ölkə iqtisadiyyatına, qeyri-neft sektoruna qoyulacaq investisiyalar özlüyündə daha da böyük canlanmaya, yeni iş yerlərinin yaradılmasına gətirib çıxaracaq və yeni ixrac məhsullarımız da olacaq. Yerli icra orqanlarının rəhbərlərinin fəaliyyətini ilk növbədə o bölgələrdə, o rayonlarda iqtisadi inkişafın templəri müəyyən edəcək. Çünki indi əsas vəzifə hər bir rayonun sosial-iqtisadi inkişafıdır".

Ölkə rəhbəri həmçinin qeyd edib ki, birinci rübdə nəqliyyat sektorunda, xüsusən Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizinin yaradılması üçün çox fəal iş aparılıb: "Bu dəhliz Azərbaycan, İran və Rusiya arasında ticarəti sürətləndirəcək, Pakistan, Hindistan, Şimali Avropa ölkələri bu dəhliz vasitəsilə birləşəcəklər. Bu dəhliz həm iqtisadi, həm təhlükəsizlik, həm turizm baxımından Azərbaycana çox lazımdır".

Prezident əlavə edib ki, Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinin yaradılması üçün də üçtərəfli - Azərbaycan-Gürcüstan-Türkiyə formatında bütün işlər görülür: "Şərq-Qərb dəhlizinə böyük həcmdə yükləri cəlb etmək üçün Azərbaycan qonşu ölkələrə vahid tarif siyasəti aparmağı təklif edib".

"Cənub Qaz Dəhlizi"nin icrasının cədvəl üzrə getdiyini deyən İlham Əliyevin sözlərinə görə, "Cənubi Qafqaz Boru Kəmərinin Genişləndirilməsi" layihələri üzrə tikinti işlərinə 15 mindən çox insan cəlb olunub ki, onların da 85 faizindən çoxu Azərbaycan vətəndaşlarıdır.

2016-cı ilin birinci rübündə iqtisadi sahədə görülən işlərlə bağlı fikirlərini bildirən iqtisadçı ekspert Nicat Hacızadə qeyd edib ki, İlham Əliyev tərəfindən ölkədə çox şaxəli, mütərəqqi iqtisadi siyasət aparılır: "Neftin dünya bazarında qiymətinin düşməsi fonunda Azərbaycanda ümumi daxili məhsul manat ifadəsində artıb. Bütün bunlar son 5 il ərzində Azərbaycan iqtisadiyyatının möhkəmlənməsindən xəbər verir. İqtisadi diversifikasiya nəticəsində qeyri-neft sektorunun ümumi daxili məhsulda payı 60 faizə çatıb ki, bu da qeyri neft sektorunda aparılan son islahatlar nəticəsində formalaşıb. Əhalinin sosial maddi rifah halında da artım müşahidə olunur. Adam başına düşən ümumi daxili məhsul və əhalinin gəlirləri manat ifadəsində artıb. Bundan əlavə dövlət büdcəsinin gəlirlərinin azalması fonunda əhalinin aztəminatlı hissəsinə ayrılan müavinətlərdə də artım müşahidə olunur.

N.Hacızadə bildirib ki, ölkə prezidentinin siyasi iradəsi nəticəsində formalaşan TANAP layihəsinin Avropanın enerji təhlükəsizliyi ilə bağlı xüsusi əhəmiyyəti var: "İlk növbədə qeyd edək ki, TANAP layihəsi üçün biz bir sıra borclanmalara getmişik, istiqraz emisiya etmişik və bunun əvəzində milyardlarla dollar pul cəlb etmişik. Risklərin idarə edilməsi tərəfdən məsələyə baxsaq ən azı 5-7 il sonra biz yatırdığımız pulla çəkdiyimiz xərci bərabərləşdirə biləcəyik. Ona görə Azərbaycan dövləti bu layihə üzərində ciddi işləməli və ehtiyatı qorumalıdır".

"Ekonomiks" Beynəlxalq İqtisadi Araşdırmalar Birliyinin sədri, iqtisadçı ekspert Fikrət Yusifov qeyd edib ki, birinci rübün ümumi iqtisadi yekunları gözlənildiyi kimi müsbət olmayıb. O "SİA"ya bildirib ki, dünya bazarlarından neftin qiymətlərinin 3-4 dəfə aşağı düşməsindən sonra, bir neft ölkəsində belə bir nəticə gözlənilən idi: "Lakin heç kim buna faciə kimi baxmamalıdır. Hökumətin son 5-6 ay ərzində ölkədə qeyri-neft sektorunun sürətli inkişafının təmin edilməsi istiqamətində atdığı qətiyyətli addımlar, birinci rübdə iqtisadiyyatın neftdən kənar sahələrində əldə edilmiş pozitiv nəticələr deməyə əsas verir ki, biz doğru yoldayıq".

Onun sözlərinə görə, bu müşavirədə Prezident 2016-cı ili dərin iqtisadi islahatlar ili adlandırdı: "İlin başlanğıcında iqtisadi, maliyyə və sosial islahatların dərinləşdirilməsi istiqamətində atılan qətiyyətli addımlar deməyə əsas verir ki, bu il biz həqiqətən real sektorun inkişafı istiqamətində indiyə qədər görə bildiyimizdən daha kordinal addımların şahidi ola biləcəyik. Ali məqsəd, ilk öncə Azərbaycanda normal biznes mühitini formalaşdırmaqdan və bu hesaba iqtisadiyyatın real sektoruna həm daxili və həm də xarici investisiyaların cəlb olunmasını təmin etməkdən ibarətdir. Son bir neçə ay ərzində bu istiqamətdə kifayət qədər ciddi qərarlar qəbul edilib. Azərbaycan hökuməti qeyri-neft sektorunun sənaye, aqrar, tikinti, nəqliyyat, turizm kimi sahələrinin hər biri üzrə konkret tədbirlər planı ortaya qoyub".

F.Yusifov bildirib ki, bu, yerlərdə sənaye zonalarının yaradılması və aqrar sektorda taxıl, pambıq və barama kimi strateji məhsul növlərinin istehsalının bir neçə dəfə artırılması hesabına ölkənin ixrac potensialının əsaslı şəkildə genişləndirilməsini, tranzit yükdaşımaların və ölkəyə turist axınının artırılması hesabına ölkəyə valyuta axınının kifayət qədər artırılmasını nəzərdə tutan bir plandır: "Məqsəd, yaxın bir neçə ilə ölkə iqtisadiyyatının neftdən asılılığına son qoymaqdır. Bu məqsədə çatmaq yolunda ölkədə aparılan institusional islahatların və struktur islahatlarının rolu kifayət qədər böyük olacaq".

Ekspert əlavə edib ki, aparılan islahatlar yaxın illərdə ölkəmizin iqtisadi gücünün daha da artırılmasını təmin edə biləcək: "Dünyanın siyasi müstəvisində ölkəmizin gücünün artması və Qarabağ məsələsinin istədiyimiz şəkildə həlli də məhz iqtisadi cəhətdən daha güclü olmağımızı bizdən tələb edir. Bütün görülən işlər buna istiqamətlənməlidir. Güclü iqtisadiyyat həm siyasi güc, həm hərbi güc və həm də Azərbaycan vətəndaşının sosial durumunun güclənməsi deməkdir".

İqtisadçı ekspert Emin Əliyev isə "SİA"ya bildirib ki, 2015-ci ilin ikinci yarısından dünyada neftin qiymətinin kəskin aşağı düşməsi Azərbaycanın gəlirlərini azaldıb: "Lakin 2016-cı ilin başlanğıcı və xüsusiyyətlə, ölkədə aparılan dərin iqtisadi islahatlar onu deməyə əsas verir ki, qeyri-neft sektorunun yeni impuls ilə inkişaf etməsi məmləkətimizin ÜDM-nun artmasını təmin edəcək. Geridə qalan 3 ay onu göstərdi ki, neft gəlirlərinin aşağı düşməsinə baxmayaraq Azərbaycan ÜDM artımı 5 faiz təşkil edib".

Onun sözlərinə görə, 2016-cı il nəhəng regional layihələrin başlanğıc ili kimi yadda qalacaq: "Azərbaycan regionda karbohidrogen ölkəsi kimi tanınmaqla yanaşı, tranzit ölkəsi kimi də mövqeləşəcək. Əgər əvvəllər tranzit dedikdə mənbə olaraq və üzərimizdən resursların nəql olunması kimi tanınırdıqsa, gələcəkdə mənzərə tam dəyişəcək. Belə ki, Şimal Cənub tranzit koridoru Pakistan və Hindistan kimi ölkələri Şimali Avropa ölkələri ilə Azərbaycan üzərindən birləşdirəcək. 2016-cı il xarici investisiyaların Azərbaycana axınının təmin olunması ili olmalıdır. Prezidentin anons etdiyi xarici kapitalın büdcəyə və iqtisadiyyata pul yatıracaqları ideyası yaxın gələcəkdə reallaşacaq. Bunun üçün investisiya təşviqatı konsepsiyası qəbul olunaraq, xarici investorlar üçün cəlbedici biznes mühitinə məxsus ölkəyə çevrilməyimizə şərait yaradılıb.

Məhz buna görə 2016-cı ilin 90 günü ərzində Azərbaycanda 37 min yeni iş yeri açılıb. Onların 31 mini daimi iş yeri olub, regionlara il ərzində layihələrin implementasiyası üçün 2 milyard manata yaxın vəsait ayrılacaq və bununla da daxili investisiyalar yeni iş yerlərinin açılmasını və ÜDM-un daha da artmasını təmin edəcək".

Ceyhun ABASOV

525-ci qəzet.- 2016.- 13 aprel.- S.3.