Adımı kim qoyubdu

 

Bu yerlər nə gözəlmiş,

bu yerlər meşə imiş;

buz bulaqlar yan-yana,

dərədən döşə imiş;

 

adımı kim qoyubdu,

sinəm oyuq-oyuqdu;

məni bir ah ovutdu,

ahım bir şüşə imiş;

 

ruhum min illərdi var,

həsrətim divar- divar;

dərvişəm, diyar- diyar,

ruhum bənövşə imiş;

 

yollar, uzaqdı yollar,

qardı, sazaqdı, yollar;

gəlməsən ruhum solar,

sevgi bir təşnə imiş;

 

dağla rın başı qardı,

payızı, yazı vardı;

ömrün bir nazı vardı,

dünya qəşəyimiş.

                     

Onsuz da yaz gəlir qışdan o yana

 

dəmir quru olur, yaş dəmir olmur,

qədər döysən daş dəmir olmur;

dərd elə gəlir ki, səs-s əmir olmur,

dərdi-azarı da əfv eyləmişəm;

 

ömür solub gedən ağac imiymiş,

qocalıq bələkdə çağa kimiymiş;

cığırın sonu da bağa kimiymiş,

hələ bir ömrü nəf eyləmişəm;

 

elə çox yürüdüm, axından qaldım,

getmədim, uzaqdan-yaxından qaldım;

şirin arzuların çoxundan qaldım,

hardasa, hardasa səhv eyləmişəm;

 

gedib ötmək olmur, daşdan o yana

 gəl qayıt, bu ötən yaşdan o yana;

onsuz da yaz gəlir qışdan o yana,

heyif ki, bir azca səfehləmişəm;

 

dəryanın dibinə enim, qayıdım,

oddanım, alışım, sönüm qayıdım;

yolların başından dönüm, qayıdım,

desinlər həmişə kef eyləmişəm;

 

hələ axır demə, axır uzaqdı,

dağlara od düşüb, naxır uzaqdı,

ürəyim içimdən baxır, uzaqdı,

uzaq dünyaları kəşf eyləmişəm.

 

Bir nəğməli bulağam

 

bir nəğməli bulağam,

sular bəstələr məni;

bir ağı oxuyaram,

bir dərd üstələr məni;

 

od tutdum öz odumdan,

adım çıxır yadımdan;

bir mələk qanadından

atıb ütsəl ər məni;

 

bu dərddi Allahım,

dağda od tutub ahım;

yüz yerə qaçdı ruhum,

gələn dəstələr məni;

 

qış gəlir qarı-qarı,

gedib incitdim yarı;

yuxumdan gecə yarı

anam səsdənər məni;

 

axı bilim, kiməm,

dərd boylanır içimmən;

loğman, həkiməm,

asar xəstələr məni

 

Ötdü yaz, addadı payız

 

ötdü yaz, addadı payız,

deyən qış yenidən gəlir;

daha heç nəyi gözləmir,

həsrətim indidən gəlir;

 

hanı, gözümün yuxusu,

artıb canımın ağrısı;

anamın şirin qoxusu,

saçlarıma dən-dən gəlir;

 

yollar ağrı, dağlar ağrı,

ötüb gedən çağlar ağrı;

ürək tab eləmir, axı,

ayrılıqlar nədən gəlir;

 

fələk, çalışırsan yenə,

tor qurursan, sinə-sinə;

gəlir, bilmirəm mənə,

gəlirsə, səndən gəlir.

 

Dünya əzəldən belədi

 

dünya əzəldən belədi,

payızından qış asılıb;

dərd çıxıb getmək istəmir,

ayağından daş asılıb;

 

ağırdı çiynimin yükü,

qışım şaxta, yayım bürkü;

yoruldu gözümün kökü,

kipriyimdən yaş asılıb;

 

könlüm qalıb uzaq köydə,

qulağım yanıqlı neydə;

bulud öləziyib göydə,

göydən ölü quş asılıb;

 

dünyanın tağı qarışıb,

əli, ayağı qarışıb;

üstümə yağı darışıb,

dörd yandan bayquş asılıb;

 

dəli ruhum havalıdı,

havalıdı, davalıdı;

fələk ah çəkib lalıdı,

fələkdən qarğış asılıb.

 

Yüz illərdi yol gedirəm

 

yüz illərdi yol gedirəm,

gözüm açılandan bəri;

başım od tutub alışır,

yandırır alnımın təri;

 

həm buludam, həm küləyəm,

quş qanadında lələyəm;

bilmirəm niyə beləyəm,

bir sümüyəm, bir dəri;

 

dərd sozalıb çözülmədi,

ağca sapa düzülmədi;

həsrət neçə yüz ilmədi,

hanı həsrətimin yeri;

 

dağlarım dərd-qəm oylağı,

nədir fələyin sınağı;

dörd yanım yağı yığnağı,

dörd yanım düşmən çəpəri;

 

günəş qürub çağındadı,

dərd ölüm ayağındadı;

deyirlər lap yaxındadı,

arzularımın səhəri.

 

Gör nələr çəkirəm, gülüm

 

bir mən var, mənim içimdə,

bir mən məndən uzaqda;

gör nələr çəkirəm, gülüm

gör nələr, səndən uzaqda;

 

çiçəklər dağda bürüşdü,

yaylar getdi, qışlar düşdü;

alnıma qırışlar düşdü,

saçlarım dən-dən uzaqda;

 

bu soydu, üstümdəki,

ömür soldu üstüm təki;

o dağların üstündəki

dumandan, çəndən uzaqda;

 

bilmirəm nədi pənahım,

dağlara çatmadı ahım;

bu taledi, Allahım

dərd çəkir bəndən, uzaqda.

 

Əlim saçına dəydi

 

elə yol tutub gedirdim,

yolum bir yaza çıxdı;

dərdim təkcə səniydin,

dərdim ayaza çıxdı;

 

bu yaz döndü naxışdan,

bulud söndü yağışdan;

yıxıldım bir baxışdan,

baxışım naza çıxdı;

 

bilmədim bu nəyidi,

ruhum sənə əyildi;

əlim saçına dəydi

əlimdən qəza çıxdı;

 

alışdım, sönə-sönə,

qayıtdım, dönə-dönə;

çata bilmədim sənə,

sevgim bəyaza çıxdı.

  

Göy üzü dolu bir dəniz

 

göy üzü dolu bir dəniz,

buludları xonça-xonça;

uçub əriyən ulduzlar,

göyün üzünü oyunca;

 

alça ağacı çiçəklər,

uçar qanadlımələklər”;

düşüb yellənən lələklər,

düzülər yollar boyunca;

 

bənövşələr açar- açmaz,

hələ xırda quşlar uçmaz;

duman dərələri qucmaz,

yağış dağları yuyunca;

 

yam-yaşıl dərələr boyu,

çiçəklər boylu-boylu;

bulaqlar düyünlü, toylu

mən təzədən doğulunca.

 

Ayrılıqlar gecə döndü

 

hər şey, hər şey ağ-appaqdı,

qara saçımdan o yana;

hələ yollar çox uzanır,

dərdin ucundan o yana;

 

ayrılıqlar gecə döndü,

ağrı çəkə-çəkə döndü;

bu dünya bir heçə döndü,

döndü, bacımdan o yana;

 

ilikdən, qandan axır dərd,

elə yandırır, yaxır dərd;

dünyada varmı, ağır dərd,

elin köçündən o yana;

 

ha üfürə, ələyə də,

dörd yanına çiləyə də;

dünya qalmaz fələyə də,

qalmaz heçindən o yana;

 

gözümün kökü yoldadı,

məni kim yorur, aldadır;

görən indi nə haldadı,

dağlar Laçından o yana.

 

 

Nazim ƏHMƏDLİ

525-ci qəzet.- 2016.- 30 aprel.- S.22